Το mega project του Ερντογάν για τη διώρυγα που «κόβει» την Κωνσταντινούπολη στα δύο και παρακάμπτει τον Βόσπορο

Δίχασε τους Τούρκους επιστήμονες. Δίχασε την τουρκική κοινή γνώμη. Κυρίως, όμως, αποτέλεσε το αντικείμενο πολυετούς σκληρής δικαστικής κόντρας μεταξύ του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Εκρέμ Ιμάμογλου. Πλέον φαίνεται ότι αποκτά και κεντρική θέση στην υπόθεση δίωξης του προφυλακισμένου δημάρχου του Μητροπολιτικού Δήμου Κωνσταντινούπολης, ο οποίος αυτές τις ημέρες δικάζεται για υποθέσεις διαφθοράς.

Ο λόγος για τη Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης («Kanal İstanbul»), το μεγαλεπήβολο ερντογανικό σχέδιο κατασκευής τεχνητής υδάτινης οδού, μήκους 40 χιλιομέτρων, πλάτους 150 μέτρων και βάθους 25 μέτρων, που θα συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με τη Θάλασσα του Μαρμαρά, διχοτομώντας την ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης και παρακάμπτοντας τον Βόσπορο.

Αποφασισμένος ο Ερντογάν για τη διώρυγα μαμούθ

Έργο που ο τούρκος πρόεδρος εξήγγειλε το 2011 και είναι αποφασισμένος να υλοποιήσει κόντρα στις αγωγές της αντιπολίτευσης και παρά τις αντιδράσεις περιβαλλοντολόγων και καθηγητών σεισμολογίας. Αυτό επιβεβαιώνουν οι 52 νέες συλλήψεις, στις 26 Απριλίου, με στόχο υψηλόβαθμους υπηρεσιακούς του δήμου της Κωνσταντινούπολης που επιμένουν, παρά το κυβερνητικό «πογκρόμ» του τελευταίου μήνα, να εμποδίσουν την υλοποίηση του έργου. Δεν είναι τυχαίο ότι η Γενική Εισαγγελία της Κωνσταντινούπολης εξαπέλυσε νέο μπαράζ συλλήψεων μία ημέρα αφότου η Υπηρεσία Ύδρευσης και Αποχέτευσης της Κωνσταντινούπολης (που υπάγεται στο Μητροπολιτικό Δήμο Κων/πολης) χαρακτήρισε «παράνομη» την πρόσφατη έναρξη της κατασκευής 25.000 κατοικιών, στη λεκάνη του φράγματος Σαζλιντερέ, στην περιοχή χωροθέτησης της Διώρυγας απειλώντας με την κατεδάφισή τους. Το έργο-μαμούθ «Kanal İstanbul» περιλαμβάνει επίσης την κατασκευή λιμένων, τεχνητών νησιών και κατοικιών κατά μήκος της διώρυγας, απειλώντας με κατεδάφισή τους.

Όποιοι καθυστερούν το έργο συλλαμβάνονται

Συνελήφθησαν, μεταξύ άλλων, ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του Μητροπολιτικού Δήμου της Κωνσταντινούπολης, Αρίφ Αλπάι, ο γενικός διευθυντής της Υπηρεσίας Ύδρευσης και Αποχέτευσης της Κωνσταντινούπολης Σαφάκ Μπασά και η αναπληρώτρια γενική διευθύντρια Μπεγκιούν Τσελικντελέν καθώς και ο διευθυντής Χωροταξίας του Δήμου, Ραμαζάν Γκιουλτέν. Να σημειωθεί ότι από τη φυλακή του Σιλίβρι, όπου κρατείται, ο Ιμάμογλου αντέδρασε, υπογραμμίζοντας ότι ο τούρκος πρόεδρος «εκμεταλλεύτηκε» την φυλάκισή του για να επανεκκινήσει ένα έργο «που θα βλάψει την Κωνσταντινούπολη».

Η κατασκευή της διώρυγας και η σύλληψη Ιμάμογλου

«Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση θέλει να μετατρέψει τη φυλάκιση του δημάρχου σε πλεονέκτημα για να ξεκινήσει και να ολοκληρώσει την κατασκευή του καναλιού», σχολιάζει στο Βήμα ο συνεργάτης του Ιμάμογλου, Αλί Τιραλί. «Υποψιασμένος» και ο πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Οζγκιούρ Οζέλ, στην τελευταία συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος στην τουρκική Εθνοσυνέλευση συνέδεσε την ακύρωση του πτυχίου του δημάρχου της Πόλης, στις 18 Μαρτίου, και τη σύλληψή του, στις 19 Μαρτίου, με το «Kanal İstanbul».

