«Εύθραυστη» η επιδημιολογική εικόνα – Αγορές με χρονόμετρο ή αυστηρους ελέγχους;

Χθες καταγράφηκε ένας από τους χαμηλότερους αριθμούς τεστ για τον κορονοϊό (9.394 από τα οποία επιβεβαιώθηκαν 436 κρούσματα) και αριθμός ρεκόρ στους ημερήσιους εμβολιασμούς (έγιναν 19.989 εμβόλια), αριθμοί που αποτυπώνουν τις σύνθετες «επιχειρήσεις» που βρίσκονται σε εξέλιξη σε διαφορετικά μέτωπα, αλλά με κοινό στόχο τον έλεγχο του κορονοϊού.

Η επιδημιολογική εικόνα φαινόταν σταθεροποιημένη σύμφωνα με τα στοιχεία της περασμένης εβδομάδας, όμως τα διαθέσιμα στοιχεία των τελευταίων τριών ημερών δείχνουν ότι στην ούτως ή άλλως εύθραυστη αυτή εικόνα αρχίζουν να εμφανίζονται λεπτές ρωγμές. Τα κρούσματα που καταγράφηκαν δείχνουν άνοδο συγκρινόμενα με τα αντίστοιχα των αντίστοιχων ημερών της περασμένης εβδομάδας. Χθες από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) ανακοινώθηκαν 436 κρούσματα (τη Δευτέρα 18 Ιανουαρίου τα κρούσματα ήταν 320), την περασμένη Κυριακή ήταν 334 και την Κυριακή 17 Ιανουαρίου 237, ενώ το Σάββατο 23 Ιανουαρίου ήταν 605, 95 περισσότερα από εκείνα που είχαν καταγραφεί το Σάββατο 16 Ιανουαρίου.

Το γεγονός ότι στην Αττική συγκεντρώνονται καθημερινά σχεδόν τα μισά από τα θετικά κρούσματα κορωνοϊού και οι εισαγωγές ασθενών με λοίμωξη covid-19 στα νοσοκομεία παραμένει ένα… σταθερό πλην καθόλου καθησυχαστικό δεδομένο της επιδημίας. Αργός παραμένει ο ρυθμός υποχώρησης των διασωληνωμένων ασθενών στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), με 286 ανθρώπους να δίνουν σκληρή μάχη μέσα σε αυτές.

Παρότι χρειάζονται δεδομένα τουλάχιστον επτά ημερών, φαίνεται να διαμορφώνεται ανοδική τάση στον αριθμό των κρουσμάτων. Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων και κυβέρνηση βρίσκονται σε επιφυλακή, καθώς έχουν συσχετίσει τη σταθερή πορεία της επιδημίας με τη σταδιακή άρση των μέτρων. Η φράση «εφόσον τα επιδημιολογικά δεδομένα το επιτρέψουν» έχει ακουστεί σε όλους τους τόνους από επιστήμονες και κυβερνητικούς αξιωματούχους στις αναφορές τους για την αποκλιμάκωση των μέτρων και το χρονοδιάγραμμα της άρσης των περιορισμών. Το άνοιγμα του λιανεμπορίου βασίστηκε σε αυτήν ακριβώς τη σταθεροποιημένη επιδημιολογική εικόνα, ενώ με τα δεδομένα της πρώτης εβδομάδας λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων δόθηκε το πράσινο φως και για την επιστροφή των μαθητών στα γυμνάσια και τα λύκεια από την ερχόμενη Δευτέρα, 1η Φεβρουαρίου. Πλέον όμως ανοίγει και πάλι το ενδεχόμενο των ανατροπών και του επανασχεδιασμού της επιστροφής στη μερική κανονικότητα.

Οι μεταλλάξεις

Ως αέναο πόλεμο των ανθρώπων με τους ιούς, που δεν έχει τέλος, μόνο ανακωχές, χαρακτήρισε τις μεταλλάξεις, η ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, κυρία Μαρία Θεοδωρίδου, αναφερόμενη στη βρετανική μετάλλαξη, κατά την τακτική εβδομαδιαία ενημέρωση για τον εμβολιασμό κατά του κορωνοϊού, στο υπουργείο Υγείας.

