BBC: Τί συμβαίνει πραγματικά στο Ιράν με τον κοροναϊό;

Τέταρτη χώρα σε αριθμό θανάτων παγκοσμίως -έπειτα από την Ιταλία, την Κίνα και την Ισπανία- το Ιράν βρίσκεται στο επίκεντρο της κρίσης δημόσιας υγείας. Από πολλές πλευρές διατυπώνονται ερωτήματα για το αν η κυβέρνηση της Τεχεράνης προσπαθεί να υποβαθμίσει το πραγματικό μέγεθος της κρίσης και κατά πόσο λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για την αποφυγή περαιτέρω εξάπλωσης της πανδημίας.

Σήμερα το Ιράν ανακοίνωσε 122 νέους θανάτους, ανεβάζοντας τον συνολικό τους αριθμό σε 1.934.

Η 20ή Μαρτίου βρήκε τις οικογένειες να γιορτάζουν στο σπίτι την Περσική Πρωτοχρονιά, το Nowruz. Το BBC βρέθηκε στη χώρα και σε ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ κατέγραψε τη ζοφερή εικόνα που επικρατεί στο ιρανικό σύστημα υγείας, το οποίο βρίσκεται ένα βήμα πριν την κατάρρευση.

Ενδεικτική είναι η μαρτυρία του Μοχάμεντ, νοσοκομειακού γιατρού, που εργάζεται ακούραστα επί 14 συνεχόμενες μέρες στη βόρεια επαρχία Gilan και ο οποίος δεν έχει δει όλο αυτό το διάστημα την οικογένειά του. «Δεν είναι μόνο το νοσοκομείο μας. Η επιδημία του κορονοϊού έχει παραλύσει ολόκληρο το σύστημα υγείας μας», αναφέρει και συμπληρώνει: «Δεν έχουμε ακόμη αρκετές μάσκες. Το ιατρικό προσωπικό μας πεθαίνει καθημερινά». Ο ίδιος έχει ήδη χάσει πολλούς συγγενείς και φίλους από τον ιό, μεταξύ άλλων και τον δάσκαλο – μέντορά του από την ιατρική σχολή, που πέθανε πριν από λίγες μέρες, χτυπημένος από τον COVID-19. Μιλώντας για τους χειρισμούς της κυβέρνησης αναφέρει: «Δεν ξέρω πόσοι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, αλλά η κυβέρνηση προσπαθεί να καλύψει την πραγματική κλίμακα της κρίσης». Ο ίδιος δε θέλησε να αποκαλύψει το πραγματικό του όνομα καθώς οι μαρτυρίες του μπορεί να αποτελέσουν αιτία για σύλληψη.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του BBC, χρειάστηκαν μόνο 16 μέρες για να εξαπλωθεί ο κορονοϊός και στις 31 επαρχίες του Ιράν. Επιπλέον, 16 χώρες δηλώνουν ότι κρούσματα ιού σε αυτές προέρχονται από το Ιράν: Ιράκ, Αφγανιστάν, Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Ομάν, Λίβανος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Καναδά, Πακιστάν, Γεωργία, Εσθονία, Νέα Ζηλανδία, Λευκορωσία, Αζερμπαϊτζάν, Κατάρ και Αρμενία.

Επικριτές των Αρχών υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση του Ιράν εξακολουθεί να υποτιμά την έκρηξη της πανδημίας. Από το πρώτο κρούσμα του ιού έως και βδομάδες μετά, όταν άρχισαν να αυξάνονται τα κρούσματα και οι θάνατοι, τόσο ο ανώτατος ηγέτης της χώρας Αγιατολάχ Αλί Χαμενεϊ όσο και ο Πρόεδρος Χασάν Ρουχάνι έκαναν λόγο για “εχθρούς” και “συνωμοσίες” που θέλουν να φτάσουν τη χώρα σε αδιέξοδο, ενώ προέτρεπαν τον λαό να συνεχίσει κανονικά τις καθημερινές του δραστηριότητες. Πρόσφατα μάλιστα, κάποια “ελεγχόμενα” ΜΜΕ έλεγαν οτι ο κορωνοϊός μπορεί να είναι και κατασκεύασμα της Αμερικής για μια βιολογική επίθεση.