Το έργο της κατασκευής της διώρυγας της Κωνσταντινούπολης, αιχμή του δόρατος της προεκλογικής εκστρατείας του Ερντογάν το 2011, μπήκε στον «πάγο» όταν ως υποψήφιος του CHP, ο Εκρέμ Ιμάμογλου κέρδισε τις δημοτικές εκλογές το 2019. Από τις πρώτες ημέρες της θητείας του, προσπάθησε να το μπλοκάρει με κάθε μέσο. «Σταθμό» στην αντιπαράθεση δήμου-κυβέρνησης αποτελεί ωστόσο η αγωγή που υπέβαλλε το 2021 η Γενική Διεύθυνση Ύδρευσης και Αποχέτευσης του Δήμου Κωνσταντινούπολης κατά του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, σύμφωνα με την οποία η κατασκευή της διώρυγας θα «δηλητηριάσει» πολλές λεκάνες απορροής υδάτων, αυξάνοντας κατακόρυφα και την επικινδυνότητα σε μια περιοχή χαρακτηρισμένη ως ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας 1.

Η νομική διαμάχη μεταξύ Δήμου Κωνσταντινούπολης και υπουργείου διήρκεσε χρόνια. Τελικά, το Δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης, το 2024, απέρριψε την αγωγή.

Το mega project Ερντογάν

«Η Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης είναι ένα mega project που η κυβέρνηση Ερντογάν επιδιώκει να κατασκευάσει τουλάχιστον εδώ και μια δεκαετία. Το βασικό επιχείρημα που προβάλλει είναι αφενός η επιτακτική αναγκαιότητα μιας δεύτερης πλωτής οδού λόγω της φορτωμένης θαλάσσιας κυκλοφορίας στον Βόσπορο, αφετέρου το πλεονέκτημα της παράκαμψης της Σύμβασης του Μοντρέ (1936), η οποία περιορίζει τη ναυτιλία στον Βόσπορο. Πρόκειται για άλλοθι. Η αληθινή επιδίωξη της κυβέρνησης είναι να δημιουργήσει έναν νέο οικισμό στη Δυτική Κωνσταντινούπολη, προκειμένου να προσελκύσει κεφάλαια από το εξωτερικό, και δη το Κατάρ και τα ΗΑΕ, που θα ανακουφίσουν την τραυματισμένη τουρκική οικονομία», εξηγεί στο Βήμα ο Τιραλί. «Η διώρυγα θα έχει μη αναστρέψιμο αρνητικό αντίκτυπο στην οικολογία της Κωνσταντινούπολης, προκαλώντας, συγχρόνως, νέα πληθυσμιακή πίεση σε μια πόλη που ζει υπό τον μόνιμο κίνδυνο καταστροφικών σεισμών. Εξ ου το CHP στέκεται σθεναρά αντίθετο από την πρώτη εξαγγελία του», προσθέτει.

Ο οικολογικός αντίκτυπος του έργου της διώρυγας

«Η διώρυγα είναι ένα έργο αστικής ανάπτυξης που κατ’ ουσίαν θα κατασκευάσει μια επιπλέον πόλη δύο εκατομμυρίων κατοίκων εντός της ήδη πυκνοκατοικημένης και υπερκορεσμένης Κωνσταντινούπολης. Στόχος είναι να αυξήσει σημαντικά την αξία των σχεδιαζόμενων ακινήτων, στο παραλιακό μέτωπο. Ωστόσο, αν υλοποιηθεί, θα καταστρέψει μέρος των αποθεματικών των υπόγειων υδάτων της Κωνσταντινούπολης, ένα φράγμα πόσιμου νερού – ακόμα κι αν δεν είναι η πιο σημαντική πηγή -, και μια μοναδική φυσικά σχηματισμένη παράκτια λιμνοθάλασσα», σχολιάζει στο Βήμα ο διδάκτορας Τεχνολογίας Υδάτινων Πόρων, Τζεμ Νετζάτι. «Επιπλέον, εγείρονται σοβαρές οικολογικές ανησυχίες σχετικά με την ισορροπία του νερού μεταξύ της Μαύρης Θάλασσας και της Θάλασσας του Μαρμαρά, όπου υπάρχει το φαινόμενο ανταλλαγής νερού μέσω του Βοσπόρου. Το πρόσθετο κανάλι θα προκαλέσει ταχύτερη απόρριψη του νερού της Μαύρης Θάλασσας, με σοβαρό οικολογικό αντίκτυπο».

«Στημένη φάμπρικα ακινήτων»

Συνοπτικά, η Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης, προσθέτει ο Νετζάτι, «είναι μέρος της καλά στημένης φάμπρικας των ακινήτων, με πρόθυμους σπόνσορες τους Άραβες. Ο τούρκος πρόεδρος με την επιμονή του καταχράται την εξουσία του και τους πόρους του κράτους για ίδιον όφελος, δημιουργώντας έναν τεχνητό Βόσπορο και μαζί του ένα ολόκληρο νέο «νησί» μεταξύ του Βοσπόρου και του καναλιού. Η δίωξη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης προφανώς του λύνει τα χέρια. Είναι πραγματικά ασύλληπτο ότι προφυλακίστηκαν οι επικεφαλής της Υπηρεσίας Ύδρευσης και Αποχέτευσης της Κωνσταντινούπολης. Μόνη ελπίδα είναι ο πρόσφατος σεισμός. Ίσως αναχαιτίσει τις κυβερνητικές επιβουλές».

Πηγή: Ιωάννα Κλεφτόγιαννη / Το Βήμα