Η ΕΕ ετοιμάζει κανόνες για τα Airbnb και τη στεγαστική κρίση

Η εκτελεστική επιτροπή της ΕΕ θα προτείνει κανόνες για την αντιμετώπιση του τεράστιου προβλήματος των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων μέσω πλατφορμών όπως η Airbnb και η Booking, καθώς επιδιώκει να αντιμετωπίσει την κοινωνική κρίση των ανθρώπων που αγωνίζονται να αντέξουν οικονομικά μια κατοικία, δήλωσε ο πρώτος επίτροπος στέγασης στην ιστορία της.

Σε συνέντευξή του στον Guardian και σε άλλες ευρωπαϊκές εφημερίδες, ο Νταν Γιόργκενσεν δήλωσε ότι ήρθε η ώρα οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των Βρυξελλών να λάβουν σοβαρά υπόψη το ζήτημα της στέγασης ή να παραχωρήσουν έδαφος σε αντιευρωπαϊκούς λαϊκιστές, οι οποίοι, όπως είπε, δεν είχαν τις απαντήσεις για την έλλειψη οικονομικά προσιτών κατοικιών.

«Αν εμείς, ως υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, δεν λάβουμε σοβαρά υπόψη αυτό το πρόβλημα και δεν αναγνωρίσουμε ότι πρόκειται για κοινωνικό πρόβλημα και χρειάζεται δράση, τότε… οι αντιευρωπαϊκοί λαϊκιστές θα κερδίσουν», είπε, προσθέτοντας ότι οι Βρυξέλλες μέχρι στιγμής «δεν έχουν καταφέρει να ανταποκριθούν» σε ορισμένα από τα βασικά στοιχεία της στεγαστικής κρίσης.

Ο Γιόργκενσεν, Δανός Σοσιαλδημοκράτης, έχει αναλάβει την εκπόνηση του πρώτου σχεδίου της ΕΕ για οικονομικά προσιτή στέγαση, το οποίο αναμένεται να δημοσιοποιηθεί τον Δεκέμβριο. Είπε ότι η δημοσίευση είχε επισπευσθεί από το 2026, επικαλούμενος τον επείγοντα χαρακτήρα της «κοινωνικής κρίσης».

Οι Βρυξέλλες παραδοσιακά απέχουν από την πολιτική στέγασης, αλλά ο Γιόργκενσεν επέμεινε ότι αυτό αποτελεί θέμα της ΕΕ. «Το επερχόμενο σχέδιο στέγασης θα καλύψει τομείς όπου είναι πράγματι πολύ σαφές ότι [η στέγαση] αποτελεί ευρωπαϊκή αρμοδιότητα και όπου δεν έχουμε καταφέρει να ανταποκριθούμε μέχρι στιγμής… Ένας από αυτούς τους τομείς είναι οι βραχυπρόθεσμες μισθώσεις, όπου χρειαζόμαστε περισσότερους ευρωπαϊκούς κανόνες», είπε.

Οι κατοικίες για βραχυχρόνια μίσθωση, που ενοικιάζονται μέσω Airbnb και άλλων ιστοσελίδων, έχουν γνωρίσει άνθηση σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις τα τελευταία χρόνια και έχουν κατηγορηθεί για την αύξηση των ενοικίων, την αναγκαστική εγκατάλειψη των ιστορικών κέντρων από τους ντόπιους και τη μετατροπή των οικιστικών γειτονιών σε τουριστικές ζώνες. Ο Γιόργκενσεν δήλωσε ότι οι βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις αποτελούν «ένα τεράστιο πρόβλημα σε πολλές πόλεις», αλλά δεν κατονόμασε συγκεκριμένους ιστότοπους ούτε περιέγραψε λεπτομερώς τυχόν προτάσεις.

Οι ανησυχίες σχετικά με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις έρχονται σε αντίστιξη με τη γενική αύξηση των ενοικίων και των στεγαστικών δανείων. Μεταξύ 2010 και 2023, οι τιμές των κατοικιών στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 48% και τα ενοίκια κατά 22%, σε μια εποχή που ο πληθωρισμός αυξήθηκε κατά 36%, σύμφωνα με την στατιστική υπηρεσία της ΕΕ, Eurostat. Ορισμένοι ενοικιαστές και υποψήφιοι αγοραστές είδαν πολύ πιο απότομες αυξήσεις: κατά την ίδια περίοδο, τα ενοίκια στην Εσθονία αυξήθηκαν κατά 211%, στη Λιθουανία κατά 169% και στην Ιρλανδία κατά 98%.

Μέχρι το 2023, σχεδόν το 9% του πληθυσμού της ΕΕ δαπάνησε το 40% ή περισσότερο του διαθέσιμου εισοδήματός του για στέγαση, συμπεριλαμβανομένου του 29% του πληθυσμού στην Ελλάδα, του 15% στη Δανία και του 13% στη Γερμανία.

Προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι Ο Γιόργκενσεν, ο οποίος είναι επίσης επιφορτισμένος με τη μείωση των τιμών της ενέργειας, δήλωσε ότι το σχέδιο της ΕΕ για προσιτή στέγαση θα αντιμετωπίσει την «χρηματιστικοποίηση» της στέγασης, επειδή «είναι σαφές ότι όταν η στέγαση γίνεται εμπόρευμα, κάτι που χρησιμοποιείται για κερδοσκοπία χωρίς να χρειάζεται να λαμβάνεται υπόψη η υπόλοιπη κοινωνία, τότε φυσικά αυτό ενδεχομένως να προκαλεί προβλήματα». Αρνήθηκε να συζητήσει τις λεπτομέρειες που θα έχει η πολιτική αυτή, αλλά είπε ότι η επιτροπή μελετά πώς τα κράτη μέλη έχουν επιδιώξει να εξαλείψουν ή να μειώσουν αυτό το πρόβλημα, όπως οι απαιτήσεις προς τους κατασκευαστές να κατασκευάσουν ένα ποσοστό προσιτών κατοικιών.

