EXPO 2027: Το Βελιγράδι επενδύει και αλλάζει πρόσωπο, η Θεσσαλονίκη κοιτάζει μακέτες

Από τις 15 Μαΐου έως τις 15 Αυγούστου 2027, το Βελιγράδι θα μεταμορφωθεί σε ένα παγκόσμιο σταυροδρόμι καινοτομίας, πολιτισμού και ανάπτυξης.

Με επενδύσεις που ξεπερνούν το 1,2 δισ. ευρώ, η Σερβία ετοιμάζει την πιο φιλόδοξη αστική της αναγέννηση, αξιοποιώντας τη Διεθνή Έκθεση EXPO 2027 ως μοχλό οικονομικής και κοινωνικής αλλαγής.

Την ίδια ώρα, στη Θεσσαλονίκη, η ανάμνηση των αποτυχημένων προσπαθειών για τη φιλοξενία των EXPO τα προηγούμενα χρόνια επανέρχεται σαν υπενθύμιση μιας διαρκούς ελληνικής παθογένειας: της αδυναμίας να μετατρέψουμε τα μεγάλα οράματα σε πράξη.

Όλα αυτά που στην πόλη συνεχίζεται η αντιπαράθεση σχετικά με το ποιο θα είναι το μέλλον μιας «γερασμένης» ΔΕΘ που αναζητά τον βηματισμό της ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και τις μεγάλες προκλήσεις του μέλλοντος.

Η «μεταμόρφωση» του Βελιγραδίου

Από τις 15 Μαΐου έως τις 15 Αυγούστου 2027, το Βελιγράδι θα γίνει ένας παγκόσμιος κόμβος ιδεών και λύσεων, θα υποδεχτεί πάνω από 120 χώρες και εκατομμύρια επισκέπτες.

Θα είναι ένας τόπος όπου επιχειρήσεις, υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, οραματιστές και απλοί άνθρωποι θα συγκεντρωθούν για να εξερευνήσουν τη δύναμη του παιχνιδιού ως κινητήρια δύναμη για την καινοτομία και τις ανθρώπινες σχέσεις.

Η EXPO 2027 αναμένεται να μεταμορφώσει το Βελιγράδι, αφήνοντας πίσω της μια κληρονομιά νέων υποδομών, βελτιωμένης συνδεσιμότητας και ενός δυναμικού αστικού τοπίου που θα ωφελήσει τις μελλοντικές γενιές.

Πώς η Σερβία θα χρηματοδοτήσει την κατασκευαστική «έκρηξη» – 1.2 δις ευρώ το κόστος 

Η κυβέρνηση της χώρας προγραμματίζει έργα συνολικής αξίας 1,2 δισ. Ευρώ με ολοκλήρωση μέχρι τέλους το 2026, στην περιοχή Surcin, μεταξύ του Βελιγραδίου και του Διεθνούς Αεροδρομίου Nicola Tesla.

Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2024, προβλέπεται η διάθεση κονδυλίων ύψους 195 εκατ. Ευρώ για τα κτίρια και τις υποδομές της Expo. Θα δοθούν 5,5 εκατ. Ευρώ ως υποστήριξη για την διενέργεια της έκθεσης, 8,5 εκατ. Ευρώ για επιδοτήσεις ιδιωτικών εταιρειών, και 6,3 εκατ. Ευρώ για υποστήριξη δημόσιων μη χρηματοοικονομικών εταιρειών.

Το υπουργείο Οικονομικών προβλέπεται να διαθέσει 110 εκατ. Ευρώ μόνο για το Εθνικό Στάδιο, ενώ το υπουργείο Κατασκευών θα δώσει 37 εκατ. Ευρώ για την κατασκευή του σιδηροδρόμου από το Zemun Polije στο Εθνικό Στάδιο στο Surcin.

Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση αποφάσισε να εκδώσει οκταετές κρατικό ομόλογο ύψους 1 δισεκατομμύριο ευρώ για τη χρηματοδότηση άλλων έργων στο πλαίσιο της Expo.

