Γιατί η Ινδία επιτέθηκε στο Πακιστάν – Τι συμβαίνει με το διαφιλονικούμενο Κασμίρ
Μια αιματηρή ιστορία συγκρούσεων
Πώς κλιμακώθηκε όμως η ένταση;
Δύο εβδομάδες μετά τη φονική επίθεση μαχητών κατά τουριστών στο υπό ινδική διοίκηση Κασμίρ, όπου σκοτώθηκαν 25 Ινδοί και ένας υπήκοος του Νεπάλ, η Ινδία εξαπέλυσε πυραυλική επίθεση στα πακιστανικά εδάφη. Όπως ανέφερε το υπουργείο Άμυνας της χώρας, τα πλήγματα ήταν μέρος «δέσμευσής» τους να «λογοδοτήσουν» οι υπεύθυνοι της φονικής επίθεσης της 22ας Απριλίου.
Άμεση ήταν η απάντηση του Πακιστάν, με τον εκπρόσωπο του στρατού της χώρας να δηλώνει στο Reuters ότι το Ισλαμαμπάντ έχει καταρρίψει πέντε αεροσκάφη του ινδικού στρατού «εντός ινδικού εναέριου χώρου».
Ωστόσο, το Πακιστάν αρνείται σθεναρά οποιαδήποτε ανάμειξη στην επίθεση του περασμένου μήνα, χαρακτηρίζοντας τα πλήγματα «απρόκλητα», με τον πρωθυπουργό Σεχμπάζ Σαρίφ να διαμηνύει ότι η «αποτρόπαια επίθεση δεν θα μείνει ατιμώρητη».
Πού χτύπησε η Ινδία;
Το Δελχί ανακοίνωσε τις πρωινές ώρες της Τετάρτης ότι στόχος ήταν εννέα διαφορετικές τοποθεσίες, τόσο στο υπό πακιστανικής διοίκησης Κασμίρ όσο και στο Πακιστάν.
Όπως ισχυρίζονται, οι τοποθεσίες αυτές ήταν «τρομοκρατικές υποδομές» – μέρη όπου «σχεδιάζονταν και κατευθύνοντα» οι επιθέσεις.
Τόνισαν ότι δεν έχουν πλήξει καμία πακιστανική στρατιωτική εγκατάσταση, λέγοντας ότι «οι ενέργειές του ήταν εστιασμένες, μετρημένες και μη κλιμακούμενες στη φύση τους».
Σύμφωνα με το Πακιστάν, χτυπήθηκαν τρεις διαφορετικές περιοχές: τα Μουζαφαραμπάντ και Κότλι στο υπό πακιστανική διοίκηση Κασμίρ και Μπαχαβαλπούρ στην πακιστανική επαρχία Παντζάμπ.
Ο υπουργός Άμυνας του Πακιστάν δήλωσε ότι τα πλήγματα έπληξαν μη στρατιωτικές περιοχές, προσθέτοντας ότι ο ισχυρισμός της Ινδίας ότι «στοχεύει στρατόπεδα τρομοκρατών» είναι ψευδής.
Από τις εχθροπραξίες έχασαν τη ζωή τους δεκάδες άμαχοι.
Γιατί εξαπέλυσε επίθεση η Ινδία;
Τα χτυπήματα έρχονται μετά από εβδομάδες αυξανόμενης έντασης μεταξύ των γειτόνων, με αφορμή τους πυροβολισμούς στο γραφικό θέρετρο Παχαλγκάμ.
Στην επίθεση της 22ας Απριλίου που έγινε από ομάδα μαχητών, σκοτώθηκαν 26 άνθρωποι, με τους επιζώντες να λένε ότι οι μαχητές είχαν ως στόχο τους Ινδουιστές.
Ήταν η χειρότερη επίθεση κατά αμάχων στην περιοχή εδώ και δύο δεκαετίες και προκάλεσε εκτεταμένη οργή στην Ινδία.
Ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι δήλωσε ότι η χώρα θα κυνηγήσει τους υπόπτους «μέχρι την άκρη του κόσμου» και ότι όσοι το σχεδίασαν και πραγματοποίησαν την επίθεση «θα τιμωρηθούν».
Ωστόσο, η Ινδία δεν έχει κατονομάσει καμία ομάδα για την επίθεση στο Παχαλγκάμ και παραμένει ασαφές ποιος το έκανε.
Η ινδική αστυνομία ισχυρίζεται ότι δύο από τους δράστες της επίθεσης ήταν Πακιστανοί υπήκοοι, με το Δελχί να κατηγορεί το Πακιστάν ότι υποστηρίζει μαχητές – κατηγορία που το Ισλαμαμπάντ αρνείται.
Τις δύο εβδομάδες που ακολούθησαν, η ένταση αυξανόταν σταδιακά, με εκατέρωθεν απέλαση διπλωματών, αναστολής θεωρήσεων και κλεισίματος των συνοριακών διαβάσεων.
