Μασκ υπεράνω όλων; – Γιατί ο μεγιστάνας παρεμβαίνει στα «εν οίκω» της Ευρώπης

Μεγάλες διαστάσεις έχει πάρει η συμπεριφορά του Έλον Μασκ ο οποίος φαίνεται να αναμειγνύεται όλο πιο πολύ στα θέματα τόσο της Ευρώπης όσο και γενικότερα, σε πολλών χωρών της υφηλίου.

Με κύριο εργαλείο το X, το μέσο κοινωνικής δικτύωσης που ως γνωστόν ανήκει στον ίδιο, ο μεγιστάνας έχει ξεκινήσει εδώ και μέρες να εξαπολύει επιθέσεις προς κράτη της Ευρώπης σχολιάζοντας τα εσωτερικά τους θέματα, πράγμα αρχικά ανησυχητικό αν συμπεριληφθεί και η αυξημένη επιρροή του πλουσιότερου άνδρα των ΗΠΑ- σύμφωνα με τη λίστα του Forbes για το 2024- λόγω της στενής του σχέσης με τον επανεκλεγέντα Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.

Από πού πηγάζει και που αποσκοπεί αυτή η στάση; Πρόκειται για πρόβα τζενεράλε πριν την ανάληψη των νέων του καθηκόντων; Και πού οδηγεί όλο αυτό; Μπορεί η Ευρώπη να «βάλει» φρένο σε όλο αυτό;

Το χρονικό

Θα μπορούσαμε να ορίσουμε ως αρχή της συνολικής προκλητικής συμπεριφοράς του Μασκ την προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ για την προεδρία των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, όμως, η τόσο έντονη ενασχόλησή του με τα ευρωπαϊκά εσωτερικά θέματα των χωρών ξεκινά εβδομάδες πριν, με την στήριξή του στην Γερμανίδα πολιτικό και επικεφαλής του ακροδεξιού κόμματος AfD, Αλις Βάιντελ, την οποία μάλιστα κάλεσε και σε ζωντανή συνέντευξη στην πλατφόρμα του, Χ, η οποία πραγματοποιήθηκε χθες, 9 Ιανουαρίου.

Δεν είναι όμως μόνο η Γερμανία της οποίας τις πολιτικές εξελίξεις προσπαθεί να επηρεάσει ο Μασκ. Το μεγάλο του «άχτι», θα λέγαμε λαϊκά, είναι ο Βρετανός Πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ.

Ο Μασκ έχει κατηγορήσει τον Στάρμερ για την αδυναμία του, όπως την χαρακτήρισε, να ασκήσει διώξεις εις βάρος συμμοριών που βίαζαν νεαρά κορίτσια όταν ήταν επικεφαλής εισαγγελίας μεταξύ 2008 και 2013 ενώ τον κατηγορεί πως είναι «συνένοχος στους μαζικούς βιασμούς με αντάλλαγμα ψήφους».

Ποιο είναι όμως το βαθύτερο αίτιο πίσω από την «ευαισθητοποίηση» του μεγιστάνα για τα «ενδοευρωπαϊκά»;

Φυσικά, η μετανάστευση. Στις δημοσιεύσεις και τις αναδημοσιεύσεις του στο X, ο Μασκ τονίζει τις αυξημένες πιθανότητες βιασμού και κακοποίησης (ή γενικά εγκληματικής συμπεριφοράς) από Πακιστανούς και Αφγανούς (και όχι μόνο).

Ο Έλον Μασκ φέρεται ωστόσο να μην έμεινε μόνο στις επικριτικές δηλώσεις κατά του Βρετανού πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ, από τον οποίο έχει ζητήσει επανειλημμένως να παραιτηθεί.

Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, που επικαλούνται άτομα με γνώση του ζητήματος, ο έμπιστος του Ντόναλντ Τραμπ είχε συζητήσει κατ’ ιδίαν με συμμάχους του για το πώς θα μπορούσαν να απομακρύνουν τον Στάρμερ από το αξίωμά του πριν από τις επόμενες βουλευτικές εκλογές.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Μασκ αναζήτησε πληροφορίες σχετικά με το κατά πόσον θα ήταν εφικτό να οικοδομήσει υποστήριξη για εναλλακτικά βρετανικά πολιτικά κινήματα – κυρίως για το δεξιό λαϊκιστικό κόμμα Reform UK – ώστε να προκαλέσει αλλαγή πρωθυπουργού πριν από τις επόμενες εκλογές. Ο δισεκατομμυριούχος πάντως δεν έχει σχολιάσει ακόμα το δημοσίευμα των FT.

