Γερμανία: Η ακροδεξιά απαιτεί να μετέχει στις συνομιλίες για τον κυβερνητικό συνασπισμό

Οι ηγέτες του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) απαίτησαν να συμπεριληφθεί το κόμμα τους στις διαπραγματεύσεις για συνασπισμό σε δύο κρατίδια όπου κέρδισε σχεδόν το ένα τρίτο των ψήφων στις εκλογές της Κυριακής, σε αποτελέσματα που αναστάτωσαν το πολιτικό τοπίο ένα χρόνο πριν από τις βουλευτικές εκλογές.

Αν και ο πολιτικός σεισμός από τις εκλογές στην ανατολική Γερμανία είχε προβλεφθεί από καιρό, τα κεντρώα κυβερνητικά κόμματα αποδείχθηκαν ανίκανα να σταματήσουν την άνοδο του AfD, το οποίο ήρθε πρώτο στο κρατίδιο της Θουριγγίας με σχεδόν 33% των ψήφων και δεύτερο στο κρατίδιο της Σαξονίας με σχεδόν 31%.

Τα τρία κόμματα της αντιδημοφιλούς κυβέρνησης του καγκελάριου Όλαφ Σολτς συγκέντρωσαν το καθένα μονοψήφιο ποσοστό, σε μια καυστική επίπληξη από τους ψηφοφόρους, αφήνοντας άλλη μια από τις κύριες δυνάμεις της ΕΕ, μαζί με τη Γαλλία, πολιτικά τιμωρημένη και ακινητοποιημένη.

Η Valérie Hayer, γαλλίδα πολιτικός που ηγείται της φιλελεύθερης ομάδας Renew Europe στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, χαρακτήρισε τα αποτελέσματα του κρατιδίου «πρωτοφανή» και δήλωσε στο X ότι «μια μαύρη μέρα για τη Γερμανία είναι μια μαύρη μέρα για την Ευρώπη».

Ο Βόλφγκανγκ Κουμπίκι, αναπληρωτής επικεφαλής των συγκυβερνώντων φιλελεύθερων Ελεύθερων Δημοκρατών της Γερμανίας και ένας από τους σφοδρότερους εσωτερικούς επικριτές της γερμανικής κυβέρνησης, δήλωσε ότι το Βερολίνο φταίει το ίδιο για την αποτυχία. «Ο κόσμος έχει την εντύπωση ότι αυτός ο συνασπισμός βλάπτει τη χώρα», είπε. «Και σίγουρα βλάπτει το κόμμα των Ελεύθερων Δημοκρατών».

Τα τμήματα του AfD στη Σαξονία και τη Θουριγγία έχουν χαρακτηριστεί ως «ακροδεξιά» από τις αρχές ασφαλείας. Το αποτέλεσμα της Κυριακής στη Θουριγγία σηματοδότησε την πρώτη φορά από τη ναζιστική περίοδο που ένα ακροδεξιό κόμμα διεκδικεί την πρώτη θέση σε εκλογές σε κρατίδιο, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το πόσο καιρό τα δημοκρατικά κόμματα μπορούν να το κρατήσουν εκτός εξουσίας αρνούμενα οποιαδήποτε συνεργασία.

«Πικρά» και «ανησυχητικά» αποτελέσματα

Ο Όλαφ Σολτς χαρακτήρισε τα αποτελέσματα «πικρά» και «ανησυχητικά». Είπε χαρακτηριστικά: «Η χώρα μας δεν μπορεί και δεν πρέπει να το συνηθίσει αυτό. Το AfD κάνει ζημιά στη Γερμανία. Αποδυναμώνει την οικονομία, διχάζει την κοινωνία και καταστρέφει τη φήμη της χώρας μας».

Ο άλλος μεγάλος νικητής της βραδιάς ήταν το νέο αριστερό-συντηρητικό λαϊκιστικό κόμμα Συμμαχία Sahra Wagenknecht (BSW), που πήρε το όνομά του από τον ιδρυτή του, ο οποίος αποσχίστηκε από το ακροαριστερό κόμμα Linke πέρυσι, αφήνοντάς το διαλυμένο.

Το BSW, το οποίο ζητά υψηλότερους φόρους για τα υψηλότερα εισοδήματα, περιορισμό της μετανάστευσης και τερματισμό της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, συγκέντρωσε σχεδόν 16% στη Θουριγγία και σχεδόν 12% στη Σαξονία. Τα αποτελέσματα των εκλογών υπογράμμισαν τις πολιτισμικές διαφορές που υποβόσκουν μεταξύ Ανατολής και Δύσης 35 χρόνια μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, με πολλούς ψηφοφόρους στην πρώην κομμουνιστική περιοχή να είναι ιδιαίτερα δεκτικοί στις αντιδυτικές και φιλορωσικές εκκλήσεις.