Και πολλοί περίμεναν πως θα υπάρξει κάποιο χτύπημα, όπως είχε γίνει το 2019, όταν Ινδία διεξήγαγε αεροπορικές επιδρομές στο Μπαλακότ μετά από επίθεση αυτοκτονίας που σκότωσε 40 Ινδούς στρατιώτες στο Πουλβάμα.
Γιατί το Κασμίρ είναι σημείο ανάφλεξης μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν;
Το Κασμίρ διεκδικείται εξ ολοκλήρου από την Ινδία και το Πακιστάν, αλλά διοικείται μόνο εν μέρει από κάθε χώρα.
Η περιοχή διχοτομήθηκε μετά την ανεξαρτησία της από τη Βρετανία το 1947 και έχουν γίνει δύο πόλεμοι για την κατοχή του.
Στο υπό την ινδική διοίκηση Κασμίρ εκδηλώνεται ένοπλη εξέγερση κατά της ινδικής κυριαρχίας από το 1989, με μαχητές να στοχεύουν τόσο τις δυνάμεις ασφαλείας όσο και τους πολίτες.
Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη επίθεση εναντίον αμάχων από τότε που η Ινδία ανακάλεσε το άρθρο 370, που έδινε στο Κασμίρ ημιαυτόνομο καθεστώς το 2019.
Το Κασμίρ βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της ινδικής ΥΠΟ ηπείρου και εκτείνεται σε 222.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Περίπου 4 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στο Κασμίρ που διοικείται από το Πακιστάν και 13 εκατομμύρια στο Τζαμού και Κασμίρ που διοικείται από την Ινδία.
Ο πληθυσμός είναι συντριπτικά μουσουλμανικός. Το Πακιστάν ελέγχει το βόρειο και δυτικό τμήμα, δηλαδή το Αζάντ Κασμίρ, το Γκιλγκίτ και το Βαλτιστάν, ενώ η Ινδία ελέγχει το νότιο και νοτιοανατολικό τμήμα, συμπεριλαμβανομένης της κοιλάδας του Κασμίρ και της μεγαλύτερης πόλης της, του Σριναγκάρ, καθώς και του Τζαμού και του Λαντάκ.
Το τέλος της βρετανικής αποικιοκρατίας τον Αύγουστο του 1947 οδήγησε στη δημιουργία του Πακιστάν με μουσουλμανική πλειοψηφία, και της Ινδίας με ινδουιστική πλειοψηφία.
Εκείνη την εποχή, πριγκιπικά κράτη όπως το Τζαμού και Κασμίρ είχαν τη δυνατότητα να προσχωρήσουν σε οποιαδήποτε χώρα. Με σχεδόν 75% μουσουλμανικό πληθυσμό, πολλοί στο Πακιστάν πίστευαν ότι η περιοχή θα εντασσόταν σε αυτούς.
Ο μαχαραγιάς του Κασμίρ επιδίωξε αρχικά την ανεξαρτησία και από τις δύο χώρες, αλλά αργότερα επέλεξε να ενταχθεί στην Ινδία μετά την εισβολή του Πακιστάν, προκαλώντας τον πρώτο πόλεμο από το 1947 έως το 1948.
Στη συνέχεια, καθιερώθηκε μια γραμμή κατάπαυσης του πυρός, που χωρίζει στα δύο το Κασμίρ.
Παρά ταύτα, και οι δύο χώρες εξακολουθούν να διεκδικούν ολόκληρη την περιοχή, ενώ η Ινδία διεκδικεί και το υπό κινεζικής διοίκησης Ακσάι Τσιν στην ανατολική πλευρά.
Μια αιματηρή ιστορία συγκρούσεων
Η Διαίρεση: 1947-1948
Η δημιουργία του Πακιστάν, με πλειοψηφία μουσουλμάνων, και της Ινδίας, κυρίως ινδουιστικής και κοσμικής, συνοδεύτηκε από σφαγές. Περίπου μισό εκατομμύριο άνθρωποι σκοτώθηκαν σε θρησκευτικές συγκρούσεις και άλλοι τόσοι έμειναν άστεγοι.
Η πρώτη πολεμική σύγκρουση ξέσπασε τον Οκτώβριο του 1947, δύο μήνες μετά την ίδρυση των κρατών, όταν το Πακιστάν στήριξε μια μουσουλμανική εξέγερση στο Κασμίρ. Ο Μαχαραγιάς της περιοχής ζήτησε βοήθεια από την Ινδία με αντάλλαγμα την προσχώρηση της περιοχής στην Ινδία. Η συμφωνία αυτή αμφισβητείται μέχρι σήμερα. Ο πόλεμος έληξε την 1η Ιανουαρίου 1949 με τον καθορισμό γραμμής κατάπαυσης του πυρός.