Αντιδρούν οι Ευρωπαίοι ηγέτες

Οι επιθέσεις του Μασκ στην Ευρώπη έχουν προκαλέσει ήδη την αντίδραση Ευρωπαίων ηγετών, αν και ήταν παραδοσιακά σύμμαχοι της Αμερικής, πυροδοτώντας τις αυξημένες διατλαντικές εντάσεις πριν από τη δεύτερη θητεία του Τραμπ.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, ο οποίος έχει στοχοποιηθεί από τον Μασκ εδώ και εβδομάδες, προειδοποίησε ότι ο ιδιοκτήτης του SpaceX είχε ξεπεράσει «το όριο» αφού είπε ότι ο Βρετανός υπουργός που είναι υπεύθυνος για την προστασία των παιδιών, πρέπει να φυλακιστεί και να απολογηθεί για βιασμό.

Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, κατηγόρησε τον Μασκ ότι τροφοδοτεί ένα νέο «διεθνές αντιδραστικό κίνημα» και ότι παρενέβη στις εκλογές.

Ο πρωθυπουργός της Νορβηγίας, Γιόνας Γκαρ Στέρε είπε ότι είναι «ανησυχητικό» το γεγονός ότι ένας άνθρωπος με τέτοια εξουσία εμπλέκεται τόσο άμεσα στις υποθέσεις άλλων χωρών.

Η γερμανική κυβέρνηση έχει ήδη επικρίνει τον δισεκατομμυριούχο επειδή υποστήριξε ένα ακροδεξιό φιλορωσικό κόμμα, την Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), στις επερχόμενες εκλογές.

Η ισπανική κυβέρνηση σχολίασε πώς «τα social media θα πρέπει να είναι ουδέτερα και να μην παρεμβαίνουν στις πολιτικές υποθέσεις άλλων χωρών», αφού ο Μασκ σχολίασε τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν αλλοδαπούς φυλακισμένους για βιασμό στη χώρα.

Ακόμη, ο Μασκ τα έχει βάλει με την Κομισιόν, την οποία θεωρεί ένα «αντιδημοκρατικό σώμα».

Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Μασκ δεν τα έχει βάλει μόνο με την Ευρώπη, αφού απάντησε στον πρώην Πρωθυπουργό του Καναδά, Τζάστιν Τριντό, σε ανάρτηση του δεύτερου σχετικά με τις θέσεις του Τραμπ για την προσάρτηση Καναδά στις ΗΠΑ «Κοπελιά, δεν είσαι κυβερνήτης του Καναδά πια, οπότε δεν έχει σημασία τι λες».

Girl, you’re not the governor of Canada anymore, so doesn’t matter what you say

— Elon Musk (@elonmusk) January 8, 2025

Ο Μασκ, ο Βελόπουλος και… ο Φειδίας Παναγιώτου;

Μιλώντας για την Κομισιόν, ο Έλον Μασκ φαίνεται πως παρακολουθεί τα λεγόμενα του Κύπριου ανεξάρτητου Ευρωβουλευτή, Φειδία Παναγιώτου, μέσω του οποίου θεωρεί πως καταδεικνύει τα προβλήματα αμεσότητας και δημοκρατίας των θεσμών της ΕΕ. Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, δεν εννοούμε ότι υπάρχει κάποια συνεργασία μεταξύ των δυο. Παρόλα αυτά, ο Έλον Μασκ αναδημοσίευσε κάποια βίντεο του Φειδία Παναγιώτου, σχετικά με τις ψηφοφορίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο θα έπρεπε να αποφασίζει για κάποια θέματα και όχι να εξουσιοδοτεί την Κομισιόν.

