Ουκρανία: Πώς η χρήση drones επαναπροσδιορίζει τον σύγχρονο πόλεμο

Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν τα ραντάρ, στο Βιετνάμ οι συσκευές νυχτερινής όρασης πρώτης γενιάς του αμερικανικού στρατού και, τώρα, στον εν εξελίξει πόλεμο στην Ουκρανία σημείο αναφοράς είναι τα drones.

Ανά τις δεκαετίες και για λόγους προφανείς, φονικοί πόλεμοι έχουν μοιραία δώσει ώθηση στην καινοτομία.

Πλέον η πρόοδος είναι γεωμετρική, καθώς στην «εξίσωση» συγκαταλέγεται και η τεχνητή νοημοσύνη.

Εν μέσω της ρωσικής εισβολής εδώ και πάνω από τρία χρόνια, στα ουκρανικά εδάφη γράφονται ορισμένα από τα επόμενα κεφάλαια του σύγχρονου πολέμου.

Αρχικά απέναντι σε έναν πολύ πιο ισχυρό στρατό σε μέσα και σε δυνάμεις, πλέον εν μέσω δραματικών ελλείψεων σε νεοσύλλεκτους μάχιμους στρατιώτες, το Κίεβο έχει επενδύσει μεθοδικά -προφανώς χάρη και στη δυτική βοήθεια- στην ανάπτυξη των τεχνολογικών δυνατοτήτων στο πεδίο των μαχών.

Με αυξανόμενους ρυθμούς η Ουκρανία παράγει ορδές φονικών μη επανδρωμένων συστημάτων εδάφους, θαλάσσης και αέρος.

Ο στόχος είναι διπλός.

Μεσοπρόθεσμα είναι να ανασχέσει τα ρωσικά στρατεύματα στα μέτωπα του πολέμου.

Μακροπρόθεσμα είναι να συνδιαμορφώσει την μεταπολεμική της άμυνα και ασφάλεια, αλλά παράλληλα τους όρους των ένοπλων συγκρούσεων του -όχι και τόσο μακρινού- μέλλοντος.

Στα σκαριά από το περασμένο έτος και σε πλήρη εφαρμογή από το Κίεβο εδώ και τουλάχιστον δύο μήνες βρίσκεται ο σχεδιασμός συντονισμένων μίνι «στρατών» drones.

Ζητούμενο είναι να ρίχνονται μαζικά στη μάχη -σε ξηρά, θάλασσα και αέρα- να εκτελούν αποστολές εναέριας επιτήρησης στην πρώτη γραμμή, να εξαπολύουν επιθέσεις κατά στόχων στα εδάφη του εχθρού.

Άλλα τηλεχειριζόμενα από ειδικούς σε μακρινή απόσταση, άλλα -τα πιο νέας γενιάς- με εξελιγμένες δυνατότητες λόγω τεχνητής νοημοσύνης, θεωρούνται πλέον το μεγάλο «στοίχημα» στην ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας.

Τόσο μεσούντος του πολέμου, όσο και μεταπολεμικά.

«Δυνάμεις Μη Επανδρωμένων Συστημάτων»

Η Ουκρανία είναι η πρώτη και μοναδική σήμερα χώρα που διαθέτει ειδικό κλάδο των ενόπλων δυνάμεών της αφιερωμένο σε μη επανδρωμένα συστήματα.

Πρόκειται για τις «Δυνάμεις Μη Επανδρωμένων Συστημάτων».

«Είναι ο πρώτος εξειδικευμένος στρατιωτικός κλάδος στον κόσμο που χρησιμοποιεί μη επανδρωμένα αεροσκάφη, επίγεια ρομποτικά συστήματα και θαλάσσια μη επανδρωμένα αεροσκάφη επιφανείας και υποβρύχια αεροσκάφη για την εκτέλεση ποικίλων καθηκόντων», αναφέρει στην ιστοσελίδα του το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας.

«Συνδυάζουν προηγμένες τεχνολογίες με σύγχρονες στρατηγικές ασύμμετρου πολέμου», επισημαίνει.

«Η εμπειρία αποδεικνύει ότι η τεχνολογική υπεροχή, η ολοκληρωμένη προσέγγιση και η καινοτομία είναι τα κλειδιά για την επιτυχή εκτέλεση αποστολών σε αυτόν τον πόλεμο».

Στην φετινή ετήσια έκθεσή του για τις στρατιωτικές δυνατότητες παγκοσμίως, το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (IISS) αναφέρει ότι οι Δυνάμεις Μη Επανδρωμένων Συστημάτων της Ουκρανίας έχουν 5.000 μέλη, με ένα ειδικό σύνταγμα και τουλάχιστον έξι τάγματα.