Σε θεσμικό επίπεδο, η κυβέρνηση ενέκρινε νομοσχέδιο που προβλέπει την εφαρμογή ειδικών διαδικασιών για την υλοποίηση της Διεθνούς Εξειδικευμένης Έκθεσης 2027, σύμφωνα με το οποίο όλες οι διαδικασίες πρέπει να θεωρηθούν επείγουσες.

Ιδρύθηκε δε και η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης «Expo 2027 d.o.o» , αλλά και άλλες έξι ΕΠΕ για την κατασκευή των εγκαταστάσεων διαμονής της EXPO. Οι εταιρείες θα χρηματοδοτούνται από τον σερβικό προϋπολογισμό, δάνεια καθώς και λειτουργικά έσοδα.

Τέλος, ως προς τον επενδυτικό νόμο, μετά τις τελευταίες τροποποιήσεις του διατάγματος για τον καθορισμό των κριτηρίων χορήγησης κινήτρων για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων, το όριο για το απαιτούμενο ελάχιστο κεφάλαιο επένδυσης καθορίστηκε σε 300.000 ευρώ.

Τα έργα που θα γίνουν στη Σερβία

Κύρια έργα

Στη συνέχεια τον λόγο έλαβε ο υπουργός Οικονομικών, Σίνισα Μάλι, ο οποίος παρουσίασε τα έργα που έχουν ορίζοντα υλοποίησης μέχρι τα τέλη του 2026, ένα χρόνο περίπου πριν την πραγματοποίηση της Expo 2027.

Τα κυριότερα εξ αυτών είναι τα κάτωθι

• Αναβάθμιση των μεταφορών μέσω νέων δρόμων, συνδέσεων με αυτοκινητόδρομους και σιδηροδρομικού δικτύου
• Δημιουργία νέων εκτεταμένων εκθεσιακών χώρων, αθλητικών και τουριστικών εγκαταστάσεων
• Αναβάθμιση των γραμμών ηλεκτροδότησης
• Ανάπτυξη νέων λιμανιών
• Οικοδόμηση νέων μουσείων

Για πρώτη φορά στα Βαλκάνια 

Για πρώτη φορά, μια εξειδικευμένη έκθεση έρχεται στα Δυτικά Βαλκάνια. Η EXPO 2027 στο Βελιγράδι είναι κάτι περισσότερο από μια εξειδικευμένη έκθεση — είναι ένα ορόσημο για τη Σερβία, την περιοχή και τον κόσμο.

Στο πλαίσιο των προετοιμασιών, το Βελιγράδι αναλαμβάνει μια φιλόδοξη προσπάθεια αστικής ανανέωσης. Βασικά έργα περιλαμβάνουν την κατασκευή ενός νέου εθνικού σταδίου 52.000 θέσεων, ενός ανασχεδιασμένου συγκροτήματος Έκθεσης Βελιγραδίου, μιας οικιστικής ανάπτυξης 1.500 μονάδων και μιας σειράς πολιτιστικών και ψυχαγωγικών εγκαταστάσεων, όπως μουσεία, θεματικά πάρκα και ένα υδάτινο κέντρο.

Πρεσβευτής ο Γιουσέιν Μπολτ στο Βελιγράδι 

Ο θρύλος του σπριντ από την Τζαμάικα, Γιουσέιν Μπολτ, ορίστηκε ο πρώτος επίσημος πρεσβευτής της Expo 2027 στο Βελιγράδι.

Ο Πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς καλωσόρισε τον οκτώ φορές χρυσό Ολυμπιονίκη στην πρωτεύουσα της Σερβίας στις 17 Ιουνίου, χαρακτηρίζοντας την επίσκεψή του «μεγάλη τιμή για τη Σερβία».

Ο Πρόεδρος πρόσθεσε ότι 115 χώρες έχουν επιβεβαιώσει ήδη τη συμμετοχή τους στην επερχόμενη εξειδικευμένη έκθεση, η οποία θα πραγματοποιηθεί με θέμα «Παιχνίδι για την Ανθρωπότητα – Αθλητισμός και Μουσική για Όλους».

