Λιμός στη Γάζα: Πώς είναι να πεθαίνεις από την πείνα

Οι οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι η περιορισμένη ποσότητα βοήθειας που τελικά έχει επιτρέψει το Ισραήλ στη Γάζα την τελευταία εβδομάδα είναι απίθανο να αποτρέψει τον λιμό για τον οποίο οι ειδικοί προειδοποιούν εδώ και μήνες.

Ενώ στην αρχή οι περισσότεροι θάνατοι που σχετίζονταν με την πείνα αφορούσαν παιδιά και βρέφη, όλο και περισσότεροι ηλικιωμένοι υποκύπτουν από την πείνα που το Ισραήλ έχει επιβάλει στον θύλακα από τον Μάρτιο.

Την Κυριακή, έξι ακόμη ενήλικες πέθαναν από υποσιτισμό, ανεβάζοντας τον αριθμό των ενηλίκων που πέθαναν από πείνα στη Γάζα σε 82 τις τελευταίες πέντε εβδομάδες, όταν καταγράφηκαν για πρώτη φορά τέτοιοι θάνατοι.

Ενενήντα τρία παιδιά έχουν επίσης αποβιώσει λόγω του ανθρωπογενούς υποσιτισμού που έχει επιβάλει στον θύλακα το Ισραήλ από την έναρξη του πολέμου.

Γιατρός εξηγεί στο Al Jazeera τι σημαίνει ο λιμός τόσο για τον ανθρώπινο οργανισμό όσο και για τους ανθρώπους στη Γάζα, χαρακτηρίζοντάς τον έναν από τους πιο βάρβαρους και εξευτελιστικούς τρόπους δολοφονίας.

Πώς είναι να πεθαίνεις από πείνα

«Είναι φρικτό», λέει ο Δρ Τζέιμς Σμιθ, γιατρός επειγόντων περιστατικών που έχει προσφέρει εθελοντική βοήθεια δύο φορές στη Γάζα.

Στα αρχικά στάδια, μετά από στέρηση τροφής για μέρες, το σώμα αρχίζει να διασπά τους μύες και άλλους ιστούς για να αντλήσει ενέργεια.

«Είναι ένας από τους πιο βάρβαρους και εξευτελιστικούς τρόπους να σκοτώσεις κάποιον. Η πείνα είναι πάντα κάτι που κάνει ένας άνθρωπος σε έναν άλλο. Είναι μέσο βασανισμού, σχεδιασμένο να διαρκεί και να μεγιστοποιεί τον πόνο», εξηγεί.

Σύντομα, ο μεταβολισμός επιβραδύνεται, η ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει τη θερμοκρασία χάνεται, η λειτουργία των νεφρών εξασθενεί και – κάτι ιδιαίτερα κρίσιμο στη Γάζα – το ανοσοποιητικό σύστημα αρχίζει να καταρρέει, ενώ μειώνεται και η ικανότητα του οργανισμού να επουλώνει τραύματα.

Όταν εξαντληθούν τα αποθέματα του σώματος, ο οργανισμός αδυνατεί να μεταφέρει θρεπτικά συστατικά στα ζωτικά όργανα και τους ιστούς. Ως αποτέλεσμα, ζωτικά όργανα όπως η καρδιά και οι πνεύμονες γίνονται λιγότερο αποτελεσματικά. Οι μύες συρρικνώνονται και οι άνθρωποι νιώθουν αδυναμία. Τελικά, καθώς τα αποθέματα πρωτεΐνης του οργανισμού εξαντλούνται, οι ιστοί αρχίζουν να αποδομούνται — και ο θάνατος δεν αργεί να έρθει.

Σε πόσο καιρό πεθαίνει κάποιος από την πείνα

Η επιστημονική έρευνα επί του θέματος είναι περιορισμένη για ηθικούς λόγους. Εκτιμάται πάντως ότι ένας τυπικά καλά τρεφόμενος και κατά τα άλλα υγιής ενήλικας θα μπορούσε να επιβιώσει χωρίς τροφή για 45 έως 61 ημέρες.

Ωστόσο, μετά από 22 μήνες πολέμου, λίγοι άνθρωποι στη Γάζα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως καλά τρεφόμενοι ή υγιείς, γεγονός που καθιστά σχεδόν όλο τον πληθυσμό ευάλωτο στον υποσιτισμό και τις πολλές μολυσματικές ασθένειες που επικρατούν στον θύλακα.

