Πως το Μπάνσκο έγινε το απόλυτο meeting point για τους ψηφιακούς νομάδες

Φτάνοντας στο Μπάνσκο για πρώτη φορά, μπορεί να νιώσετε ότι έχετε μεταφερθεί πίσω σε μια πιο μικρή ηλικία. Γιαγιάδες με μαντίλες κουτσομπολεύουν κάτω από τις μηλιές στις γωνιές των δρόμων και οι πελαργοί φωλιάζουν στους τηλεγραφικούς στύλους.

Μία ζεστή μέρα του καλοκαιριού που πέρασε, περισσότεροι από 700 επιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες γέμισαν τα καφέ της επαρχιακής πόλης των 10.000 ατόμων στη νοτιοδυτική Βουλγαρία, καθώς ακούγονταν γλώσσες από εβραίικά μέχρι ιαπωνικά.

Μέσα σ’ ένα κτίριο στην κεντρική πλατεία, ένας νεαρός Γερμανός εξήρε τις αρετές μιας τετράωρης εβδομαδιαίας εργασίας σ’ ένα γεμάτο αμφιθέατρο, ενώ στο πάρκο εκατοντάδες ψηφιακοί νομάδες παρακολούθησαν τους συνομηλίκους τους να μιλούν για διάφορα θέματα από τεχνητή νοημοσύνη έως συμβουλές υγείας. Το βράδυ, θεατές του φεστιβάλ χόρεψαν και ήπιαν ποτά σ’ ένα υπαίθριο μπαρ.

Τώρα στον τέταρτο χρόνο του, το Bansko Nomad Fest έχει εξελιχθεί από μια μικρή συγκέντρωση στη μεγαλύτερη ετήσια γιορτή στον κόσμο για την ψηφιακή ζωή των νομάδων. Αυτή η γιορτή διάρκειας μιας εβδομάδας περιλαμβάνει δεκάδες συνομιλίες, ομαδικά δείπνα και δραστηριότητες όπως πάρτι και ράφτινγκ, όλα οργανωμένα από εθελοντές.

Ο αυξημένος αριθμός νομάδων στο Μπάνσκο είναι πιο ορατός κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ, όμως αυτό είναι μόνο ένα κομμάτι της ιστορίας. Σύμφωνα με το Nomad List, η πόλη αυτή είναι «ο πιο σταθερά αναπτυσσόμενος κόμβος απομακρυσμένης εργασίας» στον κόσμο τα τελευταία πέντε χρόνια. Από το 2018, έχει αυξηθεί κατά 231% περισσότερο από ότι η Βαρσοβία, η Μαδρίτη και το Ταλίν.

Αυτό φαίνεται κάπως παράξενο: έρευνες δείχνουν ότι οι ψηφιακοί νομάδες προτιμούν γενικά τις παράκτιες πόλεις (Λισσαβόνα, Βαρκελώνη), τα νησιά και τους παραλιακούς προορισμούς (Μαδέρα, Κανάρια, Μπαλί).

Γιατί, λοιπόν, όλο και περισσότεροι άνθρωποι κατευθύνονται προς ένα μικρό ορεινό θέρετρο στη Βουλγαρία;

Η ιστορία ξεκινά με τον Matthias Zeitler, έναν Γερμανό επιχειρηματία που ήρθε στο Μπάνσκο το 2016 ενώ ερευνούσε μέρη για να δημιουργήσει έναν χώρο εργασίας. Ο Zeitler εντυπωσιάστηκε από τη φυσική ομορφιά της περιοχής και τα πρακτικά της οφέλη: γρήγορο Wi-Fi, προσιτό κόστος διαβίωσης και χαμηλοί φόροι.

«Ήρθαμε εδώ το καλοκαίρι με μερικούς φίλους, νοικιάσαμε ένα σπίτι και αποφασίσαμε ότι αυτό θα μπορούσε να είναι ένα καλό μέρος για να έχουμε μια βάση», είπε ο Zeitler.

