Καθυστερήσεις στις συζητήσεις για την αντιμετώπιση της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης

Η συζήτηση για το σχέδιο νόμου για τον εντοπισμό και την αφαίρεση διαδικτυακού υλικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών (CSAM) αφαιρέθηκε τελικά από την ημερήσια διάταξη της Πέμπτης (20 Ιουνίου) της Επιτροπής των Μόνιμων Αντιπροσώπων (COREPER), η οποία σύμφωνα με προηγούμενες πληροφορίες επρόκειτο να το ψηφίσει.

Η συζήτηση και ψηφοφορία αφαιρέθηκε τελικά πιθανότατα λόγω διαφωνιών γύρω από τον κανονισμό, καθώς ήταν μειωμένες οι πιθανότητες να εξασφαλιζόταν η απαραίτητη πλειοψηφία για να εγκριθεί.

Παρόλο που έχουν προγραμματιστεί ακόμη ορισμένες συνεδριάσεις μέχρι τον επόμενο μήνα, ο κανονισμός είναι απίθανο να φθάσει και πάλι στην COREPER έως ότου η Ουγγαρία αναλάβει την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ την 1η Ιουλίου, δήλωσαν άνθρωποι που γνωρίζουν το θέμα.

Ο φάκελος δεν αναμένεται να αποτελέσει προτεραιότητα υπό την ουγγρική προεδρία και παραμένει ασαφές αν η Βουδαπέστη θα τον αναλάβει σε πολιτικό ή τεχνικό επίπεδο.

Ένας νόμος που έχει κολλήσει

Ο κανονισμός, ο οποίος αποσκοπεί στη δημιουργία ενός συστήματος για τον εντοπισμό και την αναφορά διαδικτυακού υλικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών (CSAM), βρήκε τοίχο σε πολλές περιπτώσεις, αφού δυνητικά επιτρέπει στις δικαστικές αρχές να ζητούν τη σάρωση ιδιωτικών μηνυμάτων σε πλατφόρμες όπως το WhatsApp ή το Gmail.

Ο φάκελος έχει κολλήσει στο Συμβούλιο εδώ και αρκετούς μήνες λόγω των αντιδράσεων του Παρισιού και του Βερολίνου.

Η διαμάχη έγκειται κυρίως στις διατάξεις του σχετικά με την κρυπτογράφηση από άκρο σε άκρο, μια μέθοδο ασφαλούς επικοινωνίας που εμποδίζει τρίτους να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα που ανταλλάσσονται μεταξύ των χρηστών, διατηρώντας τα ιδιωτικά ακόμη και από τον πάροχο της πλατφόρμας, όπως το WhatsApp ή το Signal.

Ορισμένοι θεωρούν την αλλοίωση της κρυπτογράφησης ως βασικό μέτρο για την προστασία των ανηλίκων, ενώ άλλοι διαμαρτύρονται ότι η κίνηση αυτή θα βλάψει την ιδιωτικότητα των προσωπικών δεδομένων.

Όπως ανέφερε το Euractiv στα τέλη Μαΐου, το Βέλγιο, το οποίο έχει προς το παρόν την προεδρία του Συμβουλίου, είχε ήδη στείλει μια εκδοχή του κειμένου προς έγκριση στην COREPER των 27 πρέσβεων. Τότε, φαινόταν ότι ο φάκελος θα περνούσε.

Κανείς δεν ήταν χαρούμενος

Οι οργανισμοί προστασίας των παιδιών και οι υπέρμαχοι της προστασίας των προσωπικών δεδομένων συνήθως δεν συμφωνούν μεταξύ τους για το κείμενο ιδίως στο κομμάτι που αφορά στην κρυπτογράφηση. Ωστόσο, αυτή τη φορά, καμιά ομάδα δεν χάρηκε που στάλθηκε ο φάκελος στην COREPER, αν και για διαφορετικούς λόγους η καθεμία.

