Γιατί ο Νετανιάχου «παγώνει» τις συνομιλίες για συνέχιση εκεχειρίας στη Γάζα

Το μέλλον της κατάπαυσης πυρός στη Γάζα φαίνεται να εξαρτάται από τη συνάντηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου με τον Ντόναλντ Τραμπ στην Ουάσιγκτον, με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό να αθετεί τη δέσμευσή του για έναρξη των διαπραγματεύσεων σχετικά με τη δεύτερη φάση της συμφωνίας.

Ενώ υπάρχει μια αχτίδα ελπίδας για τη συνέχιση της κατάπαυσης του πυρός και την εφαρμογή του δεύτερου σταδίου της εκεχειρίας, εξακολουθεί να είναι πολύ πιθανό ότι ο Νετανιάχου θα επιστρέψει στη στρατιωτική δράση για να προσαρτήσει μέρος ή ολόκληρη τη Γάζα σύμφωνα με τα όσα έχει προτείνει ο Τραμπ. Ο δεσμός Τραμπ-Νετανιάχου είναι τόσο ισχυρός που θα μπορούσε ακόμη και να επιτρέψει στον ισραηλινό ηγέτη να κηρύξει την κυριαρχία επί της Δυτικής Όχθης.

Η πρώτη φάση της κατάπαυσης πυρός στη Γάζα, που τέθηκε σε ισχύ στις 19 Ιανουαρίου, πρόκειται να λήξει την 1η Μαρτίου.

Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας, οι συνομιλίες για την επόμενη φάση πρέπει να ξεκινήσουν το αργότερο σήμερα, Δευτέρα 3 Φεβρουαρίου. Αλλά η ισραηλινή κυβέρνηση δεν έχει ακόμη αποκαλύψει δημοσίως μια διαπραγματευτική ομάδα για τις συνομιλίες, πόσο μάλλον να την στείλει στο Κατάρ ή την Αίγυπτο, όπου η Χαμάς στέλνει αντιπροσωπεία αυτή την εβδομάδα. Η Χαμάς δεν έχει σχολιάσει δημοσίως τη σημερινή προθεσμία.

Ο πρωθυπουργός του Κατάρ, ο οποίος έχει ενεργήσει ως διαμεσολαβητής στις συνομιλίες, δήλωσε την Κυριακή (2/2) ότι δεν υπάρχουν «σαφείς λεπτομέρειες» σχετικά με το πότε και πώς θα ξεκινήσουν οι συνομιλίες. «Ελπίζουμε να δούμε κάποια κίνηση τις επόμενες ημέρες» δήλωσε ο Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Ντόχα.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, έχει καταστήσει σαφές ότι «βλέπει τον δρόμο προς τα εμπρός» (σ.σ. εννοώντας τις ειρηνευτικές συνομιλίες για την επόμενη φάση κατάπαυσης πυρός στη Γάζα) όχι στη Ντόχα ή το Κάιρο, αλλά στην Ουάσινγκτον, όπου αυτή την εβδομάδα θα γίνει ο πρώτος ξένος ηγέτης που θα έχει επίσημη συνάντηση με τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Το γραφείο του Νετανιάχου δήλωσε ότι συμφώνησε με τον απεσταλμένο του Τραμπ για τη Μέση Ανατολή ότι «οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση της συμφωνίας για τους ομήρους θα ξεκινήσουν με τη συνάντησή τους στην Ουάσινγκτον», κατά τη διάρκεια της οποίας «θα συζητήσουν τις θέσεις του Ισραήλ».

Από τις 19 Ιανουαρίου που τέθηκε σε ισχύ η κατάπαυση του πυρός, η Χαμάς και οι σύμμαχοί της απελευθέρωσαν 18 ομήρους που κρατούνταν στη Γάζα. Σε αντάλλαγμα, η ισραηλινή κυβέρνηση έχει απελευθερώσει 583 Παλαιστίνιους που κρατούνται – ορισμένοι εκ των οποίων εκτίουν ποινές ισόβιας κάθειρξης για σοβαρά αδικήματα – αλλά και έναν σημαντικό αριθμό παιδιών που κρατούνται χωρίς δημόσια κατηγορία ή δίκη.

Σε αυτή την πρώτη φάση της κατάπαυσης πυρός, ο ισραηλινός στρατός έχει αποσυρθεί από τα πληθυσμιακά κέντρα της Γάζας, ένα κύμα ανθρωπιστικής βοήθειας έχει εισέλθει στον παλαιστινιακό θύλακα και -για πρώτη φορά από τον περασμένο Μάιο- άνοιξε το ζωτικής σημασίας πέρασμα της Ράφα στα σύνορα με την Αίγυπτο για την εκκένωση τραυματισμένων και ασθενών Παλαιστινίων.

Εύθραστη η κατάπαυση πυρός στη Γάζα

Θεωρητικά, το πρώτο στάδιο της εκεχειρίας που τέθηκε σε ισχύ στις 19 Ιανουαρίου, αναμένεται να διαρκέσει 42 ημέρες. Οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση της κατάπαυσης πυρός στη Λωρίδα της Γάζας πρέπει να ξεκινήσουν σήμερα Δευτέρα 3/2, 16η ημέρα της εκεχειρίας, πράγμα που σημαίνει ότι ο Νετανιάχου παραβιάζει τους όρους της συμφωνίας μιλώντας πρώτα με τον Τραμπ.

Κατά τη διάρκεια αυτής της δεύτερης περιόδου, σύμφωνα με πληροφορίες, ο ισραηλινός στρατός θα αποσυρθεί πλήρως από τη Γάζα και όλοι οι όμηροι της Χαμάς -στρατιώτες και πολίτες, ζωντανοί ή νεκροί- θα απελευθερωθούν με αντάλλαγμα περισσότερους Παλαιστίνιους αιχμαλώτους. Κύριο μέλημα του Νετανιάχου αυτή την εβδομάδα θα είναι τι θέλει ο Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν ήταν ακόμη στην εξουσία κατά τη διάρκεια του πρώτου γύρου των συνομιλιών για την κατάπαυση του πυρός, αν και η ομάδα του έπαιξε μεγάλο ρόλο στο να πιέσει το Ισραήλ προς μια συμφωνία.

Το πόσο αφοσιωμένοι είναι ο Τραμπ και ο Νετανιάχου στην προώθηση της εκεχειρίας μένει να φανεί. Ο Νετανιάχου δέχεται τεράστιες πιέσεις από τους ακροδεξιούς κυβερνητικούς εταίρους του να εγκαταλείψει τη συμφωνία μετά την πρώτη φάση και να ξαναρχίσει τις επιθέσεις στη Γάζα.

Ο Τραμπ, από την πλευρά του, έχει δώσει ανάμεικτα μηνύματα σχετικά με την προοπτική μόνιμου τερματισμού του πολέμου. Ερωτηθείς στις 20 Ιανουαρίου, λίγο μετά την ορκωμοσία του, αν είναι βέβαιος ότι η εκεχειρία στη Γάζα θα κρατήσει, είπε: «Δεν είμαι σίγουρος. Δεν είναι ο δικός μας πόλεμος, είναι ο δικός τους πόλεμος».

Ο Ντόναλντ Τραμπ, ως πρόεδρος των ΗΠΑ, πρότεινε την εθνοτική εκκαθάριση της Γάζας, επιμένοντας ότι τα αραβικά κράτη Αίγυπτος και Ιορδανία θα πρέπει να αναλάβουν εκτοπισμένους Παλαιστίνιους από τον θύλακα, μια προοπτική που απέρριψαν κατηγορηματικά.