Μαρκ Μαζάουερ: Η εβδομάδα που σόκαρε το Κολούμπια
Ο Βρετανός ιστορικός Μαρκ Μαζάουερ, περιγράφει την κατάσταση που επικρατεί στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια κι έχει ταράξει την Νέα Υόρκη.
Ο Μαρκ Μαζάουερ είναι Βρετανός ιστορικός και δημοσιογράφος. Έχει κάνει έρευνες και έχει γράψει βιβλία που επικεντρώνονται στην Ελληνική και Βαλκανική ιστορία, αλλά και στην Ευρώπη του 20ου αιώνα. Είναι καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης από το 2004.
Σε αυτό το κείμενο, που έγραψε ο ίδιος και έχει ημερολογιακό χαρακτήρα, δίνει μια εικόνα για τις διαμαρτυρίες που λαμβάνουν χώρα στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, με αφορμή την πολεμική σύγκρουση, Ισραήλ-Παλαιστίνης.
Τετάρτη 17 Απριλίου, 5.10 π.μ.: Mόλις ξύπνησα το πρωί, άνοιξα το «Columbia Daily Spectator» που διευθύνεται από φοιτητές, την πηγή μου για την κάλυψη των πανεπιστημιακών νέων. Δημοσίευσε μια ιστορία για έναν νέο καταυλισμό στην νότια αυλή του Κολούμπια. Η πρύτανης του πανεπιστημίου Σάφικ, πρόκειται να καταθέσει αργότερα σήμερα το πρωί στην Ουάσιγκτον ενώπιον της Επιτροπής Παιδείας και Εργατικού Δυναμικού της Βουλής ότι η είσοδος στο κάμπους θα γίνεται με την επίδειξη ταυτότητας. Όταν ξημέρωσε για τα καλά, περπάτησα μέχρι την πανεπιστημιούπολη και είδα ότι περίπου 30 μικρές σκηνές είχαν φυτρώσει μπροστά στη βιβλιοθήκη. Μια πινακίδα δηλώνει το ανατολικό τμήμα της νότιας αυλής ως «ελεύθερη ζώνη». Φεύγω για πρωινό αναρωτιέμαι τι επιφυλάσσει η μέρα.
Τα σπουδαία αμερικανικά πανεπιστήμια όπως το Κολούμπια είναι παγκόσμιοι ηγέτες και αποθήκες εξαιρετικής μάθησης. Παρά την ποικιλομορφία των απόψεων που υπάρχει στο Κολούμπια (και σε άλλα πανεπιστήμια), τα ίδια θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν «προπύργια φιλελεύθερων απόψεων». Με τους πολιτιστικούς πολέμους να φουντώνουν, ήταν θέμα χρόνου να εμπλακούν κι αυτά σε διαμαρτυρίες.
Τετάρτη 17 Απριλίου, μεσημέρι: Παρακολουθώ διαδικτυακά την πρύτανη Σαφίκ, μαζί με έναν πρώην κοσμήτορα της Νομικής Σχολής και δύο επιστάτες του πανεπιστημίου, «να μπαίνουν στο λάκκο της Ουάσιγκτον με τις αρκούδες». Σύντομα βλέπω ότι έμαθαν από την προηγούμενη καταστροφή τον Δεκέμβριο, όταν τρεις μεγάλοι ηγέτες πανεπιστημίων, υπερβολικά εκπαιδευμένοι από δικηγόρους, «κόλλησαν» να πουν εάν οι κλήσεις για γενοκτονία παραβίαζαν τους κώδικες δεοντολογίας τους. Το μήνυμα της ομάδας του Κολούμπια είναι: αναγνωρίζουμε ότι έχουμε ένα μεγάλο πρόβλημα με τον αντισημιτισμό στα χέρια μας και θα το διορθώσουμε.
