ΟΗΕ: Καλεί την Ε.Ε. να ολοκληρώσει το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες καλεί το Βέλγιο και την Ουγγαρία να αξιοποιήσουν την Προεδρία τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2024 ως μια ευκαιρία για να ολοκληρωθεί το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο αλλά και να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή μεταρρυθμίσεων με στόχο τον σεβασμό και την προστασία του δικαιώματος αναζήτησης ασύλου εντός της Ε.Ε.

Στο κείμενο που δημοσιεύει σήμερα η Ύπατη Αρμοστεία περιλαμβάνονται επτά βασικές συστάσεις για τις Προεδρίες του Συμβουλίου της Ε.Ε., σε συνέχεια της προσωρινής συμφωνίας επί πέντε νομοθετικών κειμένων του Συμφώνου. Η θετική αυτή εξέλιξη έρχεται λίγο πριν από τις Ευρωεκλογές του Ιουνίου.

Οι Συστάσεις της Ύπατης Αρμοστείας για τη Βελγική και την Ουγγρική Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. αποτελούν έναν πρακτικό οδικό χάρτη, έχοντας ως βάση τις βέλτιστες πρακτικές του 2023 προς όφελος τόσο των ανθρώπων που αναγκάζονται να εκτοπιστούν λόγω πολέμων και διωγμών όσο και των κρατών.

«Κατά την ομιλία της στο Ευρωκοινοβούλιο μόλις πριν λίγους μήνες, η Πρέσβειρα Καλής Θέλησης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Cate Blanchett, έκανε την πιο σωστή τοποθέτηση όταν κάλεσε την Ε.Ε. να συσπειρωθεί για να φέρει και πάλι τους ανθρώπους και την ανθρωπιά στο επίκεντρο και την καρδιά του ασύλου», δήλωσε ο Gozalo Vargas Llosa, Αντιπρόσωπος Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ύπατης Αρμοστείας.

«Η Ύπατη Αρμοστεία αισιοδοξεί ότι το Σύμφωνο θα αποτελέσει ένα βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Σε αυτό το πλαίσιο προτρέπουμε τις προεδρίες της Ε.Ε. να κινητοποιήσουν την απαραίτητη πολιτική βούληση καθώς το Σύμφωνο εισέρχεται στην τελική, κρίσιμη φάση και καλούμε όλα τα κράτη μέλη να αναλάβουν γενναία δράση προς όφελος των προσφύγων», προσέθεσε ο κ. Vargas Llosa.

Η Ύπατη Αρμοστεία επαναλαμβάνει την ανάγκη για βιώσιμες μεταρρυθμίσεις με επίκεντρο την προσφυγική προστασία σε όλη την Ε.Ε. και βρίσκεται στη διάθεση των Προεδριών της Ε.Ε., των θεσμικών οργάνων και των κρατών μελών προκειμένου να προσφέρει συμβουλευτική και υποστήριξη για την κατάρτιση ενός συνεργατικού πλάνου εφαρμογής τους στη βάση της προστασίας των προσφύγων.

Εάν εφαρμοστεί με επαρκή εχέγγυα, το Σύμφωνο αποτελεί μια ευκαιρία για τη διασφάλιση μιας ολοκληρωμένης, καλά οργανωμένης και προβλέψιμης προσέγγισης στο άσυλο και τη μετανάστευση στην Ε.Ε. Επικίνδυνες πρακτικές όπως η άρνηση πρόσβασης στην επικράτεια και οι άτυπες αναγκαστικές επιστροφές (pushbacks), δεν μπορούν να συνεχιστούν.

Οι συνεχιζόμενες τραγωδίες με την απώλεια ανθρώπινων ζωών στη Μεσόγειο υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη να μπει η αλληλεγγύη και η ασφάλεια στην καρδιά της δράσης της Ε.Ε. κατά μήκος των μεταναστευτικών διαδρομών. Μόνο μέσα στο 2023 περισσότεροι από 2.700 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε επικίνδυνες διαδρομές, επιχειρώντας να διασχίσουν τη Μεσόγειο. Η Ύπατη Αρμοστεία έχει απευθύνει πάγια έκκληση για επιμερισμό της ευθύνης κατά μήκος της Ε.Ε. με τα κράτη μέλη που υποδέχονται τους περισσότερους αιτούντες άσυλο, καθώς επίσης και για έγκαιρες επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης και ταχεία αποβίβαση, μέτρα που μπορούν να βοηθήσουν στο να σταματήσουν οι θάνατοι ανθρώπων που φτάνουν μέσω θαλάσσης.

