Η Gen Z αμφισβητεί τη Δημοκρατία; 1 στους 2 Βρετανούς θέλει να κυβερνάται από… δικτάτορα

Ταραγμένη φαίνεται η πολιτική ζωή της Βρετανίας, τουλάχιστον ως προς το πως την αντιλαμβάνονται οι πολίτες, με τις έρευνες των τελευταίων ημερών να δείχνουν δυσπιστία για το Brexit αλλά και προς… την δημοκρατία.

Σοκαριστικά είναι για αρχή τα στοιχεία που φέρνει νέα έρευνα που διεξήχθη από το Channel 4 και διαπίστωσε ότι πάνω από τους μισούς της Generation Z πιστεύουν ότι η Βρετανία θα έπρεπε να κυβερνάται από έναν δικτάτορα!

Η έρευνα έδειξε ότι το 52% της Generation Z – άτομα ηλικίας μεταξύ 13 έως 27 ετών – θεωρούν ότι «το Ηνωμένο Βασίλειο θα ήταν καλύτερο αν ένας ισχυρός ηγέτης ήταν υπεύθυνος, χωρίς να χρειάζεται να ασχολείται με το κοινοβούλιο και τις εκλογές».

Σχετικά, το ένα τρίτο (33%) πρότεινε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα ήταν καλύτερο «αν ο στρατός ήταν υπεύθυνος». Το 47% συμφώνησε με τη δήλωση «ολόκληρος ο τρόπος με τον οποίο είναι οργανωμένη η κοινωνία μας πρέπει να αλλάξει ριζικά μέσω επανάστασης» – ενώ στην ίδια ερώτηση μόλις το 33% των ατόμων ηλικίας 45-65 ετών είπε το ίδιο. Τα ευρήματα αυτά συνάδουν με προηγούμενες έρευνες που δείχνουν ότι οι νέοι είναι πιο πιθανό να αμφιβάλλουν για τα πλεονεκτήματα της δημοκρατίας.

Δεν αποτελεί έκπληξη ότι η Generation Z έχει ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα του πολιτικού συστήματος: αν και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι τεχνικά μια δημοκρατία, έρευνα που δημοσιεύτηκε πέρσι από την Electoral Reform Society διαπίστωσε ότι περισσότερες από 100 κοινοβουλευτικές έδρες κατέχονται για περισσότερο από έναν αιώνα από ένα και μόνο κόμμα, πράγμα που σημαίνει ότι «τεράστιες περιοχές της χώρας είναι ουσιαστικά ζώνες χωρίς ανταγωνισμό», όπου η ψήφος είναι άσκοπη. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που οι άνθρωποι χάνουν την εμπιστοσύνη τους στο εκλογικό σύστημα όταν αυτό εμποδίζει κάθε προσπάθεια για πραγματική αλλαγή.

Επιπλέον, πολλοί νέοι βιώνουν άνευ προηγουμένου στασιμότητα. Ενώ οι προηγούμενες γενιές μπορούσαν λογικά να αναμένουν να κερδίσουν περισσότερα από τους γονείς τους, νέα δεδομένα δείχνουν ότι οι baby boomers γίνονται πλουσιότεροι με τον ταχύτερο ρυθμό από κάθε άλλη γενιά και είναι πλέον 33 φορές πλουσιότεροι από τη Generation Z. Με τις τιμές των κατοικιών και το κόστος διαβίωσης να αυξάνονται, πολλοί είναι απελπισμένοι για οποιαδήποτε αλλαγή.

Τα ευρήματα ανέδειξαν επίσης τη μεγάλη ιδεολογική διάκριση ανά φύλο μεταξύ των νέων. Σχεδόν οι μισοί (45%) από τους άνδρες ηλικίας 13-27 ετών συμφώνησαν με τη δήλωση «έχουμε προωθήσει τόσο πολύ την ισότητα των γυναικών που πλέον κάνουμε διακρίσεις εις βάρος των ανδρών». Ένα παρόμοιο ποσοστό συμφώνησε ότι «όσον αφορά την εξίσωση των δικαιωμάτων των γυναικών, τα πράγματα έχουν φτάσει αρκετά μακριά».

Το 42% των ανδρών περιέλαβαν τους Andrew Tate και Jordan Peterson ως «κορυφαίες επιρροές», ενώ το 58% όλων των ατόμων της Generation Z δήλωσαν ότι θεωρούν τις αναρτήσεις στα social media από φίλους τους εξίσου – και μερικές φορές περισσότερο – αξιόπιστες από την καθιερωμένη δημοσιογραφία.

Η Alex Mahon, διευθύνουσα σύμβουλος του Channel 4, δήλωσε ότι τα αποτελέσματα «θα πρέπει να μας ανησυχούν όλους». Μιλώντας για τη Generation Z, είπε: «Είναι εξοικειωμένοι με τα μέσα, ενημερωμένοι και έξυπνοι, αλλά έχουν εκτεθεί στη πλήρη ισχύ της πόλωσης, της σύγχυσης και μερικές φορές σκόπιμης παραπληροφόρησης από τότε που γεννήθηκαν […] Η Generation Z δημιουργεί τη δική της κατανόηση για την “αλήθεια”. Για πολλούς, αυτό επιδεινώνει τις κοινωνικές εντάσεις και υπονομεύει την αξία της δημοκρατίας».

