Τι σηματοδοτεί το ιστορικό «ναι» της Ιρλανδίας για τον ελάχιστο εταιρικό φόρο

Το τελευταίο μεγάλο εμπόδιο για την εφαρμογή του παγκόσμιου, ελάχιστου εταιρικού φόρου 15% στους πολυεθνικούς κολοσσούς ήρθη χθες με το οριστικό «ναι» και της Ιρλανδίας – της χώρας που με τον χαμηλό συντελεστή του 12,5% είχε πείσει «γίγαντες» όπως η Google και η Facebook να μεταφέρουν την ευρωπαϊκή τους έδρα στο Δουβλίνο.

Η συμφωνία της Ιρλανδίας την Πέμπτη διέλυσε ένα σημαντικό εμπόδιο. Λόγω του εταιρικού επιτοκίου του 12,5% και της θέσης της για πολλές μεγάλες αμερικανικές εταιρείες ως την προτιμώμενη τοποθεσία τους για τη δήλωση κερδών, είχε αντιταχθεί στον αρχικό ελάχιστο φορολογικό συντελεστή του σχεδίου όπου αναφερόταν ότι προβλέπεται φόρος «τουλάχιστον 15%». Ωστόσο, το Δουβλίνο κέρδισε την αφαίρεση της λέξης «τουλάχιστον» από το τελικό κείμενο.

Ήδη 140 χώρες έχουν συμφωνήσει, στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ, στην επιβολή του παγκόσμιου εταιρικού φόρου 15% και η Ιρλανδία ήταν το ισχυρότερο ανάμεσα στα 9 κράτη που διατηρούσαν επιφυλάξεις.

Η Εσθονία που είναι επίσης από τις χώρες που λένε «όχι» στον ελάχιστο εταιρικό φόρο του 15%, δήλωσε αργά χθες ότι συμφωνεί και έχει καθησυχάσει τις ανησυχίες της ότι η συμφωνία θα υπονομεύσει τους επιχειρηματίες της. Όπως ανέφερε η πρωθυπουργός της χώρας, Κάγια Κάλας, η Εσθονία διαπίστωσε ότι «ο ελάχιστος φόρος δεν θα αλλάξει τίποτα για τους περισσότερους Εσθονούς επιχειρηματίες…ισχύει μόνο για θυγατρικές μεγάλων διεθνών ομίλων».

Η συμφωνία

Η ιστορική συμφωνία θα αναγκάσει τις διεθνείς εταιρείες να πληρώσουν επιπλέον 100 δισ. δολάρια σε εταιρικούς φόρους και να «επαναπατρίσουν» περισσότερα φορολογικά τιμολόγια στις χώρες όπου πραγματικά ασκούν τις δραστηριότητές τους.

Οι τεχνικές συνομιλίες για τον προσδιορισμό των λεπτομερειών του σχεδίου, το οποίο επετεύχθη για πρώτη φορά τον Ιούλιο, πρόκειται να ολοκληρωθούν στο Παρίσι αργά την Παρασκευή. Όσοι βρίσκονται κοντά στις διαπραγματεύσεις αναμένουν σημαντικά λιγότερες ενστάσεις από τις εννέα χώρες που απέρριψαν αρχικά τη συμφωνία τον Ιούλιο.

Εφόσον καταλήξουν σε συμφωνία, το σχέδιο θα αποτελέσει την πρώτη θεμελιώδη αλλαγή στο σύστημα διασυνοριακής φορολογίας των επιχειρήσεων εδώ και έναν αιώνα και θα επιβάλει τουλάχιστον 15 % παγκόσμιο φορολογικό συντελεστή για να τερματιστεί ο επιβλαβής ανταγωνισμός μεταξύ των χωρών για την προσέλκυση χαλαρών κερδών. Ορισμένες χώρες αντιστάθηκαν στη συμφωνία, φοβούμενες ζημιές στα οικονομικά μοντέλα που βασίζονται σε σχετικά χαμηλούς φόρους.

Με τη συμφωνία όμως δεν θα είναι όλες οι χώρες ευχαριστημένες. Για παράδειγμα, η Ουγγαρία, δεν είχε ακόμη ξεκαθαρίσει τη θέση της ενω οι αναπτυσσόμενες χώρες λένε ότι δεν θα λάβουν ακόμη δίκαιο ποσοστό φορολογητέων κερδών από πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται σε αυτές.

Πολλές χώρες είναι επίσης που αμφιβάλλουν ότι η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θα μπορέσει να επικυρώσει τη συμφωνία του ΟΟΣΑ στο Κογκρέσο. Χωρίς αυτό, η συμφωνία άλλων χωρών να κλείσουν τα δικά τους σχέδια για ψηφιακή εισφορά στις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας θα ήταν αμφίβολη.

Αρκετές χώρες, όπως η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ινδία, προχώρησαν στην εισαγωγή τέτοιων φόρων ψηφιακών υπηρεσιών, οι οποίοι στοχεύουν σε εταιρείες τεχνολογίας όπως η Amazon, η Google και το Facebook, υποστηρίζοντας ότι αυτοί οι τεχνολογικοί γίγαντες πληρώνουν πολύ λίγο τοπικό φόρο επό των κερδών τους, επειδή τους κάνουν κράτηση σε άλλες δικαιοδοσίες.

Ακόμα κι έτσι, η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν πίεσε για την κατάργηση όλων των μονομερών φόρων ψηφιακών υπηρεσιών ως μέρος της συμφωνίας. Παρά την αντίθεση πολλών χωρών, η τελική διατύπωση αναμένεται να περιλαμβάνει ένα σχέδιο εφαρμογής που θα καθορίζει τα βήματα για την επικύρωση των ΗΠΑ και την κατάργηση των φόρων ψηφιακών υπηρεσιών την Παρασκευή.

Πού «κολλάει» ακόμα

Ωστόσο, ένα εμπόδιο που παραμένει είναι ότι η ΕΕ εξακολουθεί να χρειάζεται ομοφωνία από το μπλοκ των 27 μελών της για να μετατρέψει τη συμφωνία σε κοινό κοινοτικό δίκαιο. Όμως η Ουγγαρία εξακολουθεί να αντιτίθεται στη συμφωνία.

Η Ουγγαρία, η οποία έχει φορολογικό συντελεστή 9 %, πιέζει για μεγαλύτερες φορολογικές ελαφρύνσεις. Σύμφωνα με το σχέδιο, οι πολυεθνικές εταιρείες μπορούν να μειώσουν τα κέρδη που υπόκεινται στον ελάχιστο φόρο κατά 7,5% για πέντε χρόνια. Η Ουγγαρία θέλει να διπλασιάσει τη μεταβατική περίοδο σε 10 χρόνια.

Ένας άλλος τομέας διαφωνίας περιβάλλει το ποσοστό των κερδών των πολυεθνικών που μπορούν να φορολογηθούν σε χώρες όπου δραστηριοποιούνται. Το σχέδιο συμφωνίας του Ιουλίου επεδίωκε ένα εύρος 20 έως 30%. Οι χώρες που φιλοξενούν πολλά εταιρικά κεντρικά γραφεία θέλουν το ελάχιστο, ενώ οι αναπτυσσόμενες χώρες όπου οι πολυεθνικές επιχειρήσεις ασκούν τις δραστηριότητές τους έχουν πιέσει για το 30 %.

ΠΗΓΕΣ: naftemporiki.gr / FT / Guardian