Η Ύπατη Αρμοστεία παροτρύνει τις Προεδρίες να θέσουν ως προτεραιότητα την αποτελεσματική πρόσβαση στην επικράτεια, τις δίκαιες και αποτελεσματικές διαδικασίες ασύλου, καθώς επίσης και την εξασφάλιση κατάλληλων συνθηκών υποδοχής. Οι άνθρωποι με συγκεκριμένες ανάγκες είναι επίσης απαραίτητο να προστατεύονται από τους πρόσθετους κινδύνους που διατρέχουν. Επιπλέον, η κράτηση θα πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί εξαίρεση, ενώ πρέπει να προτεραιοποιηθεί η επένδυση σε κατάλληλα και αξιοπρεπή μέτρα υποδοχής ή εναλλακτικά της κράτησης μέτρα. Οι επιστροφές με αξιοπρεπή τρόπο για τα άτομα που διαπιστώνεται ότι δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας, είναι εξίσου κρίσιμη παράμετρος για ένα αξιόπιστο και λειτουργικό σύστημα προστασίας.

Σχεδόν τα τρία τέταρτα των προσφύγων και άλλων ανθρώπων που χρειάζονται διεθνή προστασία παγκοσμίως, ζουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ύπατη Αρμοστεία ενθαρρύνει τις Προεδρίες της Ε.Ε. να ενισχύσουν τα μέτρα παγκόσμιας αλληλεγγύης και επιμερισμού ευθυνών, όπως προβλέπει το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τους Πρόσφυγες, προσφέροντας μεγαλύτερη υποστήριξη και δουλεύοντας μαζί με τις χώρες και τις κοινότητες που υποδέχονται τους περισσότερους αναγκαστικά εκτοπισμένους ανθρώπους. Αυτό προϋποθέτει ισχυρότερη δέσμευση για την καθιέρωση ασφαλών εναλλακτικών οδών και την αύξηση των προσφερόμενων θέσεων για επανεγκατάσταση. Αυτού του είδους η υποστήριξη δεν πρέπει να υποκαθιστά, αλλά να λειτουργεί συμπληρωματικά με την πρόσβαση στο άσυλο στην Ευρώπη.

«Πέρα από τα σύνορα της Ευρώπης, θα πρέπει να υπάρξει περισσότερη βοήθεια προς τους ανθρώπους που μετακινούνται, όσο νωρίτερα γίνεται, έτσι ώστε να μετριαστούν τα δεινά των επικίνδυνων διαδρομών. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη υποστήριξη προς τις χώρες υποδοχής και διέλευσης για την προστασία και την συμπερίληψη των ανθρώπων που βρίσκονται σε ανάγκη», δήλωσε ο κ. Vargas Llosa.

Η Ύπατη Αρμοστεία καλεί τις Προεδρίες της Ε.Ε. να αναπτύξουν μια ολοκληρωμένη στρατηγική και ένα σχέδιο δράσης για να αντιμετωπίσουν την ανιθαγένεια εντός της Ε.Ε. Απευθύνει ακόμα έκκληση προς την Ε.Ε. να διασφαλίσει ότι θα εφαρμοστούν οι δεσμεύσεις της για επιπρόσθετη, ευέλικτη και προβλέψιμη χρηματοδότηση.

Η Ύπατη Αρμοστεία παραμένει στη διάθεση των Προεδριών της Ε.Ε., των θεσμικών οργάνων και των κρατών μελών προκειμένου να διασφαλιστεί ένα λειτουργικό σύστημα ασύλου στην Ε.Ε. για την καλύτερη προστασία των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και των ανιθαγενών στην Ε.Ε. και παγκοσμίως.