Το Κατάρ απομονώνεται…

Η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, η Λιβύη, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι Μαλδίβες και το Μπαχρέιν διέκοψαν σήμερα τις σχέσεις τους με το Κατάρ κατηγορώντας αυτό το πλούσιο αραβικό κράτος του Κόλπου ότι υποστηρίζει την τρομοκρατία.

Αυτή η συντονισμένη κίνηση συνιστά τη δραματική κλιμάκωση μιας υποβόσκουσας διένεξης αναφορικά με την υποστήριξη που παρέχει το Κατάρ στους Αδελφούς Μουσουλμάνους, το παλαιότερο στον κόσμο ισλαμιστικό κίνημα, και προσθέτει κατηγορίες ότι η Ντόχα υποστηρίζει ακόμη και την ατζέντα του περιφερειακού αντιπάλου, του Ιράν.

Τα τρία κράτη του Κόλπου ανακοίνωσαν ότι διακόπτουν τις μεταφορικές συνδέσεις με το Κατάρ και έδωσαν στους επισκέπτες από το Κατάρ περιθώριο δύο εβδομάδων για να εγκαταλείψουν τις χώρες τους.

Η Σαουδική Αραβία κατηγόρησε το Κατάρ ότι υποστηρίζει μαχητικές οργανώσεις και διαδίδει τη βίαιη ιδεολογία τους, μια προφανής αναφορά στο κρατικό δορυφορικό δίκτυο του Κατάρ αλ Τζαζίρα.

«Το Κατάρ εναγκαλίζεται πολλές τρομοκρατικές και σεχταριστικές οργανώσεις που έχουν στόχο να διαταράξουν τη σταθερότητα στην περιοχή, περιλαμβανομένων των Αδελφών Μουσουλμάνων, του ISIS (Ισλαμικό Κράτος) και της αλ-Κάιντα, και προωθεί διαρκώς το μήνυμα και τις μηχανορραφίες αυτών των οργανώσεων μέσω των μέσων ενημέρωσής του», μετέδωσε το κρατικό σαουδαραβικό πρακτορείο ειδήσεων SPA.

Στη δήλωση κατηγορείται επίσης το Κατάρ ότι υποστηρίζει υποστηριζόμενους από το Ιράν μαχητικούς σιίτες στην ανατολική σαουδαραβική επαρχία Κατίφ και στο Μπαχρέιν.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει αντίδραση από το Κατάρ στις ανακοινώσεις, αλλά η χώρα έχει στο παρελθόν αρνηθεί ότι υποστηρίζει την τρομοκρατία ή το Ιράν.

Μέσω του κρατικού πρακτορείου ειδήσεών της, η Αίγυπτος, η πιο πολυάνθρωπη χώρα του αραβικού κόσμου, αναφέρει πως η πολιτική του Κατάρ «απειλεί την αραβική εθνική ασφάλεια και σπέρνει τους σπόρους της σύγκρουσης και της διαίρεσης μέσα στις αραβικές κοινωνίες βάσει ενός εσκεμμένου σχεδίου που έχει στόχο την ενότητα και τα συμφέροντα του αραβικού έθνους»

Την ίδια ώρα η κρατική αεροπορική εταιρεία του Αμπού Ντάμπι Etihad Airways ανακοίνωσε πως θα διακόψει όλες τις πτήσεις της από και πρός την Ντόχα από αύριο το πρωί και μέχρι νεωτέρας.

Η τελευταία πτήση από το Αμπού Ντάμπι για την Ντόχα θα αναχωρήσει στις 02:45 της Τρίτης, τοπική ώρα , αναφέρει σε email ο εκπρόσωπος της αεροπορικής εταιρείας.

Η κίνηση αυτή γίνεται αφού η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διέκοψαν τις σχέσεις με το Κατάρ, κατηγορώντας αυτό το πλούσιο αραβικό κράτος του Κόλπου ότι υποστηρίζει την τρομοκρατία.

Η Etihad ανακοίνωσε πως σήμερα οι πτήσεις της θα πραγματοποιηθούν κανονικά.