Το 2016 άνοιξε τον πρώτο χώρο εργασίας στην πόλη, το Coworking Bansko, το οποίο αναπτύχθηκε γρήγορα, και το 2020 ξεκίνησε το Bansko Nomad Fest, του οποίου τα 729 διαθέσιμα εισιτήρια εξαντλήθηκαν το 2023.

Το Μπάνσκο φιλοξενεί πλέον περισσότερους από 300 απομακρυσμένους εργαζόμενους κάθε μήνα, με τον αριθμό αυτό να αυξάνεται κατά τη διάρκεια της σεζόν του σκι. Αν και το να περάσετε το πρωί στις πίστες του σκι και να βρίσκεστε στη δουλειά μέχρι το μεσημέρι, παίζει ένα μεγάλο ρόλο στην απήχηση, όμως το Μπάνσκο έχει κι άλλα πράγματα που το κάνουν ελκυστικό. Μόλις λιώσουν τα χιόνια, τα δάση, οι τιρκουάζ λίμνες και οι απόκρημνες κορυφές του παρακείμενου Εθνικού Πάρκου Πιρίν που ανήκει στην UNESCO προσφέρουν άφθονες ευκαιρίες για υπαίθρια αναψυχή, από πεζοπορία μέχρι ποδηλασία και ιππασία.

«Αυτό που πραγματικά κάνει ξεχωριστό το Μπάνσκο είναι το πόσο χαλαρή, φιλική και φιλόξενη είναι η κοινότητα εδώ», είπε η Camille Poire, μια Γαλλίδα διευθύντρια μάρκετινγκ που επισκέπτεται το μέρος με τον σύντροφό της από το 2018.

Οι εκδηλώσεις που γίνονται είναι εκπληκτικές. Μαθήματα σάλσα, δείπνα, επιτραπέζια παιχνίδια, αθλήματα, εκδρομές, κουίζ και μπάρμπεκιου. Πολλές μάλιστα είναι ανοιχτές και σε όλους – ανεξαρτήτως αν είσαι ή όχι ψηφιακός νομάς.

«Όταν έρχονται για πρώτη φορά, πολλοί είναι εκείνοι που λένε “ω είναι πολύ ήσυχα, δεν νομίζω ότι μου ταιριάζει” είπε η Becky Bottjer, η οποία διευθύνει τον χώρο εργασίας Altspace. “Μέσα σε δύο ή τρεις ημέρες, λένε “Δεν αντέχω άλλο. Πρέπει να πάρω μια μέρα άδεια”.

«Στους ανθρώπους του Μπάνσκο αρέσει αυτή η διεθνής ατμόσφαιρα», είπε η αντιδήμαρχος Sashka Vuchkova, η οποία εξήγησε ότι ο αυξανόμενος αριθμός αλλοδαπών και μικτών οικογενειών στην πόλη – συμπεριλαμβανομένων των Ουκρανών προσφύγων – δημιουργεί μια πολυπολιτισμική ατμόσφαιρα στα σχολεία. “Έχουμε μια τάξη στην οποία υπάρχουν μαθητές από οκτώ χώρες. Όλοι μιλούν βουλγαρικά, μερικοί από αυτούς όχι τόσο καλά – αλλά είναι παιδιά, θα μάθουν.”

Μερικοί μακροχρόνιοι ψηφιακοί νομάδες χτίζουν δεσμούς με την τοπική κοινότητα, όπως ο Ολλανδο-Κολομβιανός επιχειρηματίας Jose Fiallo, ο οποίος διευθύνει το BanskoLab, ένα καφέ και πολιτιστικό κέντρο όπου τα παιδιά μπορούν να παρακολουθήσουν μαθήματα γλώσσας και εκπαιδευτικά εργαστήρια.

