Έκθεση σοκ: Κάθε λεπτό πεθαίνει ένας άνθρωπος από την ζέστη στη γη

Κάθε λεπτό, κάπου στη Γη, ένας άνθρωπος πεθαίνει από τη ζέστη, σύμφωνα με την έκθεση του Lancet Countdown για το 2025 για την υγεία και την κλιματική αλλαγή.

Η έκθεση, που δημοσιεύθηκε στο The Lancet την Τρίτη, αποκαλύπτει ότι οι υψηλές θερμοκρασίες σκοτώνουν πλέον σχεδόν 550.000 ανθρώπους κάθε χρόνο — περίπου έναν κάθε λεπτό. Αυτό σηματοδοτεί μια αύξηση 63% από τη δεκαετία του 1990.

Η ένατη έκδοση αυτής της ετήσιας αξιολόγησης, στην οποία συμμετέχουν 128 ερευνητές από 71 ιδρύματα, σκιαγραφεί μια ανησυχητική εικόνα και προτρέπει για άμεση, επικεντρωμένη στην υγεία, δράση για το κλίμα, προτού να είναι πολύ αργά.

Αύξηση των θανάτων από την ζέστη Η έκθεση εκτιμά ότι 546.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από καύσωνα, ένας αριθμός που αυξάνεται σταθερά καθώς αυξάνονται οι παγκόσμιες θερμοκρασίες. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το 84% των ημερών καύσωνα που βίωσαν οι άνθρωποι μεταξύ 2020 και 2024 δεν θα είχαν συμβεί χωρίς την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή.

Τα βρέφη και οι ηλικιωμένοι είναι οι πιο ευάλωτοι. Τα μωρά κάτω του ενός έτους αντιμετωπίζουν πλέον σχεδόν τετραπλάσιες ημέρες καύσωνα σε σχέση με τη δεκαετία του 1990, ενώ οι ενήλικες άνω των 65 ετών αντιμετωπίζουν τριπλάσια αύξηση.

Άλλα ευρήματα της έκθεσης Πέρα από τη θερμότητα, η μελέτη δείχνει ότι η κλιματική αλλαγή αποσταθεροποιεί πλέον τα συστήματα από τα οποία εξαρτάται η ανθρώπινη ζωή — από την τροφή και το νερό έως την οικονομική παραγωγικότητα.

Μεταξύ των σοβαρών ευρημάτων περιλαμβάνονται τα εξής:

Η ακραία ξηρασία έπληξε το 61% της χερσαίας έκτασης του πλανήτη το 2024, τριπλάσια ποσότητα από τον μέσο όρο της δεκαετίας του 1950. Ο καπνός από τις πυρκαγιές σκότωσε 154.000 ανθρώπους το 2024, ο υψηλότερος αριθμός που έχει καταγραφεί ποτέ. Η δυνατότητα μετάδοσης του δάγκειου πυρετού έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 50% από τη δεκαετία του 1950 λόγω θερμότερων και υγρότερων συνθηκών που ευνοούν τα κουνούπια. Οι απώλειες παραγωγικότητας της εργασίας από την έκθεση στη θερμότητα έφτασαν το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια το 2024, σχεδόν το 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Η απώλεια ύπνου κατά τη διάρκεια της νύχτας λόγω της ζέστης αυξήθηκε κατά 9%, επηρεάζοντας τη σωματική και ψυχική υγεία. «Ένα σημείο καμπής» για την ανθρώπινη επιβίωση Η μελέτη προειδοποιεί ότι ορισμένα μέρη του κόσμου πλησιάζουν σε φυσιολογικά σημεία καμπής — όρια θερμότητας και υγρασίας όπου το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί πλέον να ψύχεται αποτελεσματικά. Σε τέτοιες συνθήκες, ακόμη και η σύντομη έκθεση μπορεί να προκαλέσει οργανική ανεπάρκεια ή θάνατο.

Οι ερευνητές φοβούνται ότι αυτά τα όρια μπορεί να φτάσουν νωρίτερα από το αναμενόμενο. Η Λατινική Αμερική, για παράδειγμα, έχει δει τους θανάτους που σχετίζονται με τη ζέστη να υπερδιπλασιάζονται από το 2000. Πολλές χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος αντιμετωπίζουν παρόμοιες απειλές, συχνά χωρίς αξιόπιστα συστήματα ψύξης, υγειονομική περίθαλψη ή υποδομές έγκαιρης προειδοποίησης.

