EE: “Κλειδί” η Ελλάδα για την απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο
Τα νεότερα για την ενεργειακή κρίση και όχι μόνο μετά το ξέσπασμα του πολέμου.
Κλειδί για την ολική απεξάρτηση της Νοτιοανατολικής Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο αποτελούν οι νέες υποδομές εισαγωγής και διαμετακόμισης φυσικού αερίου που αναπτύσσονται στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Παράλληλα, πέρα από τα έργα που βρίσκονται στο στάδιο της υλοποίησης, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξέδωσε την περασμένη εβδομάδα θετική γνωμοδότηση.
Η γνωμοδότηση αφορά στην κατασκευή του αγωγού EastMed (Κύπρος – Ελλάδα – Ιταλία) προσδιορίζοντας τις προκαταρκτικές περιβαλλοντικές απαιτήσεις το έργου.
Τα έργα για τα οποία έκανε αναφορά η ΕΕ
Ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός φυσικού αερίου, που αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το καλοκαίρι, η νέα δεξαμενή υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα που επίσης αναμένεται να λειτουργήσει το καλοκαίρι, η πλωτή δεξαμενή υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη το 2023 είναι τα πρώτα έργα στα οποία έκανε ονομαστική αναφορά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις ανακοινώσεις που έγιναν την περασμένη εβδομάδα για το πρόγραμμα RePower EU που αποσκοπεί στην υποκατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου αλλά και των υδρογονανθράκων συνολικά, ανεξαρτήτως προέλευσης, με περαιτέρω ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών, διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού, ενίσχυση της εξοικονόμησης ενέργειας.
«Μόνο το 2022 έχουν τεθεί ή θα τεθούν σε λειτουργία έργα κοινού ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest, PCI) με συνολική πρόσθετη ικανότητα μεταφοράς αερίου 20 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως, όπως π.χ. ο αγωγός διασύνδεσης φυσικού αερίου μεταξύ Πολωνίας και Λιθουανίας, ο αγωγός διασύνδεσης Πολωνίας-Σλοβακίας, ο αγωγός Βαλτικής μεταξύ Πολωνίας και Δανίας, ο αγωγός Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB).
Οι τερματικοί σταθμοί LNG στην Κύπρο (2 bcm/έτος) και στην Αλεξανδρούπολη στην Ελλάδα (5 bcm/έτος) πρόκειται να λειτουργήσουν το 2023. Επιπλέον, αρκετά PCI αερίου αναμένεται να ολοκληρωθούν τα επόμενα χρόνια, τα οποία περιλαμβάνουν πολλά έργα αποθήκευσης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη (Ελλάδα, Ρουμανία, Βουλγαρία) καθώς και το LNG Gdansk στην Πολωνία (τουλάχιστον 6 bcm/έτος).
Ανάγκη επιτάχυνσης των εργασιών
Εξάλλου, η υποστήριξη της επέκτασης του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου στα 20 bcm ετησίως θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην εξασφάλιση του εφοδιασμού με φυσικό αέριο για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη (Ελλάδα και Ιταλία στην αρχή) και τα Δυτικά Βαλκάνια», τονίζεται στην ανακοίνωση της Κομισιόν. Τα έργα αυτά, προστίθεται, θα βοηθήσουν την Ευρώπη και τα Βαλκάνια να εξαρτώνται λιγότερο από τις ρωσικές προμήθειες, ενώ επισημαίνεται η ανάγκη επιτάχυνσης των εργασιών για την ολοκλήρωσή τους.
Ο νότιος διάδρομος φυσικού αερίου καταλήγει στον αγωγό ΤΑΡ που διασχίζει τη Β. Ελλάδα από τον Έβρο έως τα σύνορα με την Αλβανία και συνεχίζει με το υποθαλάσσιο τμήμα ως την Ιταλία. Ο ΤΑΡ έχει μεταφορική ικανότητα ύψους 10 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως με δυνατότητα διπλασιασμού στα 20 δισεκατομμύρια.
