Reuters: Ο λόγος που η Χαμάς ρίσκαρε να παραδώσει τώρα τους ομήρους

Η Χαμάς έχει αποκαλέσει τον Ντόναλντ Τραμπ ρατσιστή και τα σχέδια του «συνταγή για χάος» υπογραμμίζοντας – κατά το παρελθόν- ότι είναι ένας άνθρωπος με μια παράλογη οπτική για τη Γάζα.

Όμως, ένα θετικό τηλεφώνημα τον περασμένο μήνα βοήθησε να πειστεί η Χαμάς ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ίσως μπορέσει να συγκρατήσει το Ισραήλ σε μια ειρηνευτική συμφωνία, ακόμη κι αν η οργάνωση παραδώσει όλους τους ομήρους που της δίνουν διαπραγματευτική ισχύ στον πόλεμο στη Γάζα, είπαν δύο Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι.

Στην κλήση, η οποία είχε λάβει ευρεία δημοσιότητα τότε, ο Τραμπ έβαλε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου στο τηλέφωνο μετά από συνάντησή τους στον Λευκό Οίκο τον Σεπτέμβριο, ώστε να ζητήσει συγγνώμη από τον πρωθυπουργό του Κατάρ για την ισραηλινή αεροπορική επιδρομή σε συγκρότημα κατοικιών στην Ντόχα, όπου διέμεναν πολιτικοί ηγέτες της Χαμάς.

Σύμφωνα με το Reuters ο τρόπος με τον οποίο ο Τραμπ χειρίστηκε τον βομβαρδισμό στο Κατάρ —ο οποίος απέτυχε να σκοτώσει τα στελέχη της Χαμάς που είχαν αποτελέσει στόχο, μεταξύ των οποίων και ο επικεφαλής διαπραγματευτής Χαλίλ αλ-Χάγια— έδωσε στην οργάνωση μεγαλύτερη εμπιστοσύνη ότι ο Τραμπ ήταν σε θέση να αντισταθεί στον Νετανιάχου και ότι έπαιρνε στα σοβαρά τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα, σύμφωνα με τους δύο αξιωματούχους.

Τώρα, μετά την υπογραφή της εκεχειρίας που μεσολάβησε ο Τραμπ την Τετάρτη, η ένοπλη οργάνωση δείχνει ακόμη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στα λόγια ενός ανθρώπου που μόλις φέτος είχε προτείνει την εκδίωξη των Παλαιστινίων από τη Γάζα και την ανοικοδόμησή της ως θέρετρο ελεγχόμενο από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Βάσει της συμφωνίας, που τέθηκε σε ισχύ την Παρασκευή, η Χαμάς συμφώνησε να παραδώσει τους ομήρους της χωρίς να έχει εξασφαλιστεί πλήρης αποχώρηση του Ισραήλ. Δύο ακόμη Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι της Χαμάς αναγνώρισαν ότι πρόκειται για ένα ριψοκίνδυνο στοίχημα, το οποίο βασίζεται στην υπόθεση ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ έχει επενδύσει τόσο πολύ στην επιτυχία της συμφωνίας, ώστε δεν θα επιτρέψει να αποτύχει.

Ένα ρίσκο που μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ

Ένας αξιωματούχος της Χαμάς δήλωσε ότι οι ηγέτες της Χαμάς γνωρίζουν καλά ότι το ρίσκο τους θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ. Φοβούνται ότι μόλις απελευθερωθούν οι όμηροι, το Ισραήλ θα μπορούσε να ξαναρχίσει τη στρατιωτική του εκστρατεία, όπως συνέβη μετά την κατάπαυση πυρός τον Ιανουάριο, στην οποία είχε εμπλακεί στενά και η ομάδα του Τραμπ.

Ωστόσο, συγκεντρωμένη για έμμεσες συνομιλίες με το Ισραήλ σε ένα συνεδριακό κέντρο στο θέρετρο της Ερυθράς Θάλασσας στο Σαρμ ελ-Σέιχ, η Χαμάς αισθάνθηκε αρκετά καθησυχασμένη από την παρουσία των εξ απορρήτων του Τραμπ και ισχυρών περιφερειακών παραγόντων, ώστε να δεχθεί την κατάπαυση πυρός, παρόλο που αφήνει πολλές από τις βασικές απαιτήσεις της οργάνωσης ανεπίλυτες, συμπεριλαμβανομένων των κινήσεων προς ένα παλαιστινιακό κράτος.

