Τα σύννεφα στην Ουκρανία και οι ευχές να βγει ο ήλιος

Κανείς δεν θα βγει απόλυτα κερδισμένος από έναν πόλεμο, σχεδόν στο κέντρο της Ευρώπης. Ακόμα και αν περιοριστεί μόνο μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, οι επιπτώσεις θα είναι ευρύτερες και θα διαμορφώσουν παγκόσμιες εξελίξεις και πιθανά να κοστίσουν πιο ακριβά στις δυνάμεις που έχουν πολυεθνικά συμφέροντα.

Οι πιο ψύχραιμοι και αυτοί που δεν βλέπουν το γεωστρατηγικό παιχνίδι, που εξελίσσεται γύρω από την ουκρανική κρίση, μέσα από διορθωτικά ή παραμορφωτικά ιδεολογικά γυαλιά, εκτιμούν ότι ακόμα υπάρχει πολύς δρόμος μέχρι να ανοίξουν οι ασκοί του πολεμικού Αιόλου. Αν ανοίξουν ποτέ.

Άλλοι, που αντιμετωπίζουν την ουκρανική κρίση ως ευκαιρία της Δύσης να δοκιμάσει και να ανασυντάξει τις δυνάμεις της, πέρα από το ότι ξεχνούν την ιστορία, με τη συντριβή των χιτλερικών αλλά και την άτακτη υποχώρηση της μεγάλης στρατιάς του Ναπολέοντα, θεωρούν ότι οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι δικαιωματικά μπορούν να επεκταθούν προς Ανατολάς, ακόμα και αν χρειαστεί να αιματοκυλίσουν τον πλανήτη.

Η Ρωσία δεν είναι Συρία ούτε Ιράκ

Μόνο που η Ρωσία δεν είναι Συρία, ούτε Ιράκ, ούτε Λιβύη, και ο Πούτιν δεν είναι Μουαμάρ Καντάφι. Κι αυτό έχει αποδειχτεί πολλές φορές. Φάνηκε στην Γεωργία, στην προσάρτηση της Κριμαίας, στην παροχή ανοιχτής στήριξης από τη Ρωσία στους ρωσόφωνους αυτονομιστές στο Ντονέτσκ και στο Λουγκάνσκ της Ουκρανίας, αλλά και στην κρίση στον πόλεμο Αρμενίας – Αζερμπαϊτζάν,  όπου η Ρωσία έπαιξε τον πιο καθοριστικό ρόλο. Είναι μία αχανής χώρα με πολλές ενεργειακές πηγές, συγκροτημένο πολιτικό σύστημα και στρατό. Κι ο Πούτιν δεν είναι Γέλτσιν.

Η αναμέτρηση με την Ρωσία δεν θα είναι σε καμία περίπτωση εύκολη και γρήγορη. Ιδίως σε ένα πολυπολικό  κόσμο όπου οι διεθνείς συνθήκες δεν διαμορφώνονται οριζόντια και αναδύονται συνεχώς νέοι ισχυροί παίχτες όπως η Κίνα και η Ινδία. Οι ΗΠΑ δεν θέλουν την ισχυροποίηση της Ρωσίας στη Δύση, ούτε την Ευρώπη εξαρτημένη από το ρωσικό αέριο αλλά και η Ρωσία δεν θέλει να καταλήξει περικυκλωμένη από το ΝΑΤΟ, διότι θεωρεί ότι θα χάσει την επιρροή της σ’ αυτό που η Μόσχα θεωρεί ως ζωτικό χώρο για την ανάπτυξη της. Γι αυτό δεν πρόκειται να δεχτεί ποτέ η Ουκρανία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.

Όπως υποστηρίζει και ο Τόμας Φρίντμαν, «οι ανησυχίες της Ρωσίας για την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ είναι θεμιτές. Το ΝΑΤΟ και η Ουκρανία πρέπει να συμφωνήσουν στη γεωπολιτική ουδετερότητα της Ουκρανίας, στα πρότυπα της Φινλανδίας. Αλλά ο Πούτιν δεν φοβάται τόσο πολύ την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ όσο τη στροφή της χώρας προς τη Δύση. Ο μεγαλύτερός του φόβος είναι η επέκταση της σφαίρας επιρροής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που μπορεί να δημιουργήσει μία αξιοπρεπή, δημοκρατική Ουκρανία, προσανατολισμένη στην οικονομία της αγοράς, που θα λέει κάθε μέρα στον ρωσικό λαό: «Ετσι θα μπορούσατε να είστε αν δεν είχατε τον Πούτιν».

Όμως αυτό που ο πολιτικός σχολιαστής των New York Times,  ερμηνεύει ως φόβο του Πούτιν, είναι τελικά ο στόχος των ΗΠΑ και της Δύσης για τη Ρωσία, που χρησιμοποιούν την Ουκρανία ως μοχλό πίεσης προκειμένου να περιορίσουν την εμβέλεια της Μόσχας. Θέλουν μία Ρωσία εξαρτημένη, ταυτισμένη και συνεργαζόμενη με τη Δύση, έχοντας ίσως υπόψη τους το ρόλο που θα μπορούσε να παίξει σε μία αυριανή σύγκρουση της Δύσης, με την Κίνα.