Ο Δεύτερος Πόλεμος: 1965
Ο δεύτερος πόλεμος Ινδίας-Πακιστάν ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1965 με αφορμή διαφωνία στα σύνορα. Τον Αύγουστο, το Πακιστάν εξαπέλυσε κρυφή επίθεση στο ινδικό Κασμίρ, με την Ινδία να απαντά εισβάλλοντας στη Λαχώρη. Ο πόλεμος έληξε με εκεχειρία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.
Η Γέννηση του Μπαγκλαντές: 1971
Το 1971, το Πακιστάν ενεπλάκη σε πόλεμο με την Ινδία εξαιτίας της εξέγερσης στο Ανατολικό Πακιστάν (σημερινό Μπαγκλαντές), που ζητούσε ανεξαρτησία. Περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι κατέφυγαν στην Ινδία, δίνοντάς της αφορμή να παρέμβει στρατιωτικά. Ο πακιστανικός στρατός συνθηκολόγησε στη Ντάκα και πάνω από 90.000 στρατιώτες αιχμαλωτίστηκαν. Το Μπαγκλαντές ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο στις 6 Δεκεμβρίου 1971 και το Πακιστάν το αναγνώρισε το 1974.
Η Άφιξη των Ισλαμιστών Μαχητών: 1989
Το 1989 ξεσπά ένοπλη αντίσταση στο Κασμίρ, με φόντο τη δυσαρέσκεια των μουσουλμάνων κατοίκων και την είσοδο Ισλαμιστών μαχητών, μετά την αποχώρηση των Σοβιετικών από το Αφγανιστάν. Η Ινδία κατηγόρησε το Πακιστάν ότι εκπαιδεύει και εξοπλίζει αυτονομιστές μαχητές.
Η Διαμάχη στο Κάργκιλ: 1999
Το 1999 ξέσπασε νέα σύγκρουση όταν η Ινδία εξαπέλυσε αεροπορικές επιθέσεις κατά πακιστανικών δυνάμεων που είχαν εισχωρήσει στο βόρειο Κασμίρ. Η κατάσταση κλιμακώθηκε, χιλιάδες πολίτες εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και την ίδια χρονιά ο στρατηγός Μουσάραφ ανέτρεψε την κυβέρνηση στο Πακιστάν με πραξικόπημα.
Επιθέσεις κατά πολιτικών στόχων: 2001
Τον Οκτώβριο του 2001, 38 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε επίθεση κατά της τοπικής συνέλευσης στο Σριναγκάρ και τον Δεκέμβριο άλλοι 14 σε επίθεση στο κοινοβούλιο στο Δελχί. Η Ινδία κατηγόρησε Πακιστανούς υποκινούμενους και ακολούθησε μαζική στρατιωτική κινητοποίηση. Ο πρόεδρος Μουσάραφ υποσχέθηκε να σταματήσει τη δράση τρομοκρατών από πακιστανικό έδαφος, όμως η Ινδία ζήτησε αποδείξεις με πράξεις.
Η Επίθεση στη Βομβάη: 2008
Από τις 26 έως τις 29 Νοεμβρίου 2008, τρομοκράτες από την πακιστανική οργάνωση Lashkar-e-Taiba σκότωσαν 166 ανθρώπους στη Βομβάη. Οι επιθέσεις σημειώθηκαν σε σιδηροδρομικό σταθμό, καφέ, νοσοκομεία και ξενοδοχεία. Η Ινδία κατηγόρησε την οργάνωση ότι έχει σχέσεις με τις πακιστανικές μυστικές υπηρεσίες – κάτι που το Ισλαμαμπάντ αρνήθηκε. Οι εννέα δράστες σκοτώθηκαν και ο δέκατος συνελήφθη.
Η αερομαχία και η σύλληψη Πιλότου: 2019
Στις 26 Φεβρουαρίου 2019, η Ινδία βομβάρδισε στόχο στο Μπαλακότ του Πακιστάν, που θεωρούσε στρατόπεδο τρομοκρατών. Την επόμενη μέρα, πακιστανικά μαχητικά απάντησαν με επιθέσεις στο ινδικό Κασμίρ. Στη διάρκεια της αερομαχίας, καταρρίφθηκε ινδικό αεροσκάφος και ο πιλότος συνελήφθη, αλλά επιστράφηκε έπειτα από διαπραγματεύσεις.
Απρίλιος 2025: Σφαγή τουριστών
Στις 22 Απριλίου 2025, τουλάχιστον 26 άτομα, κυρίως Ινδοί τουρίστες, δολοφονήθηκαν από ένοπλους στην περιοχή Πάχαλγκαμ του ινδικού Κασμίρ. Η Ινδία χαρακτήρισε την επίθεση τρομοκρατική με «διασυνοριακές διασυνδέσεις» και κατηγόρησε το Πακιστάν. Την ευθύνη ανέλαβε η «Kashmir Resistance», παρακλάδι της ομάδας που είχε διαπράξει τη σφαγή στη Βομβάη.
*με πληροφορίες από: skai.gr / ieidiseis.gr / Al Jazeera / BBC