Η επιθυμία του Τραμπ έγινε αισθητή «έντονα» στο συνεδριακό κέντρο, δήλωσε ένας αξιωματούχος της Χαμάς στο Reuters. Ο Τραμπ τηλεφώνησε προσωπικά τρεις φορές κατά τη διάρκεια της μαραθώνιας συνεδρίασης, είπε ένας ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος, ενώ ο γαμπρός του Τζάρεντ Κούσνερ και ο απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ μετακινούνταν συνεχώς μεταξύ των διαπραγματευτών του Ισραήλ και του Κατάρ.

Καμία βεβαιότητα για τις επόμενες φάσεις

Παρόλο που μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για το τέλος του πολέμου, που ξεκίνησε με την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, δεν υπάρχει καμία βεβαιότητα ότι οι επόμενες φάσεις που προβλέπονται στο σχέδιο των 20 σημείων του Τραμπ για τη Γάζα θα υλοποιηθούν.

Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο χειρίστηκε ο Τραμπ τόσο τις επιθέσεις στο Κατάρ όσο και την κατάπαυση πυρός που έθεσε τέλος στον 12ήμερο πόλεμο του Ισραήλ με το Ιράν τον Ιούνιο, έδωσε στους διαπραγματευτές της Χαμάς την εμπιστοσύνη ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν θα άφηνε απλώς το Ισραήλ να ξαναρχίσει τις μάχες μόλις απελευθερωθούν οι όμηροι, δήλωσαν δύο Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι και μια ακόμη πηγή ενημερωμένη για τις συνομιλίες.

Στις συνομιλίες συμμετείχαν πέντε Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι, ανάμεσά τους τρεις από τη Χαμάς, καθώς και δύο ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι και πέντε άλλες πηγές που ενημερώθηκαν για τις συνομιλίες και μίλησαν στο Reuters για το θέμα.

Οι βοηθοί του Τραμπ είδαν μια ευκαιρία να μετατρέψουν την οργή του για τον Νετανιάχου σχετικά με την επίθεση στο Κατάρ σε πίεση προς τον Ισραηλινό ηγέτη, ώστε να αποδεχθεί ένα πλαίσιο για το τέλος του πολέμου στη Γάζα, σύμφωνα με πηγή στην Ουάσινγκτον που γνωρίζει το θέμα.

Ο Τραμπ, που έχει αναπτύξει δεσμούς με κράτη του Κόλπου σημαντικά για διάφορες διπλωματικές και οικονομικές πολιτικές του, θεωρεί τον εμίρη του Κατάρ φίλο του και δεν ήθελε να βλέπει εικόνες από τις επιθέσεις στην τηλεόραση, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου, χαρακτηρίζοντας το γεγονός σημαντικό σημείο καμπής που συσπείρωσε τον αραβικό κόσμο.

Η δημόσια υπόσχεση του Τραμπ ότι δεν θα συμβούν ξανά τέτοιες επιθέσεις του Ισραήλ κατά του Κατάρ, του έδωσε αξιοπιστία στα μάτια της Χαμάς και άλλων περιφερειακών παραγόντων, δήλωσε Παλαιστίνιος αξιωματούχος στη Γάζα που ενημερώθηκε για τις συνομιλίες και τις προσπάθειες μεσολάβησης.

«Το γεγονός ότι έδωσε στο Κατάρ εγγύηση ασφάλειας ότι το Ισραήλ δεν θα τους επιτεθεί ξανά, αύξησε την εμπιστοσύνη της Χαμάς ότι η κατάπαυση πυρός θα παραμείνει σε ισχύ», δήλωσε ο Τζόναθαν Ράινχολντ από το Τμήμα Πολιτικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Bar-Ilan στο Ισραήλ.

Η Χαμάς επίσης παρατήρησε τη δημόσια εντολή του Τραμπ προς το Ιράν και το Ισραήλ να σταματήσουν τις εχθροπραξίες, δήλωσε ο Παλαιστίνιος αξιωματούχος στη Γάζα, επισημαίνοντας την απαίτηση του Τραμπ στην πλατφόρμα Truth Social να «γυρίσουν πίσω και να επιστρέψουν στα σπίτια τους» τα ισραηλινά αεροσκάφη από μια προγραμματισμένη επιδρομή στο Ιράν, λίγες ώρες αφότου είχε ανακοινώσει κατάπαυση πυρός στον 12ήμερο πόλεμο τους τον Ιούνιο.