This is undemocratic. The EU parliament should vote directly on matters, not give up authority to the EU commission. https://t.co/EtCa73M1M3

— Elon Musk (@elonmusk) November 27, 2024

Ακόμη, υποστηρίζει ότι ο Φειδίας είναι από τους πιο διαφανείς Ευρωβουλευτές, ενώ έχει αναρτήσει την φράση «Φειδίας για Πρόεδρος Ευρώπης»:

Fidias for EU President!! https://t.co/qXaLocmn50

— Elon Musk (@elonmusk) November 24, 2024

Από την πλευρά τους, τα ακροδεξιά κόμματα κάνουν «πάρτι» με τις εξελίξεις, με το AfD της Γερμανίας να ευνοείται από την συμπεριφορά του Μασκ, ο οποίος τους δίνει και ένα τεράστιο βήμα. Από την άλλη, η Μελόνι «κλείνει το μάτι σε SpaceX, Μασκ και Τραμπ, ενώ το δεξιό λαϊκιστικό κόμμα Reform UK φέρεται να ευνοείται από τον δισεκατομμυριούχο.

Έτσι, ανοίγματα προς τον ισχυρό επιχειρηματία έκανε και ο … Κυριάκος Βελόπουλος. Ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης ζήτησε από τον πρόεδρο της Βουλής, Κ. Τασούλα, να κληθεί στην Βουλή των Ελλήνων ο Αμερικανός επιχειρηματίας, ο οποίος θα έχει επιτελική θέση στη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Γιατί αναμειγνύεται με τα ευρωπαϊκά και οι επακόλουθες ανησυχίες

Αρχικά, ο Έλον Μασκ δεν είναι ένα απλό τρολ του X που δημοσιεύει ότι θέλει κι έχει κοινό για το χιούμορ. Ο Έλον Μασκ είναι ένας άνθρωπος με μεγάλη οικονομική και κοινωνική δύναμη, κατέχει μερικές από τις σημαντικότερες επιχειρήσεις του κόσμου και σύντομα θα αποτελεί και μέρος της αμερικανικής κυβέρνησης.  Ως ιδιοκτήτης μιας παγκόσμιας επικοινωνιακής πλατφόρμας, έχει τη δυνατότητα να επηρεάζει τη δημόσια συζήτηση.

Ακόμη, ο Μασκ φαίνεται πως ακολουθεί την «αμερικανική του στρατηγική», δηλαδή την υποστήριξη αουτσάιντερ πολιτικών δυνάμεων και την πρόκληση με αμφιλεγόμενες δηλώσεις, προσπαθώντας να επηρεάσει τις εξελίξεις της Ευρώπης. Με τον ίδιο τρόπο που βοήθησε τον Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, προσπαθεί να χτίσει πολιτική βάση στην Ευρώπη υποστηρίζοντας ακροδεξιά κόμματα, όπως το AfD στη Γερμανία.

Γιατί όλα αυτά; Οι λόγοι θα μπορούσαν να είναι διάφοροι αλλά από τους σημαντικότερους είναι πως, όπως αναφέρει το Euractiv, με τις δηλώσεις του κατά της συμμετοχής της Γερμανίας στην Ε.Ε. και τις επιθέσεις του σε ευρωπαϊκούς θεσμούς, ο Μασκ φαίνεται να ακολουθεί μια στρατηγική που στοχεύει να ενισχύσει την αμφισβήτηση απέναντι στην Ε.Ε. και να υποστηρίξει πολιτικούς σχηματισμούς που την αντιμάχονται.

Ακόμη, ο Μασκ προωθεί συμφωνίες για την SpaceX, όπως το πιθανό συμβόλαιο με την Ιταλία για το Starlink, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο, όπου η πολιτική υποστήριξή του μπορεί να οδηγήσει σε επιχειρηματικά κέρδη. Η στήριξη πολιτικών, όπως η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, μπορεί να ευνοήσει τα επιχειρηματικά του σχέδια. Έτσι, ενισχύει και την πολιτική του επιρροή.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα, όμως, δεν είναι η πιθανότητα να επιφέρει άμεσες και σημαντικές αλλαγές, αφού κάτι τέτοιο δεν έχει πολλές πιθανότητες. Όμως, η παρέμβασή του βοηθά στην ενίσχυση και κανονικοποίηση ακραίων πολιτικών δυνάμεων, κάτι που θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή πολιτική κουλτούρα. Και αυτό είναι κάτι που πρέπει να συζητηθεί.

