Η επόμενη μέρα για τη Χαμάς μετά τη δολοφονία Χανίγια – Οι πιθανοί διάδοχοι

Ο Ισμαήλ Χανίγια ήταν ο πολιτικός ηγέτης και το πλέον αναγνωρίσιμο πρόσωπο της Χαμάς παγκοσμίως, που διαχειριζόταν τις διεθνείς σχέσεις της οργάνωσης. Από τη βάση του στην Ντόχα του Κατάρ, κατεύθυνε τις διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, αλλά επίσης έπαιζε και έναν εξισορροπητικό ρόλο μεταξύ των στρατιωτικών και πολιτικών πτερύγων της Χαμάς.

Το επόμενο ερώτημα που τίθεται αμέσως μετά την ανακοίνωση της δολοφονίας του είναι το κατά πόσο η εξέλιξη αυτή θα επηρεάσει τη Χαμάς. Σύμφωνα με αναλυτή στους New York Times, παρά τον ηγετικό του ρόλο, η δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια, είναι απίθανο να αποσταθεροποιήσει τη Χαμάς μακροπρόθεσμα, καθώς η οργάνωση έχει αντιμετωπίσει στο παρελθόν κι άλλες δολοφονίες πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών χωρίς να απειληθεί η συνέχισή της.

«Η δολοφονία του είναι ένα σημαντικό πλήγμα», δήλωσε σε συνέντευξή του στους ΝΥΤ ο αναλυτής Ιμπραΐμ Μαντχούν, ωστόσο επισήμανε ότι «η Χαμάς έχει αντιμετωπίσει αυτήν την κατάσταση στο παρελθόν» και «βγήκε πιο δυνατή».

Στον μακρύ κατάλογο των ηγετών της Χαμάς που δολοφονήθηκαν από το Ισραήλ περιλαμβάνονται ο Αχμέντ Γιασίν, ιδρυτής και πνευματικός ηγέτης της Χαμάς, το 2004, ο Σαλάχ Σεχαντέ, ιδρυτής της ένοπλης πτέρυγας της Χαμάς, το 2002, ο Αμπντέλ Αζίζ Ραντίσι, ανώτερος ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα, το 2004 και ο Αχμέντ αλ-Τζαμπάρι, ανώτατος διοικητής, το 2012.

Για δεκαετίες, το όνομα του Χανίγια ήταν συνώνυμο με εκείνο της Χαμάς.

Όμως, η εξάρτηση της Χαμάς στους θεσμούς της, και όχι σε συγκεκριμένα άτομα, τη βοήθησε να ξεπεράσει τις δολοφονίες των ηγετών της στο παρελθόν, δήλωσε στους ΝΥΤ, ο Μκάιμαρ Αμπουσάντα, καθηγητής πολιτικών επιστημών από την πόλη της Γάζας.

«Υπάρχει εξάρτηση σε ορισμένα άτομα στη Χαμάς», είπε. «Αλλά η απουσία αυτών των ανθρώπων δεν οδηγεί σε κενό, γιατί η Χαμάς έχει θεσμούς και αυτοί οι θεσμοί είναι έτοιμοι να καλύψουν οποιοδήποτε κενό».

Ωστόσο, η Χαμάς έχει περιορισμένες δυνατότητες να απαντήσει μόνη της στη δολοφονία του Χανίγια, καθώς βρίσκεται ήδη σε πόλεμο με το Ισραήλ για σχεδόν 10 μήνες.

Τους τελευταίους μήνες, ο Ισμαήλ Χανίγια αφιέρωσε μεγάλο μέρος του χρόνου του στις διαπραγματεύσεις με τη διαμεσολάβηση του Κατάρ και της Αιγύπτου για την επίτευξη εκεχειρίας, γνωστοποιώντας τις θέσεις της Χαμάς μετά από εσωτερικές συζητήσεις.

Η Χαμάς, είπε ο Αμπουσάντα, είναι πιθανό να αποσυρθεί από τις συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός με το Ισραήλ, τουλάχιστον για λίγες ημέρες ή εβδομάδες, αλλά τελικά θα πρέπει να επιστρέψει για να σταματήσει τον πόλεμο και να παράσχει στους Παλαιστίνιους στη Γάζα μια αναβολή των εχθροπραξιών.

«Οι επιλογές της είναι περιορισμένες», είπε, σημειώνοντας ότι η στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς είχε αποδυναμωθεί στη Γάζα. Η ομάδα, ανέφερε, θα μπορούσε να απαντήσει εξαπολύοντας επίθεση στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη.

Ο Αμπουσάντα τονίζει, ωστόσο, ότι εάν το Ιράν αποφασίσει να απαντήσει, δεδομένου ότι η δολοφονία έγινε εντός των συνόρων του, θα μπορούσε να αποτελέσει μια πολύ πιο σημαντική πρόκληση για το Ισραήλ.

Ο επόμενος πολιτικός αρχηγός της Χαμάς είναι πιθανό να είναι κάποιο πρόσωπο εκτός της Δυτικής Όχθης και της Γάζας, επειδή η θέση απαιτεί συχνά ταξίδια. Πιθανότατα, ο επόμενος ηγέτης της Χαμάς θα επιλεγεί από το Συμβούλιο Σούρα της Χαμάς.

Όταν ο Χανίγια εξελέγη για πρώτη φορά επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, έμεινε στην πόλη της Γάζας, τη γενέτειρά του, αλλά αργότερα μετακόμισε με μερικά από τα μέλη της οικογένειάς του στη Ντόχα.

Πριν αναλάβει την ηγεσία της οργάνωσης είχε διατελέσει επικεφαλής σε μια σειρά από σημαντικές θέσεις. Ήταν στενός σύμβουλος του  Γιασίν, του ιδρυτικού ηγέτη της Χαμάς, πρωθυπουργός της μοναδικής κυβέρνησης υπό την ηγεσία της Χαμάς και ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα, μια θέση που τώρα κατέχει ο Γιαχία Σινουάρ, ο οποίος θεωρείται ο αρχιτέκτονας των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου στο νότιο Ισραήλ.

Από το 2017, ήταν ο γενικός αρχηγός του πολιτικού γραφείου της Χαμάς.

Ο Khaled Meshal  είναι μεταξύ των υποψηφίων που ενδέχεται να διαδεχθούν τον Χανίγια. Ο Meshal βρίσκεται εδώ και πολύ καιρό στη Ντόχα και  συμμετείχε δίπλα στον Χανίγια σε συναντήσεις με υπουργούς και αξιωματούχους.

«Μπορεί να συγκεντρώσει περισσότερη ομοφωνία στη Χαμάς από οποιονδήποτε άλλο», αναφέρουν πηγές εντός της Χαμάς.

Ο Mousa Abu Marzouk και ο Khalil al-Hayya, και οι δύο ανώτεροι αξιωματούχοι της Χαμάς στη Ντόχα, ενδέχεται επίσης να είναι υποψήφιοι για τη θέση που μέχρι σήμερα κατείχε ο Χανίγια.