«Παρόλο που έχει μία θεατρικότητα, κάνει ό,τι λέει», είπε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι αυτό έδειξε ότι ο Τραμπ ήταν πρόθυμος να κάνει το Ισραήλ να τηρήσει μια κατάπαυση πυρός.

Οι συνομιλίες είχαν «κολλήσει»

Ο Τραμπ ανακοίνωσε το συνολικό σχέδιό του στις 29 Σεπτεμβρίου, κατά την επίσκεψη του Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο, και η Χαμάς έδωσε την υπό όρους συμφωνία της τέσσερις ημέρες αργότερα, την οποία ο πρόεδρος των ΗΠΑ θεώρησε ως πράσινο φως.

Μέχρι και την Τρίτη, οι συνομιλίες για το πώς θα εφαρμοστεί το σχέδιο φαινόταν να έχουν «κολλήσει» γύρω από θέματα όπως το πόσο γρήγορα και πόσο μακριά θα αποχωρούσαν οι ισραηλινές δυνάμεις από τη Γάζα, ώστε να επιτρέψουν στη Χαμάς να συγκεντρώσει και να απελευθερώσει τους ομήρους, δήλωσε στο Reuters αξιωματούχος εξοικειωμένος με τις συνομιλίες. Οι διαμεσολαβητές από το Κατάρ, την Αίγυπτο και την Τουρκία δεν κατάφεραν να προχωρήσουν τις διαδικασίες, πρόσθεσε η πηγή.

Για να ξεκολλήσει η αδιέξοδος, ο πρωθυπουργός του Κατάρ, Σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι, αποφάσισε την Τρίτη να ταξιδέψει στο Σαρμ ελ-Σέιχ, ενώ ο Γουίτκοφ και ο Κούσνερ έφτασαν το πρωί της Τετάρτης, και οι συνομιλίες ξεκίνησαν περίπου το μεσημέρι.

Η παρουσία του αρχηγού της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών Ιμπραήμ Καλίν ήταν επίσης σημαντική λόγω των ισχυρών δεσμών της Άγκυρας με τη Χαμάς και της πρόσφατης συνάντησης του Προέδρου Ερντογάν με τον Τραμπ, μετά την οποία ο Ερντογάν δήλωσε ότι ο Τραμπ του είχε ζητήσει να βοηθήσει στη πειθώ της Χαμάς να αποδεχθεί το σχέδιο.

Για δύο χρόνια, η Χαμάς επέμενε ότι θα απελευθερώσει τους ομήρους μόνο με αντάλλαγμα την πλήρη αποχώρηση του Ισραήλ και το τελικό τέλος της σύγκρουσης. Το Ισραήλ δήλωσε ότι θα σταματήσει τις μάχες μόνο όταν όλοι οι όμηροι επιστραφούν και η Χαμάς καταστραφεί.

Κανένα από τα δύο μέρη δεν πέτυχε πλήρως τους στόχους του. Το Ισραήλ θα παραμείνει σε περίπου το μισό της Γάζας για το άμεσο μέλλον, ενώ η Χαμάς επιβιώνει ως οργάνωση, και η απαίτηση του σχεδίου Τραμπ να παραδώσει τα όπλα της έχει μετατεθεί για αργότερα. Αυτή η δυναμική, με τα δύο μέρη να χρειάζονται περαιτέρω αποτελέσματα, μπορεί από μόνη της να βοηθήσει στην προώθηση των μελλοντικών συνομιλιών, είπε μια από τις πηγές που ενημερώθηκαν για τις συνομιλίες.

Μια σημαντική εξέλιξη ήταν η επιτυχία των διαμεσολαβητών να πείσουν τη Χαμάς ότι η συνεχιζόμενη κράτηση των ομήρων είχε γίνει περισσότερο βάρος παρά μοχλός πίεσης, δήλωσαν ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος και Παλαιστίνιος αξιωματούχος στη Γάζα.