Φαίνεται να λειτουργεί: οι αρχικοί τίτλοι υποδηλώνουν ότι δεν θα πέσουν κεφάλια αυτή τη φορά. Αλλά βλέπω μερικές δυσκολίες στη στρατηγική τους. Πρώτον, παραδέχονται πάρα πολλά στους ερωτώντες τους: «ο αντισημιτισμός δεν είναι φαντασία», αλλά έχουν υπερβεί την κλίμακά του, ίσως για να διασφαλίσουν εύκολη αποδοχή. Δεύτερον, δεν θα έπρεπε να κρίνουν ατομικά μέλη του εκπαιδευτικού προσωπικού. Είναι διαφορετικό να παραδέχεσαι ότι υπάρχουν προβλήματα στο κολέγιο, και άλλο να καλείς πολιτικούς να σε βοηθήσουν να τα επιλύσεις.
Αυτές τις εικόνες έχουμε να τις δούμε από την κρίση του Βιετνάμ, χρόνια πριν. Στον απόηχο της επίθεσης της Χαμάς στο Ισραήλ και της επακόλουθης εισβολής στη Γάζα από τον Ισραηλινό Στρατό, οι διαμαρτυρίες και οι αντιδιαδηλώσεις στις πανεπιστημιουπόλεις των κολεγίων προκάλεσαν εντάσεις. Τη στιγμή της πρώτης ακρόασης της Επιτροπής της Βουλής για την Εκπαίδευση και την Εργασία σχετικά με τον αντισημιτισμό, οδηγήθηκαν στην παραίτηση δύο κοσμήτορες της «Ivy League», με την πρύτανη να βρίσκεται στο εξωτερικό. Τώρα έρχεται και η σειρά της.
Τετάρτη 17 Απριλίου, 20.25: Καθώς πέφτει η νύχτα, οι σειρήνες ηχούν παντού. Δεκάδες αστυνομικοί και φορτηγά τους έχουν εμφανιστεί στην 116η οδό. Οι κεντρικές πύλες της πανεπιστημιούπολης είναι πλέον κλειστές. Εξωτερικά, μια μεγάλη ομάδα διαδηλωτών που πιθανώς δεν είναι από φοιτητές φωνάζουν συνθήματα για να στηρίξουν τους διαδηλωτές που βρίσκονται μέσα. Πέφτω πάνω σε έναν συνάδελφο που μου λέει ότι η αστυνομία ετοιμάζεται να απομακρύνει τους ακτιβιστές από την αυλή.
Στην πανεπιστημιούπολη είναι πολύ πιο ήσυχα. Αλλά σε σύγκριση με σήμερα το πρωί, υπάρχει μεγάλο πλήθος στον καταυλισμό και περισσότεροι φοιτητές στέκονται γύρω από αυτή. Υπάρχει προσμονή και ο ενθουσιασμός του να είσαι μέρος μιας διαμαρτυρίας. Υπάρχει όμως και φόβος: ο κόσμος έχει ακούσει τη φήμη ότι εισέρχεται η αστυνομία. Ένας μαθητής με μεγάφωνο συμβουλεύει τι να κάνουν σε περίπτωση σύλληψης και όλοι κατανοούν τί στάση πρέπει να πάρουν: «Μην αντιστέκεστε. Παραδώστε την ταυτότητά σας. Μην μιλήσετε χωρίς παρουσία δικηγόρου».
Η κρίση στη Μέση Ανατολή επηρεάζει την κατάσταση εδώ ασυνήθιστα. Για χρόνια, το πανεπιστήμιο φιλοξενούσε, πιθανώς, τον πιο γνωστό και πιο ισχυρό Παλαιστίνιο διανοούμενο στον κόσμο, τον Έντουαρντ Σάιντ, και η ομάδα του τον υπερασπίστηκε ενάντια σε πολυάριθμες επιθέσεις από τον Τύπο. Έχει μεγάλη παράδοση ως διανοούμενος στις εβραϊκές σπουδές και ξεχωριστό για το διεθνές φοιτητικό σώμα. Υπήρξαν εντάσεις και πιέσεις στο πανεπιστήμιο και παλαιότερα μεταξύ καθηγητών, φοιτητών και διοικητικών στελεχών για τα ζητήματα που ταράζουν τη Μέση Ανατολή. Αλλά από τότε που βρίσκομαι εδώ, το Κολούμπια ακολούθησε πάντα τη βασική θεσμική αρχή της ακαδημαϊκής ζωής, ότι το πανεπιστήμιο πρέπει να αυτοδιοικείται, και οι κρίσεις που προέκυψαν κατά καιρούς αντιμετωπίστηκαν αναλόγως.
