Eκκενώνεται από την αστυνομία η ιστορική κατάληψη “Rosa Nera”

Αστυνομική επιχείρηση με ισχυρές δυνάμεις σημειώθηκε στις πέντε ξημερώματα του Σαββάτου στο λόφο Καστέλι στο παλιό λιμάνι των Χανίων.

Σκοπός ήταν η εκκένωση της κατάληψης Rosa Nera που βρίσκεται στα κτίρια πάνω από το λιμάνι, κτίριο που ανήκει στο Πανεπιστήμιο και έχει καταληφθεί πριν 16 χρόνια, λειτουργώντας ως χώρος δραστηριοτήτων και πολλών προγραμμάτων και εκδηλώσεων.

Σημειώνεται ότι, είχε προαναγγελθεί η εν λόγω επέμβαση.

Επί τόπου βρέθηκαν από το πρωί ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις των ΜΑΤ και ειδικοί φρουροί από Χανιά, Ρέθυμνο Ηράκλειο και Αθήνα.

Κατά την επιχείρηση, οι κάθετοι δρόμοι που οδηγούν στο λόφο αποκλείστηκαν από την κυκλοφορία και η πρόσβαση απαγορεύτηκε.

Στη διασταύρωση των οδών Κανεβάρω και Αγίου Μάρκου, όπου οδηγεί στην πλατεία έξω από τα κτίρια, είχαν συγκεντρωθεί άτομα του αντιεξουσιαστικού χώρου, προς διαμαρτυρία για την εκκένωση.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, 16 άτομα βρίσκονταν εντός της κατάληψης κατά τη διάρκεια της εκκένωσης.

Οι διαμαρτυρόμενοι της συλλογικότητας, που είχαν προσέλθει στην περιοχή από νωρίς το πρωί, φώναζαν συνθήματα και επιχείρησαν να πλησιάσουν το όχημα.

Οι αστυνομικές δυνάμεις, όπως βλέπετε και στο βίντεο του zarpanews.gr, έκαναν χρήση χημικών μεταξύ των οποίων δακρυγόνα και βομβίδες κρότου λάμψης.

Μεταξύ των προσαχθέντων, οι οποίοι έχουν μεταφερθεί στην Αστυνομική Διεύθυνση Χανίων, βρίσκονται και μετανάστες οι οποίοι φιλοξενούνταν στο κτίριο.

Από τους 16 συλληφθέντες οι 14 αφέθηκαν ελεύθεροι

Πρόκειται για μια από τις ιστορικές ελληνικές κατάληψης, στην οποία έχουν συμπαρασταθεί πολλές ελληνικές προσωπικότητες. Η εκκένωση της έρχεται λίγες μέρες μετά τις εκκενώσεις σε ανάλογες καταλήψεις της Θεσσαλονίκης.

Λίγα λόγια για το ιστορικό κτίριο 

Η Rosa Nera (μαύρο ρόδο) είναι κτίριο το οποίο κατασκευάστηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας 1870-1880 και βρίσκεται στα Χανιά στο λόφο Καστέλι στο κέντρο της Μινωικής Κυδωνίας, στον οικιστικό πυρήνα της πόλης, στο πιο κεντρικό σημείο της παλιάς πόλης των Χανίων με θέα το ενετικό λιμάνι.

Το κτίριο κατασκευάστηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας 1870-1880 και αξιοποιήθηκε ως οίκημα από τον Πασά. Μετά την επανάσταση του 1897-1898 και την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους, το κτίριο πέρασε στον Πρίγκιπα Γεώργιο, ο οποίος είχε οριστεί ως ύπατος αρμοστής έως και το 1905. Κατά την Περίοδο της Γερμανικής Κατοχής το κτίριο αξιοποιήθηκε από τους Ναζί καθώς εγκαταστάθηκε η κομαντατούρα της Γκεστάπο. Τα υπόγεια του κτιρίου αξιοποιήθηκαν ως κελιά για βασανιστήρια. Τέλος την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας του Παπαδόπουλου, εγκαταστάθηκε η στρατιωτική διοίκηση και η Ε.Σ.Α, χρησιμοποιήθηκε ως έδρα της 5ης Μεραρχίας του Στρατού, όπου έμεινε και σαν όνομα το κτίριο της Μεραρχίας. Το 1985 το κτίριο της Μεραρχίας περνάει από το Υπουργείο Άμυνας στο Υπουργείο Παιδείας, όπου στην συνέχεια δίνεται στο νεοσύστατο Πολυτεχνείο Κρήτης για να στεγάσει τις εκπαιδευτικές του δραστηριότητες. Από το 1985 έως και το 2004 το κτίριο δεν αξιοποιήθηκε με κανένα τρόπο.