Η εκδήλωση, που έχει προγραμματιστεί να διαρκέσει από τις 15 Μαΐου έως τις 15 Αυγούστου 2027, θα πραγματοποιηθεί στο Surčin (Σούρτσιν), έναν προαστιακό δήμο δυτικά του κεντρικού Βελιγραδίου. Η έκθεση χρησιμεύει ως σημαντικός μοχλός ανάπτυξης υποδομών σε όλη την πρωτεύουσα της Σερβίας.

Ο Μπολτ, ο οποίος κατέχει τα παγκόσμια ρεκόρ στα 100 μέτρα, 200 μέτρα και στη σκυταλοδρομία 4×100 μέτρων, θα διαδραματίσει βασικό ρόλο στην προώθηση της διεθνούς διοργάνωσης.

Θεματική – EXPO 2027

Παιχνίδι για την ανθρωπότητα – Αθλητισμός και μουσική για όλους

Το θέμα «Παιχνίδι για την ανθρωπότητα: Αθλητισμός και μουσική για όλους» σχεδιάστηκε με σκοπό να διερευνήσει τους τρόπους με τους οποίους η ανθρωπότητα μπορεί να αξιοποιήσει τη δύναμη του παιχνιδιού για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των ατόμων και των κοινοτήτων σε έναν κόσμο γεμάτο αβεβαιότητες.

Το παιχνίδι θεωρείται ως μια υπερδύναμη του μέλλοντος, που επιτρέπει στους ανθρώπους να δημιουργούν, να καινοτομούν και να εξελίσσονται. Το προτεινόμενο θέμα έχει αναπτυχθεί περαιτέρω σε υποθέματα, ώστε να επιτρέψει στους διεθνείς συμμετέχοντες να παρουσιάσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις ιδέες και τις λύσεις τους που δίνουν απαντήσεις στο καθορισμένο πρόβλημα:

Πώς να προετοιμάσουμε το ανθρώπινο σώμα, το μυαλό και τη λογική για έναν κόσμο που καθοδηγείται από την τεχνολογία και είναι γεμάτος ανασφάλειες και πώς να κάνουμε τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς για τις επόμενες δεκαετίες; Τα υποθέματα είναι «Η δύναμη του παιχνιδιού» (το παιχνίδι ως δρόμος προς τη θεραπεία και τη βιωσιμότητα), «Παιχνίδι για πρόοδο» (το παιχνίδι ως κινητήρια δύναμη της καινοτομίας και της φαντασίας) και «Παιχνίδι μαζί» (το παιχνίδι ως εργαλείο σύνδεσης, ειρήνης και ένταξης).

Το θέμα θα επιτρέψει στην Expo 2027 Βελιγράδι να γίνει η μεγαλύτερη γιορτή της παγκόσμιας ανάκαμψης, διαμορφωμένη από τη δύναμη του παιχνιδιού και εμπλουτισμένη με μουσική και αθλητισμό.

Ιστορία της EXPO

Η πρώτη Παγκόσμια Έκθεση – η Μεγάλη Έκθεση – πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο το 1851. Η ιδέα έγινε δημοφιλής και επαναλήφθηκε σε όλο τον κόσμο, αποδεικνύοντας μια απαράμιλλη δύναμη έλξης και ένα ρεκόρ παγκόσμιας κλάσης κληρονομιάς.

Από τη δημιουργία του BIE το 1928 με σκοπό τη ρύθμιση και την εποπτεία αυτών των μεγα-εκδηλώσεων, οι Παγκόσμιες Εκθέσεις οργανώνονται ρητά γύρω από ένα θέμα που αποσκοπεί στη βελτίωση των γνώσεων της ανθρωπότητας, λαμβάνει υπόψη τις ανθρώπινες και κοινωνικές προσδοκίες και αναδεικνύει την επιστημονική, τεχνολογική, οικονομική και κοινωνική πρόοδο.

