Η Βαλτική τις τελευταίες ημέρες «μυρίζει πόλεμο» – Η σημασία της περιοχής και τα μηνύματα

Η Βαλτική τις τελευταίες ημέρες «μυρίζει πόλεμο». Ένα άρωμα μάλιστα που δεν θα απομακρυνθεί ούτε τον επόμενο μήνα.

Αυτή την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη μία από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές ασκήσεις υπό γερμανική ηγεσία, όσον αφορά στο ναυτικό σκέλος. Θα διαρκέσει έως και τις 12 Σεπτεμβρίου στην ευαίσθητη περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας. Συμμετέχουν συνολικά 14 νατοϊκές χώρες, ενώ τον γενικό συντονισμό έχει αναλάβει το Ναυτικό Επιτελείο της Bundeswehr στο Ρόστοκ. Συγκεκριμένα, συμμετέχουν 8.000 Γερμανοί στρατιώτες, πάνω από 40 πολεμικά πλοία, τουλάχιστον 30 πολεμικά αεροσκάφη και περίπου 1.800 στρατιωτικά οχήματα.

Στόχος της άσκησης είναι η ενίσχυση των αποτρεπτικών δυνατοτήτων όχι μόνο της νατοϊκής συμμαχίας, αλλά και ειδικά της Γερμανίας. Το ιδιαίτερο στοιχείο της Quadriga 2025 όμως είναι η χρονική σύμπτωση με τη στρατηγικής σημασίας ρωσική άσκηση Zapad 2025, η οποία πραγματοποιείται επίσης στη Βαλτική και συμμετέχουν 30.000 Ρώσοι και 13.000 Λευκορώσοι στρατιώτες.

Ο χρονικός αυτός συντονισμός δημιουργεί σκέψεις αλλά και ανησυχίες.

Οι ασκήσεις του ΝΑΤΟ έχουν στόχο να δείξουν ότι η Συμμαχία μπορεί να υπερασπιστεί τις χώρες-μέλη της, ιδιαίτερα μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Κάνοντας λοιπόν ευρείας κλίμακας ασκήσεις, το ΝΑΤΟ καθησυχάζει τις μικρές χώρες της Βαλτικής, στέλνοντας μήνυμα ενότητας και προειδοποιώντας έμμεσα τη Ρωσία.

Οι ρωσικές ασκήσεις από την άλλη πλευρά απαντούν με σκοπό να αποτρέψουν περαιτέρω «περικύκλωση» και να δείξουν την ικανότητα της Μόσχας να ελέγχει τη θαλάσσια και εναέρια πρόσβαση στην περιοχή. Έτσι για τη Ρωσία οι ασκήσεις αποτελούν μήνυμα προς το εσωτερικό και το εξωτερικό ότι παραμένει ισχυρή και έτοιμη να απαντήσει σε όλες τις «προκλήσεις».

Οι συχνές και μεγάλης κλίμακας ασκήσεις όμως πάντα αυξάνουν την πιθανότητα ατυχημάτων ή παρεξηγήσεων, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κρίση.

Η Στρατηγική σημασία της περιοχής

Η Βαλτική γεωγραφικά αποτελεί έναν «στενό διάδρομο» ανάμεσα στη Ρωσία, τη Λευκορωσία και χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία).

Η στενή λωρίδα γης που ενώνει την Λιθουανία και την Πολωνία η αλλιώς Suwałki Gap θεωρείται σημείο κλειδί καθώς τα σύνορα Λιθουανίας και Πολωνίας χωρίζουν το Ρωσικό Καλίνινγκραντ από την Λευκορωσία. Με την οποιαδήποτε αλλαγή θα μπορούσε να κοπεί η χερσαία σύνδεση των χωρών της Βαλτικής με την υπόλοιπη Ευρώπη. Για αυτό τον λόγο η Ρωσία διατηρεί και ισχυρή στρατιωτική παρουσία στο Καλίνινγκραντ. Η βάση της εκεί είναι μια από τις πιο σύγχρονα εξοπλισμένες. Και στο οπλοστάσιο περιλαμβάνονται πύραυλοι, αντιαεροπορικά συστήματα και προσφάτως η βάση φαίνεται να έχει δημιουργήσει και μια συστάδα κεραιών που πιθανότατα ευθύνονται για την αύξηση των παρεμβολών στα δίκτυα πτήσεων της γύρω περιοχής.

Πόσο πιθανή είναι μια κρίση στην περιοχή;

Οι ασκήσεις στη Βαλτική δεν είναι ποτέ μόνο στρατιωτικές προετοιμασίες. Πολλές φορές αποτελούν και εργαλεία γεωπολιτικής πίεσης. Η περιοχή άλλωστε αποτελεί ένα από τα πιο «εύφλεκτα» μέτωπα στη σχέση Ρωσίας–ΝΑΤΟ.

Όσο τεταμένο και αν είναι το κλίμα ωστόσο και ακόμα και αν οι δυνάμεις κάνουν επίδειξη ισχύος μέσω των στρατιωτικών ασκήσεων μια ευθεία αναμέτρηση είναι πολύ δύσκολο να προκύψει. Δεν θα μπορούσε όμως να αποκλειστεί το ενδεχόμενο μιας «κρίσης χαμηλής έντασης» ειδικά όσο το θέμα της Ουκρανίας δεν φτάνει σε λύση.

Αυτό που για πολλούς αναλυτές όμως δεν είναι απίθανο να υπάρξει μια υβριδική πίεση. Αύξηση δηλαδή των παρεμβολών στα gps, στις υποδομές και στα πληροφοριακά συστήματα. Κάτι που αισθάνθηκε έντονα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με το περιστατικό του αεροσκάφους στο οποίο επέβαινε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.