Από τον Φεβρουάριο, οργανώνονται ειδικές αποστολές για την προβολή των δυνατοτήτων τους σε δυτικά ΜΜΕ.

Μια από αυτές αφορούσε την πρόβα τζενεράλε μιας νέας ρομποτικής διμοιρίας σε ένα ανοιχτό πεδίο μάχης στο Χάρκοβο, στα βορειοανατολικά της εμπόλεμης χώρας.

Ήταν μια συντονισμένη επιχείρηση τηλεχειριζόμενων ρομπότ με ερπύστριες, βαρέα πυροβόλα, δυνατότητα μεταφοράς εκρηκτικών και χρήση τεχνητής νοημοσύνης για τη στόχευση, με τον επικεφαλής της επιχείρησης να έχει τη γενική εποπτεία μέσω εναέριου drone.

Η συγκεκριμένη ρομποτική διμοιρία, δήλωσε σιβυλλικά στον απεσταλμένο των βρετανικών Times, συνεργάζεται με τις ένοπλες δυνάμεις χώρας της Βαλτικής που φημίζεται για την ψηφιακή της δεινότητα, χωρίς να την κατονομάσει.

Ουκρανικές εταιρείες ρομποτικής διαγκωνίζονται εν τω μεταξύ για την ανάπτυξη προηγμένων πολεμικών συστημάτων και για την εξασφάλιση συμβολαίων με τον εγχώριο στρατό.

Οι δε εξελίξεις προφανώς και δεν περνούν απαρατήρητες από αμυντικούς κολοσσούς στην Ευρώπη, όπως τη βρετανική BAE Systems και την γερμανική Rheinmetall, που πλέον λειτουργούν μονάδες σε συνεργασία με το Κίεβο στα ουκρανικά εδάφη.

Το μεταβαλλόμενο «πρόσωπο» του πολέμου

Από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δυνάμεις στον πλανήτη, η Ρωσία έχει κάνει εδώ και καιρό πλήρη μεταβολή στην οικονομία του πολέμου και χάρη στη συνδρομή συμμάχων της με τη σχετική τεχνολογία -πρωτίστως του Ιράν- παράγει πλέον μαζικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη επίθεσης μεγάλου βεληνεκούς.

Υποστηριζόμενη στον αντίποδα από τη Δύση, η Ουκρανία βιώνει μια αλματώδη ανάπτυξη στην εγχώρια παραγωγή στρατιωτικού τύπου drones.

Στην αρχή του πολέμου, τον Φεβρουάριο του 2022, εκτιμάται ότι στον τομέα δραστηριοποιούνταν πέντε εταιρείες. Σήμερα εκτιμάται ότι ξεπερνούν τις 500.

Σε αρχικό στάδιο χάρη κυρίως σε ένα ευρύ δίκτυο δωρεών και μετέπειτα ένεκα της δυτικής βοήθειας και βάσει ενός φάσματος εγχώριων μέτρων -συμπεριλαμβανομένης της απορρύθμισης- οι δυνατότητες του Κιέβου στην παραγωγή drones αγγίζουν πλέον περίπου τα 200.000 μηνιαίως.

Κατά τους New York Times, «στον πόλεμο των drone, η Ρωσία έχει πλεονέκτημα στην ποσότητα, ενώ η Ουκρανία έχει πλεονέκτημα στην ποιότητα, συχνά υιοθετώντας πρώτη νέες τεχνολογικές προσεγγίσεις».

«Περιλαμβάνουν την πτήση drone αναμεταδοτών για επέκταση της εμβέλειας μη επανδρωμένων αεροσκαφών καμικάζι», εξηγεί, καθώς και «καθοδήγηση drone με οπτικές ίνες λεπτές σαν τρίχα, που είναι απρόσβλητες από τις καινοτομίες των ρωσικών δυνάμεων σε παρεμβολές».

Εν καιρώ πολέμου, ο τεχνολογικός αυτός μετασχηματισμός βοηθά εν μέρει πρακτικά στην κάλυψη των τεράστιων κενών σε ανθρώπινο δυναμικό στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις.

Εν καιρώ ειρήνης, ζητούμενο είναι η ανάπτυξη της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας να φέρει επενδύσεις και θέσεις εργασίας σε μια κατεστραμμένη χώρα, σε οικονομική και δημογραφική κρίση, που θα πρέπει να έχει ισχυρές αμυντικές δυνατότητες για την αποτροπή ενός νέου πολέμου, ενόσω θα πασχίζει να ανοικοδομηθεί.

Πηγή: in.gr