Καθώς ο πληθυσμός των νομάδων αυξάνεται, το οικοσύστημα επεκτείνεται. Υπάρχουν τώρα εννέα χώροι συνεργασίας στην πόλη, τους οποίους διαχειρίζονται τέσσερις εταιρείες, από το πολύχρωμο, κοινωνικά προσανατολισμένο Coworking Bansko έως τους βιομηχανικούς χώρους γραφείων που διαχειρίζεται η Nestwork.

Το Nestwork, το οποίο άνοιξε πρόσφατα έναν τεράστιο δεύτερο χώρο, είναι ο νεότερος χώρος εργασίας του Μπάνσκο. Οι Βούλγαροι εργαζόμενοι στον τομέα της πληροφορικής Dimitar Durchov και Dimitar Vichev επέστρεψαν από το εξωτερικό για να ξεκινήσουν την επιχείρηση αφού εντόπισαν μια θέση για έναν έξυπνο, εταιρικό χώρο εργασίας – «ένα φιλόξενο μέρος όπου νιώθεις σαν στο σπίτι σου, αλλά όχι αρκετά σπίτι, ώστε να αποσπάται η προσοχή από τη δουλειά », είπε ο Vichev . Όπως εξήγησαν, το Μπάνσκο δεν προσελκύει μόνο ξένους ψηφιακούς νομάδες – αλλά και οι Βούλγαροι επωφελούνται, οι οποίοι είτε έρχονται από τη Σόφια ή ακόμα και μετακομίζοντας από το εξωτερικό.

«Ζούσα στο Λονδίνο με την οικογένειά μου από τότε που ήμουν 12 ετών και πίστευα ότι δεν θα ζούσα ποτέ ξανά στη Βουλγαρία», είπε ο Βουλγαρικής καταγωγής Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ, ο οποίος μετακόμισε στο Μπάνσκο πριν από πέντε χρόνια αφού συνειδητοποίησε ότι μπορούσε να συνδυάσει τη διαδικτυακή δουλειά με το σνόουμπορντ και την ποδηλασία στο βουνό.

Η περίπτωση του Ντιμιτρόφ δείχνει μια αυξανόμενη τάση: ορισμένοι νομάδες απολαμβάνουν τον χαλαρό τρόπο ζωής του Μπάνσκο τόσο πολύ που αφήνουν τις ρίζες τους. Τα ακίνητα είναι φθηνά για τα δυτικά πρότυπα, και ενώ οι τιμές αυξάνονται, παραμένουν προσιτές – ένα διαμέρισμα ενός υπνοδωματίου κοστίζει 40.000-70.000 €. Το μηνιαίο ενοίκιο είναι επίσης σχετικά φθηνό (τα διαμερίσματα ενός υπνοδωματίου κοστίζουν €300-500).

Σύμφωνα με τον Eli Tsoneva, έναν τοπικό κτηματομεσίτη , οι νομάδες αντιπροσωπεύουν περίπου το 5% των πωλήσεων στο Μπάνσκο, με άλλους ξένους επενδυτές να κυριαρχούν στην αγορά.

Όσο για τον Zeitler, επιδιώκει το δικό του όνειρο: να μετατρέψει ένα τεράστιο, εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο της κομμουνιστικής εποχής στο κοντινό δάσος στον απόλυτο κοινόχρηστο οικιστικό χώρο για ψηφιακούς νομάδες.

Το «Coliving Semkovo» θα είναι ένας χώρος μόνο για ενήλικες, αλλά ο Bottjer παρατηρεί ήδη μια τάση για «ψηφιακές οικογένειες νομάδων» που μετακομίζουν στο Μπάνσκο. «Πιστεύω ότι αυτό θα είναι η επόμενη τάση, ειδικά με το κόστος ζωής να αυξάνεται σε μέρη όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ», είπε.

«Υπάρχει ένα είδος μαγείας εδώ», εξηγεί ενώ καταλήγει «Δεν ξέρω τι ακριβώςείναι, αλλά ο κόσμος φαίνεται να επιστρέφει συνέχεια».

Πηγή: BBC