Στη σύγχρονη εποχή, οι Παγκόσμιες Εκθέσεις δεν έχουν αντίπαλο μεταξύ των διεθνών εκδηλώσεων όσον αφορά το μέγεθος, την κλίμακα, τη διάρκεια και τον αριθμό των επισκεπτών. Αποτελούν πλατφόρμες μεγάλης κλίμακας για την εκπαίδευση και την πρόοδο, που λειτουργούν ως γέφυρα μεταξύ κυβερνήσεων, εταιρειών, διεθνών οργανισμών και πολιτών.

Η πιο πρόσφατη Παγκόσμια Έκθεση – η Expo 2025 Osaka Kansai – διοργανώθηκε στην Ιαπωνία με θέμα «Σχεδιάζοντας τη μελλοντική κοινωνία για τη ζωή μας» και υποδέχτηκε πάνω από 29 εκατομμύρια επισκέπτες.

Η επόμενη Παγκόσμια Έκθεση, Expo 2030 Riyadh, θα πραγματοποιηθεί στη Σαουδική Αραβία από την 1η Οκτωβρίου 2030 έως τις 31 Μαρτίου 2031 με θέμα «Προοπτική για το Αύριο».

Τι είναι η EXPO 

Η Expo είναι μια παγκόσμια εκδήλωση και έκθεση που συγκεντρώνει χώρες από όλο τον κόσμο με σκοπό την αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα και την εξερεύνηση καινοτόμων λύσεων. Πρόκειται για μια συναρπαστική εμπειρία όπου πρωτοποριακές ιδέες, τεχνολογίες και δημιουργικές λύσεις συνυπάρχουν για να διαμορφώσουν το μέλλον.

Οι εκθέσεις Expo αποτελούν μια πλατφόρμα διαλόγου, συνεργασίας και ανταλλαγής γνώσεων πέρα από τα σύνορα. Εκατομμύρια επισκέπτες συγκεντρώνονται σε κάθε εκδήλωση, προσφέροντας μια μοναδική ευκαιρία να ασχοληθούν με τις παγκόσμιες εξελίξεις, να συμμετάσχουν σε διαδραστικές πολιτιστικές, εκπαιδευτικές και τεχνολογικές εκθέσεις και να συμβάλουν στη συνεχιζόμενη συζήτηση για το συλλογικό μας μέλλον.

Αλλά πέρα από τις εκθέσεις και τις καινοτομίες, οι εκθέσεις μεταμορφώνουν τις πόλεις που τις φιλοξενούν, μετατρέποντάς τις σε κέντρα δημιουργικότητας και σύνδεσης, αφήνοντας παράλληλα μια διαρκή κληρονομιά που συνεχίζει να επηρεάζει τις κοινότητες πολύ μετά το τέλος της εκδήλωσης.

Ιστορικές εφευρέσεις που είδαμε για πρώτη φορά σε παλιές EXPO

• Η τηλεόραση είναι μέρος της καθημερινής μας ζωής, αλλά έκανε το μεγάλο της ντεμπούτο σε μια Παγκόσμια Έκθεση. Το 1939, η πρώτη ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση παρουσιάστηκε στην Παγκόσμια Έκθεση της Νέας Υόρκης.
• Η πρώτη Παγκόσμια Έκθεση που πραγματοποιήθηκε στην Αμερική, η Εκατονταετής Έκθεση του 1876 στη Φιλαδέλφεια, παρουσίασε στους επισκέπτες το τηλέφωνο, μια εφεύρεση που θα άλλαζε για πάντα τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε.
• Το ποπ κορν έγινε το αγαπημένο σνακ της Έκθεσης του Σικάγου το 1893, όπου ο Charles Cretors παρουσίασε το επαναστατικό του βαγόνι ποπ κορν με ατμοκίνηση.
• Το 1851, στη Μεγάλη Έκθεση του Λονδίνου, ο Samuel Colt παρουσίασε το περίστροφό του στο Crystal Palace, αφήνοντας ένα ανεξίτηλο σημάδι στην ιστορία των πυροβόλων όπλων.
• Δεν ήταν όλες οι καινοτομίες της Παγκόσμιας Έκθεσης τεχνολογικές. Το 1904, στην Παγκόσμια Έκθεση του Σαιντ Λούις, παρουσιάστηκε το χωνάκι παγωτού, μεταμορφώνοντας τον τρόπο με τον οποίο απολαμβάνουμε αυτό το γλυκό έδεσμα.
• Η Παγκόσμια Έκθεση του Σικάγου το 1893 παρουσίασε πολλά προϊόντα που είναι σήμερα κοινά, συμπεριλαμβανομένης της πρώτης καταγεγραμμένης προσφοράς αναψυκτικού με ανθρακικό άλας για δίαιτα.

