Κατακραυγή για την εκτέλεση θανατοποινίτη με εισπνοή αζώτου στην Αλαμπάμα

Στην πρώτη εκτέλεση θανατοποινίτη με εισπνοή αζώτου προχώρησε η Πολιτεία της Αλαμπάμα των ΗΠΑ, όπως ανακοίνωσε η Ρεπουμπλικανή κυβερνήτρια Κέι Άιβι.

Πρόκειται για την πρώτη φορά παγκοσμίως που χρησιμοποιείται αυτή η μέθοδος για εκτέλεση την οποία επικρίνει ο ΟΗΕ, καθώς εκτιμά ότι αποτελεί «πιθανόν βασανιστήριο».

Ο θάνατος του Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ, που είχε καταδικαστεί οριστικά το 1996 στην εσχάτη των ποινών μετά τη δίκη του για τη δολοφονία γυναίκας κατά παραγγελία του συζύγου της, διαπιστώθηκε στη φυλακή της Άτμορ στις 20:25 (τοπική ώρα· στις 04:25 ώρα Ελλάδας), ανέφεραν αμερικανικά ΜΜΕ, επικαλούμενα ανακοίνωση Τύπου της κυβερνήτριας Άιβι.

«Απόψε η Αλαμπάμα αναγκάζει την ανθρωπότητα να κάνει ένα βήμα προς τα πίσω. Φεύγω με αγάπη, ειρήνη και φως», είπε ο Σμιθ πριν του χορηγήσουν το άζωτο.

Η εκτέλεση διήρκεσε περίπου 22 λεπτά συνολικά, για αρκετά λεπτά από τα οποία ο Σμιθ φαινόταν να έχει τις αισθήσεις του, σύμφωνα με το Associated Press.

Oυσιαστικά, ο θανατοποινίτης λειτούργησε ως πειραματόζωο καθώς κανείς μέχρι τώρα δεν ξέρει πώς ακριβώς θα επιδρούσε το άζωτο στον οργανισμό του ανθρώπου.

Είχε γίνει αποτυχημένη προσπάθεια να εκτελεστεί με θανατηφόρο ενέσιμο διάλυμα τον Νοέμβριο του 2022.

Το γραφείο του γενικού εισαγγελέα της Αλαμπάμα είπε στους δικαστές του ομοσπονδιακού εφετείου την περασμένη εβδομάδα ότι η υποξία του αζώτου είναι «η πιο ανώδυνη και ανθρώπινη μέθοδος εκτέλεσης που γνωρίζει ο άνθρωπος». Αλλά τι ακριβώς θα νιώσει ο Σμιθ, αφού ο φύλακας ανοίξει το γκάζι είναι άγνωστο, λένε ορισμένοι γιατροί και επικριτές της μεθόδου αυτής.

«Τι επίδραση θα νιώσει ο καταδικασμένος από το ίδιο το αέριο άζωτο, κανείς δεν ξέρει», έγραψε σε ένα email ο Δρ Τζέφρι Κέλερ, πρόεδρος του Αμερικανικού Κολλεγίου Διορθωτικών Ιατρών. «Αυτό δεν έχει ξαναγίνει ποτέ. Είναι μια πειραματική διαδικασία».

Ο Δρ Keller, ο οποίος δεν συμμετείχε στην ανάπτυξη του πρωτοκόλλου της Αλαμπάμα, είπε ότι το σχέδιο είναι να «εξαφανιστεί όλο το οξυγόνο από τον αέρα» που αναπνέει ο Σμιθ αντικαθιστώντας το με άζωτο.

«Επειδή ο καταδικασμένος δεν θα αναπνέει καθόλου οξυγόνο, θα πεθάνει», είπε ο Κέλερ. «Είναι λίγο διαφορετικό από το να βάζεις μια πλαστική σακούλα πάνω από το κεφάλι σου».

Το άζωτο θα χορηγείται για 15 λεπτά συνεχώς ή για πέντε λεπτά αφότου το εγκεφαλογράφημα δείξει τον θάνατο (με ευθεία γραμμή) όποιο από το δύο θα διαρκέσει περισσότερο. Στην πράξη, λένε οι επικριτές της μεθόδου αλλά και οι συνήγοροι του Σμιθ, τα πράγματα δεν είναι απλά και τονίζουν δε ότι η μέθοδος δεν είναι όσο ανώδυνη λέγεται ότι είναι, επισημαίνοντας ότι οι επιπτώσεις του αζώτου της λήψης έχουν καταγραφεί σε ιατρικά περιοδικά μόνο για την τυχαία έκθεση, όπως για παράδειγμα σε εργατικό δυστύχημα, ή σε απόπειρες αυτοκτονίας.

Διεθνείς αντιδράσεις

Εν τω μεταξύ, τέσσερις εισηγητές του ΟΗΕ εξέφρασαν χθες την ανησυχία τους για την πρόθεση των ΗΠΑ να εκτελέσουν καταδικασμένο σε θάνατο με αέριο άζωτο, εκτιμώντας ότι αυτή η μέθοδος, που θα χρησιμοποιηθεί για πρώτη φορά παγκοσμίως, ενδέχεται να τον υποβάλει σε «βάναυση, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή ακόμη και βασανιστήρια».

«Αυτή θα είναι η πρώτη απόπειρα να γίνει εκτέλεση με υποξία του αζώτου», τόνισαν τέσσερις ειδικοί εισηγητές του ΟΗΕ σε ανακοίνωσή τους, επισημαίνοντας ότι αυτή η μέθοδος ενδέχεται να προκαλέσει στον θανατοποινίτη «μεγάλα δεινά» και πιθανόν να είναι αντίθετη με την απαγόρευση χρήσης βασανιστηρίων και άλλων βάναυσων, απάνθρωπων ή ταπεινωτικών μεταχειρίσεων.

«Ανησυχούμε ότι η υποξία αζώτου ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα έναν επώδυνο και ταπεινωτικό θάνατο», επεσήμαναν ενώ σημείωσαν ότι «δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη» περί του αντιθέτου.

Την ανακοίνωση υπογράφουν οι ειδικοί εισηγητές για τις εξωδικαστικές εκτελέσεις Μόρις Τίντμπολ- Μπινζ, για τα βασανιστήρια Άλις Τζιλ Έντουαρντς, για την ανεξαρτησία των δικαστών και των δικηγόρων Μάργκαρετ Σάτερθουαϊτ και για το δικαίωμα στη σωματική και ψυχική υγεία Τλαλένγκ Μοφοκένγκ.