ΗΠΑ: Πώς επηρεάζει η πανδημία την πληθυσμιακή ανάπτυξη;

Τρεις μεταβλητές καθορίζουν τις διακυμάνσεις του πληθυσμού της χώρας: οι γεννήσεις, οι θάνατοι και η μεταναστευτική ροή. Η πανδημία του κοροναϊού διαταράσσει και τα τρία.

Κάθε χρόνο τα τελευταία 100 χρόνια, ο πληθυσμός των ΗΠΑ αυξάνεται. Ο ρυθμός ανάπτυξης του όμως έχει επιβραδυνθεί, καθώς ο δείκτης γεννητικότητας έχει πέσει. Οι δημογράφοι περιμένουν αυτή η επιβράδυνση να συνεχιστεί μέσα στον 21^ο αιώνα. Μια πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό The Lancet έδειξε ότι ο πληθυσμός των ΗΠΑ θα κορυφωθεί το 2061, ενώ αργότερα θα αρχίσει να μειώνεται.

Η πανδημία πιθανώς δεν θα μεταβάλλει την τροχιά του πληθυσμού, αλλά τα διάφορα και καταστρεπτικά αποτελέσματα που είχε – και θα συνεχίσει να έχει – πιθανότατα θα επιβραδύνουν τον ρυθμό ανάπτυξης του ακόμα περισσότερο, φθάνοντας τον στο χαμηλότερο επίπεδο τα τελευταία 100 χρόνια. (Την τελευταία φορά που ο πληθυσμός τον ΗΠΑ μειώθηκε ήταν το 1918, καθώς υπήρχε και εκείνη την χρονιά μια πανδημία).

Θάνατοι

Από τις τρεις μεταβλητές, οι θάνατοι θα επηρεαστούν πιο άμεσα από την πανδημία. Ο κοροναϊός είναι μια σκληρή ασθένεια, και σύμφωνα με το project εντοπισμού κοροναϊού του The Atlantic, έχει επισήμως συνδεθεί με τους θανάτους περισσότερων από 130.000 ανθρώπων στις ΗΠΑ.

Αυτός ο αριθμός μπορεί να αυξηθεί στους 250.000 μέχρι το τέλος της χρονιάς, σύμφωνα με την εκτίμηση έρευνας εμπειρογνωμόνων που διεξήχθη τον Μάϊο. Οι απαντήσεις των ερωτηθέντων είναι ποικίλες, καθώς προβλέπουν ότι ο απολογισμός των θανάτων της πανδημίας από το 2021 και έπειτα, θα είναι ακόμα πιο δύσκολος. «Δε γνωρίζω καμία εκτίμηση θανάτων μέχρι το τέλος της πανδημίας, όποτε και να είναι αυτό», λέει ο Nicholas Reich, ένας βιοστατιστικολόγος στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης και διοργανωτής της έρευνας.

Παρόλο που η πανδημία προκάλεσε θανάτους σε πολλούς ανθρώπους που σε άλλη περίπτωση δεν θα πέθαιναν αυτή τη χρονιά, κράτησε ζωντανούς κάποιους άλλους που διαφορετικά θα πέθαιναν. Κατά τη διάρκεια οικονομικών επιβραδύνσεων, ο δείκτης θνησιμότητας συνήθως μειώνεται σε εύπορες χώρες. Η μείωση θανάτων πιστεύεται ότι προκαλείται από μείωση στην καθημερινή δραστηριότητα: αυτοκινητιστικά δυστυχήματα και ατυχήματα στον εργασιακό χώρο, για παράδειγμα, ήταν υπεύθυνα για λιγότερους θανάτους κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης.

Ωστόσο, ο αριθμός των ανθρώπων που σώθηκαν από την σχετική αδράνεια της πανδημίας είναι πολύ μικρότερος από τον αριθμό των ανθρώπων που πεθαίνουν από αυτήν. «Πιστεύω ότι η επίδραση της πανδημίας στους θανάτους, επικαλύπτει και τις άλλες δυνάμεις, λέει ο Tom Vogl, οικονομολόγος ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο. Πράγματι, μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι κατά τη διάρκεια του Μαρτίου, του Απριλίου και του Μαΐου, ο αριθμός των θανάτων – από οποιαδήποτε αιτία – στην Αμερική, ήταν περίπου 122.000 περισσότεροι από το προβλεπόμενο ελλείψει πανδημίας.