Μόλις 10 ημέρες αφού ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ζήτησε από τις μουσουλμανικές χώρες να παραμείνουν ενωμένες εναντίον του Ιράν, η διαμάχη μεταξύ του Κατάρ και κάποιων από των συμμάχων του στον Κόλπο κινδυνεύει να αλλάξει την περιφερειακή ισορροπία κατά της Τεχεράνης. Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι οργισμένα από τη συμβιβαστική γραμμή του Κατάρ απέναντι στο Ιράν, τον περιφερειακό τους αντίπαλο, και την υποστήριξη που δείχνει σε ισλαμιστικές οργανώσεις και κυρίως στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, την οποία θεωρούν έναν επικίνδυνο πολιτικό εχθρό. Η διαμάχη μεταξύ των σουνιτικών κρατών ξέσπασε μετά τη συμμετοχή του Τραμπ σε μια σύνοδο κορυφής των μουσουλμάνων ηγετών στη Σαουδική Αραβία, όπου κατήγγειλε τις «αποσταθεροποιητικές παρεμβάσεις» του Ιράν στις αραβικές χώρες, όπου η Τεχεράνη αντιπαρατίθεται με το Ριάντ για την επέκταση της επιρροής τους. Η διαμάχη δεν δείχνει να περιορίζεται, αυξάνοντας τις πιθανότητες μιας μακροχρόνιας διακοπής στις σχέσεις μεταξύ της Ντόχα και των στενότερων συμμάχων της, κάτι που θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στη Μέση Ανατολή. Ο εμίρης του Κατάρ σέιχ Τάμιμ μπιν Χάμαντ αλ Θάνι θα επισκεφθεί την Τετάρτη το Κουβέιτ για να συνομιλήσει με τον ομόλογό του σέιχ Σάμπαχ αλ Άχμαντ αλ Σάμπαχ, σε μια προφανή προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η κρίση. Το Κουβέιτ, που έχει διαδραματίσει ρόλο μεσολαβητή μεταξύ των χωρών του Κόλπου και στο παρελθόν, έχει προσφερθεί να βοηθήσει στην άμβλυνση της έντασης. Όμως λίγοι είναι εκείνοι που αναμένουν να λήξει τόσο γρήγορα η διαμάχη. Πριν τρία χρόνια η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ απέσυραν τους πρεσβευτές τους από τη Ντόχα για ανάλογους λόγους, και επέστρεψαν πριν λιγότερο από έναν χρόνο. Κάποιοι αναλυτές επισημαίνουν το γεγονός ότι τα μέσα ενημέρωσης του Κατάρ από τη μία και τα μέσα ενημέρωσης της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ από την άλλη αποφεύγουν να παρουσιάσουν σχετικά αμερόληπτα την κατάσταση και αντ’ αυτού προτιμούν να επιδίδονται σε έναν πόλεμο πρωτοσέλιδων. Στα αυστηρά ελεγχόμενα μέσα του Κόλπου, οι επιθέσεις που γίνονται μέσω του Τύπου συνήθως έχουν την άδεια της κυβέρνησης. Αυτό σημαίνει ότι μέχρι στιγμής οι δύο πλευρές επιθυμούν να κερδίσουν πόντους στις εντυπώσεις περισσότερο από το να επιδείξουν ενότητα στο εσωτερικό του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC). «Το GCC είναι πιθανό να βλάψει τα συμφέροντά του εξαιτίας αυτής της διαμάχης και κινδυνεύει να γίνει περισσότερο ευάλωτο στην ιρανική επιρροή», δήλωσε ένας Δυτικός διπλωμάτης με έδρα το Κατάρ. Η αφορμή για τη διαμάχη είναι ένα τηλεγράφημα του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων του Κατάρ, σύμφωνα με το οποίο ο εμίρης της χώρας προειδοποίησε κατά μιας αντιπαράθεσης με το Ιράν, ενώ υπερασπίστηκε την παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς και τη σιιτική λιβανέζικη Χεζμπολάχ, που συνδέεται με την Τεχεράνη. Η Ντόχα διέψευσε το τηλεγράφημα επισημαίνοντας ότι το πρακτορείο της έπεσε θύμα κυβερνοεπίθεσης, όμως τα μέσα στη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ εξακολούθησαν να μεταδίδουν την είδηση, προκαλώντας την οργή του Κατάρ. Η αντιπαράθεση αυτή φέρνει ξανά στο προσκήνιο τις παλιές κατηγορίες ότι το Κατάρ υποστηρίζει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, η οποία έχει παρουσία στο μεγαλύτερο μέρος του μουσουλμανικού κόσμου και η πολιτική ιδεολογία της αμφισβητεί την αρχή της δυναστικής εξουσίας. Το Ριάντ και το Αμπού Ντάμπι επίσης υποπτεύονται ότι το Κατάρ αντιμετωπίζει θετικά την επεκτατικότητα του Ιράν. Κάποιοι αναλυτές επισημαίνουν ότι οι δύο χώρες αισθάνθηκαν ότι τώρα είναι μια κατάλληλη περίοδος για να εκφράσουν τις επικρίσεις τους εις βάρος του Κατάρ, μετά την εμβάθυνση της φιλίας τους με τον Τραμπ καθώς εκτιμούν ότι οι απόψεις του για το Ιράν και τις ένοπλες ισλαμιστικές οργανώσεις συνάδουν περισσότερο με τις δικές τους παρά με αυτές της Ντόχα. «Όταν ο Τραμπ προσέφερε πλήρη στήριξη στο Ριάντ και είπε “ας απομονώσουμε το Ιράν”, αυτό έστειλε ένα μήνυμα στα ΗΑΕ και τους Σαουδάραβες, οι οποίοι αισθάνθηκαν ενθαρρυμένοι και είπαν: ας βγάλουμε ό,τι έχουμε για το Κατάρ», σχολίασε ο Γκερντ Νόνμαν καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Μελετών του Κόλπου στο πανεπιστήμιο Τζόρτζταουν του Κατάρ. Μια ρήξη μεταξύ της Ντόχα και των στενότερων συμμάχων της μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις σε όλη τη Μέση Ανατολή, όπου οι χώρες του Κόλπου χρησιμοποιούν την οικονομική και πολιτική τους ισχύ για να επηρεάσουν τα γεγονότα στη Λιβύη, την Αίγυπτο, τη Συρία, το Ιράκ και την Υεμένη. Σύμφωνα με τον Νόνμαν, το Κουβέιτ και το Ομάν σίγουρα δεν επιθυμούν μια μεγάλη ρήξη. «Δεν είναι προς το συμφέρον κανενός όλο αυτό να μετατραπεί σε μια μεγάλη διαμάχη (…), όμως μερικές φορές αυτά τα πράγματα διογκώνονται από μόνα τους», εκτίμησε. Η διπλωματική ένταση απειλεί το διεθνές κύρος του Κατάρ, στο οποίο βρίσκεται μια μεγάλη αμερικανική στρατιωτική βάση και πρόκειται να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελο Ποδοσφαίρου το 2020. Επί χρόνια εμφανιζόταν ως μεσολαβητής και ισχυρός παίκτης στις πολλές διαμάχες της περιοχής.