Η Κομισιόν έχει κάποιες ριζοσπαστικές ιδέες να αξιοποιήσει, οι οποίες θα μπορούσαν να θέσουν σε δοκιμασία το δίκαιο της ΕΕ, όπως σημειώνει ο Guardian. Η Ισπανία σχεδιάζει έναν φόρο 100% στην αξία των ακινήτων που αγοράζονται από κατοίκους εκτός ΕΕ, ενώ οι σοσιαλιστές ευρωβουλευτές θέλουν η Κομισιόν να εξετάσει το ενδεχόμενο απαγόρευσης των αγορών ακινήτων από το εξωτερικό.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δήλωσε ο Γιόργκενσεν, εξετάζει επίσης τρόπους για την καλύτερη προστασία των δικαιωμάτων των ενοικιαστών, καθώς και για τη χαλάρωση των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων, ώστε να διευκολυνθούν οι κυβερνήσεις να επιδοτούν ή να χορηγούν φορολογικές ελαφρύνσεις σε εταιρείες στέγασης.

Η άνοδος της ακροδεξιάς κινητοποιεί την Κομισιόν Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δημιούργησε τη θέση της στέγασης το 2024 για να βοηθήσει στην εξασφάλιση των ψήφων των σοσιαλιστών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που ήταν απαραίτητες για να εξασφαλίσει μια δεύτερη θητεία.

Οι Σοσιαλιστές Ευρωβουλευτές, οι οποίοι εδώ και καιρό ζητούσαν μεγαλύτερο ρόλο της ΕΕ στον τομέα της στέγασης, ανησύχησαν μετά την απώλεια ψήφων στις Ευρωεκλογές του 2024, όταν οι εθνικιστές και τα ακροδεξιά κόμματα σημείωσαν κέρδη. Η άνοδος των τιμών και το κόστος ζωής αναφέρθηκαν ως οι κύριοι παράγοντες που κινητοποίησαν τους ψηφοφόρους, σύμφωνα με το 42% των ερωτηθέντων σε έρευνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μετά τις εκλογές.

Πριν από έναν μήνα, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε στους ευρωβουλευτές ότι η ΕΕ χρειάζεται “ριζική αναθεώρηση του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζουμε αυτό το ζήτημα” και υποσχέθηκε να συγκαλέσει “την πρώτη σύνοδο κορυφής της ΕΕ για τη στέγαση, για να διασφαλίσουμε ότι θα βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας μας”.

Οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν για τη στέγαση στην επερχόμενη σύνοδο κορυφής την επόμενη εβδομάδα, όπου θα μπορέσουν να εκφράσουν τις απόψεις τους για τη στρατηγική που έρχεται. Οι διπλωμάτες έχουν υποδεχτεί με επιφυλακτικότητα τις συνομιλίες, αλλά τόνισαν ότι οποιαδήποτε ευρωπαϊκή προσέγγιση πρέπει να λάβει υπόψη τις διαφοροποιήσεις στις αγορές στέγασης μεταξύ των 27 κρατών μελών.

Μέχρι στιγμής, οι Σοσιαλιστές Ευρωβουλευτές ηγούνται της συζήτησης, αλλά ορισμένες από τις προτάσεις τους αναμένεται να προκαλέσουν αντιδράσεις, όπως η πρόταση για χορήγηση 300 δισ. ευρώ (260 δισ. λίρες) σε επιδοτήσεις και δάνεια από την ΕΕ για τη στέγαση, καθώς και προτάσεις για την αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ, ώστε να ενθαρρύνουν τις κυβερνήσεις να ξοδέψουν περισσότερα σε αυτόν τον τομέα.

Ο Γιόργκενσεν αρνήθηκε να αναφέρει κάποιο συγκεκριμένο στόχο δαπανών – «μιλάμε για πολύ, πολύ μεγάλα ποσά» – αλλά είπε ότι δημόσιο χρήμα θα χρειαστεί για να κινητοποιηθεί ιδιωτικό κεφάλαιο σε ορισμένες περιπτώσεις. Τα κράτη μέλη της ΕΕ, είπε, έχουν ήδη περισσότερες δυνατότητες να ξοδέψουν κονδύλια της ΕΕ για τη στέγαση σε σχέση με το παρελθόν, επικαλούμενος την ενδιάμεση ανασκόπηση του τρέχοντος προϋπολογισμού, που διέθεσε 15 δισ. ευρώ για τη στέγαση, από 7 δισ. ευρώ προηγουμένως.

Είπε ότι ήρθε η ώρα η ΕΕ να δει τη στέγαση «με φρέσκα μάτια», κάνοντας σύγκριση με την πανδημία του Covid, όταν η υγειονομική κρίση οδήγησε σε πρωτοφανή κοινή προμήθεια εμβολίων. «Όπως συνέβη με την κρίση του Covid, όταν βρισκόμαστε σε νέες καταστάσεις, πρέπει να ξαναορίσουμε και τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης», δήλωσε.

Πηγή – News 24/7