Η πανδημία παραμόρφωσε τόσο τον χαρακτήρα της καθημερινής ζωής, που προηγούμενα μοτίβα ενδέχεται να μην ισχύουν. Παρόλο που λιγότερα αυτοκίνητα είναι στους δρόμους τους τελευταίους μήνες, η μείωση της κίνησης ήταν τόσο απότομη, που σε μερικές πολιτείες οι θάνατοι αυξήθηκαν, προφανώς επειδή πολλοί άνθρωποι οδηγούν με μεγαλύτερες ταχύτητες από ότι συνήθως.

Όποιος και να είναι ο απολογισμός των θανάτων, θα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο σε κάποιες ομάδες από ότι σε άλλες: ένας δυσανάλογος αριθμός αυτών που πέθαναν από τον Covid-19 είναι ηλικιωμένοι Αμερικάνοι ή φυλετικές μειονότητες. Οι επιπτώσεις των θανάτων από την πανδημία ξεπερνούν αυτό που μπορεί να συλλάβει οποιοσδήποτε αριθμός. Όπως υπέδειξε πρόσφατη έρευνα, περίπου 1.2 εκατομμύρια Αμερικάνοι έχουν έναν κοντινό συγγενή, ο οποίος πέθανε από την ασθένεια.

«Για κάθε θάνατο», λέει η Emily Smith-Greenaway, κοινωνιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια, κατά μέσο όρο «εννέα άτομα μένουν χωρίς παππού, γονιό, σύζυγο, αδερφό/η ή παιδί». Οι προσωπικές επιπτώσεις της πανδημίας δεν μπορούν να μετρηθούν.

Μετανάστευση

Καθώς η πανδημία επιβράδυνε τις κινήσεις των ανθρώπων στις πόλεις και πολιτείες, επιβράδυνε επίσης και την κίνηση στα κράτη. «Έχουμε δει μια σχεδόν ολοκληρωτική παύση στην μετανάστευση», λέει η Jualia Gelatt, ανώτερη αναλυτής πολιτικής στο Ινστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής. «Αυτό συμβαίνει γιατί τα προξενεία μας στο εξωτερικό δεν παίρνουν συνέντευξη από τους ανθρώπους για κάρτα Visa. Έχουμε κλείσει τα σύνορα για τους αιτούντες άσυλο».

Τον Μάϊο της περασμένης χρονιάς, για παράδειγμα, το Υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε περίπου 40.000 κάρτες Visa προσωρινής μετανάστευσης στις ΗΠΑ. Αλλά τον Μάϊο του 2020, που είναι ο πιο πρόσφατος μήνας για διαθέσιμα στοιχεία, το υπουργείο εξέδωσε μόνο 700.

Ακόμα και αν οι ΗΠΑ εξέδιδαν κάρτες visa σε κανονικό ρυθμό, η χώρα θα ήταν πιθανόν ένας λιγότερο δελεαστικός προορισμός από ότι συνήθως, με την έξαρση του κοροναϊού και την οικονομική αναστάτωση. «Όλο αυτό προμηνύει λιγότερη μετανάστευση στις ΗΠΑ», λέει η Vogl.

Συνήθως, η μετανάστευση είναι σημαντικός παράγοντας της αύξησης πληθυσμού της Αμερικής κάθε χρόνο. Η συνεισφορά της έχει μειωθεί από τότε που ψηφίστηκε πρόεδρος ο Donald Trump, αλλά από το 2018 μέχρι το 2019 η μετανάστευση εκτιμάται ότι πρόσθεσε περίπου 600.000 ανθρώπους στον πληθυσμό της χώρας. Η μείωση της μετανάστευσης αυτόν τον χρόνο μπορεί να σημαίνει πολύ λιγότερους Αμερικάνους.