Σε σχέση με τον αγωγό EastMed το ΥΠΕΝ επισημαίνει στην εγκριτική απόφαση ότι θα πρέπει:
Να επιδιωχθεί η μεγιστοποίηση της συμβατότητας του έργου με τα ευαίσθητα στοιχεία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Να αποφευχθούν σχεδιαστικές επιλογές που θα ήταν δυνατόν να συμβάλλουν στην πρόκληση διαταραχών του θαλάσσιου περιβάλλοντος, περιλαμβανόμενων των υποθαλάσσιων κατολισθήσεων, της διαταραχής υδριτών μεθανίου κ.ά.
Να ενσωματωθούν στο σχεδιασμό του έργου όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αποφυγή πρόκλησης σημαντικής υποβάθμισης – ως προς την ποιότητα, την οικολογική αξία, και την έκταση – οικοτόπων κοινοτικής σημασίας.
Να εξεταστεί η δυνατότητα υλοποίησης της εναλλακτικής (Alt2) στην περιοχή που εμπίπτει στο δίκτυο Natura 2000 «Οροπέδιο Φολόης», σύμφωνα με τη γνωμοδότηση του Φορέα Διαχείρισης Κοτυχίου – Στροφυλιάς και Κυπαρισσιακού Κόλπου.
Να εκτιμηθούν αναλυτικά οι αναμενόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις που απορρέουν από την ευπάθεια του έργου σε κινδύνους σοβαρών ατυχημάτων ή καταστροφών που σχετίζονται με το έργο, περιλαμβανόμενων των γεωκινδύνων του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με την απόφαση ο αγωγός θα έχει συνολική μεταφορική ικανότητα 21 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων το χρόνο. Αποτελείται από:
-Το θαλάσσιο τμήμα Κύπρος – Κρήτη που περιλαμβάνει δύο αγωγούς, μήκους 690 και 740 χιλιομέτρων αντίστοιχα από τα οποία 400 χλμ. βρίσκονται εντός ελληνικής επικράτειας, δυναμικότητας 11 και 10 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων αντίστοιχα.
-Σταθμούς μέτρησης και συμπίεσης στην Κρήτη
-Υποθαλάσσια όδευση από την Κρήτη έως την Πελοπόννησο.
-Το χερσαίο τμήμα του αγωγού 48″ που διασχίζει την Πελοπόννησο από το σημείο προσαιγιάλωσης νοτιοανατολικά της Π.Ε. Λακωνίας έως το σημείο προσαιγιάλωσης βορειοδυτικά της Π.Ε. Αχαΐας, στη νότια ακτή του Πατραϊκού Κόλπου.
-Τον κλάδο Μεγαλόπολης, που προβλέπεται να συνδέσει τον αγωγό με το Εθνικό Σύστημα στην περιοχή της Μεγαλόπολης (περιοχή Περιβόλια).
-Το υποθαλάσσιο τμήμα του αγωγού που διασχίζει τον Πατραϊκό Κόλπο έως την θέση προσαιγιάλωσης νοτιοδυτικά της Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας.
-Το χερσαίο τμήμα του αγωγού που διασχίζει τη Δυτική Ελλάδα, από τη θέση προσαιγιάλωσης έως το σταθμό συμπίεσης του έργου Ποσειδών στο Φλωροβούνι (νοτιοδυτικά της Π.Ε. Θεσπρωτίας).
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Πώς πληρώνει η Ελλάδα τη Gazprom – Εφτασε η ώρα για εξόφληση της Ρωσίας
Εφτασε και για την Ελλάδα η κρίσιμη ώρα της πληρωμής για το ρωσικό φυσικό αέριο του Απριλίου, η πρώτη που πρέπει να γίνει με βάση το περίφημο διάταγμα Πούτιν που ορίζει τον μηχανισμό των δυο λογαριασμών στην Gazprom Bank και την τελική πληρωμή σε ρούβλια.