Τα στοιχεία, που βασίζονται σε δείγμα 3.000 ενηλίκων όλων των ηλικιών, προέρχονται από την εταιρεία δημοσκοπήσεων Craft.

Στροφή για το Brexit

Tρεις στους δέκα Βρετανούς πιστεύουν ακόμη στο Brexit με έναν στους έξι ψηφοφόρους του, μάλιστα, να το έχει μετανιώσει, σύμφωνα με δημοσκόπηση. Ουσιαστικά μάλιστα, λιγότεροι από τρεις στους δέκα Βρετανούς πιστεύουν ότι το Brexit αποδείχθηκε η σωστή επιλογή για το Ηνωμένο Βασίλειο. Πρόκειται για αποτελέσματα δημοσκόπησης που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, πέντε χρόνια μετά την επίσημη αποχώρηση της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στο δημοψήφισμα του 2016, το 52% των Βρετανών ψήφισε υπέρ του Brexit. Στις 31 Ιανουαρίου 2020, έπειτα από χρόνια σκληρών διαπραγματεύσεων, το Ηνωμένο Βασίλειο έγινε η πρώτη χώρα που αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, πέντε χρόνια αργότερα, μόλις το 30% των Βρετανών λέει ότι η χώρα έπραξε σωστά ψηφίζοντας υπέρ της εξόδου από το ευρωπαϊκό μπλοκ, σύμφωνα με δημοσκόπηση του YouGov σε 2.225 άτομα.

Αυτό είναι, σύμφωνα με το ινστιτούτο, το χαμηλότερο ποσοστό υποστήριξης του Brexit,που έχει καταγραφεί ποτέ. Μεταξύ των Βρετανών που ψήφισαν υπέρ του Brexit, ένας στους έξι (18%) πιστεύει ότι η έξοδος από την Ένωση ήταν ένα λάθος. Εντούτοις, το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 55% σε όλους τους ερωτηθέντες. Μόνο το 11% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι το Brexit ήταν μια επιτυχία για τη χώρα.

Η πλειοψηφία -55%- τάσσεται υπέρ της επανένταξης της χώρας στην Ενωση, συμπεριλαμβανομένου του 20% εκείνων που ψήφισαν υπέρ του Brexit. Μεταξύ αυτών, το 39% των ερωτηθέντων υποστηρίζει «σθεναρά» αυτή την επιστροφή.

Η μεγάλη πόλωση που βιώνει η Gen Z

Δεν είναι μόνο η έκρυθμη κατάσταση που φαίνεται να διέπει την διεθνή πολιτική σκηνή. Για τους περισσότερους, σίγουρα οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις έχουν αποτύχει, ή εν πάση περιπτώσει, δεν έχουν δώσει πειστικές απαντήσεις στα καίρια ζητήματα των κοινωνιών. Αυτό είναι το ένα κομμάτι και έχουμε αναφερθεί πολλές φορές στο πως αυτό εκτινάσσει και τα ποσοστά της Ακροδεξιάς.

Άλλωστε, η πρόσφατη εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα δείγμα επιλογής ισχυρών προσωπικοτήτων με την ελπίδα ότι θα επιβληθούν σε καταστάσεις και θέματα και δραστικά θα απαντήσουν.

Υπάρχει όμως ένα μεγάλο παρασκήνιο πίσω από τη διαμόρφωση των απόψεων των νέων. Ένα παρασκήνιο πρωτόγνωρο, πολύ πιο προβεβλημένο από τα παρασκήνια όπως τα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Φυσικά, τα social media. Έρευνες έχουν καταδείξει πως τα social media αποτελούν χώρους ισχυρής πόλωσης ενώ δεν είναι καθόλου λίγες οι φορές που οι απόψεις ακούγονται μέχρι και διογκωμένες. Άλλωστε, στα social media στράφηκαν πολλοί πολιτικοί από τις «ακροδεξιές πολυκατοικίες», ψαρεύοντας ψήφους και απαντώντας στις πιο σκοτεινές σκέψεις νεών ανθρώπων. Μίλησαν, δηλαδή, για θέματα που σχεδόν ντρεπόμαστε να αναφερθούμε, τα κανονικοποίησαν και απέσπασαν εμπιστοσύνη.

Μην ξεχνάμε ότι το podcast του Joe Rogan φάνηκε καταλυτικό στην διαμεσολάβηση μεταξύ νέων και Τραμπ.

Τελικά, μήπως οι νέοι είναι πιο πολιτικοποιημένοι απ’ όσο πιστεύουμε;

Πάντως, φαίνεται πως οι νέοι δεν είναι τόσο αδιάφοροι και παθητικοί όπως παρουσιάζονται τα τελευταία χρόνια. Αυτή η έρευνα έρχεται και ταρακουνάει όχι μόνο την αγγλική κοινωνία αλλά όλους μας και δείχνει πως όχι απλώς οι νέοι δεν είναι αδιάφοροι, αλλά έχουν άποψη και μάλιστα έντονη. Το γεγονός ότι η άποψη μπορεί να μην είναι ιδανική αναδεικνύει άλλους προβληματισμούς, συγγενείς με την εκπαίδευση, με το κατά πόσο έχει επιτύχει το πολιτικό μοντέλο που επικρατεί κ.ό.κ.