«Τα εμβόλια κατά της covid-19 δεν φαίνεται να επηρεάζονται από τις μεταλλάξεις του κορονοϊού του Ηνωμένου Βασιλείου και της Νότιας Αφρικής. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, πως εφησυχάζουμε. Γι’ αυτό λειτουργεί και το εθνικό δίκτυο παρακολούθησης μεταλλάξεων. Δεν διακυβεύεται η αποτελεσματικότητα του εμβολίου με τις μεταλλάξεις» τόνισε η κυρία Θεοδωρίδου, προσθέτοντας πως οι μεταλλάξεις του νέου κορονοϊού είναι πιο αργές από εκείνες του ιού της γρίπης.

Σύμφωνα με την καθηγήτρια, από τους εμβολιασμούς που έχουν διενεργηθεί μέχρι σήμερα στη χώρα μας δεν έχουν προκύψει ανεπιθύμητες ενέργειες.

Συνολικά, όπως ανέφερε ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), υπεύθυνος για το επιχειρησιακό σχέδιο του εμβολιασμού, κ. Μάριος Θεμιστοκλέους, έχουν εμβολιαστεί περισσότερα από 69.000 άτομα ηλικίας άνω των 85 χρόνων, περισσότεροι από 88.000 υγειονομικοί ΕΣΥ και ιδιωτικού και 10.700 φιλοξενούμενοι και εργαζόμενοι σε Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων.

Από αυτούς, οι 168.900 έχουν λάβει την πρώτη δόση και άλλοι 7.880 έχουν λάβει και τη δεύτερη δόση. Επίσης, συνολικά έχουν κλειστεί 649.000 ραντεβού για εμβολιασμό, με τα 404.000 να αφορούν ραντεβού για τη δεύτερη δόση.

Το «παράθυρο» λοίμωξης στους εμβολιασμένους

Με αφορμή τη χθεσινή συρροή κρουσμάτων κορωνοϊού σε ΜΦΗ στο Μαρούσι όπου είχε γίνει εμβολιασμός προσωπικού και φιλοξενουμένων από Κινητή Μονάδα (ΚΟΜΥ) του ΕΟΔΥ, η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, εξήγησε γιατί έγινε αυτό και πως μπορεί να αποτραπεί.

«Ο εμβολιασμός γίνεται σε δύο φάσεις με την 1η δόση να εξασφαλίζει αντισώματα στο 52% την 15η ημέρα. Ο εμβολιασμός δεν τελειώνει με την πρώτη δόση και είναι απαραίτητο η 2η δόση να γίνει χωρίς αναιτιολόγητες καθυστερήσεις. Με τη δεύτερη δόση το ποσοστό της προστασίας υπερβαίνει το 95%. Κατά τη διάρκεια της πρώτης δόσης, παράγονται αντισώματα, υπάρχει όμως παράλληλα και ένα «παράθυρο» που επιτρέπει τη λοίμωξη ενός ατόμου που ήδη έχει εμβολιαστεί. Οι περισσότερες «αστοχίες» του εμβολίου, είναι ακριβώς τις πρώτες ημέρες μετά από τον εμβολιασμό, ενώ ο κίνδυνος λοίμωξης μειώνεται σταθερά μετά από τη 12η μέρα από τον εμβολιασμό. Το «παράθυρο» αυτό δικαιολογεί γιατί μεμονωμένα άτομα ή και πολλά άτομα, όπως συμβαίνει και συνέβη και στη χώρα μας σε δομές, μετά από τον εμβολιασμό με την πρώτη δόση, νόσησαν» είπε η κυρία Θεοδωρίδου.

Για τον λόγο αυτό όπως υπογράμμισε η καθηγήτρια είναι σημαντικό να τηρούνται όλα τα μέτρα προστασίας, η χρήση μάσκας, η τήρηση απόστασεων, η υγιεινή, για τις εβδομάδες που πρέπει να παρέλθουν μέχρι τη δημιουργία ανοσίας.

Ωστόσο, η πρώτη δόση βοηθάει ώστε να μην εκδηλωθεί σοβαρή νόσηση. Ο εμβολιασμός πρέπει να συμπληρωθεί μετά την ανάρρωση για την κάλυψη του ατόμου.

