Δήμος Ζαγορίου και Περιφέρεια Ηπείρου πήραν στο “λαιμό” τους το Πάπιγκο

Οι εφοπλιστές στην Ελλάδα βάσει του συντάγματος, απολαμβάνουν φορολογική ασυλία, αλλά κάποιοι εξ αυτών, ίσως θεωρούν ότι γενικώς μπορούν να υπερβαίνουν τους νόμους της ελληνικής πολιτείας και να απολαμβάνουν ακόμα και… πολεοδομική ασυλία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η «αδειοδότηση» εφοπλιστή προκειμένου να κτίσει συγκρότημα από βίλες «νομίμως», εντός της προστατευμένης περιοχής του Εθνικού Πάρκου Βίκου, στα Ζαγοροχώρια της Ηπείρου. 

Να τονίσουμε ότι το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου, περιλαμβάνεται στο δίκτυο των περιοχών Natura 2000 και ως ενταγμένο στους προστατευμένους οικισμούς του Ζαγορίου, είναι υποψήφιο για την ένταξη στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Η υπόθεση απασχολεί την περιοχή του δήμου Ζαγορίου από την περασμένη άνοιξη, όταν αιφνίδια στα όρια του παραδοσιακού οικισμού του Πάπιγκου, υπήρξε η διάνοιξη ενός δρόμου που οδηγούσε σε ιδιοκτησίες που ανήκαν σε γνωστή εφοπλιστική οικογένεια, η οποία διατηρεί στενές σχέσεις με το πρωθυπουργικό περιβάλλον.

Για την αυθαίρετη αυτή διάνοιξη έγινε παρέμβαση προς τις αρχές προκειμένου να ληφθούν μέτρα, μετά από αυτοψία που διενήργησε, τότε, ο Φορέας Διαχείρισης Πάρκου Βόρειας Πίνδου, και μετά από καταγγελία της νεοσύστατης Τοπικής Επιτροπής Ζαγορίου της Ελληνικής Εταιρίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ). Ωστόσο ο νέος δρόμος παρέμεινε και όπως αναφέρθηκε στο Περιφερειακό Συμβούλιο Ιωαννίνων, η διάνοιξη έγινε προς έκταση που έχει αγοραστεί από την εφοπλιστική οικογένεια και για την οποία υπήρχε άδεια για εργασίες δόμησης μικρής κλίμακας, από την πολεοδομία του οικείου δήμου.

Επίσης εκείνη την περίοδο ο δήμος Ζαγορίου αποφάσισε να συναινέσει στο αίτημα κατοίκων του Πάπιγκου, προκειμένου να κινηθούν οι διαδικασίες για να αλλάξουν και να επεκταθούν τα όρια του παραδοσιακού οικισμού, επέκταση που, όλως τυχαίως, τοποθετούσε τις εκτάσεις που είχαν αγοράσει οι εφοπλιστές, εντός σχεδίου. Όπως διαβάζουμε σε δημοσιεύματα της περιόδου, «το Δημοτικό Συμβούλιο Ζαγορίου αποφάσισε κατά πλειοψηφία να αλλάξει τα όρια του οικισμού του Μεγάλου Παπίγκου με τα επιχειρήματα των «σοβαρών αστοχιών επί της οριοθέτησης» και της «διόρθωσης των ορίων του οικισμού». Επίσης ο «Τύπος Ιωαννίνων» επισήμανε τότε, πως αυτή η απόφαση ήταν αυθαίρετη, καθώς μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (1268/2019), για την οριοθέτηση οικισμών, και δη των παραδοσιακών οικισμών, η όποια αλλαγή απαιτούσε την έκδοση σχετικού Προεδρικού Διατάγματος.

Στην περίπτωση του Πάπιγκου, δεν υπάρχει κανένα σχετικό Προεδρικό Διάταγμα αλλαγής των ορίων του παραδοσιακού οικισμού, τα οποία, να σημειώσουμε, έχουν οριστεί με απόφαση της Νομαρχίας το 1990, αλλά όπως καταγγέλθηκε στο Περιφερειακό Συμβούλιο Ιωαννίνων, η «επέκταση προχώρησε και «νομιμοποιήθηκε» μονομερώς από το δήμο «με την ανάρτηση των αυθαίρετων ορίων στην ψηφιακή πλατφόρμα της Κτηματολόγιο A.E.».