«Η Ελλάδα θα πληρώσει για το αέριο κανονικά, με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές της Κομισιόν και με τρόπο που δεν θα παραβιάζονται οι κυρώσεις», εξηγούν στην «Η» κυβερνητικοί αξιωματούχοι, προσθέτοντας πως η Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ) θα πληρώσει (σ.σ. αν δεν έχει ήδη πληρώσει) την ρωσική Gazprom για τις προμήθειες αερίου του Απριλίου ακολουθώντας και το παράδειγμα άλλων μεγάλων εταιρειών της Ευρώπης, όπως της Γερμανίας και της Ιταλίας.
Είναι προφανές πως η Ελλάδα δεν θα μπορούσε στην παρούσα φάση να διακινδυνεύσει ένα κλείσιμο της στρόφιγγας από τη Ρωσία, την στιγμή που ξεκινά με τους καλύτερους οιωνούς μια πολλά υποσχόμενη τουριστική περίοδος κι ενώ παίρνει μπρος η βαριά βιομηχανία της χώρας. Πολύ, δε, περισσότερο, όταν το φυσικό αέριο είναι εκτός κυρώσεων και ήδη μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία και η Ιταλία -αλλά και άλλες, έχουν προχωρήσει στις πληρωμές που τους εξασφαλίζουν αδιάλειπτη ροή του ρωσικού αερίου.
Αρκεί να αναφέρει κανείς πως σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του οίκου Moody’s, από τη Ρωσία προέρχεται το 39% των εισαγωγών φυσικού αερίου της Ελλάδας. Συνεπώς, αν και η Ελλάδα είναι σε καλύτερη θέση από άλλες ευρωπαϊκές χώρες -όπως για παράδειγμα η Γερμανία- ως προς την διαφοροποίηση πηγών εφοδιασμού -λόγω της Ρεβυθούσας και του TAP- και πάλι η ρωσική εξάρτηση δεν είναι καθόλου αμελητέα.
Το θρίλερ και η Κομισιόν σε ρόλο… Πυθίας
Το θρίλερ με τα ρούβλια βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη από τις 31 Μαρτίου, όταν ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν υπέγραψε το διάταγμα που ορίζει τον νέο μηχανισμό πληρωμής για το ρωσικό αέριο σε ρούβλια. Η στάση της Κομισιόν παρέμεινε σε τεχνοκρατικό επίπεδο έως το τέλος επί της ουσίας «θολή» ως προς το αν τα κράτη-μέλη μπορούν ή δεν μπορούν να ακολουθήσουν πλήρως την νέα διαδικασία, σεβόμενα σε κάθε στάδιο εκ παραλλήλου τις κυρώσεις προς την Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας.
Αν και σε επίπεδο δηλώσεων και πολιτικής η ρητορική ήταν απόλυτη ως προς τα ρούβλια και τον δεύτερο λογαριασμό στην Gazprombank, σε επίπεδο ουσίας οι νομικές οδηγίες της Κομισιόν ήταν λίγο-πολύ σαν τους χρησμούς της Πυθίας, τουλάχιστον στη μορφή που έφταναν στους δημοσιογράφους.
Πριν από λίγα 24ωρα, η Κομισιόν εξέδωσε την δεύτερη, αναθεωρημένη οδηγία της για τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να πληρώσουν οι ευρωπαϊκές εταιρείες την ρωσική Gazprom χωρίς να σπάνε τις κυρώσεις. Η κοινοτική οδηγία δεν εμποδίζει τις εταιρείες να ανοίξουν λογαριασμό στη ρωσική Gazprombank και τις επιτρέπει να αγοράζουν αέριο, σύμφωνα με τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία.
Ωστόσο δεν υπήρχε καμία αναφορά -ούτε λέξη για την ακρίβεια- για την απαίτηση της Μόσχας να ανοίξουν οι εταιρείες και έναν δεύτερο λογαριασμό σε ρούβλια, ο οποίος, με βάση το διάταγμα του Βλαντιμίρ Πούτιν, είναι αναγκαίος για την ολοκλήρωση της πληρωμής.