Πέμπτη 18 Απριλίου, 14:30: Η 114η οδός είναι αποκλεισμένη ανατολικά του Μπρόντγουεϊ. Από τα σκαλιά της βιβλιοθήκης βλέπω την αστυνομία να συλλαμβάνει φοιτητές. Άλλοι παρακολουθούν, ανίκανοι να βοηθήσουν. Δεν υπάρχει βία, αλλά νιώθει κανείς τον αέρα της αλλαγής. Οι άνθρωποι που ένιωθαν συμπάθεια για την Σάφικ, τώρα είναι τρομοκρατημένοι. Είμαι ένας από αυτούς. Η δράση της είναι καταιγιστική. Κάτι παρόμοιο συνέβη και το 1968, μετά από διαμαρτυρίες και καθιστικές διαδηλώσεις. Αλλά η ηγεσία του πανεπιστημίου αγωνιούσε πριν κάνει ένα τόσο δραματικό και απρόβλεπτο βήμα. Αναρωτιέμαι πώς υποτίθεται ότι αυτό θα τερματίσει τις διαμαρτυρίες. Οι άνθρωποι που το προκαλούν δεν φαίνεται να καταλαβαίνουν τους μαθητές και πιστεύουν ότι μπορούν να τους εκφοβίσουν ώστε να υποταχθούν.
Δεν έχει βοηθήσει το γεγονός ότι το πανεπιστήμιο καθοδηγείται από νεοφερμένους. Η πρύτανης Σαφίκ έκανε την εναρκτήρια ομιλία της στο Κολούμπια μόλις στις 4 Οκτωβρίου και φαίνεται να έχει ελάχιστη ή καθόλου εμπειρία ακαδημαϊκής διακυβέρνησης. Εν ολίγοις, η διοίκηση δεν έχει θεσμική εμπειρία, ούτε πολλές γνώσεις για το πανεπιστήμιο. Ακόμη χειρότερα, δίνουν κάθε εντύπωση ότι βλέπουν τους εαυτούς τους ως τους λύτες προβλημάτων και τον θεσμό που ηγούνται, ως ένα σύνολο προβλημάτων. Στην πραγματικότητα, το Κολούμπια είναι κάτι περισσότερο από ένα σύνολο προβλημάτων. Είναι σπίτι για στοχαστικούς καθηγητές και φοιτητές!
Παρασκευή 19 Απριλίου, απόγευμα: Ένας φοιτητής μου είπε, πως τρελαίνεται στην ιδέα να καλέσει κάποιος ξανά την αστυνομία, ενώ ένας άλλος φοβάται. Οι απόψεις των περισσότερων φοιτητών είναι παρόμοιες, παρόλο που διαφέρουν κοινωνικά, θρησκευτικά και σε εθνικότητα.
If this were China 🇨🇳, the western media would be screaming about authoritarianism and clamoring for sanctions or military intervention.
But this isn’t China. It’s Columbia University.pic.twitter.com/Qc3MllC0TM
— Danny Haiphong (@SpiritofHo) May 1, 2024
Σάββατο 20 Απριλίου, λίγο πριν το μεσημέρι: Το συνηθισμένο μου πρωινό, το διέκοψε ένας ενοχλητικός θόρυβος από έξω. Μία μικρή ομάδα διαδηλωτών, μη-φοιτητών του Κολούμπια, είναι συγκεντρωμένη έξω από την λαϊκή αγορά. φωνάζοντας παλαιστινιακά συνθήματα και χτυπώντας αυτοσχέδια κρουστά. Αρχίζω να λυπάμαι τους αστυνομικούς που πρέπει να στέκονται εκεί και να εφίστανται αυτό το βαρύ ηχητικό και λεκτικό παραλήρημα. Μπροστά τους, παρατηρώ, έναν μεγαλόσωμο άντρα, τυλιγμένο με την Ισραηλινή σημαία, να περπατά προκλητικά και να φωνάζει συνθήματα στα πρόσωπα τους. Αν σκεφτεί κανείς τι συμβαίνει έξω από το πανεπιστήμιο, δεν θα απορήσει για την κατάσταση μέσα στο Κολούμπια. Αυτούς που προβάλλει η τηλεόραση, δεν είναι φοιτητές.