Πώς άλλαξε η Βαρκελώνη μετά την EXPO του 1929 και πώς αξιοποίησε τα έσοδα 

Μετά τον πολιτιστικό αντίκτυπο του αρχιτεκτονικού κινήματος του Μοντερνισμού, το επόμενο μεγάλο γεγονός που διαμόρφωσε την πόλη της Βαρκελώνης ήταν η Παγκόσμια Έκθεση του 1929. Επομένως, η επίσκεψη σε αυτά τα μέρη είναι σημαντική αν θέλετε να γνωρίσετε τη Βαρκελώνη!

Μετά την επιτυχία της Παγκόσμιας Έκθεσης / Παγκόσμιας Έκθεσης της Βαρκελώνης το 1888, η κυβέρνηση αποφάσισε να προωθήσει περαιτέρω την εικόνα της καταλανικής βιομηχανίας δημιουργώντας μια νέα Παγκόσμια Έκθεση το 1929. Αυτό οδήγησε σε μια μεγάλη ανακαίνιση της πόλης, που επικεντρώθηκε κυρίως στην περιοχή του Mont Juïc.

Οι διοργανωτές αποφάσισαν να επικεντρώσουν την έκθεση στην ηλεκτρική βιομηχανία από το 1917, αλλά λόγω του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου αναβλήθηκε. Μετά από αυτή την ανατροπή των γεγονότων, η έκθεση ορίστηκε να ξεκινήσει το 1923, αλλά λόγω του πραξικοπήματος του Primo de Rivera αναβλήθηκε μέχρι το 1929, όταν τελικά ξεκίνησε.

Για να φτάσει κανείς στον χώρο της έκθεσης, έπρεπε πρώτα να διασχίσει την Plaça Espanya. Σήμερα, αυτή η πλατεία είναι ένας από τους πιο εμβληματικούς κυκλικούς κόμβους της Βαρκελώνης. Γύρω από την πλατεία, οι διοργανωτές έχτισαν τα απαραίτητα ξενοδοχεία και, για να διακοσμήσουν περαιτέρω την περιοχή, ο αρχιτέκτονας Αντόνι Νταρντέρ σχεδίασε την κιονοστοιχία που βρίσκεται γύρω από την πλατεία, εμπνευσμένος από την μπαρόκ πλατεία του Αγίου Πέτρου. Υψωμένα πάνω από την πλατεία, τα δύο Campinales, εμπνευσμένα από αυτά της Piazza St Marc, αποτελούσαν την είσοδο στην Παγκόσμια Έκθεση. Στο κέντρο της κυκλικής διασταύρωσης βρίσκεται ένα κλασικού σχεδιασμού σιντριβάνι που αντιπροσωπεύει όλους τους μεγάλους ισπανικούς ποταμούς και τα οφέλη που προσφέρει το νερό στην κοινότητα.