Βάσει λοιπόν αυτής της αυθαίρετης επέκτασης των ορίων του παραδοσιακού οικισμού του Πάπιγκου, τον Ιούλιο του 2021 ο εφοπλιστής που έχει αγοράσει οικόπεδα περίπου δέκα στρεμμάτων, δίπλα στον οικισμό και νοτίως του κοιμητηρίου του χωριού, και αφού έχει ήδη διανοίξει τον δρόμο, κατόπιν αίτησης του στην Υπηρεσία Δόμησης του δήμου Ζαγορίου, λαμβάνει προσωρινές άδειες δόμησης για συγκρότημα κατοικιών, οι οποίες οριστικοποιούνται τον περασμένο Σεπτέμβριο. Ακολουθούν έργα εκχωμάτωσης και θεμελίωσης που σύμφωνα με μαρτυρίες στελεχών της Τοπικής Επιτροπής Ζαγορίου της Ελληνικής Εταιρίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) έχουν αλλάξει απόλυτα το τοπίο γύρω από τον παραδοσιακό οικισμό και έχουν διαταράξει περιβαλλοντικά την περιοχή, η οποία βρίσκεται εντός του πυρήνα του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου και θεωρείται ζώνη υψηλής και αυστηρής προστασίας.

Το τραγελαφικό είναι ότι παρά τις καταγγελίες και τα δημοσιεύματα, ο δήμος Ζαγορίου, η Περιφέρεια Ηπείρου και το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος, έχουν αποδεχτεί την «καταπάτηση» της προστατευόμενης περιοχής, την ώρα που τοπικοί παράγοντες, όπως ο βουλευτής Ιωαννίνων της ΝΔ Σταύρος Καλογιάννης, θεωρούν ότι η επέκταση των ορίων του οικισμού και συνεπώς η αδειοδότηση του εφοπλιστή, είναι αυθαίρετη και παράνομη.

Ο βουλευτής της ΝΔ, μάλιστα συναντήθηκε με  τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, και του έθεσε το θέμα, και σε δήλωση του μετά τη συνάντηση, επέμεινε πως «η οριοθέτηση των οικισμών πρέπει να γίνεται με Προεδρικό Διάταγμα και όχι με αποφάσεις των ΟΤΑ». Επίσης σε ανακοίνωση του ακύρωσε ευθέως την απόφαση του δήμου Ζαγορίου για επέκταση των ορίων του Πάπιγκου και συνεπώς την αδειοδότηση για το κτίσιμο του συγκροτήματος δίπλα στον οικισμό.

«Όπως έχει κρίνει πρόσφατα και το Συμβούλιο της Επικρατείας, η οριοθέτηση των οικισμών, ειδικότερα δε όσων τελούν υπό ειδικό καθεστώς προστασίας, όπως αυτοί του Ζαγορίου, ανήκει στην αρμοδιότητα του κράτους και όχι των ΟΤΑ. Έπρεπε συνεπώς η οριοθέτησή τους να έχει γίνει με έκδοση Προεδρικού Διατάγματος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν μπορούν να προχωρήσουν οι διαδικασίες τροποποίησης των ορίων οικισμών» επισημαίνεται στην ανακοίνωση του βουλευτή της ΝΔ κ. Καλογιάννη, ο οποίος ενημέρωσε αναλυτικά και τον δήμαρχο Ζαγορίου, Γιώργο Σουκοβέλο, ο οποίος να επισημάνουμε ότι πολιτικά επίσης πρόσκειται στο χώρο της ΝΔ.

Αντιδράσεις και ερώτηση τη Βουλή

Το θέμα πήρε διαστάσεις στην περιοχή του δήμου Ζαγορίου και προκάλεσε πολλές αντιδράσεις ιδίως από το χώρο της αντιπολίτευσης, ενώ η Ελληνική Εταιρία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) αλλά και περιβαλλοντικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, ετοιμάζονται να προσφύγουν στα διοικητικά δικαστήρια για την αυθαίρετη «επέκταση» του οικισμού Πάπιγκου και την καταπάτηση Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου.

Η παράταξη του ΚΚΕ στο Περιφερειακό Συμβούλιο, σχετικά με τη ανέγερση κτισμάτων από την εφοπλιστική οικογένεια του κ. Λαιμού, κατήγγειλε ότι η προσπάθεια της Περιφέρειας Ιωαννίνων και του δήμου Ζαγορίου για επέκταση των ορίων του οικισμού Τ.Κ. Παπίγκου, είχε ως στόχο «την έκδοση δύο οικοδομικών αδειών για κατοικίες γνωστού εφοπλιστή δίπλα στο χωριό, εκτός ορίων του παραδοσιακού οικισμού και εντός του πυρήνα του εθνικού πάρκου Βόρειας Πίνδου». Επισήμανε δε πως η εν λόγω αυθαίρετη ενέργεια έχει προκαλέσει μία έκρηξη αγοραπωλησιών και σε γειτονικούς αγρούς της αδειοδοτημένης έκτασης, καθώς η περιοχή αυτή διαθέτει εξαιρετικό προσανατολισμό και ανεμπόδιστη θέα προς τα φυσικά μνημεία της χαράδρας του Βίκου και των γεωλογικών σχηματισμών της Τύμφης. Επίσης κατήγγειλε πως καμία αρμόδια υπηρεσία δεν διενήργησε αυτοψία και πως «ο έλεγχος περιορίστηκε στην αποδοχή της μελέτης καθορισμού του ορίου από τον ιδιώτη μελετητή μηχανικό (του εφοπλιστή), ο οποίος με τη σειρά του επικαλέστηκε την ταύτιση με την ανάρτηση των (αυθαίρετων) ψηφιοποιημένων ορίων από το Δήμο στο  Κτηματολόγιο».