Τον Ιούνιο του 2004 μία αυτόνομη ομάδα κατέλαβε το κτίριο και το ανακήρυξε για πρώτη φορά ελεύθερο χώρο. Από ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο μετατράπηκε σε ένα χώρο στέγασης αλλά και σε ένα χώρο πολιτιστικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων. Με συλλογική εργασία, καθαρίστηκε ο χώρος από απορρίμματα, με προσωπικά έξοδα της ομάδας έγιναν επισκευές και η συντήρηση του κτιρίου. Η ενέργεια αυτή αν και παράνομη σύμφωνα με τους νόμους περί εκμετάλλευσης κρατικής ιδιοκτησίας, αντιμετωπίστηκε πολύ διχαστικά από τον κοινωνικό βίο, γεγονός που οφείλεται κυρίως σε μεγάλες διαφορές στις πολιτικές πεποιθήσεις μεταξύ πολιτών.

Η κατάληψη της Rosa Nera, δεν διεκδικεί την ιδιοκτησία του κτηρίου, αλλά υποστηρίζει ότι πρέπει να υπάρχει το δικαίωμα κοινωνικής χρήσης αχρησιμοποίητων και εγκαταλελειμμένων επί χρόνια κτηρίων με σκοπό την κάλυψη αναγκών. 

Δημιουργήθηκαν πολλοί χώροι, οι οποίοι αξιοποιούνται ελεύθερα και δωρεάν. Το κτίριο της Rosa Nera διαθέτει αίθουσα θεάτρου, αίθουσα προβολών και συνελεύσεων, δανειστική βιβλιοθήκη και αίθουσα βιβλιοπαρουσιάσεων, παιδικό στέκι, χαριστικό παζάρι, συλλογική Κουζίνα και συλλογικό αντί- εμπορευματικό καφενείο. Πραγματοποιούνται ετησίως πολλές καλλιτεχνικές και κοινωνικές δραστηριότητες όπως συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, ανοιχτές συζητήσεις για επίκαιρα θέματα (με τον όρο να είναι χωρίς εισιτήριο), ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που φιλοξενήθηκαν πρόσφυγες και μετανάστες εργάτες που είχαν πρόβλημα στέγασης. 

Οι αποφάσεις για μικρά και μεγάλα ζητήματα, παίρνονται από τις εβδομαδιαίες ανοιχτές γενικές συνελεύσεις, χωρίς να υπάρχει κάποια ιεραρχία ή κάποιος αρχηγός, όλοι είναι ίσοι και έχουν το δικαίωμα να θέσουν την άποψη τους όπως και θέματα προς συζήτηση.

Από το 2004 έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες και συζητήσει από τις τοπικές αρχές των Χανίων αλλά κυρίως από εκπαιδευτικό ίδρυμα για εκκένωση της κατάληψης και αξιοποίηση του χώρου από το Πολυτεχνείο Κρήτης. 

Το Μάρτιο του 2014 η Σύγκλητος του πανεπιστημίου αποφάσισε να προχωρήσει στην παραχώρηση του κτιρίου της Rosa Nera και κάποιων ακόμη κτιρίων που ανήκουν στο Πολυτεχνείο Κρήτης, στην Εταιρία Αξιοποίησης Περιουσίας του Πολυτεχνείου Κρήτης, εταιρία μονομετοχική που ελέγχεται μόνο από το Πολυτεχνείο και πρόεδρος είναι ο εκάστοτε πρύτανης. Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας ήταν να γίνουν διάφορες προτάσεις για την αξιοποίηση του χώρου και κατά κύριο λόγο τέθηκε το ζήτημα ανέγερσης μεγάλης ξενοδοχειακής μονάδας.