Ό,τι δεν απαγορεύεται, επιτρέπεται…
Οι κυρώσεις της ΕΕ «δεν εμποδίζουν τους οικονομικούς φορείς να ανοίξουν τραπεζικό λογαριασμό σε μία καθορισμένη τράπεζα (σ.σ. εν προκειμένω στην Gazprombank) για πληρωμές που οφείλονται βάσει συμβολαίων για την παροχή αερίου, στο νόμισμα που καθορίζεται στα συμβόλαια», αναφέρει η οδηγία δείχνοντας προφανώς προς τον πρώτο λογαριασμό που άνοιξαν οι εταιρείες σε ευρώ ή δολάρια.
Η προϋπόθεση είναι οι πληρωμές που γίνονται σε ευρώ ή δολάρια να απαλλάσσουν οριστικά τον οικονομικό φορέα από τις υποχρεώσεις πληρωμής με βάση τα συμβόλαια αυτά, χωρίς καμία κάποια άλλη πράξη από την πλευρά του αναφορικά με την πληρωμή. Για τον σκοπό αυτό, οι φορείς αυτοί θα πρέπει να κάνουν μία ξεκάθαρη δήλωση ότι οι συμβατικές υποχρεώσεις τους εκπληρώνονται ήδη με την πληρωμή σε ευρώ ή δολάρια».
Και τα ρούβλια; Πουθενά. Οι αγορές και διεθνείς αναλυτές διαβάζοντας πίσω από τις γραμμές εκτίμησαν πως οι νέες οδηγίες έκλεισαν… το μάτι στα ρούβλια του Πούτιν, καθώς ό,τι δεν απαγορεύεται ρητά, μάλλον σιωπηρώς επιτρέπεται, ιδίως σε συνθήκες ενεργειακής ασφυξίας. Αυτό ήταν και το σήμα που περίμεναν τα νομικά γραφεία των εταιρειών για να προχωρήσουν στις ενέργειες τους.
Την επόμενη μέρα η σύγχυση, ωστόσο, επέστρεψε, καθώς ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Eric Mamer, δήλωσε πως το άνοιγμα λογαριασμού σε ρούβλια θα ήταν «πέρα από τις ενδείξεις που δώσαμε στις χώρες – μέλη για ό,τι επιτρέπεται με βάση το καθεστώς. Οτιδήποτε πέρα από το άνοιγμα λογαριασμού στο νόμισμα της σύμβασης στην Gazprombank και την πληρωμή σε αυτό τον λογαριασμό και στη συνέχεια την έκδοση ανακοίνωσης που να λέει ότι με αυτό θεωρείται ότι έχει ολοκληρωθεί η πληρωμή, είναι αντίθετο με τις κυρώσεις», είπε ο Mamer.
Τελικά την λύση την έδωσε η ζωή και η πραγματικότητα.
Τι ανακοίνωσαν χώρες και μεγάλες εταιρείες
Η ιταλική Εni ανακοίνωσε ότι άνοιξε στην Gazprom δύο λογαριασμούς, ένα σε ευρώ και έναν σε ρούβλια, για να συνεχισθεί η ροή του ρωσικού αερίου, ενώ και η γερμανική εταιρεία Uniper και η αυστριακή OMV αναμένουν ότι θα βρουν τρόπο να συνεχίσουν τις αγορές. Η ιταλική εταιρία πρόσθεσε ότι η απόφαση ελήφθη με σεβασμό στο διεθνές πλαίσιο κυρώσεων και με τη σύμφωνη γνώμη των ιταλικών αρχών.
Η γαλλική ενεργειακή εταιρεία Engie ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιήσει την επόμενη πληρωμή της στην Gazprom σε ευρώ πριν το τέλος του μήνα καθώς οι δύο εταιρείες συμφώνησαν σε μία λύση που ευθυγραμμίζεται με τις ευρωπαϊκές κυρώσεις, ενώ η γερμανική RWE δήλωσε ότι έχει ανοίξει λογαριασμό στη Ρωσία για να πληρώσει σε ευρώ.
