Ευρωπαϊκό Δικαστήριο: Οποιαδήποτε γυναίκα από το Αφγανιστάν μπορεί να ζητήσει άσυλο στην Ευρώπη

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι το φύλο και η ιθαγένεια από μόνα τους είναι επαρκείς λόγοι για να χορηγήσει μια χώρα άσυλο σε γυναίκες από το Αφγανιστάν, όπου οι Ταλιμπάν έχουν περιορίσει δραστικά τα δικαιώματά τους.

Σύμφωνα με το Δικαστήριο της ΕΕ, τα μέτρα του καθεστώτος των Ταλιμπάν τα οποία εισάγουν διακρίσεις εις βάρος των γυναικών συνιστούν πράξεις δίωξης.

Αυτή είναι η απάντηση-απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ, σε αίτημα του Ανωτάτου Διοικητικού Δικαστηρίου της Αυστρίας, μετά την άρνηση των αυστριακών αρχών να χορηγήσουν σε δύο γυναίκες αφγανικής ιθαγένειας το καθεστώς πρόσφυγα. Οι δύο γυναίκες ισχυρίζονται ότι η κατάσταση των γυναικών στο Αφγανιστάν υπό το νέο καθεστώς των Ταλιμπάν δικαιολογεί, αφ’εαυτής, τη χορήγηση του καθεστώτος πρόσφυγα.

Κατά το αυστριακό δικαστήριο, η επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία το 2021 έχει πλήξει σοβαρά τα θεμελιώδη δικαιώματα των γυναικών. Έχουν θεσπιστεί πολλά μέτρα τα οποία εισάγουν διακρίσεις και κατά τα οποία για παράδειγμα, οι γυναίκες στερούνται κάθε νομική προστασία από την έμφυλη και ενδοοικογενειακή βία και τον καταναγκαστικό γάμο, υποχρεούνται να καλύπτουν πλήρως το σώμα και το πρόσωπό τους, περιορίζεται η πρόσβασή τους στην υγειονομική περίθαλψη καθώς και η ελευθερία μετακίνησής τους, απαγορεύεται να ασκούν επαγγελματική δραστηριότητα ή περιορίζεται η άσκηση τέτοιας δραστηριότητας, απαγορεύεται η πρόσβασή τους στην εκπαίδευση και αποκλείονται από την πολιτική ζωή.

Το Αυστριακό δικαστήριο ρώτησε το Δικαστήριο της ΕΕ αν τα προαναφερθέντα μέτρα των Ταλιμπάν, εξεταζόμενα στο σύνολό τους, μπορούν να χαρακτηριστούν ως πράξεις δίωξης.

Το Δικαστήριο της ΕΕ απαντά ότι ορισμένα από τα επίμαχα μέτρα των Ταλιμπάν πρέπει να χαρακτηριστούν αφ’εαυτών ως «πράξεις δίωξης», δεδομένου ότι συνιστούν σοβαρή προσβολή θεμελιωδούς δικαιώματος. Τούτο ισχύει για τον καταναγκαστικό γάμο, ο οποίος μπορεί να εξομοιωθεί με μορφή δουλείας και για την έλλειψη προστασίας από την έμφυλη και την ενδοοικογενειακή βία, η οποία συνιστά μορφή απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης. Ακόμη και αν υποτεθεί ότι τα λοιπά μέτρα, εξεταζόμενα μεμονωμένα, δεν συνιστούν αρκούντως σοβαρή προσβολή θεμελιώδους δικαιώματος ώστε να μπορούν να χαρακτηριστούν ως πράξεις δίωξης, το Δικαστήριο κρίνει ότι εξεταζόμενα στο σύνολό τους, τα μέτρα αυτά συνιστούν τέτοιες πράξεις. Λόγω της σωρευτικής επίδρασής τους και της σκόπιμης και συστηματικής εφαρμογής τους, έχουν ως αποτέλεσμα την κατάφωρη άρνηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων που σχετίζονται με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Όσον αφορά την εξατομικευμένη εξέταση της αίτησης ασύλου μιας γυναίκας αφγανικής ιθαγένειας, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη την κατάσταση των γυναικών υπό το ισχύον καθεστώς των Ταλιμπάν, όπως αυτή περιγράφεται ιδίως στις εκθέσεις του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο (EUAA) και της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες (UNHCR). Το Δικαστήριο κρίνει ότι οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών μπορούν να θεωρήσουν ότι δεν είναι αναγκαίο να αποδειχθεί ότι η αιτούσα διατρέχει πραγματικό και συγκεκριμένο κίνδυνο να υποστεί πράξεις δίωξης σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής της. Αρκεί να ληφθεί υπόψη απλώς και μόνο η ιθαγένεια και το φύλο της.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