Η μικρή ομάδα ανθρώπων που μεταναστεύουν στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της πανδημίας μπορεί να είναι διαφορετική από αυτούς που ερχόταν τις προηγούμενες χρονιές. Η Mao-Mei Liu, δημογράφος στο Πανεπιστήμιο Berkeley της Καλιφόρνια αναμένει ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι λίγοι άνθρωποι που θα επιτρέπεται να μπουν στην χώρα, δυσανάλογα θα είναι αυτοί με τους περισσότερους πόρους.

Όταν επιστρέψει η μετανάστευση στα κανονικά επίπεδα μπορεί να εξαρτάται από το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών. «Αν η διοίκηση του Τραμπ συνεχίσει, η πανδημία τους έδωσε μια ευκαιρία να καταφέρουν κάποιους από τους μακροχρόνιους στόχους τους για να μειώσουν την μετανάστευση», λέει η Gelatt. «Πιστεύω ότι η διοίκηση Μπάιντεν θα πάρει μια πολύ διαφορετική πορεία». Αλλά στο μέλλον, όταν η απειλή της πανδημίας θα φύγει και ο Τραμπ δεν θα είναι πια πρόεδρος, πιστεύει ότι η μετανάστευση θα αυξηθεί ξανά.

Γεννήσεις

Ο δείκτης γεννητικότητας πολύ πιθανόν να μειωθεί εξαιτίας της πανδημίας. Η επικρατούσα άποψη των δημογράφων και τον κοινωνιολόγων είναι ότι κατά τη διάρκεια οξυμένης αβεβαιότητας, οι άνθρωποι δεν φέρνουν παιδιά στον κόσμο. Και το μέλλον είναι διπλά αβέβαιο τώρα: Πιθανοί γονείς είναι ανήσυχοι για την μελλοντική υγεία τους (και των παιδιών τους) και τα μελλοντικά τους οικονομικά.

Μια πρόσφατη έρευνα από το ινστιτούτο Guttmacher, ανακάλυψε ότι περίπου το 1/3 των γυναικών στην Αμερική, ηλικίας 18-49, σχεδίαζαν να αναβάλλουν την εγκυμοσύνη ή να αποφύγουν την προσθήκη ενός παιδιού στην οικογένεια τους λόγω της πανδημίας. Οι οικονομολόγοι Melissa Kearney και Phillip Levine εκτιμούν ότι θα υπάρχουν περίπου 300.000 με 500.000 λιγότερες γεννήσεις το 2021 από ότι αν δεν υπήρχε η πανδημία.

Αυτό θα μπορούσε να βάλει τα μωρά του 2021 σε μια ασυνήθιστα πιθανή θετική θέση. Το να γεννιέσαι μέσα σε ένα μικρό περιβάλλον έχει «επιπτώσεις για το πόσοι μαθητές θα υπάρχουν στο σχολείο και πώς θα είναι η αγορά εργασίας όταν αποφοιτήσουν από το σχολείο ή το πανεπιστήμιο», λέει ο Vogl. Πιθανόν το να μπουν σε πανεπιστήμιο της επιλογής τους, ή να εξασφαλίσουν τη δουλειά που θέλουν, θα είναι οριακά ευκολότερο.

Αλλά δεν θα ακολουθήσει κορύφωση στις γεννήσεις το 2022 ή αργότερα. «Μου φαίνεται απίθανο ότι θα υπάρξει κάποια στιγμή που όλοι θα νιώθουν ότι επέστρεψαν στην κανονικότητα, κάτι που υπονοεί ότι δεν θα υπάρξει αυτή η αύξηση», λέει η Vogl. «Οι άνθρωποι σταδιακά θα νιώθουν ότι τα πράγματα είναι αρκετά σταθερά τώρα και μάλλον θα αρχίσουν να σκέφτονται να κάνουν ένα παιδί. Ίσως θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για να δούμε τις γεννήσεις να πέφτουν για μερικά χρόνια».

Αλλά οι γονείς μπορεί να μην αντισταθμίσουν πλήρως τη μείωση των γεννήσεων κάνοντας επιπλέον παιδιά στο μέλλον. Σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Patrick Hauveline του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, η έρευνα στους δείκτες γεννητικότητας μετά από προηγούμενες καταστροφές δεν μπορεί να υποστηρίξει σίγουρες προβλέψεις αύξησης γεννήσεων μόλις τελειώσει η πανδημία. «Έχουν υπάρξει περίοδοι αύξησης των γεννήσεων σε κάποιες περιπτώσεις αλλά όχι σε άλλες», λέει.