Μια λεωφόρος συνδέει την Plaça Espanya με το La Fuente Mágica de Montjuïc, που σχεδιάστηκε από τον Carles Buïgas. Εγκαταστάθηκε ένα επαναστατικό σιντριβάνι που μπορούσε να παρουσιάζει ένα σόου με νερό και φως. Μέχρι σήμερα, κάθε Σαββατοκύριακο μπορείτε να επισκεφθείτε το σιντριβάνι για να απολαύσετε το σόου με τα φώτα! Ο Puig I Cadafalch σχεδίασε 4 κίονες ιωνικού ρυθμού για να αναπαραστήσουν τη σημαία της Καταλονίας, οι οποίοι τοποθετήθηκαν στο τέλος της προαναφερθείσας λεωφόρου, αλλά ο δικτάτορας Primo de Rivera διέταξε την κατεδάφισή τους. Το 2010, η κυβέρνηση αποφάσισε να τους αποκαταστήσει.

Η Παγκόσμια Έκθεση είχε πολλά παλάτια στην περιοχή, το καθένα αφιερωμένο σε συγκεκριμένες δραστηριότητες, όπως το Palacio de la metalurgia, αφιερωμένο στις νέες τεχνολογίες στην ηλεκτρική και μηχανολογική βιομηχανία, το Palacio del Arte Textil, που συνδύαζε όλα όσα σχετίζονταν με την τέχνη της υφαντουργίας, μεταξύ πολλών άλλων.

Το κύριο παλάτι και ο κύριος εκθεσιακός χώρος ήταν το Palacio Nacional. Το κτίριο έχει κλασικό σχεδιασμό εμπνευσμένο από την ισπανική Αναγέννηση. Αυτό το παλάτι χρησιμοποιήθηκε κυρίως για την έκθεση ισπανικής τέχνης. Το κτίριο κατασκευάστηκε γρήγορα και με φθηνά υλικά, οπότε χρειάστηκε αρκετές ανακαινίσεις τα επόμενα χρόνια. Σήμερα το κτίριο λειτουργεί ως Εθνικό Μουσείο Καταλανικής Τέχνης της Βαρκελώνης.

Ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Παγκόσμιας Έκθεσης ήταν το Pabellón de Alemania, που σχεδιάστηκε από τον διάσημο Ludwig Mies van der Rohe. Οι ειδικοί περιγράφουν αυτό το κτίριο ως ένα από τα καλύτερα έργα του φημισμένου αρχιτέκτονα. Ο αρχιτέκτονας ακολούθησε το σύνθημά του «Λιγότερο είναι περισσότερο» και επέλεξε ένα διεθνές στυλ. Το περίπτερο περιλάμβανε επίσης τη διάσημη Silla de Barcelona, ένα πρωτοποριακό σχέδιο εσωτερικής διακόσμησης. Αυτός ο τύπος καρέκλας μπορεί να αγοραστεί σήμερα για το υπέρογκο ποσό των 4.000 δολαρίων!

Χάρη στα έσοδα που αναμένονταν από την Παγκόσμια Έκθεση, η κυβέρνηση αποφάσισε να ανακαινίσει περαιτέρω τη γύρω περιοχή. Η διοργάνωση επέλεξε να διαμορφώσει τον χώρο γύρω από το Montjuïc σε κήπο για να ευχαριστήσει τους περαστικούς. Αυτό άνοιξε τη φαντασία των μηχανικών και δημιουργήθηκαν κατασκευές όπως το ελληνικό θέατρο και το Pueblo Español. Για να προωθήσει περαιτέρω την αθλητική πλευρά της εκδήλωσης, η κυβέρνηση αποφάσισε να κατασκευάσει αυτό που είναι σήμερα η Ολυμπιακή Πόλη. Αυτή η περιοχή εκσυγχρονίστηκε το 1992 για να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992.

EXPO στο Ντουμπάι – Η βιωσιμότητα και οι μεγάλες αλλαγές 

Η βιωσιμότητα στο επίκεντρο του σχεδιασμού

Το γενικό σχέδιο δίνει έμφαση στη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα, ενσωματώνοντας καινοτόμες τεχνολογίες για την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου της αστικής ζωής. Θα εφαρμοστούν λύσεις έξυπνης πόλης, όπως ενεργειακά αποδοτικά κτίρια, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και προηγμένα συστήματα διαχείρισης αποβλήτων.