Το πώς και αν θα αντιδράσει η Ευρώπη σε όλα αυτά αλλά και το πόσο μακριά θα το φτάσει ο Έλον Μασκ και η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ γενικά θα φανεί στο (όχι και τόσο μακρινό) μέλλον.

Πράγματα που ίσως δεν ήξερες για τον Έλον Μασκ

Ο Έλον Μασκ γεννήθηκε στη Νότια Αφρική από Καναδή μητέρα, τη Μέι, που ήταν μοντέλο, και Νοτιοαφρικανό πατέρα, τον Έρολ, ο οποίος ήταν ηλεκτρομηχανολόγος μηχανικός. Οι γονείς του Έλον Μασκ χώρισαν το 1979, όταν ο Έλον ήταν περίπου 8 ετών. Υπήρχαν φήμες ότι ο Έρολ Μασκ ήταν συνεργάτης σε ένα ορυχείο σμαραγδιών, κάτι που ο Έλον Μασκ έχει διαψεύσει κατηγορηματικά.

Ο Έλον Μασκ ξεκίνησε την πρώτη του επιχείρηση σε ηλικία 12 ετών, όταν πούλησε ένα λογισμικό που δημιούργησε, με τίτλο Blastar, στον εκδότη του περιοδικού PC and Office Technology για 500 δολάρια. Σκοπός του παιχνιδιού ήταν ο διαστημικός πιλότος να «καταστρέψει το εξωγήινο φορτηγό που μεταφέρει θανατηφόρες βόμβες υδρογόνου και μηχανές δέσμης κατάστασης».

Ο Έλον Μασκ πλήρωσε τα δίδακτρά του στο πανεπιστήμιο μόνος του, αλλά τελείωσε έχοντας περίπου 100.000 δολάρια σε φοιτητικά χρέη. Έκανε διάφορες δουλειές για να πληρώνει τα έξοδα του, μεταξύ των οποίων και καθαριστής σε εργοστάσιο ξυλείας, όπου κέρδιζε 18 δολάρια την ώρα.

Το 1995, σε ηλικία 24 ετών, ο Έλον Μασκ ίδρυσε την πρώτη του εταιρεία, την Zip2, μαζί με τον αδελφό του, Κίμπαλ Μασκ, και τον Γκρεγκ Κούρι. Η εταιρεία εξαγοράστηκε αργότερα από την Compaq για 307 εκατομμύρια δολάρια το 1999.

Το 2000, ο Έλον Μασκ συγχώνευσε την εταιρεία του, x.com, με την Confinity. Η εταιρεία μετεξελίχθηκε στην πλατφόρμα ηλεκτρονικών πληρωμών PayPal το 2001. Το 2002, το PayPal εξαγοράστηκε από την eBay για 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια.

Το 2002, ο Έλον Μασκ ίδρυσε την SpaceX, μια εταιρεία κατασκευής διαστημικών σκαφών και υπηρεσιών διαστημικής μεταφοράς. Η εταιρεία στοχεύει στη μείωση του κόστους μεταφοράς στο διάστημα και, μια μέρα, στην αποίκηση του Άρη.

Το 2004, ο Έλον Μασκ εντάχθηκε στην κατασκευάστρια ηλεκτρικών οχημάτων Tesla Motors. Αργότερα ανέλαβε πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος. Το πρώτο όχημα της Tesla, το Roadster, κυκλοφόρησε το 2008. Σήμερα, η Tesla είναι ο πιο πολύτιμος κατασκευαστής αυτοκινήτων στον κόσμο.

Το 2006, ο Έλον Μασκ βοήθησε στη δημιουργία της SolarCity, μιας εταιρείας υπηρεσιών ηλιακής ενέργειας. Είναι σήμερα πρόεδρος της εταιρείας, η οποία ιδρύθηκε μαζί με τα ξαδέρφια του, Πίτερ και Λίντον Ράιβ. Το 2016, η εταιρεία εξαγοράστηκε από την Tesla για 2,6 δισεκατομμύρια δολάρια και μετονομάστηκε σε Tesla Energy.