Η Σλοβακία επίσης πλήρωσε. «Πληρώσαμε σε ευρώ την οφειλή μας προς τη Gazprom», δήλωσε ο Προκιπτσάκ σε συνέντευξή του στην κρατική τηλεόραση της Σλοβακίας RTVS, εξηγώντας ότι η πληρωμή έγινε στις 17 Μαΐου. «Πραγματοποιήθηκε σε ευρώ διότι και ο ίδιος ο λογαριασμός εκδόθηκε σε ευρώ από τη Gazprom. Στη συνέχεια τα χρήματα εστάλησαν στον λογαριασμό της Gazprom και έχω λάβει επιβεβαίωση ότι έχουν παραληφθεί», επεσήμανε ο ίδιος. «Τώρα γίνεται η μετατροπή του συναλλάγματος η οποία θα ολοκληρωθεί με την καταβολή ρουβλιών στη Gazprom και μετά από αυτό θα συνεχιστεί η παροχή φυσικού αερίου», συνέχισε. «Η μετατροπή του συναλλάγματος είναι εκτός του ελέγχου της SPP», τόνισε ο Προκιπτσάκ
Σύμφωνα με το Bloomberg, που επικαλείται πηγές στην Gazprom, τουλάχιστον 10 ευρωπαϊκές εταιρείες προμήθειας φυσικού αέριου έχουν ανοίξει λογαριασμούς στην Gazprombank JSC, φτάνοντας στους 20 συνολικά που ετοιμάζονται να πληρώσουν σε ρούβλια για το ρωσικό αέριο που εισάγουν, ενώ άλλες 14 ευρωπαϊκές εταιρείες ζητούν τα έγγραφα που χρειάζονται ώστε να τους δημιουργήσουν άμεσα.
Σε αντίθετη τροχιά η Φινλανδία, η οποία όμως βρίσκεται γενικώς σε τροχιά “σύγκρουσης” με τη Ρωσία λόγω της ενταξιακής πορείας που ξεκίνησε προς το ΝΑΤΟ. Δήλωσε επισήμως πως αρνείται να πληρώσει σε ρούβλια και η Ρωσία κλείνει αύριο, Σάββατο, τη στρόφιγγα. Η Φινλανδία είναι η τρίτη χώρα που χάνει το ρωσικό αέριο μετά την Πολωνία και την Βουλγαρία, επειδή αρνείται να πληρώσει σε ρούβλια.
Πηγή: Ημερησία
Υπογράφτηκε η συμφωνία Κατάρ – Γερμανίας για LNG
Συμφωνία για ενεργειακή συνεργασία με το Κατάρ, για την προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και υδρογόνου, υπέγραψε σήμερα η γερμανική κυβέρνηση, στο πλαίσιο της προσπάθειας απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
«Το Κατάρ έχει τεράστιες δυνατότητες στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ειδικά στην παραγωγή “πράσινου” υδρογόνου» και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ενδιαφέρεται να τις αξιοποιήσει, δήλωσε ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε με τον Εμίρη του Κατάρ, Ταμίμ Μπιν Χαμάντ Αλ Θάνι. Η προμήθεια του LNG θα ξεκινήσει από το 2024.
«Θέλουμε το αμερικανικό εργοστάσιο υγροποιημένου αερίου Golden Pass στο Τέξας, στο οποίο η Qatar Energy κατέχει το 70%, να είναι έτοιμο έως το 2024 ώστε να μπορέσουμε να παραδώσουμε στη Γερμανία», είχε δηλώσει νωρίτερα ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του Κατάρ Σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι στην Handelsblatt, διευκρινίζοντας ότι αργότερα θα προστεθεί επιπλέον όγκος φυσικού αερίου.