Αυτό προβλέπεται να γίνει και στην περίπτωση των φιλοξενουμένων και των εργαζομένων της ΜΦΗ που εμβολιάστηκαν και μετά διαγνώστηκαν θετικοί στον κορωνοϊό, με ή χωρίς συμπτώματα.

Μέχρι χθες το βράδυ είχαν διακομιστεί σε νοσοκομεία της Αττικής (Ευαγγελισμός, Σωτηρία, Σισμανόγλειο) τουλάχιστον 23 ηλικιωμένοι που διέμεναν στη Μονάδα.

Οι παραλαβές εμβολίων

Σε ό,τι αφορά τον ημερήσιο ρυθμό των εμβολιασμών, που χθες έσπασε το ρεκόρ του μέχρι τώρα διαστήματος, δηλαδή από τις 27 Δεκεμβρίου 2020, ο κ. Θεμιστοκλέους τόνισε πως εξαρτάται από τις ποσότητες εμβολίων που παραδίδουν οι εταιρείες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία των παραλαβών που ανέφερε, από τη Pfizer παραλήφθηκαν χθες άλλες 100.000 δόσεις. Μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου αναμένονται άλλες 815.000 δόσεις και μέχρι το τέλος Μαρτίου η Pfizer συνολικά θα έχει παραδώσει 1.415.000 δόσεις, όπως ήταν και το αρχικό χρονοδιάγραμμα παραδόσεων.

Η AstraZeneca θα παραδώσει μέχρι τέλος Φεβρουαρίου 410.000 δόσεις και μέχρι τέλος Μαρτίου άλλες 330.000 δόσεις.

Από την εταιρεία Moderna η Ελλάδα θα παραλάβει συνολικά 20.000 δόσεις τον Ιανουάριο (έχει παραλάβει 8.000), άλλες 115.000 δόσεις το Φεβρουάριο και 105.000 δόσεις το Μάρτιο.

Σύμφωνα με τον κ. Θεμιστοκλέους, μέχρι το καλοκαίρι θα έχει εμβολιαστεί σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού, κυρίως αυτοί που είναι πιο ευπαθείς και πιο ευάλωτοι στον ιό.

Ψώνια με χρονόμετρο;

Οι εικόνες συνωστισμού που παρατηρήθηκαν σε πολλούς εμπορικούς δρόμους της χώρας, όπως η Ερμού στην Αττική, εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού, προβληματίζουν κυβέρνηση και ειδικούς.

Το δίλημμα που τίθεται είναι εάν πλέον οι αγορές θα γίνονται με χρονόμετρο ή με ακόμη αυστηρότερους αστυνομικούς ελέγχους.

Από την κυβέρνηση έχει γίνει σαφές πως αν τα κρούσματα κορονοϊού αυξηθούν, θα ληφθούν μέτρα για να μην εξαπλωθεί η διασπορά. Ετσι, κάθε μέρα που περνάει ολοένα και ωριμάζει το σενάριο της εφαρμογής μέσω κινητού τηλεφώνου, η οποία θα καταγράφει σε πραγματικό χρόνο το δίωρο που έχει στη διάθεσή του ο πολίτης για να κάνει τα ψώνια του. Προκειμένου λοιπόν να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να κλείσει το λιανεμπόριο, σε περίπτωση που υπάρχει αύξηση των κρουσμάτων, η κυβέρνηση υιοθετεί ένα άλλο μοντέλο που περιλαμβάνει εφαρμογή στο κινητό, sms, αλλά και έγγραφη βεβαίωση για τους ηλικιωμένους.

