Διεθνής Αμνηστία-Ελλάδα: Νέο «καμπανάκι» για την ατιμωρησία της αστυνομικής βίας

Στις 7 Μαρτίου 2023, το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών θα εκδικάσει την έφεση των ελληνικών αρχών κατά της πρωτόδικης απόφασης του 2021 που έκρινε τα ΜΑΤ υπεύθυνα για τα απειλητικά για τη ζωή τραύματα που υπέστη ο ψυχολόγος και φωτογράφος Γιάννης Καυκάς τον Μάιο του 2011 και του επιδίκασε αποζημίωση.  

Ο Γιάννης Καυκάς υπέστη βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση, με οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα, λόγω καταγμάτων στο κρανίο και άλλων τραυματισμών μετά τον ξυλοδαρμό του από τα ΜΑΤ κατά τη διάρκεια διαδήλωσης κατά της λιτότητας στην Αθήνα στις 11 Μαΐου 2011. Ο Γιάννης Καυκάς δήλωσε ότι αστυνομικός των ΜΑΤ τον χτύπησε με πυροσβεστήρα. Ως αποτέλεσμα των τραυμάτων του, χρειάστηκε να υποβληθεί σε επείγουσα επέμβαση για να σωθεί η ζωή του, λίγο μετά τη μεταφορά του στο νοσοκομείο. 

Ενώ η πρωτοβάθμια απόφαση αποτέλεσε βήμα προς την καταπολέμηση της ατιμωρησίας, η Διεθνής Αμνηστία ανησυχεί ότι οι παρατεταμένες ποινικές και πειθαρχικές έρευνες για την υπόθεση έχουν αποτύχει μέχρι στιγμής να εξασφαλίσουν δικαιοσύνη για τον Γιάννη Καυκά.

Οι ελληνικές αρχές πρέπει να διασφαλίσουν ότι όλα τα θύματα παράνομης χρήσης βίας από αξιωματούχους επιβολής του νόμου έχουν το δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής και επαρκούς επανόρθωσης, συμπεριλαμβανομένης της αποζημίωσης, της επανόρθωσης, της αποκατάστασης, της ικανοποίησης και των εγγυήσεων μη επανάληψης.

Υπόβαθρο

Tο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών, στην απόφαση που εξέδωσε το 2021, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πέντε μονάδες των ΜΑΤ χρησιμοποίησαν αδιακρίτως βία κατά των διαδηλωτριών/-ών και ότι τις/τους χτύπησαν με την κανονική και την ανάποδη πλευρά των κλομπ τους, καθώς και ότι τις/τους κλοτσούσαν ενώ ταυτόχρονα τις/τους ψέκαζαν με χημικά στα πρόσωπά τους. Το δικαστήριο δέχτηκε επίσης ότι ο Γιάννης Καυκάς τραυματίστηκε στην πίσω και στη δεξιά πλευρά του κεφαλιού του από τουλάχιστον έναν αστυνομικό των ΜΑΤ. Σύμφωνα με το δικαστήριο, το είδος του τραυματισμού που υπέστη ο Γιάννης Καυκάς δείχνει ότι ο αστυνομικός τον χτύπησε με ιδιαίτερα βαρύ αντικείμενο του εξοπλισμού του, χτυπώντας τον με δύναμη και ένταση από πίσω και μάλιστα σε ευάλωτο και ζωτικό μέρος του σώματός του, όπως το κεφάλι. Το δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η συμπεριφορά του αστυνομικού όχι μόνο παραβίαζε το καθήκον του να διασφαλίζει τη δημόσια τάξη, την ασφάλεια και τη σωματική ακεραιότητα των ατόμων, αλλά συνιστούσε και το αδίκημα της βαριάς σωματικής βλάβης με πρόθεση.

Τα πορίσματα του 2012 από την πειθαρχική έρευνα που διεξήγαγε η Ελληνική Αστυνομία για την υπόθεση κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία για τη στοιχειοθέτηση πειθαρχικού αδικήματος κατά οποιουδήποτε αστυνομικού. Σε ξεχωριστή υπόθεση το 2018, το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Αθηνών αποφάσισε να μην παραπέμψει σε δίκη 22 αστυνομικούς των ΜΑΤ που κατηγορούνταν για πρόκληση βαριάς σωματικής βλάβης με πρόθεση, με την αιτιολογία ότι η αξιολόγηση των στοιχείων από τις ποινικές έρευνες δεν παρείχε επαρκείς ενδείξεις για παραπομπή σε δίκη.

Ο Γιάννης Καυκάς άσκησε επίσης έφεση σε σχέση με το ποσό της αποζημίωσης που επιδίκασε το Διοικητικό Πρωτοδικείο.