«Η επέκταση της παραγωγής στο κοίτασμα φυσικού αερίου North Dome θα ολοκληρωθεί το 2026, ενδεχομένως ήδη και το 2025», σημείωσε.
Το North Dome είναι το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου στον κόσμο, το οποίο μοιράζονται στον Περσικό Κόλπο το Κατάρ και το Ιράν. Το αργότερο έως το 2026, η παραγωγή φυσικού αερίου του Κατάρ θα αυξηθεί από 77 που είναι σήμερα σε 126 εκατομμύρια τόνους LNG. Απαντώντας πάντως σε ερώτηση σχετικά με την ακριβή ποσότητα που θα διατεθεί στην Ευρώπη, ο Ταμίμ Μπιν Χαμάντ Αλ Θάνι δήλωσε ότι δεν είναι ειδικός, αλλά δεσμεύθηκε ότι η χώρα του «θα προσφέρει ό,τι μπορεί για την ενεργειακή ασφάλεια» στην Ευρώπη.
Ο καγκελάριος Σολτς δήλωσε ακόμη ότι οι δύο χώρες προσβλέπουν στην ενίσχυση της συνεργασίας τους και σε τομείς όπως η υψηλή τεχνολογία, ενώ ανέφερε ότι η υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ και ο ομόλογός της από το Κατάρ θα έχουν στο μέλλον στενή συνεργασία. Επαίνεσε δε τον ρόλο του κράτους του Κόλπου στη διαμεσολάβηση μεταξύ της Δύσης και των Ταλιμπάν.
Δυο ομάδες εργασίας
Το γερμανικό υπουργείο Οικονομίας ανακοίνωσε σήμερα τη σύσταση δύο ομάδων εργασίας. Η πρώτη, για το LNG και το υδρογόνο, θα προωθήσει τις εμπορικές σχέσεις στον τομέα και θα δημιουργήσει ένα φόρουμ για συζήτηση σχετικά με υποδομές και ρυθμιστικά ζητήματα.
Η δεύτερη ομάδα, για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ενεργειακή απόδοση και τη διαχείριση φορτίου, θα ασχοληθεί με την ανάπτυξη δυνατοτήτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και συναφή ζητήματα, όπως οι αγορές υποδομών και ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, θα πρέπει να προωθηθεί ο διάλογος για λύσεις ενεργειακής απόδοσης, οι οποίες «μπορούν να συμβάλουν στην απαλλαγή από τις εκπομπές καυσαερίων στα κτίρια, τις μεταφορές και τη βιομηχανία», επισημαίνει το υπουργείο Οικονομίας.
Ερώτηση για τους Γερμανους ομοφυλόφιλους
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου στην καγκελαρία, ο Εμίρης του Κατάρ ερωτήθηκε ακόμη εάν στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου, που θα φιλοξενήσει φέτος η χώρα του, είναι ευπρόσδεκτοι και οι γερμανοί ομοφυλόφιλοι, για να απαντήσει: «Όλοι είναι ευπρόσδεκτοι στη Ντόχα. Δεν σταματούμε κανέναν με διαφορετικό υπόβαθρο ή αντιλήψεις από το να έρθει στη Ντόχα. Το Κατάρ είναι πολύ φιλόξενη χώρα. Εκατομμύρια άνθρωποι επισκέπτονται τη χώρα μας. Το Παγκόσμιο Κύπελλο είναι μια εξαιρετική ευκαιρία άνθρωποι από διαφορετικά σημεία του κόσμου να έρθουν και να βιώσουν και να καταλάβουν τον πολιτισμό μας. Θέλουμε να έρθουν για το ποδόσφαιρο αλλά και για τον πολιτισμό μας. Ζούμε όλοι σε έναν πλανήτη, αλλά ο καθένας μας έχει διαφορετική κουλτούρα. Τους καλωσορίζουμε όλους. Σεβόμαστε τις άλλες κουλτούρες και θέλουμε οι άνθρωποι να σέβονται τη δική μας».