Η οργάνωση-ομπρέλα ECLAG (Ending Child Sexual Abuse Online), που αποτελείται από ΜΚΟ για τα δικαιώματα των παιδιών, έστειλε σημείωμα στους πρεσβευτές της ΕΕ, με ημερομηνία 17 Ιουνίου, πριν από τη συνεδρίαση της Πέμπτης.

Η οργάνωση ανησυχεί ότι το σχέδιο νόμου «δεν προστατεύει αποτελεσματικά τα παιδιά από όλες τις μορφές σεξουαλικής κακοποίησης στο διαδίκτυο», δήλωσε η εκπρόσωπος της ECLAG και διευθύνουσα σύμβουλος του Ιδρύματος Internet Watch, Susie Hargreaves μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο Euractiv.

«Εάν δεν μπορούν να ληφθούν μέτρα για όλες τις πληροφορίες που αποστέλλονται στις συντονιστικές αρχές από τους παρόχους υπηρεσιών και χωρίς ενισχυμένη διαδικασία για εθελοντικά μέτρα, η πρόταση του Συμβουλίου κινδυνεύει να γυρίσει την ασφάλεια των παιδιών στο διαδίκτυο 15 χρόνια πίσω», δήλωσε η ίδια.

Ο Bart Preneel, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Leuven, έγραψε σε ανάρτησή του στο LinkedIn ενόψει της αναμενόμενης ψηφοφορίας τα εξής: «Η σάρωση περιεχομένου θα οδηγήσει σε τεράστιο αριθμό ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων (με αποτέλεσμα πολλές ανθρώπινες τραγωδίες για αθώους πολίτες) και θα παρακάμπτεται εύκολα από τον πραγματικό της στόχο, τους διακινητές εικόνων σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών».

Κοινοποίησε επίσης μια ανοιχτή επιστολή που υπογράφεται από ακαδημαϊκούς κατά του σχεδίου νόμου.

Η Amnesty Tech δημοσίευσε επίσης για να προειδοποιήσει ότι «είναι αδύνατο να δημιουργηθεί ένα τεχνολογικό σύστημα που να μπορεί να σαρώσει το περιεχόμενο της ιδιωτικής ηλεκτρονικής επικοινωνίας διατηρώντας παράλληλα το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή».

Ο Andy Yen, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Proton, της εταιρείας που βρίσκεται πίσω από την υπηρεσία κρυπτογραφημένου ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από άκρο σε άκρο ProtonMail και Proton VPN, δήλωσε ότι «η πρόταση ήταν εξ αρχής αβάσιμη».

«Δεν ήταν μόνο πιθανό να καταρριφθεί από τα δικαστήρια λόγω έλλειψης αναλογικότητας, αλλά θα ήταν τεχνικά αδύνατο να εφαρμοστεί χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τους Ευρωπαίους πολίτες».

Αβεβαιότητα

Αβεβαιότητα για την ψηφοφορία της COREPER επικρατούσε ήδη από την προηγούμενη ημέρα.

Ενώ έξι κράτη μέλη τάχθηκαν υπέρ, η Γερμανία τάχθηκε κατά, καθώς έχει ασκήσει έντονη κριτική στον φάκελο, η Ιταλία ήταν αναποφάσιστη και η Γαλλία δεν πήρε σαφή θέση, σύμφωνα με πληροφορίες του Euractiv από εσωτερικές πηγές. Άλλα κράτη μέλη, όπως η Τσεχική Δημοκρατία, σχεδίαζαν να απέχουν από την ψηφοφορία.

Η τελευταία εκδοχή του νόμου, που είδε και είχε παραθέσει το Euractiv, εξαιρεί τις γραπτές επικοινωνίες και διευκρινίζει ότι οι εντολές εντοπισμού ισχύουν μόνο για οπτικό περιεχόμενο, όπως εικόνες και στοιχεία βίντεο ή GIF και αυτοκόλλητα.

Πηγή: euractiv.gr