Με ανακοίνωση του το Κοινωνικό Στέκι- Στέκι Μεταναστών εκφράζει την αλληλεγγύη του στην Κατάληψη “Ρόζα Νέρα” και καλεί σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας στις 12 το μεσημέρι στην πλατεία Δημοτικής Αγοράς.

Στην ανακοίνωση με τίτλο: “16 χρόνια αυτοοργάνωσης και αγώνα δε χωράνε στις κλίνες των πολυτελών σας ξενοδοχείων” κάνει λόγο μεταξύ άλλων για « μετατροπή της τελευταίας ελεύθερης πλατείας της παλιάς πόλης σε τουριστικό θέρετρο. Η κυβέρνηση λειτουργεί ως εντολοδόχος της εταιρείας Belvedere, η οποία έχει μισθώσει το εν λόγω ακίνητο για ιδιωτική χρήση (δημιουργία πολυτελούς ξενοδοχείου). Η εταιρεία, όπως διαβάσαμε προ λίγων ημερών απειλεί πως θα αποσυρθεί από την «αξιοποίηση» αν δεν εκκενωθεί ο χώρος από τους καταληψίες. Το μπαλάκι τώρα πέφτει στο Δημοτικό Συμβούλιο Χανίων, το οποίο καλείται να αναδιαμορφώσει το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων. Στο τελευταίο Δημοτικό συμβούλιο που τέθηκε το ζήτημα του λόφου Καστέλι, θυμόμαστε πως όλες οι δημοτικές παρατάξεις είχαν σταθεί –προς τιμή τους- ενάντια στην ξενοδοχοποίηση. Αναμένουμε τη στάση τους στην παρούσα συγκυρία υπο την απειλή των επιχειρηματιών».

H θέση της δημοτικής κίνησης Πρωτοβουλία Πολιτών – Πρώτα ο Άνθρωπος

Η δημοτική κίνηση «Πρωτοβουλία Πολιτών – Πρώτα ο Άνθρωπος» υπογραμμίζει: «Η αξιοποίηση δεν μπορεί να γίνει ούτε με όρους πλήρους εμπορευματοποίησης, ούτε αγνοώντας την ιστορικότητα των χώρων, ούτε χωρίς διαβούλευση με την κοινωνία, αλλά αναδεικνύοντας τον πολιτιστικό, ανθρωπιστικό και κοινωνικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Όταν σχεδιάζεται η παραχώρηση αυτού του συγκεκριμένου κτιρίου με το επιχείρημα της απόλυτης ανάγκης εσόδων για το Πολυτεχνείο, εύλογα γεννάται το ερώτημα γιατί δεν αξιοποιήθηκαν ή δεν αξιοποιούνται τόσα άλλα κτίρια που είναι στην κυριότητα του Πολυτεχνείου, όπως το Μεγάλο Αρσενάλι (που για χρόνια είχε παραχωρηθεί απο το Γενικό Νοσοκομείο Χανίων στο Πολυτεχνείο και παρέμενε αναξιοποίητο μέχρι που δόθηκε στο δήμο Χανίων και έγινε το ΚΑΜ), το κτίριο Παπαδοπέτρου (που εκκενώθηκε άρον άρον και με τυμπανοκρουσίες για να χάσκει αναξιοποίητο ακόμα), η Γαλλική Σχολή κ.ά. Επιπλέον, η τουριστική άνθιση των Χανίων για πολλούς λόγους είναι ευπρόσδεκτη, αλλά δεν μπορεί ούτε να υπονομεύει την καθημερινότητα των κατοίκων, ούτε να μετατρέψει εξ ολοκλήρου την Παλιά Πόλη σε υπνωτήριο και διασκεδαστήριο τουριστών».