«Με την πείνα, το σώμα χάνει την ικανότητά του να ενεργοποιήσει ανοσολογική απόκριση σε ασθένειες ή τραυματισμούς που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα μπορούσε να αντιμετωπίσει, όπως η γαστρεντερίτιδα, ένα τραύμα ή μια λοίμωξη του αναπνευστικού. Έτσι, συνήθως αυτό που σκοτώνει δεν είναι μόνο η πείνα, αλλά η πείνα σε συνδυασμό με κάποια λοίμωξη», εξηγεί ο Δρ Σμιθ.

Λιμός στη Γάζα: Απειλή θανάτου για όλους

Περισσότερο κινδυνεύουν να πεθάνουν από την πείνα οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά, οι άρρωστοι και όσοι βρίσκονται μόνοι. «Ένα παιδί σίγουρα πεθαίνει νωρίτερα από την πείνα. Η απώλεια μυϊκής μάζας και λίπους συμβαίνει σχεδόν αμέσως. Ομοίως, οι ηλικιωμένοι θα πεθάνουν επίσης πιο γρήγορα», δήλωσε ο Δρ. Γκασάν Αμπού-Σίταχ, ένας Παλαιστίνιος-Βρετανός χειρουργός που πέρασε 43 ημέρες στη Γάζα.

«Ωστόσο, δεν είναι μόνο η ηλικία. Υπάρχουν και κοινωνικές διαφορές», συνέχισε. «Αυτή τη στιγμή υπάρχουν χιλιάδες ορφανά που περιφέρονται στη Γάζα. Δεν υπάρχει κανείς να τα ταΐσει ή διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να τους βρουν φαγητό, επομένως είναι επίσης πιο πιθανό να πεθάνουν», είπε.

Πλέον όμως υπάρχουν συντριπτικά στοιχεία ότι, μέσω των διαφόρων αποκλεισμών που έχει επιβάλει το Ισραήλ στη Γάζα, η απειλή του θανάτου από λιμό έχει εξαπλωθεί από τους ευάλωτους σε ολόκληρο τον πληθυσμό του παλαιστινιακού θύλακα.

Ήδη από τον Φεβρουάριο του 2024, πέντε μήνες μετά την έναρξη του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμούσε ότι ένα στα έξι παιδιά κάτω των δύο ετών ήταν σοβαρά υποσιτισμένα, ενώ τις τελευταίες πέντε εβδομάδες 82 ενήλικες έχουν πεθάνει από την πείνα.

«Η ζημιά που προκαλεί ο υποσιτισμός είναι μόνιμη», επισημαίνει ο Δρ. Αμπού-Σίταχ, επικαλούμενος τη διαρκή επίδραση της πείνας στη λειτουργία του εγκεφάλου και την παρουσίαση άλλων παθήσεων, όπως ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και οι καρδιακές παθήσεις.

«Υπάρχουν τρία αυστηρά κριτήρια για να κηρυχθεί επίσημα ένας λιμός», εξηγεί από την πλευρά του, ο Δρ Τζόουνς. Τα δύο πρώτα — εκτεταμένη έλλειψη τροφίμων και υψηλά ποσοστά οξέος υποσιτισμού — έχουν ήδη καλυφθεί, όπως αναφέρει. Το τρίτο, που αφορά τον αριθμό των θανάτων λόγω υποσιτισμού, είναι δύσκολο να επιβεβαιωθεί με σαφήνεια.

«Ορισμένοι από όσους κινδυνεύουν περισσότερο να πεθάνουν από την πείνα πιθανότατα δεν έχουν τη δυνατότητα να φτάσουν σε νοσοκομείο, όπου συνήθως καταγράφονται οι θάνατοι», λέει.

«Επίσης, παρότι πολλά παιδιά στη Γάζα εμφανίζουν σημάδια υποσιτισμού, διατρέχουν εξίσου υψηλό κίνδυνο να σκοτωθούν από ισραηλινά πυρά ή βομβαρδισμούς — και αυτό θα καταγραφεί ως η βασική αιτία θανάτου».

Πηγή: Al Jazeera