Δεδομένων των κατακερματισμένων αποτελεσμάτων που επέστρεψαν οι ψηφοφόροι, η συντηρητική Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU), η οποία υπερείχε έναντι των υπόλοιπων κομμάτων, θα πρέπει πιθανότατα να συνθέσει ιδεολογικά απίθανους συνασπισμούς που εκτείνονται από τη δεξιά έως την αριστερά και στα δύο κρατίδια προκειμένου να κυβερνήσει. Το κατά πόσον τέτοιες κυβερνήσεις μπορούν να αποδειχθούν σταθερές και ικανές να αντιμετωπίσουν τις κύριες ανησυχίες του εμφανώς ανικανοποίητου εκλογικού σώματος θα είναι ένα ενοχλητικό ερώτημα καθώς θα ξεκινά η εκστρατεία για την εθνική ψηφοφορία του Σεπτεμβρίου 2025.

Στη Σαξονία, μόνο μια συμμαχία του CDU, το οποίο κυβερνά το κρατίδιο από την επανένωση το 1990, με το BSW και τους Σοσιαλδημοκράτες του Σολτς θα είχε κυβερνητική πλειοψηφία, αν αποκλειστεί η ακροδεξιά.

«Δεν θα είναι εύκολο», δήλωσε ο πρωθυπουργός του κρατιδίου, Michael Kretschmer, του CDU, σχετικά με τις επικείμενες συνομιλίες για τον συνασπισμό. «Αλλά με πολλές συζητήσεις και τη θέληση να κάνουμε κάτι γι’ αυτό το κρατίδιο, μπορούμε να πετύχουμε τη δημιουργία μιας σταθερής κυβέρνησης με αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα στη Σαξονία».

Πιθανή κυβέρνηση μειοψηφίας στη Θουριγγία

Στη Θουριγγία, μια κυβέρνηση μειοψηφίας των ίδιων κομμάτων – CDU, BSW και Σοσιαλδημοκράτες – φαίνεται πιο πιθανή, προκαλώντας κραυγές διαμαρτυρίας από την ακροδεξιά. «Ο ψηφοφόρος θέλει τη συμμετοχή του AfD στην κυβέρνηση», επέμεινε η συμπρόεδρος του AfD Άλις Βάιντελ.

Ο κορυφαίος υποψήφιος του AfD στη Θουριγγία, ο Björn Höcke, ο οποίος έχει χρησιμοποιήσει επανειλημμένα ναζιστική ρητορική στις συγκεντρώσεις του και έχει αμφισβητήσει την εξιλέωση της Γερμανίας για το Ολοκαύτωμα, φώναξε επίσης. «Αν θέλετε σταθερότητα στη Θουριγγία, πρέπει να ενσωματώσετε το AfD», δήλωσε. «Οποιοσδήποτε αστερισμός στον οποίο δεν περιλαμβάνεται το AfD δεν θα ωφελήσει αυτό το κρατίδιο».

Το AfD κέρδισε μια μειοψηφία αποκλεισμού στη Θουριγγία, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορεί να σταθεί εμπόδιο στους διορισμούς δικαστών και στις τροποποιήσεις του συντάγματος του κρατιδίου.

Εν τω μεταξύ, αναλυτές δήλωσαν ότι το BSW φαίνεται τώρα έτοιμο να ξεπεράσει το εμπόδιο του 5% στις εθνικές εκλογές του επόμενου έτους, καθιστώντας ενδεχομένως ακόμη πιο δύσκολο για τα παραδοσιακά κόμματα της μεγάλης σκηνής, το CDU και το SPD, να σχηματίσουν κυβερνητικό συνασπισμό.

Καθώς το κόμμα του θα αναδείξει πιθανότατα τον πρωθυπουργό και στις δύο περιφέρειες, ο ηγέτης του CDU, Φρίντριχ Μερτς, βγήκε ενισχυμένος από τις δημοσκοπήσεις του κρατιδίου στην προσπάθειά του να γίνει ο αντίπαλος του Σολτς από τους συντηρητικούς στις βουλευτικές εκλογές.

Ο Μερτς έχει μετακινήσει σταθερά το κόμμα του προς τα δεξιά κατά την περίοδο από τότε που η Άνγκελα Μέρκελ, μια μετριοπαθής Χριστιανοδημοκράτισσα, εγκατέλειψε την εξουσία το 2021. Εκμεταλλεύτηκε ένα μαζικό μαχαίρωμα στη δυτική πόλη Σόλινγκεν τον περασμένο μήνα, το οποίο φέρεται να έγινε από έναν Σύρο αιτούντα άσυλο που επρόκειτο να απελαθεί, για να ζητήσει αυστηρότερη γραμμή στο μεταναστευτικό.

Την Τρίτη θα συναντηθεί με εκπροσώπους της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και των 16 περιφερειακών κρατιδίων της Γερμανίας για μια «σύνοδο κορυφής για τη μετανάστευση». Την περασμένη εβδομάδα ο συνασπισμός του Σολτς ανακοίνωσε σχέδια για την αυστηροποίηση των νόμων για τα μαχαίρια και τα επιδόματα για τους αιτούντες άσυλο, καθώς και περισσότερες απελάσεις στον απόηχο της επίθεσης στο Σόλινγκεν.