Ο κ. Σολτς από την άλλη πλευρά, απαντώντας σε ερώτηση εάν, λόγω των διακρίσεων στο Κατάρ, η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου θα μποϋκοτάρει τη διοργάνωση, απέρριψε την υπόθεση, αποφεύγοντας ταυτόχρονα την απευθείας κριτική στην κυβέρνηση του Κατάρ: «Θα συζητήσουμε και για τα ανθρώπινα και τα πολιτικά δικαιώματα», δήλωσε, επισημαίνοντας ότι έχουν σημειωθεί βελτιώσεις σε ό,τι αφορά τα εργατικά δικαιώματα, αλλά βεβαίως «πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης».
Πηγή: Η Ναυτεμπορική
Παγκόσμιο σοκ από την αύξηση της τιμής των εμπορευμάτων
Από την αρχή του χρόνου, ο δείκτης CRB, ο οποίος περιλαμβάνει τις τιμές 19 εμπορευμάτων (ενέργεια, μέταλλα και γεωργικά προϊόντα), έχει εκτιναχθεί περισσότερο από 33% (και σχεδόν 54% σε διάστημα ενός έτους).
Στην ενεργειακή κρίση και τις αναταράξεις στην εφοδιαστική αλυσίδα, που είχαν ξεκινήσει από το 2021, ήρθε να προστεθεί και ο πόλεμος στην Ουκρανία, γεγονός που έχει απογειώσει τις τιμές των εμπορευμάτων, απειλώντας να προκαλέσει ύφεση και κοινωνική αναταραχή. «Η άνοδος των τιμών των εμπορευμάτων στον απόηχο του πολέμου στην Ουκρανία είναι πιθανό να επιβαρύνει την παγκόσμια ανάπτυξη και να αυξήσει τον πληθωρισμό» εκτιμά η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS). Προειδοποιεί ότι η αρνητική αυτή εξέλιξη θα μπορούσε να μειώσει το ΑΕΠ των ανεπτυγμένων οικονομιών κατά 0,7 μονάδες έως το 2023 και να αυξήσει τον πληθωρισμό κατά μία μονάδα. «Οι τιμές του αργού πετρελαίου έχουν αυξηθεί περισσότερο από 30%, του φυσικού αερίου στην Ευρώπη κατά περισσότερο από 60%, των τροφίμων και των μετάλλων έχουν επίσης αυξηθεί» σημειώνουν οι αναλυτές της BIS.
Στην περίπτωση της Ρωσίας, οι δυτικές κυρώσεις δεν θα μειώσουν μόνο την προσφορά ενεργειακών προϊόντων, αλλά και αυτή των λιπασμάτων, γεγονός που «θα μειώσει τις αποδόσεις της παγκόσμιας αγροτικής παραγωγής» επισημαίνουν οι αναλυτές. «Η Ρωσία, που υπόκειται στις δυτικές κυρώσεις, και η Ουκρανία, μια χώρα που υποφέρει από την καταστροφή του πολέμου, αντιπροσωπεύουν μαζί το 10% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου και σιταριού, το 5% του καλαμποκιού και περισσότερο από το 20% της παγκόσμιας παραγωγής φυσικού αερίου. Είναι επίσης απαραίτητο να προστεθεί η σημαντική παραγωγή μετάλλων στις δύο χώρες -10% στο νικέλιο και 35% στο παλλάδιο, που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή αεροσκαφών, αυτοκινήτων και ημιαγωγών.
Αντίκτυπο στον πληθωρισμό
Η μείωση της προσφοράς εμπορευμάτων που προκλήθηκε από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει αντίκτυπο στην παγκόσμια ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. «Μια αύξηση 10% στις τιμές του πετρελαίου που προκαλείται από τη χαμηλή παγκόσμια προσφορά αργού μειώνει το ΑΕΠ κατά μέσο όρο για τις ανεπτυγμένες οικονομίες κατά 0,5%, μετά από 2 χρόνια» λένε οι αναλυτές της BIS.