Την ίδια ώρα πάντως οι γιατροί περιγράφουν μια θλιβερή πραγματικότητα στα νοσοκομεία. Ενδεικτικά στην επαρχία Golestan, το νοσοκομείο της λαμβάνει κατά μέσο όρο 300 ασθενείς την ημέρα. Εκτιμάται ότι το 60% -70% αυτών έχουν μολυνθεί από κοροναϊό, αλλά λόγω έλλειψης πόρων παρέχεται φροντίδα υγείας μόνο σε όσους είναι σοβαρά άρρωστοι. Τα ιατρικά εφόδια είναι περιορισμένα – συμπεριλαμβανομένων βασικών φαρμάκων, φιαλών οξυγόνου, ενώ είδος εν ανεπαρκεία είναι οι αποστειρωμένες μάσκες και τα γάντια. Ήδη ένα τοπικό γήπεδο ποδοσφαίρου εξοπλίστηκε με κρεβάτια για να χειριστεί την υπερχείλιση των ασθενών.

Οι επαγγελματίες υγείας δεν μένουν στο απυρόβλητο, μετρώντας πολλές απώλειες. Χαρακτηριστική περίπτωση αυτή μιας 25χρονης νοσοκόμας, της Narjes Khanalizadeh, από τη βόρεια πόλη Lahijan, που πέθανε προς το τέλος Φεβρουαρίου. Η κυβέρνηση αρνήθηκε ότι είχε πεθάνει από το Covid-19, αλλά στη συνέχεια αυτό επιβεβαιώθηκε από τον Ιρανικό Οργανισμό Νοσηλευτικής.

Όπως αναφέρει το BBC, τα ελεγχόμενα από το κράτος τηλεοπτικά κανάλια συνεχίζουν να προβάλλουν την εικόνα του ατρόμητου ιατρικού προσωπικού που με δίνει μάχη στην πρώτη γραμμή, με θάρρος και αποφασιστικότητα.

Καθώς ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας απευθύνει έκκληση για διεθνή «επείγουσα και επιθετική δράση» κατά του κορονοϊού, η ανταπόκριση του Ιράν εξακολουθεί να μην ανταποκρίνεται στα μέτρα που εφαρμόζονται σε χώρες όπως η Κίνα και η Ιταλία. Έχουν κλείσει σχολεία και πανεπιστήμια, ακυρώνονται ποδοσφαιρικοί αγώνες και έχει ξεκινήσει μια ευρείας κλίμακας εκστρατείας απολυμάνσεων στην Τεχεράνη, ενώ έχει ζητηθεί από τους Ιρανούς να μείνουν στο σπίτι. Απελευθερώθηκαν προσωρινά δεκάδες χιλιάδες κρατούμενοι από τις υπερπλήρεις φυλακές της χώρας. Ωστόσο παραμένουν σε λειτουργία τα περισσότερα κυβερνητικά κτίρια, γραφεία και τράπεζες.

Για πρώτη φορά από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 ακυρώθηκαν προσευχές, ενώ το Περσικό Νέο Έτος γιορτάστηκε στο σπίτι. «Σε όλη μου τη ζωή δεν θυμάμαι ποτέ να μένω σπίτι μια τέτοια μέρα. Ακόμα και κατά τη διάρκεια του πολέμου, όταν ο Σαντάμ άρχισε να επιτίθεται στις πόλεις με βλήματα, θα επισκεπτόμασταν ο ένας τον άλλο κατά τη διάρκεια του Nowruz», είπε χαρακτηριστικά συνταξιούχος καθηγητής.

*Με πληροφορίες από ρεπορτάζ του BBC του δημοσιογράφου Kayvan Hosseini