Η Χαμάς κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η συνέχιση της κράτησης ομήρων υπονόμευε τη διεθνή υποστήριξη προς τους Παλαιστίνιους και ότι χωρίς αυτούς, το Ισραήλ δεν θα είχε καμία αξιοπιστία να ξαναρχίσει τις μάχες, είπε ο αξιωματούχος.

Ωστόσο, η οργάνωση δεν έλαβε καμία επίσημη γραπτή εγγύηση με συγκεκριμένους μηχανισμούς εφαρμογής ότι η πρώτη φάση –που περιλαμβάνει την απελευθέρωση ομήρων, μερική αποχώρηση των Ισραηλινών και διακοπή των εχθροπραξιών– θα προχωρήσει σε μια ευρύτερη συμφωνία που τερματίζει τον πόλεμο, δήλωσαν δύο αξιωματούχοι της Χαμάς στο Reuters.

Αντίθετα, αποδέχθηκε προφορικές διαβεβαιώσεις από τις ΗΠΑ και τους διαμεσολαβητές – Αίγυπτο, Κατάρ και Τουρκία – ότι ο Τραμπ θα διασφαλίσει την εφαρμογή της συμφωνίας και δεν θα επιτρέψει στο Ισραήλ να ξαναρχίσει στρατιωτική εκστρατεία μόλις απελευθερωθούν οι όμηροι, δήλωσαν οι πηγές της Χαμάς και άλλοι δύο αξιωματούχοι που ενημερώθηκαν για τις συνομιλίες.

«Όσο εμάς αφορά, αυτή η συμφωνία τελειώνει τον πόλεμο», είπε ένας από τους αξιωματούχους της Χαμάς.

Ένα ρίσκο που μπορεί να μην… βγει

Οι ηγέτες της Χαμάς είναι ενήμεροι ότι το ρίσκο τους μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ, δήλωσε ο αξιωματούχος της Χαμάς.

Παρά μια συμφωνία τότε για σταδιακή απελευθέρωση ομήρων παράλληλα με τις ισραηλινές αποχωρήσεις μετά την κατάπαυση πυρός του Ιανουαρίου, ο Τραμπ ανακοίνωσε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ότι η Χαμάς πρέπει να απελευθερώσει όλους τους ομήρους με μία κίνηση, αλλιώς θα ακύρωνε τη συμφωνία και «θα άφηνε την κόλαση να ξεσπάσει».

Η συμφωνία κατέρρευσε λίγες εβδομάδες αργότερα, και ο συνεχισμένος πόλεμος είχε ως αποτέλεσμα περισσότερους από 16.000 επιπλέον θανάτους Παλαιστινίων, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της Γάζας, ενώ το ισραηλινό εμπάργκο στις ανθρωπιστικές βοήθειες οδήγησε τον παγκόσμιο οργανισμό επιτήρησης της πείνας να κρίνει ότι υπήρξε λιμός στη λωρίδα της Γάζας.

Το Ισραήλ μπορεί να πειραζόταν να συνεχίσει ευκαιριακές επιθέσεις κατά της Χαμάς, δήλωσε ένας περιφερειακός διπλωμάτης, ειδικά αν η μαχητική οργάνωση ή οι σύμμαχοί της εξαπολύσουν επιθέσεις όπως ρίψεις ρουκετών σε ισραηλινό έδαφος.

Ωστόσο, αυτή τη φορά τα πράγματα φαινόταν διαφορετικά σε σύγκριση με την προηγούμενη κατάπαυση πυρός, είπε ένας από τους αξιωματούχους της Χαμάς. Η ομάδα ένιωθε ότι οι Ισραηλινοί προσέρχονταν με σοβαρότητα για να φτάσουν σε συμφωνία και ότι η πίεση από Αίγυπτο, Κατάρ, Τουρκία και Αμερικανούς και στις δύο πλευρές απέδιδε, πρόσθεσε ο αξιωματούχος.

Η επίσκεψη του Τραμπ στη Μέση Ανατολή για μια «περιήγηση νίκης» θα βοηθήσει περαιτέρω ώστε η συμφωνία να τηρηθεί, ακόμη και με δύσκολες λεπτομέρειες που πρέπει ακόμα να συμφωνηθούν, δήλωσε πηγή ενημερωμένη για τις συνομιλίες, χαρακτηρίζοντας την πρόσκληση από τον Πρόεδρο της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι, ως «πολύ έξυπνη κίνηση».

Πηγη – ieidiseis