Θέλουν τη Ρωσία δύναμη δεύτερης κατηγορίας

Ο στόχος των ΗΠΑ και των συμμάχων της, όπως πολλοί εκτιμούν, είναι η Ρωσία να περιοριστεί σε μία δύναμη δεύτερης κατηγορίας, και γι αυτό σίγουρα προς το παρόν, δεν θα διακινδυνέψουν να  το πετύχουν με μία ανοιχτή σύγκρουση στην Ουκρανία. Αυτό που επιχειρούν στην Ουκρανία είναι κυρίως να αποδυναμώσουν τη Ρωσία και να την υποχρεώσουν σε μία κρίση φθοράς, η οποία όμως τελικά κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πως θα μπορούσε να εξελιχθεί.

Αυτόν τον κίνδυνο αντιλαμβάνονται καλύτερα από όλους οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι, που προσπαθούν να κρατήσουν αποστάσεις και να χαράξουν την δική τους ατζέντα, κάτι που όμως, όπως έχει αποδειχτεί ιστορικά, δεν ανήκει στα προνόμια των διαμεσολαβητών. Δεν είναι τυχαίο ότι μόλις χθες ερωτηθείς σχετικά ο Γερμανός Καγκελάριος, Όλαφ Σολτς αναγνώρισε ότι «βρισκόμαστε σε μία πολύ κρίσιμη κατάσταση. Όπως είπε «είμαστε προετοιμασμένοι αν υπάρξει μία στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία. Κάτι τέτοιο θα έχει συνέπειες, θα αντιδράσουμε ενωμένα, με κυρώσεις που θα επιβληθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από τις ΗΠΑ και από τους συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ. Και θα είναι πολύ σφοδρές».

Ωστόσο, αφήνοντας κατά μέρος τις απειλές, ξεκαθάρισε πως «είναι σαφές ότι δεν θα συμφωνήσουμε πότε με την άποψη ότι η πολιτική των ανοικτών θυρών του ΝΑΤΟ δεν θα είναι πια η πραγματικότητα της Συμμαχίας μας. Το μοναδικό άλλο γεγονός είναι ότι όλοι γνωρίζουν η ένταξη της Ουκρανίας δεν είναι στο πρόγραμμα για τις επόμενες μέρες, μήνες ή χρόνια. Άρα αυτός δεν είναι ένας καλός λόγος για όλη αυτήν την κλιμάκωση». Επίσης υπογράμμισε πως πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες να αποτραπεί μία στρατιωτική σύρραξη, που θα είχε ολέθριες συνέπειες.

Για την ώρα δεν θα γίνει πόλεμος

Επιφυλακτικός ως προς τις εξελίξεις στην Ουκρανία, δηλώνει και ο Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, καθηγητής στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών, στο πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Όπως εκτιμά, ο πόλεμος εκτός απροόπτου δεν θα είναι η επιλογή των αντιπάλων στην Ουκρανική κρίση καθώς, σχεδόν όλοι με πρώτη την Ευρώπη, θα βγουν χαμένοι.

«Έχουν μπερδευτεί πολύ τα πράγματα αλλά τα οικονομικά συμφέροντα είναι πιο ισχυρά από το κόστος ενός πολέμου. Υπάρχει η πλανητική κρίση στο ενεργειακό και είναι πολύ οριακά τα πράγματα για την παγκόσμια οικονομία. Θεωρώ ότι δεν θα γίνει πόλεμος, παρότι εξελίσσεται μία σκληρή αναμέτρηση», τονίζει και αναφέρει ότι υπάρχει το παράδειγμα της Κριμαίας, όπου η εισβολή των Ρώσων αντιμετωπίστηκε χλιαρά, ενώ οι Δυτικοί αγνόησαν παντελώς σχεδόν την αυτονόμηση των περιοχών Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ.

«Αυτό που συνέβη στην Κριμαία ήταν αδιανόητο αλλά έγινε», σημειώνει και αναφέρει πως πέρα από το ενεργειακό, στην Ουκρανία υπάρχουν και οι μεγάλες γεωργικές εκμεταλλεύσεις που ανήκουν σε πολυεθνικούς ομίλους, οι οποίοι σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελαν μία πολεμική σύρραξη. Σχετικά δε με την Ε.Ε., τονίζει πως αποδεικνύεται ανίκανη να παρέμβει ουσιαστικά καθώς «ο καθένας φροντίζει το συμφέρον του» και σημειώνει ότι αν γίνει τελικά πόλεμος, η Ευρώπη θα το πληρώσει πολύ ακριβά…

Δείτε επίσης:

Ουκρανία: Εξερράγη αυτοκίνητο κοντά σε κυβερνητικό κτίριο στο Ντονέτσκ