Παράλληλα, το δίκτυο μεταφορών θα δώσει προτεραιότητα στις δημόσιες συγκοινωνίες, την ποδηλασία και τους πεζόδρομους, μειώνοντας την εξάρτηση από τα αυτοκίνητα και προωθώντας ένα πιο βιώσιμο μοντέλο αστικής κινητικότητας.

Καθώς το Ντουμπάι συνεχίζει να εξελίσσεται, η Expo City θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ταυτότητας του εμιράτου ως παγκόσμιου ηγέτη στην αειφορία, την καινοτομία και την ποιότητα ζωής.

Η Expo 2020 στο Ντουμπάι άλλαξε ριζικά την πόλη, δημιουργώντας μια εντελώς νέα περιοχή — την Expo City Dubai — που μετατράπηκε σε μόνιμο κέντρο καινοτομίας, τεχνολογίας και πολιτισμού. Ο χώρος, συνολικής έκτασης 4,38 τ.χλμ., απέκτησε πλήρως νέες υποδομές, δρόμους, μετρό και ενεργειακά δίκτυα, ενώ το 80% των εγκαταστάσεων χρησιμοποιείται ακόμη για γραφεία, start-ups, πανεπιστημιακά κέντρα και διεθνή γεγονότα, όπως η COP28.

Η έκθεση προσέλκυσε πάνω από 24 εκατομμύρια επισκέπτες και δημιούργησε χιλιάδες θέσεις εργασίας, ενισχύοντας τον τουρισμό και την οικονομία της πόλης.

Στην ουσία, η Expo μετέτρεψε το Ντουμπάι από εμπορικό κόμβο σε παγκόσμια “πόλη του μέλλοντος”, με διεθνή φήμη για βιωσιμότητα, τεχνολογία και καινοτομία.

Όταν η Θεσσαλονίκη έχασε την EXPO του 2008 

Ήταν όνειρο που δεν έγινε ποτέ η διοργάνωση της παγκόσμιας έκθεσης του 2008 στη Θεσσαλονίκη.

Στο Παρίσι, οι εκπρόσωποι των χωρών-μελών του Διεθνούς Γραφείου Εκθέσεων, (BIE) απεφάνθησαν ότι η σημαντική αυτή έκθεση πρέπει να γίνει στη Σαραγόσα, με θέμα το νερό και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

H ελληνική παρουσία υπήρξε άψογη, με επαρκώς αιτιολογημένη πρόταση που αφορούσε στο θέμα «Terra Mattern: Γνώση της Γης, γεωργία και διατροφή», πολιτικές εγγυήσεις σε πρωθυπουργικό επίπεδο για την άρτια και ασφαλή διεξαγωγή της και εντυπωσιακή παρουσία του θέματος, ενώπιον των ψηφοφόρων του BIE στο διεθνές εκθεσιακό κέντρο Villepent.

Η Θεσσαλονίκη συγκέντρωσε στον πρώτο γύρο, δώδεκα ψήφους και αποκλείστηκε, ενώ στην επαναληπτική ψηφοφορία η Σαραγόσα υπερίσχυσε της Τεργέστης με ψήφους 57 έναντι 37. Από την ελληνική αντιπροσωπεία, πάντως, αφέθηκε να εννοηθεί ότι η Θεσσαλονίκη θα διεκδικήσει και την EXPO του 2012 που και αυτό… απέτυχε.

Η κυβέρνηση, δια στόματος του πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, ανέλαβε την πλήρη δέσμευση για την κάλυψη του συνολικού κόστους της EXPO 2008, που ανέρχεται περίπου σε 600 εκατομμύρια ευρώ, από τον κρατικό προϋπολογισμό, με συγκεκριμένες εγγραφές, αρχής γενομένης από τον προϋπολογισμό του 2005, οπότε και αρχίζουν με έντονους ρυθμούς οι προετοιμασίες και τα έργα υποδομής για το EXPO site, όπως επίσης και όλες οι διαδικασίες προσέλκυσης εκθετών.

