Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Νέοι και αυστηρότεροι κανόνες για τον εγκληματικό πλουτισμό

Η νέα δέσμη κανόνων εξασφαλίζει γρήγορη και αποτελεσματική δήμευση περιουσιακών στοιχείων εγκληματικής προέλευσης και βελτιώνει τα δικαιώματα των θυμάτων.

-Μόνο το 2,2% περιουσιών που προέρχονται από εγκληματική δραστηριότητα έχουν κατασχεθεί

-Ταχύτερη και αποτελεσματικότερη κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων από εγκληματικές δραστηριότητες

-Δυνατότητα δήμευσης περιουσιών που συνδέονται με εγκληματικές οργανώσεις

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της έγκρισης του αποτελέσματος των διοργανικών διαπραγματεύσεων σχετικά με νέα δέσμη κανόνων για τη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων που προέρχονται από εγκληματική δραστηριότητα. Η συμφωνία εγκρίθηκε με 598 ψήφους υπέρ, 19 ψήφους κατά και 7 αποχές.

Σε σύγκριση με την ισχύουσα νομοθεσία, η νέα οδηγία θα καλύπτει ευρύτερο φάσμα εγκλημάτων που διαπράττονται στο πλαίσιο εγκληματικής οργάνωσης, όπως η εμπορία ανθρώπων, τα ναρκωτικά ή τα πυροβόλα όπλα, η σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών και η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Ο νόμος θα καταστέλλει επίσης τις περιπτώσεις όπου κάποιος μπορεί να διαφύγει της δήμευσης μέσω τρίτου προσώπου και θα επιτρέπει την κατάσχεση σε ορισμένες περιπτώσεις όπου δεν είναι δυνατή η καταδίκη, για παράδειγμα σε περιπτώσεις ασθένειας ή θανάτου υπόπτου. Για να αποφευχθεί η υποβάθμιση των περιουσιακών στοιχείων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να δημιουργήσουν ειδικά γραφεία για τη διαχείριση των κατασχεθέντων περιουσιακών στοιχείων και εργαλεία για τη διαχείριση των πληροφοριών που σχετίζονται με αυτά, για παράδειγμα κεντρικά μητρώα.

Κάλυψη κενών πληροφόρησης για την παρακολούθηση εγκληματικού πλουτισμού

Για να καταστούν αποτελεσματικότερες οι διασυνοριακές έρευνες, ο νόμος θα ενισχύσει τις εξουσίες των υπηρεσιών ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων που έχουν συσταθεί από τα κράτη μέλη, διασφαλίζοντας ότι θα έχουν ταχεία πρόσβαση στις απαραίτητες πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων, της ιθαγένειας και των εμπορικών μητρώων, των φορολογικών δεδομένων και των δεδομένων ασφαλείας. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, οι ευρωβουλευτές κατόρθωσαν επίσης να συμπεριλάβουν στην νομοθεσία κανόνες για μητρώα πραγματικών δικαιούχων και κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών στο πεδίο εφαρμογής των υπηρεσιών ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων.

Νέες μορφές κατάσχεσης

Η νέα νομοθεσία επιτρέπει τη λήψη άμεσων μέτρων δέσμευσης, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα ύποπτα εγκληματικά περιουσιακά στοιχεία δεν θα εξαφανιστούν κατά τη διάρκεια των ερευνών. Για την κατάσχεσή τους, ο νόμος εισάγει δύο νέες μορφές: κατάσχεση που δεν βασίζεται σε καταδίκη και κατάσχεση ανεξήγητου πλούτου, όταν αποκαλύπτεται κατά τη διάρκεια ποινικής έρευνας και ένα δικαστήριο πιστεύει ότι συνδέεται με εγκληματική δραστηριότητα.

Διασφάλιση των δικαιωμάτων των θυμάτων

Ο νόμος περιλαμβάνει επίσης εκτεταμένες διατάξεις που διασφαλίζουν ότι τα δικαιώματα των θυμάτων λαμβάνονται πλήρως υπόψη στο πλαίσιο των διαδικασιών εντοπισμού και δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων, δίνοντας προτεραιότητα στην ανάκτηση της περιουσίας από τα θύματα και διασφαλίζοντας την αποζημίωσή τους.

Καλύτερη ιχνηλάτηση για αποτελεσματική εφαρμογή των ποινών

Στο μέλλον, οι υπηρεσίες ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων μπορούν να συμβάλλουν στην επιβολή ποινών, βοηθώντας τις εθνικές αρμόδιες αρχές στον εντοπισμό περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν σε πρόσωπα και οντότητες που υπόκεινται σε κυρώσεις από την ΕΕ. Τα περιουσιακά στοιχεία που δημεύονται κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη τρίτων χωρών που πλήττονται από επιθετικό πόλεμο ή από άλλη κατάσταση που ώθησε την ΕΕ να επιβάλει κυρώσεις.

Παράλληλα, οι ευρωβουλευτές ενέκριναν τους νέους κανόνες που ποινικοποιούν τις παραβιάσεις των κυρώσεων της ΕΕ.

Δηλώσεις

Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής Loránt Vincze (ΕΛΚ, Ρουμανία) δήλωσε: «Ένα αποτελεσματικό πλαίσιο δήμευσης περιουσιακών στοιχείων που προέρχονται από εγκληματικές δραστηριότητες χρησιμεύει ως προληπτική και αποτελεσματική στρατηγική για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, με στόχο το βασικό του κίνητρο, το οικονομικό όφελος. Με τη σημερινή ψηφοφορία σχετικά με την οδηγία για την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων και τη δήμευση, καταφέραμε να κάνουμε ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση: ο νόμος ενισχύει τις ικανότητες των αρμόδιων αρχών για τον εντοπισμό, το πάγωμα, τη δήμευση και τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων μέσω της βελτιωμένης πρόσβασης στις σχετικές βάσεις δεδομένων, της καλύτερης και ταχύτερης ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων αρχών και της θέσπισης νέων, αποτελεσματικότερων διαδικασιών για τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων εγκληματικής προέλευσης».

Σχετικές πληροφορίες

Την περίοδο 2010-2014, μόνο το 2,2% των προϊόντων που προέρχονταν από εγκληματικές δραστηριότητες «πάγωσαν» στην ΕΕ και μόνο το 1,1% αυτών κατασχέθηκαν. Τον Δεκέμβριο του 2021, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε την εναρμόνιση του καθεστώτος της ΕΕ για την ανάκτηση και τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων και στη στρατηγική της ΕΕ για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος (2021-2025) η Επιτροπή πρότεινε την ενίσχυση αυτών των κανόνων.