Μετά την οχλαγωγία, το πανεπιστημιακό περιβάλλον, μου φαίνεται αναζωογονητικά ήσυχο. Οι φοιτητές που διαμαρτύρονται έχουν μετακινηθεί στην δυτική πλευρά του κήπου. Το γκαζόν έχει γεμίσει με κουβέρτες, καθώς έχουν απαγορευθεί οι σκηνές. Δεκάδες ζωγραφισμένα συνθήματα είναι απλωμένα στο γρασίδι, αλλά κανένα προσβλητικό. Συναντώ έναν συνάδελφο, κοινωνικό επιστήμονα, που μέχρι πρότινος ήταν ανώτατο διοικητικό στέλεχος. Ο ίδιος τόνισε πως η πρύτανης έκανε σοβαρό λάθος στη συζήτηση της για τα μέλη του διδακτικού προσωπικού. Θα γίνει μια μεγάλη συγκέντρωση στα σκαλιά της βιβλιοθήκης για να ζητηθεί η επαναφορά των βασικών αρχών της ακαδημαϊκής διοίκησης.
Κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας μου με έναν φοιτητή, ο ίδιος εξομολογήθηκε τις σκέψεις του για όλα αυτά. Μεταξύ άλλων δήλωσε πως: «Πρόκειται για μια δυνατή στιγμή. Ίσως δεν οδηγήσει σε αλλαγή, αλλά ποτέ δεν ξέρεις». Επιπλέον, μου ανέφερε πως του αρέσει αυτό που συμβαίνει: Η αλληλεγγύη των φοιτητών στο χορτάρι, η ποικιλία πίστεων και απόψεων. Είναι από τους φοιτητές που μου δίνουν ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.
Die #Woke-Linken sind mittlerweile so islamgeil, dass sie mit den Scharia-Brüdern öffentlich das islamische Gebet verrichten.
Hier an der UCLA. Ähnliches konnte man bereits an der Columbia University beobachten.
Ich werde nie verstehen, warum man diese puritanischen Spiesser,… pic.twitter.com/9EsVwjNUYV
— Emrah Erken 🔥🎺 (@AtticusJazz) May 2, 2024
Ο αντισημιτισμός ως έννοια είναι τόσο φορτισμένος και βαθιά ασαφής, και δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ των επιστημόνων, σχετικά με το πώς πρέπει να χρησιμοποιείται ο όρος. Ας ξεκινήσουμε με έναν απλό ορισμό: Προκατάληψη έναντι των Εβραίων. Παρατηρείται εδώ και αιώνες, και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι βρίσκεται σε πανεπιστημιακά περιβάλλοντα. Οι ερωτήσεις που θέτω είναι: Σε ποιο βαθμό και ποιες οι επιπτώσεις; Οι διαμαρτυρίες του πανεπιστημίου είναι ενάντια της πολιτικής του Ισραήλ. Ωστόσο, η επιχειρηματολογία που θέτεται, ότι η κριτική κατά του Ισραήλ, είναι παράγοντας του αντισημιτισμού, είναι απλά μη-ορθολογική.
Προσωπικά, δεν έχω εμπειρίες από περιστατικά που θα τα θεωρούσα αντισημιτικά. Παρόλο που τα πανεπιστήμια αποτελούν χώρο υποστήριξης και ελεύθερης βούλησης, φοιτητές, υποστηρικτές του Ισραήλ, πιστεύουν πως οι απόψεις τους κατακρίνονται. Γνωρίζω πως ισραηλινοί φοιτητές, που ήταν συμπαθείς από συμφοιτητές τους, τώρα βιώνουν έντονες γλωσσικές επιθέσεις. Θεωρώ, πως η στοχοποίηση ανθρώπων, βάσει της εθνικότητας τους, είναι απλά γελοία και επικίνδυνη.