Η εξέλιξη αυτή πυροδοτεί και τις πληθωριστικές πιέσεις, καθώς η αύξηση της τιμής του πετρελαίου κατά 10% αυξάνει τον πληθωρισμό κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες. Το υψηλό κόστος των πρώτων υλών μετακυλίεται άμεσα στα καταναλωτικά προϊόντα, για παράδειγμα το αργό στην βενζίνη, και το σιτάρι στο ψωμί, αλλά και έμμεσα μέσω της βιομηχανικής παραγωγής, όπως στην περίπτωση των μετάλλων, που αυξάνουν την τιμή του τελικού προϊόντος για τον καταναλωτή και μειώνουν την αγοραστική δύναμη.
Με βάση τις τρέχουσες τάσεις στις τιμές των εμπορευμάτων, η BIS εκτιμά ότι αναμένεται να αυξηθεί ο πληθωρισμός κατά μια ποσοστιαία μονάδα στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Ηδη ο πληθωρισμός έφτασε στα επίπεδα ρεκόρ του 7,4% σε διάστημα ενός έτους στη ζώνη του ευρώ τον Απρίλιο.
Η εναλλακτική της Ιβηρικής
Μήπως τελικά οδεύουμε σε ένα πετρελαϊκό σοκ, όπως στη δεκαετία του 1970, όπως λέει ο γάλλος υπουργός Οικονομίας, Μπρουνό Λε Μερ; Οι ειδικοί της BIS δεν συμφωνούν με αυτή την εκτίμηση: «Το 1973, οι τιμές του πετρελαίου είχαν διπλασιαστεί σε μια εβδομάδα, και το 1979, σε ένα χρόνο» λένε και εξηγούν: «Σήμερα, οι τιμές του αργού είναι λίγο πάνω από 50% υψηλότερες από εκείνες που ήταν στις αρχές του 2022. Και σε πραγματικούς όρους βρίσκονται κάτω από τα επίπεδα των αρχών της δεκαετίας του 2010.
Οι αναλυτές της BIS επισημαίνουν επίσης ότι σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1970, χρειάζεται η μισή ποσότητα πετρελαίου για να παραχθεί η ίδια μονάδα ΑΕΠ.
Έχει αλλάξει και το θεσμικό πλαίσιο. Η νομισματική πολιτική δεν ασκείται πλέον απευθείας από τις κυβερνήσεις, οι οποίες τη χρησιμοποίησαν πολιτικά, αλλά από ανεξάρτητες κεντρικές τράπεζες που έχουν στόχο ο πληθωρισμός να κινείται γύρω στο 2%.
Αυτή η αλλαγή έθεσε τον πληθωρισμό υπό έλεγχο, σε αντίθεση με τη δεκαετία του 1970.
Αν και το σενάριο του ενδεχόμενου στασιμοπληθωρισμού όπως στη δεκαετία του 1970 φαίνεται απίθανο, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, από την άλλη πλευρά, η διατήρηση των υψηλών και ασταθών τιμών των πρώτων υλών θα μπορούσε να διαταράξει την παγκόσμια οικονομία. Άλλωστε, υπάρχει και η εναλλακτική: Όπως τονίζει ο Φάμπιο Μπαλμπόνι, οικονομολόγος της HSBC, «στην Ισπανία και την Πορτογαλία, για παράδειγμα, δόθηκε το πράσινο φως από την ΕΕ να μειώσουν τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος. Η τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται από τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής στην Ιβηρική Χερσόνησο αναμένεται να φτάσει κατά μέσο όρο τα 50 ευρώ/MWh τους επόμενους 12 μήνες έναντι 95 ευρώ αυτή τη στιγμή». Η κίνηση αυτή «θα μειώσει τον πληθωρισμό τους κατά περίπου 1,5 ποσοστιαίες μονάδες» τονίζει ο οικονομολόγος της HSBC.
Πηγή: Η Ναυτεμπορική, Μιχάλης Ψύλος