Εν τω μεταξύ, οι ανεπτυγμένες χώρες συνεχίζουν να εκπέμπουν ποσότητες ρεκόρ αερίων του θερμοκηπίου, με το 2024 να σηματοδοτεί τις υψηλότερες παγκόσμιες εκπομπές που έχουν καταγραφεί ποτέ, παρά τις δεκαετίες δεσμεύσεων για το κλίμα.

Τι συμβαίνει με την παγκόσμια δράση για το κλίμα; Η έκθεση υπογραμμίζει τη μείωση της πολιτικής δέσμευσης καθώς η κλιματική κρίση επιδεινώνεται. Οι αναφορές σε θέματα «κλίματος και υγείας» στις ομιλίες των παγκόσμιων ηγετών στον ΟΗΕ μειώθηκαν από 62% το 2021 σε μόλις 30% το 2024.

Η έκθεση, η πιο ολοκληρωμένη μέχρι σήμερα, αναφέρει ότι η ζημιά στην υγεία θα επιδεινωθεί με ηγέτες όπως ο Ντόναλντ Τραμπ που καταρρίπτουν τις πολιτικές για το κλίμα και πετρελαϊκές εταιρείες που συνεχίζουν να εκμεταλλεύονται νέα αποθέματα.

Ταυτόχρονα, οι καθαρές επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων πλησίασαν το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια το 2024, με την οικονομική στήριξη προς τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων να αυξάνεται κατά 30%, ακόμη και καθώς οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας γίνονται πιο κερδοφόρες.

Επείγουσες εκκλήσεις για δράση Το Lancet Countdown 2025 προτρέπει κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και πολίτες για:

Επιτάχυνση της μετάβασης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ανακατεύθυνση των επιδοτήσεων για τα ορυκτά καύσιμα στην υγειονομική περίθαλψη και τις καθαρές τεχνολογίες. Ενίσχυση των συστημάτων υγείας για την αντοχή τους στις κλιματικές κρίσεις. Εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας για τη διαχείριση κρίσεων που συνδέονται με το κλίμα. Ενημέρωση του κοινού σχετικά με τις άμεσες επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη στην υγεία. Η πορεία προς έναν βιώσιμο πλανήτη Οι συγγραφείς προειδοποιούν ότι η ανθρωπότητα βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι: το ένα μονοπάτι οδηγεί σε κλιμάκωση των θανάτων, οικονομικές απώλειες και οικολογική κατάρρευση και το άλλο, σε έναν βιώσιμο, υγιέστερο κόσμο που τροφοδοτείται από καθαρή ενέργεια και προσαρμογή.

Η Δρ. Μαρίνα Ρομανέλο, του University College London (UCL), η οποία ηγήθηκε της ανάλυσης, δήλωσε: «Αυτή [η έκθεση] σκιαγραφεί μια ζοφερή και αναμφισβήτητη εικόνα των καταστροφικών βλαβών για την υγεία που φτάνουν σε όλες τις γωνιές του κόσμου. Η καταστροφή ζωών και μέσων διαβίωσης θα συνεχίσει να κλιμακώνεται μέχρι να τερματίσουμε τον εθισμό μας στα ορυκτά καύσιμα».

«Βλέπουμε εκατομμύρια θανάτους να συμβαίνουν άσκοπα κάθε χρόνο λόγω της καθυστέρησης στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και της καθυστέρησης στην προσαρμογή μας σε αυτήν, η οποία δεν μπορεί να αποφευχθεί. Βλέπουμε βασικούς ηγέτες, κυβερνήσεις και εταιρείες να οπισθοχωρούν από τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα και να θέτουν τους ανθρώπους σε ολοένα και μεγαλύτερο κίνδυνο», συμπληρώνει.

Η Ρομανέλο δήλωσε επίσης: «Αν συνεχίσουμε να χρηματοδοτούμε τα ορυκτά καύσιμα και να επιτρέπουμε αυτήν την επέκταση των ορυκτών καυσίμων, γνωρίζουμε ότι ένα υγιές μέλλον δεν είναι εφικτό».

Πηγή – In.gr