Ετσι, λοιπόν, είναι πολύ πιθανό ακόμη και από το Σάββατο, 30 Ιανουαρίου ή την Κυριακή, 31 Ιανουαρίου, ανάλογα με τις εικόνες που θα υπάρχουν από τους εμπορικούς δρόμους, να ενεργοποιηθεί το σχέδιο «χρονόμετρο για ψώνια». Τι σημαίνει; Ότι οι πολίτες θα είναι με το… κινητό στο χέρι για τα ψώνια τους στα καταστήματα. Αν τα κρούσματα αυξηθούν και για να αποφευχθεί το κλείσιμο των καταστημάτων, θα μπει χρονόμετρο στα ψώνια των καταναλωτών μέσω της πλατφόρμας e – katanalotis

Πώς θα γίνονται τα ψώνια… με το χρονόμετρο

Οι καταναλωτές θα μπορούν να μπαίνουν μία φορά την ημέρα στην πλατφόρμα και θα πρέπει μέσα στο χρονικό περιθώριο των δύο ωρών να κάνουν όλες τις αγορές τους. Ο καταναλωτής είτε θα «κατεβάζει» από το κινητό του την εφαρμογή e-katanalotis, η οποία θα έχει το σχετικό χρονόμετρο είτε θα μπορεί να στέλνει SMS με τον κωδικό 2 στο 13033 και να του αποστέλλεται link με το χρονόμετρο. Το χρονόμετρο θα ενεργοποιείται με το πάτημα του link και θα μετρά αντίστροφα τις δύο ώρες ενώ θα επιτρέπεται μία φορά την ημέρα η ενεργοποίησή του.

Τι θα γίνει με τους ηλικιωμένους

Σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο Ανάπτυξης, από το χρονόμετρο θα μπορούν να εξαιρεθούν οι ηλικιωμένοι, οι οποίοι θα συνεχίσουν να συμπληρώνουν το ειδικό έντυπο με τις επιτρεπόμενες ώρες για να κάνουν τα ψώνια τους. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το πρωί της Τρίτης θα γίνει σύσκεψη για να εξεταστεί το θέμα του χρονομέτρου και να βρεθούν οι βέλτιστες λύσεις για την αποφυγή του συνωστισμού έξω από τα καταστήματα. Βεβαίως, ερωτηματικό παραμένει τι θα γίνει με ανθρώπους νεαρής ηλικίας, οι οποίοι δεν θα μπορούν να συνδεθούν με την εφαρμογή e – katanalotis, είτε γιατί δεν έχουν smartphone είτε γιατί δεν έχουν κινητό τηλέφωνο.

Η ύπαρξη μίας τέτοιας εφαρμογής αφενός απαιτεί την κατοχή όχι μόνο κινητού τηλεφώνου, αλλά και συγκεκριμένα smartphone ώστε να μπορεί να υποστηρίζει αυτές τις λειτουργίες. Ζήτημα επίσης γεννάται και με τη διάθεση της εφαρμογής από τα app stores, καθώς η πρόσβαση σε αυτά δεν είναι δεδομένη για όλες τις συσκευές. Σε κάθε περίπτωση ενδεχόμενη υιοθέτηση μιας εφαρμογής με χρονόμετρο θα απαιτήσει συμβατότητα με τους κανόνες της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, αλλά και του GDPR, διαδικασίες που είναι σχετικά χρονοβόρες. Η ευθυγράμμιση με όλους τους κανόνες προστασίας προσωπικών δεδομένων είναι και η αιτία, για την οποία δεν προχώρησε ποτέ στην Ελλάδα η ανάπτυξη εφαρμογής ιχνηλάτησης, αντίστοιχης με αυτήν που υπάρχει σε αρκετές χώρες της Ευρώπης και όχι μόνο.

Οσο για την πρόταση του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) περί υιοθέτησης διαφορετικού διακριτού κωδικού μετακίνησης στο 13033 για τα καταστήματα τροφίμων σε σχέση με τα υπόλοιπα καταστήματα του λιανεμπορίου (π.χ. το «7»), προκειμένου να διαχωριστεί ο χρόνος των αγορών για είδη πρώτης ανάγκης σε σχέση με τα λοιπά είδη, δε φαίνεται να βρίσκει – επί του παρόντος τουλάχιστον – πρόσφορο έδαφος αφενός επειδή εκτιμάται ότι θα «μπερδέψει» τους καταναλωτές και αφετέρου διότι θεωρείται ότι παρέχει πρόσθετα και πιο διακριτά προσωπικά δεδομένα για τις μετακινήσεις των πολιτών.

ΠΗΓΗ: ethnos.gr / protothema.gr