Η αντίδραση του Κατάρ

Το Κατάρ εξέφρασε τη λύπη του για τη συντονισμένη απόφαση της Σαουδικής Αραβίας, της Αιγύπτου, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Μπαχρέιν να διακόψουν σήμερα τις διπλωματικές σχέσεις μαζί του εξαιτίας της υποστήριξης που η Ντόχα κατηγορείται ότι προσφέρει στην τρομοκρατία, μετέδωσε το τηλεοπτικό δίκτυο Jazeera TV που έχει την έδρα του στο Κατάρ.

«Τα μέτρα είναι αδικαιολόγητα και βασίζονται σε ισχυρισμούς και κατηγορίες που δεν έχουν πραγματική βάση», ανακοίνωσε το υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ, σύμφωνα με το Jazeera TV.

Στην ανακοίνωση προστίθεται πως οι αποφάσεις αυτές «δεν θα επηρεάσουν την ομαλή διαβίωση πολιτών και κατοίκων».

Το Κατάρ κατηγόρησε σήμερα τους γείτονές του στον Κόλπο ότι επιδιώκουν να το θέσουν υπό κηδεμονία και κατήγγειλε ως «αδικαιολόγητη» τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων που ανακοινώθηκε από τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, καθώς και από την Αίγυπτο. Τα μέτρα αυτά είναι «αδικαιολόγητα» και «αβάσιμα», αντέδρασε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ. Τα μέτρα αυτά ελήφθησαν «σε συντονισμό με την Αίγυπτο» και έχουν έναν «ξεκάθαρο στόχο: να τεθεί υπό κηδεμονία το κράτος του Κατάρ, πράγμα που σηματοδοτεί μια προσβολή της κυριαρχίας του» και είναι «εντελώς απαράδεκτο», προσθέτει το υπουργείο. Το υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ εκφράζει «τη βαθιά λύπη και την έκπληξή του» και καταγγέλλει «μια εχθρική εκστρατεία, βασισμένη σε ψεύδη (…) που μαρτυρεί προμελέτη για να προκληθεί βλάβη στο κράτος» του Κατάρ. Το Κατάρ, μέλος του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου, «σέβεται την κυριαρχία των άλλων κρατών, δεν επεμβαίνει στις υποθέσεις άλλων και μάχεται εναντίον της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού», προσθέτει το υπουργείο Εξωτερικών. Το Κατάρ «θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε να αποτύχουν οι απόπειρες να πληγούν ο πληθυσμός του και η οικονομία του», διευκρινίζει το υπουργείο.