Πρέπει να ήταν εξίσου δύσκολο να είσαι Αμερικανός σε Βρετανικά πανεπιστήμια, κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ, ή Ρώσσος φοιτητής στο Κολούμπια, την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2022. Δεν μπορώ να απαντήσω στα σίγουρα, αλλά πιστεύω πως η απάντηση θα έρθει μέσα από την εκπαίδευση και τον διάλογο και όχι μέσω απαγορεύσεων, πολιτικών παρεμβάσεων και αστυνομικών ενεργειών. Εξάλλου υπάρχει μεγαλύτερο πρόβλημα δημοσίου λόγου σε μια κοινωνία, που διασπάται και ξεχνάει την αλληλεγγύη της και χειραγωγείται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Πάντως, πολλά από όσα συμβαίνουν στον χώρο του πανεπιστημίου, τα υποστηρίζουν και εβραίοι φοιτητές. Σε μια συζήτηση που είχα με έναν, από το Εβραϊκό Θεολογικό τμήμα, δήλωσε πως δεν κατακρίνει τους διαδηλωτές και δεν πιστεύει πως υπάρχει λόγος να καλέσει κάποιος την αστυνομία. Σε αντίθεση με τους γονείς του, που δεν αποδέχοται το κύμα υποστήριξης προς την Παλαιστίνη. Πάντως, προσμένει να ταξιδέψει στο Ισραήλ αυτό το καλοκαίρι.
Βλέπω σε αυτούς μια γενιά εκεξαμερικανισμένων Εβραίων, που διατηρούν έναν δεσμό με το Ισραήλ, αλλά έχουν αναπτύξει μια κριτική σκέψη. Δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν ότι υπάρχει χάσμα μεταξύ της Αμερικανικής Εβραϊκής κοινότητας και του Ισραήλ, το οποίο επιδεινώνεται από τις ενέργειες της τρέχουσας ισραηλινής κυβέρνησης.
Ένα από τα πράγματα που αγαπώ στους φοιτητές του Κολούμπια είναι ότι νοιάζονται. Ουσιαστικά, δεν κάνουν αυτά που τους έχουμε διδάξει; Δεν λένε με τον τρόπο τους: «Ποτέ ξανά Ολοκαύτωμα»; Δεν είναι αδρανείς. Σωστά ή εσφαλμένα, η γενιά τους βλέπει τα εσωτερικά θέματα δικαιοσύνης, διασυνδεδεμένα με την διεθνή σκηνή. Μερικοί μπορεί να βρουν τους διαδηλωτές εκνευριστικούς, αλλά ένα πράγμα δεν ήταν αυτές τις ημέρες: Βίαιοι.
Δευτέρα 22 Απριλίου, 1:14 μ.μ.: Σήμερα έλαβα ένα email από την πρύτανη, το οποίο ανέφερε πως τα μαθήματα θα πραγματοποιηθούν διαδικτυακά. Σε λίγες ώρες ξεκινάει το σεμινάριο μου, οπότε αποφάσισα να το αγνοήσω. Είχαμε συμφωνήσει με τους φοιτητές, ότι η διάλεξη θα λάβει μέρος στο διαμέρισμα μου και δεν θα μου πει κανείς πότε, πού και πώς θα διδάξω χωρίς κάποιον καλό λόγο. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid, την ίδια μέθοδο ακολουθούσα.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Δευτέρα 22 Απριλίου, 1.30 μ.μ.: Συντάσσομαι στο πλευρό όλης της πανεπιστημιακής κοινότητας. Είμαστε τόσοι πολλοί, που κάναμε ουρά για να εισέλθουμε από την πόρτα της 117ης Οδού. Καθώς περιμένουμε, ένας άντρας περνάει από δίπλα μας και «κολλάει» την κάμερα του στα πρόσωπα μας, υποθέτοντας ότι υποστηρίζουμε την Χαμάς. Μόλις μπήκα μέσα, στάθηκα με τους άλλους καθηγητές στο ύψωμα και από κάτω μας εκατοντάδες φοιτητές. Μαζί ακούμε τους ομιλητές. Ένας από αυτούς έθεσε ένα ερώτημα, που απασχολεί κι εμένα τον ίδιο. «Γιατί η πρύτανης, απέτυχε να εκφράσει την περηφάνια που νιώθουμε όλοι μας για το πανεπιστήμιο και τους φοιτητές;»
Πηγή: Financial Times