Θεσσαλονίκη 2012

Την απόφαση η Θεσσαλονίκη να διεκδικήσει εκ νέου την ανάληψη διοργάνωσης της Παγκόσμιας Έκθεσης EXPO, αυτή τη φορά για το έτος 2012, δημοσιοποίησε με γραπτή του ανακοίνωση ο υπουργός Μακεδονίας-Θράκης Νίκος Τσιαρτσιώνης.

«Η Θεσσαλονίκη, με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία, έχοντας καταγράψει μια εξαιρετική παρουσία στις 95 χώρες – μέλη του Διεθνούς Γραφείου Εκθέσεων (ΒΙΕ) και αξιοποιώντας την πολύτιμη εμπειρία της, θα καταθέσει εκ νέου την υποψηφιότητά της για τη διοργάνωση της EXPO 2012» τόνισε ο υπουργός, υπογραμμίζοντας ότι «η νέα αυτή προσπάθεια θα απαιτήσει εμμονή στο στόχο, σωστή κατανομή ρόλων, συλλογικότητα, συνεχή και μεθοδική δουλειά».

Εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά του για τις κριτικές που ασκήθηκαν για πρόσωπα της κυβέρνησης και χειρισμούς της υπόθεσης, ο κ. Τσιαρτσιώνης αναφέρει ότι «είναι άδικο να ασκούνται τέτοιους είδους κριτικές από εκείνους που θα όφειλαν, πρωτίστως σήμερα, να κάνουν μόνο την αυτοκριτική τους απέναντι στην πόλη».

«Οι υπόλογοι δεν μπορούν να κάνουν τους επικριτές. Η σιωπή θα ήταν ίσως η πιο έξυπνη και ανώδυνη στάση, αλλά και η ελάχιστη οφειλόμενη συγνώμη για τη Β.Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη» συμπλήρωσε.

Τονίζει δε ότι «ο χρόνος και η νέα στόχευση για την ΕΧΡΟ 2012 δίνει σε όλους την ευκαιρία να αναθεωρήσουν τη στάση τους» και καταλήγει εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι σε αυτή τη νέα προσπάθεια «αν δώσουμε όλοι τον καλύτερό μας εαυτό, είναι βέβαιο ότι θα πετύχουμε».

Πόσο κοστίζει και πόσα έσοδα έχει μια EXPO 

Το κόστος μιας Παγκόσμιας Έκθεσης ποικίλλει ανάλογα με το μέγεθος, τη διάρκεια, τις υποδομές και την πόλη. Μερικά παραδείγματα:

Έκθεση Κόστος

Expo 2010, Σαγκάη ~2 δισ. $ Ειδικά για τη Specialised EXPO –

Expo 2015, Μιλάνο – 5,5 δισ. $ – Υποδομές, λειτουργία, περίπτερα

Expo 2017, Αστάνα – 3 δισ. $ – Specialised Expo

Expo 2020, Ντουμπάι – 7 δισ. $ – Κατασκευή + λειτουργία + νέες υποδομές

Συνήθως το κόστος καλύπτεται από κρατικούς προϋπολογισμούς, επενδύσεις, χορηγίες και εισιτήρια

Επισκέπτες – Εκτιμώμενη Οικονομική Επίδραση / Έσοδα

Σαγκάη 73 εκατομμύρια επισκέπτες – 5,3 δισ. $ έσοδα

Μιλάνο 21,5 εκατομμύρια επισκέπτες – 6,6 δισ. $ (1,7 δισ. τουρισμός + 3,6 δισ. εξαγωγές) έσοδα

Αστάνα 3,9 εκατομμύρια επισκέπτες – 1,3 δισ. $ έσοδα

Ντουμπάι 24 εκατομμύρια επισκέπτες – 38 δισ. € (GVA, τουρισμός, επενδύσεις) έσοδα

Με πληροφορίες από – Ot, In.gr, bie-paris.org, hausandhaus.com