Αλλά ο δείκτης γεννητικότητας σε διάφορες ομάδες θα επηρεαστεί επίσης με διαφορετικό τρόπο από την πανδημία. Για παράδειγμα, αυτοί με σταθερές δουλειές, με δυνατότητα να δουλεύουν από το σπίτι, και η παροχή ασφάλειας υγείας από τον εργοδότη, απαλλάσσονται από την αβέβαιη κατάσταση που πλήττει τους υπόλοιπους, και επομένως είναι λιγότερο επιρρεπείς στην αναθεώρηση του αναμενόμενου χρονοδιαγράμματος γονικής μέριμνας.

«Όποια και να είναι τα σχέδια τους, θα χρειαστούν περισσότερους πόρους για να μπορέσουν να τα πετύχουν», λέει η Sarah Hayford, κοινωνιολόγος στο πολιτειακό πανεπιστήμιο του Οχάιο.

Τα βάρη της αστάθειας πέφτουν δυσανάλογα σε συγκεκριμένες φυλετικές ομάδες. «Αυτό έχει τεράστια επίπτωση στις ομάδες έγχρωμων και Λατίνων, που πιθανότατα να εργάζονται για χαμηλούς μισθούς και έχουν την λιγότερη οικονομική ασφάλεια, εξαιτίας τακτικών πολλών αιώνων, που αρνούνταν να τους δώσουν την ευκαιρία να αποκτήσουν πλούτο», λέει η Anu Manchikanti Gomez, καθηγήτρια στο πρόγραμμα κοινωνικής πρόνοιας του πανεπιστημίου Berkeley στην Καλιφόρνια. «Εικάζω ότι οι άνθρωποι που έχουν τα λιγότερα στην κοινωνία μας, θα καθυστερήσουν τις εγκυμοσύνες εξαιτίας της επίδρασης του Covid-19 στην οικονομία και την υγεία». Πράγματα, σε έρευνα του ινστιτούτου Guttermacher, 44% των έγχρωμων γυναικών και 48% των ισπανόφωνων γυναικών είπαν ότι θέλουν να έχουν λιγότερα παιδιά ή να κάνουν παιδιά αργότερα, εξαιτίας της πανδημίας, σε σύγκριση με 28% λευκών γυναικών.

Την ίδια στιγμή, η πανδημία δυσκολεύει τις γυναίκες να έχουν πρόσβαση ή να πληρώνουν για αντισύλληψη ή μια άμβλωση. Ακόμα και πριν την πανδημία, ένα 45% των κυήσεων εκτιμόταν ότι ήταν ακούσιο – με άλλα λόγια, είτε το είχαν σχεδιάσει για αργότερα, είτε δεν το ήθελαν καθόλου – και η Hayford λέει ότι το ποσοστό μπορεί να αυξηθεί στο άμεσο μέλλον. Το γεγονός ότι πολλές γυναίκες πέρασαν περισσότερο χρόνο από ότι συνήθως, με βίαιους συντρόφους κατά τη διάρκεια της πανδημίας μπορεί επίσης να συνεισφέρει σε αυτή την αύξηση.

Η πανδημία επίσης έφερε δυσκολίες και στους εργαζόμενους γονείς στην Αμερική. Η Krystale Littlejohn, κοινωνιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Oregon, πρότεινε ότι όσοι προηγουμένως σκεφτόταν να κάνουν παιδί μπορεί να το αναβάλλουν, σκεπτόμενοι τα εμπόδια της ανατροφής γενικά, και της ανατροφής εν μέσω πανδημίας ειδικά», και ότι συγκεκριμένα οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη επίγνωση των συνεπειών της ανατροφής στην καριέρα τους.