Επίσης από την πλευρά του ΜΕΡΑ25, υπήρξε ενδιαφέρον με επίκαιρη ερώτηση προς τον υπουργό Περιβάλλοντος. Την ερώτηση απηύθυνε ο βουλευτής Κρίτων Αρσένης, ο οποίος έκανε λόγο για παράνομες ενέργειες. Όπως τονίζει στην ερώτηση του «η αυθαίρετη ενέργεια διόρθωσης του ορίου από το Δήμο προκάλεσε τη «νομιμοποίηση» της άδειας δόμησης εντάσσοντας την υπό δόμηση έκταση εντός του ορίου οικισμού, καθορίζοντάς την ως το νότιο όριο του οικισμού του μεγάλου Παπίγκου διότι πλέον το κοιμητήριο βρίσκεται βόρεια της εν λόγω έκτασης».

«Το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου περιλαμβάνεται στο δίκτυο των περιοχών Natura 2000 και ως ενταγμένο στους προστατευμένους οικισμούς του Ζαγορίου, είναι υποψήφιο για την ένταξη στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Τέτοιες ενέργειες θίγουν την ακεραιότητα του οικισμού υπονομεύοντας την υποψηφιότητα του Ζαγορίου, αναφέρει ο βουλευτής και ζητά άμεσα να διακοπούν οι επεμβάσεις στην περιοχή, τουλάχιστον μέχρι να επανεξεταστεί το περιεχόμενο του φακέλου και η νομιμότητα της αδειοδότησης» τόνισε ο Κ.Αρσένης.

Ωστόσο η απάντηση που έλαβε από τον υφυπουργό Περιβάλλοντος Ν. Ταγαρά, για μία ακόμη φορά κατέδειξε την ανευθυνότητα των αρμοδίων. Όπως είπε ο υφυπουργός, ναι μεν δεν μπορεί να γίνει αυθαίρετη επέκταση ορίων του οικισμού χωρίς προεδρικό διάταγμα, αλλά μέχρι αυτό να αποδειχθεί διοικητικά, δηλαδή με απόφαση του ΣτΕ, ισχύουν οι αποφάσεις του δήμου και της περιφέρειας, που κρίνουν ότι τα επίμαχα οικόπεδα και συνεπώς τα κτίσματα, είναι εντός σχεδίου και άρα νόμιμα. Παρότι αυθαίρετα…

Δήλωση Σπύρου Ψαρούδα, Διευθυντή ΚΑΛΛΙΣΤΩΣ και Συντονιστή έργου LIFE ARCPROM

Τις ευθύνες των αρμόδιων αρχών επισημαίνει με  δήλωση του στην Parallaxi, ο Σπύρος Ψαρούδας, διευθυντής της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Καλλιστώ», η οποία διακρίνεται για το έργο και τις δράσεις της για την προστασία της άγριας ζωής στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου. Όπως τονίζει:

“Ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, λίγους μήνες πριν την κατάργησή του και την ενσωμάτωσή του στον νεότευκτο ΟΦΥΠΕΚΑ, διαπίστωσε και κατήγγειλε εργασίες διάνοιξης, διαπλάτυνσης και χαλικόστρωσης ενός αγροτικού δρόμου, δίπλα στον οικισμό του Μεγάλου Πάπιγκου και μέσα στον πυρήνα του Εθνικού Πάρκου. Δυστυχώς, οι αρμόδιες αρχές δεν αντέδρασαν όπως όφειλαν. Ήδη, στους διεκδικούμενους αγρούς, δίπλα στον οικισμό, γίνονται εκτεταμένες εκχωματώσεις.

Η Περιβαλλοντική Οργάνωση «Καλλιστώ», που συντονίζει την περίοδο αυτή Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα LIFΕ για τη Συνύπαρξη της Αρκούδας με τον Άνθρωπο μέσα σε τέσσερα Εθνικά Πάρκα της Ιταλίας και της Ελλάδας, μεταξύ των οποίων και το Εθνικό Πάρκο Β. Πίνδου (βλ. http://lifearcprom.uowm.gr/el/), έχει το δικαίωμα, αλλά και τη συμβατική υποχρέωση, να ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να αναλάβει πρωτοβουλίες ενάντια σε κάθε έργο ή σχέδιο που μπορεί να υπονομεύσει τις προσπάθειες του Προγράμματος LIFE ή να υποβαθμίσει το καθεστώς προστασίας της περιοχής.

Με επιστολές μας προς την Πολεοδομία Ιωαννίνων το Δασαρχείο και το Υποθηκοφυλακείο Κόνιτσας ήδη ζητήσαμε χαρτογραφικό υλικό και άλλες πληροφορίες σχετικές με τη νομιμότητα της αδειοδότησης των έργων”.