Η Αίγυπτος θα επιβάλει απαγόρευση σε όλες τις πτήσεις από και προς το Κατάρ από αύριο Τρίτη στις 06:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας), ανακοίνωσε το υπουργείο Πολιτικής Αεροπορίας μετά τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Επίσης ο αιγυπτιακός εναέριος χώρος θα κλείσει για όλες τις πτήσεις που προέρχονται από το Κατάρ, αναφέρεται στην ανακοίνωση. «Το υπουργείο έχει εκδώσει απόφαση για την αναστολή όλων των πτήσεων μεταξύ της Αιγύπτου και του Κατάρ και για το κλείσιμο του αιγυπτιακού εναέριου χώρου σε όλα τα αεροσκάφη από το Κατάρ που επιθυμούν να προσγειωθούν ή να περάσουν», τονίζει το υπουργείο. Εξάλλου τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσαν ότι σταματούν τις εξαγωγές λευκής ζάχαρης προς το Κατάρ. Πρόκειται για την πρώτη ένδειξη ότι η διπλωματική διαμάχη μεταξύ της Ντόχα και των αραβικών χωρών επηρεάζει και το εμπόριο τροφίμων. Το Κατάρ εξαρτάται από τα ΗΑΕ και τη Σαουδική Αραβία για τις εισαγωγές του σε λευκή ζάχαρή, που εκτιμώνται σε λίγο λιγότερους από 100.000 τόνους ετησίως. Η κατανάλωση είναι μεγαλύτερη στη διάρκεια του μήνα του Ραμαζανιού.

Τα βασικά γεγονότα που οδήγησαν στην κρίση μεταξύ του Κατάρ και των γειτονικών του χωρών του Κόλπου:

20 Μαΐου: Το Κατάρ ανακοινώνει ότι είναι θύμα μιας «ψευδούς» εκστρατείας που τον κατηγορεί ότι «στηρίζει» την τρομοκρατία, λίγο πριν την επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Σαουδική Αραβία.

21 Μαΐου: Ο εμίρης του Κατάρ σέιχ Τάμιμ μπον Χάμαντ αλ Θάνι συνομιλεί με τον Τραμπ στο Ριάντ.

24 Μαΐου: Το Κατάρ ανακοινώνει ότι το πρακτορείο ειδήσεων της χώρας «δέχθηκε κυβερνοεπίθεση από μια άγνωστη οντότητα» και ότι «ψευδείς» δηλώσεις αποδόθηκαν στον εμίρη της χώρας. Μεταξύ των θεμάτων στα οποία φέρεται να αναφέρθηκε ο εμίρης είναι το Ιράν, η Χεζμπολάχ, η Χαμάς και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι. Τις δηλώσεις αυτές διέψευσε η Ντόχα, ενώ ανακοίνωσε ότι ξεκίνησε έρευνα για την κυβερνοπειρατεία, όμως παρόλα αυτά τα μέσα ενημέρωσης του Κόλπου τις μεταδίδουν.

25 Μαΐου: «Το Κατάρ διχάζει τους Άραβες» είναι ο τίτλος της εφημερίδας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων al Bayane, ενώ η σαουδαραβική εφημερίδα Al Hayat γράφει ότι οι δηλώσεις που αποδίδονται στον αλ Θάνι «προκάλεσαν αγανάκτηση σε μεγάλη κλίμακα».

25 Μαΐου: Ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ σέιχ Μοχάμεντ μπιν Αμπντεράχμαν αλ Θάνι καταγγέλλει «μια εκστρατεία των μέσων ενημέρωσης εχθρική προς το κράτος του Κατάρ», την οποία το εμιράτο «θα αντιμετωπίσει».

28 Μαΐου: Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΑΕ Άνουαρ Γκάργας δηλώνει ότι οι μοναρχίες του Κόλπου «περνούν μια νέα, μεγάλη κρίση» και καλεί το Κατάρ, χωρίς να το αναφέρει ονομαστικά, «να αλλάξει στάση και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη και τη διαφάνεια».

2 Ιουνίου: Μια επίσημη πηγή από τη Ντόχα αναφέρει ότι Αμερικανοί ερευνητές του FBI βοηθούν το Κατάρ να εντοπίσει την προέλευση «της κυβερνοπειρατίας».

5 Ιουνίου: Η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ, το Μπαχρέιν, η Αίγυπτος, η Υεμένη και η κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης διακόπτουν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ, κατηγορώντας το ότι στηρίζει «την τρομοκρατία».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