Οι τρεις μεταβλητές που καθορίζουν τον πληθυσμό μετατοπίζονται: Οι θάνατοι αυξάνονται, η μετανάστευση μειώνεται, και ο δείκτης γεννητικότητας, πιθανότατα, θα αρχίσει να φθίνει στο τέλος της χρονιάς. «Ανάμεσα σε γεννήσεις και θανάτους, μιλάμε για πάνω από μισό εκατομμύριο ανθρώπους που θα λείπουν από τον αμερικανικό πληθυσμό την επόμενη χρονιά», λέει η Vogl. Η ανάπτυξη του αμερικανικού πληθυσμού ήταν ήδη έκδηλη και αυτό θα το επιβραδύνει περισσότερο.

Το πόσο θα επιβραδυνθεί η ανάπτυξη κατά τη διάρκεια της πανδημίας δεν είναι ακόμα σαφές. Το να βάλουμε ακριβείς αριθμούς σε αυτή την τάση είναι δύσκολο, όμως το να κάνουμε πρόχειρες εκτιμήσεις είναι πιθανό.

Στην Αμερική, από την αρχή της πανδημίας μέχρι το τέλος του 2021, ο συνδυασμός περισσότερων θανάτων, λιγότερων γεννήσεων και μεταναστών, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση από 500.000 μέχρι 1 εκατομμύριο ανθρώπων στον πληθυσμό – και αυτό το έλλειμα θα μπορούσε να είναι ακόμη μεγαλύτερο αν, την επόμενη χρονιά, η θνησιμότητα παραμείνει υψηλή και η μετανάστευση παραμένει χαμηλή.

Αυτή θα ήταν μεγάλη πτώση και πιθανότατα θα μειώσει τον πληθυσμό της Αμερικής στο χαμηλότερο επίπεδο τα τελευταία 100 χρόνια. Αλλά δεν είναι τόσο μεγάλη ώστε να σταματήσει τελείως την πληθυσμιακή ανάπτυξη: Πριν την πανδημία, ο αριθμός των γεννήσεων στην Αμερική ξεπέρασε αυτόν των θανάτων για περίπου 1 εκατομμύριο κάθε χρονιά. Οπότε, από την αρχή του 2020 μέχρι το τέλος του 2021, ο πληθυσμός θα είναι ο προσδοκώμενος, χωρίς μια πανδημία, με μια ανάπτυξη 2 εκατομμυρίων, ως αποτέλεσμα γεννήσεων και θανάτων. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και με την απώλεια ενός εκατομμυρίου λόγω της πανδημίας, ο πληθυσμός θα συνεχίσει να αναπτύσσεται.

Ωστόσο, υπάρχει ένα πιθανό μέλλον, στο οποίο ο πληθυσμός της Αμερικής συρρικνώνεται μέσα στο 2021. Ας πούμε ότι ο Τραμπ θα επανεκλεγεί, η κατάσταση της έξαρσης του κοροναϊού δεν αλλάζει για όλη την επόμενη χρονιά, και η μετανάστευση παραμένει ιδιαίτερα μειωμένη μέχρι το τέλος του 2021. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει μια κατάσταση στην οποία ο πληθυσμός της Αμερικής θα είναι μικρότερος στο τέλος της επόμενης χρονιάς από ότι στην αρχή – κάτι που οι δημογράφοι δεν περίμεναν να συμβεί για πολλές δεκαετίες.

Φυσικά, μια πτώση στον πληθυσμό, αν συνέβαινε, θα ήταν προσωρινή. «Η αίσθηση που έχω για τις άμεσες επιπτώσεις της πανδημίας (για τον πληθυσμό) είναι ότι θα είναι μικρές μακροπρόθεσμα», λέει η Vogl. Ακόμα και αν το ξέσπασμα οδηγήσει σε 1 εκατομμύριο επιπλέον θανάτους και 1 εκατομμύριο γεννήσεις που δεν έγιναν, αυτοί οι αριθμοί θα ωχριούσαν μπροστά στους δεκάδες εκατομμύρια Αμερικάνους που θα πεθάνουν και στους δεκάδες που θα γεννηθούν το 2020. Με άλλα λόγια, από την οπτική του πληθυσμού, οι επιπτώσεις της πανδημίας θα είναι μικρές – ακόμα και αν, από κάθε άλλη άποψη, θα είναι τεράστιες.

Πηγή: The Atlantic