Το 2015, ο Έλον Μασκ συνίδρυσε την OpenAI, μια μη κερδοσκοπική ερευνητική εταιρεία που εστιάζει στην τεχνητή νοημοσύνη. Η εταιρεία έχει αναπτύξει συστήματα για δημιουργία κειμένων, μουσικής και κώδικα από μηχανές. Η Microsoft είναι σημαντικός χρηματοδότης. Ο Έλον Μασκ έχει επίσης συνιδρύσει την The Boring Company, μια εταιρεία κατασκευής σηράγγων. Ο στόχος της εταιρείας είναι να μειώσει τη συμφόρηση της κυκλοφορίας κατασκευάζοντας ένα δίκτυο υπόγειων τούνελ. Δύο έργα της βρίσκονται στο Λος Άντζελες και το Λας Βέγκας.

Η αδερφή του έχει σκηνοθετήσει ερωτικές ταινίες

Η Tosca Musk είναι διευθύνουσα σύμβουλος μιας εταιρείας που ονομάζεται Passionflix, η οποία διασκευάζει ρομαντικά μυθιστορήματα και ερωτική φαντασία για τη μεγάλη οθόνη. Η ίδια σκηνοθετεί και κάποιες από αυτές τις ταινίες.

Η διαδικτυακή πλατφόρμα, που ξεκίνησε το 2017, επιτρέπει στους χρήστες να περιηγηθούν σε μια ποικιλία περιεχομένου που κατατάσσεται σε έναν “βαρόμετρο αταξίας.”

«Εστιάζουμε στη σύνδεση, την επικοινωνία και τον συμβιβασμό – και αφαιρούμε τη ντροπή από τη σεξουαλικότητα, ειδικά για τις γυναίκες, γιατί αυτό τις ενδυναμώνει να αναγνωρίσουν και να ζητήσουν την απόλαυση», δήλωσε η ίδια στο CNN.

Οι σχέσεις με τον Τραμπ Ο Μασκ ποφάσισε να τα ποντάρει όλα στον ρεπουμπλικανό πρώην πρόεδρο, τον οποίο το περιοδικό «The Atlantic» χαρακτηρίζει «δούρειο ίππο» του Μασκ. Και αυτό διότι, σε αντάλλαγμα της τεράστιας στήριξής του, ο Τραμπ υποσχέθηκε να τον κάνει επικεφαλής μιας νέας «κυβερνητικής επιτροπής αποτελεσματικότητας», η οποία θα μπορεί να προχωρά σε εκτεταμένες περικοπές στις ομοσπονδιακές υπηρεσίες και αλλαγές στους ομοσπονδιακούς κανόνες.

Αυτό ουσιαστικά θα έδινε στον Μασκ την εξουσία να ρυθμίζει εκείνος τις ρυθμιστικές αρχές που επιβάλλουν ελέγχους στις εταιρείες του – κάτι που φυσικά ισοδυναμεί με μια δυνητικά τεράστια σύγκρουση συμφερόντων.

Με τα κυβερνητικά συμβόλαιά του -και την εσωτερική του επιρροή- ο Μασκ θα εμπλακεί ακόμη περισσότερο στην εθνική ασφάλεια. Παράλληλα, σε μια χρονική στιγμή που η -εκάστοτε- κυβέρνηση καλείται να λαμβάνει όλο και πιο κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης, τη χρήση και την εμπορευματοποίηση της, οι ιδέες του θα κυριαρχήσουν.

Μάλιστα, αν ακολουθήσει το παράδειγμα που έθεσε ο Τραμπ, ο Μασκ δεν θα χρειαστεί καν να αποδεσμευτεί από τις επιχειρήσεις του, ούτε καν από το Χ για να αναλάβει τους νέους του ρόλους. Για αυτό και το «The Atlantic» εξηγεί πως «σε μια κυβέρνηση που προκλητικά δεν σέβεται τους επικριτές της, δεν θα χρειάζεται να φοβάται την επίβλεψη του Κογκρέσου και θα μπορούσε να παραμερίσει οποιονδήποτε τολμήσει να αμφισβητήσει τον ρόλο του».