Το κείμενο συμπαράστασης στην κατάληψη που είχαν υπογράψει 50 προσωπικότητες της Ελλάδας 

Αξιοσημείωτο είναι ότι, η Μάρω Δούκα, η Ιωάννα Καρυστιάνη και ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης, είχαν υπογράψει το 2017 το παρακάτω κείμενο:

Στο λόφο που δεσπόζει στο Ενετικό λιμάνι, “Μπαλκόνι των Χανιών” τον αποκάλεσαν, αντικριστά στο Κρητικό Πέλαγος, στο Καστέλι της παλιάς πόλης, γνωστό και ως παλίμψηστο των Χανίων, πάνω στα ερείπια της Αρχαίας Κυδωνίας και τις σημαντικές ανασκαφές που τη φέρνουν στο φως ξανά, βρίσκεται το ανεξαργύρωτης ιστορικής μνήμης κτιριακό συγκρότημα με το οποίο το 1985 “προικίστηκε” από την πόλη το Πολυτεχνείο Κρήτης. Σε έκταση 3.650 τ.μ., επιμένουν να αντέχουν τα κτίρια των παλιών Στρατώνων και Φυλακών και το υπό κατάληψη από το 2004 πρώην Στρατηγείο της 5ης Μεραρχίας. Σήμερα η διοίκηση του Πολυτεχνείου έρχεται να τα μισθώσει σε ιδιωτική εταιρεία έναντι του ποσού των 360 χιλιάδων ευρώ το χρόνο, με σκοπό να μετατραπούν σε πολυτελή ξενοδοχεία. Οι διαδικασίες που ακολουθήθηκαν προσβάλλουν κατάφωρα το πνεύμα ανοιχτού διαλόγου με την κοινωνία και την πανεπιστημιακή κοινότητα που οφείλει να έχει ένα Εκπαιδευτικό Ίδρυμα και που απαιτεί η ιστορία. Όπως είναι γνωστό, το Πολυτεχνείο έχει στην ιδιοκτησία του και άλλα ιστορικά κτίρια της πόλης, για τα οποία έχει επιδείξει ασυγχώρητη ανεπάρκεια ως προς την αξιοποίησή τους με τρόπο ωφέλιμο για την πόλη. Συνιστά μέγιστο ατόπημα ενός Δημόσιου Πνευματικού Ιδρύματος να διαχειρίζεται την ιδιοκτησία του, που είναι δημόσιος χώρος, ως προϊόν και όχι ως αγαθό. Η αξιοποίηση αυτού του σημαντικού αστικού συνόλου κτιρίων και ελεύθερου χώρου, οφείλει να σέβεται τις αξίες του δημόσιου αγαθού και να μην τις στερεί από την πόλη και τους πολίτες της. Τώρα τρίζει η συνάφεια με το παρελθόν και το μέλλον, στο μπαλκόνι των Χανιών. Ζητάμε από τη Διοίκηση του Πολυτεχνείου να επανεξετάσει αυτή την απόφαση, σε συνεννόηση με την κοινωνία και την πανεπιστημιακή κοινότητα. Ζητάμε επίσης από το Δημοτικό Συμβούλιο Χανίων και το Δήμαρχο, να ενεργοποιηθούν άμεσα προς αυτή την κατεύθυνση.

Προσωπικό στοίχημα Μητσοτάκη η εκκένωση

Για το συγκεκριμένο κτίριο, που ιδιοκτησιακά ανήκει στο Πολυτεχνείο Κρήτης έχουν εδώ και χρόνια εκπονηθεί σχέδια εκποίησής του και δημιουργίας ξενοδοχείου με πρωτεργάτη τονπρώην πρύτανη του Πολυτεχνείου και νυν υφυπουργό Παιδείας Βασίλη Διγαλάκη.

Το Νοέμβριο του 2018 στη βουλή ο Κ. Μητσοτάκης είχε πει:

«Θέλω να σας ρωτήσω ευθέως, κύριε Τσίπρα. Ανέχεστε τις καταλήψεις δημόσιων χώρων; Nαι ή όχι; Θα ήθελα να έχω μια απάντηση.

Θεωρείτε λογικό σήμερα, εντός ενός Πανεπιστημίου να υπάρχει μια συλλογικότητα, η οποία συλλογικότητα έχει στο παρελθόν ταχθεί ανοικτά υπέρ της ένοπλης βίας, η οποία καταλαμβάνει δημόσιο χώρο, απειλεί και τραμπουκίζει φοιτητές και καθηγητές και εσείς σφυρίζετε ως σαν να μη συμβαίνει απολύτως τίποτα. Ποια είναι η απάντησή σας κύριε Τσίπρα, σε αυτό; Συμφωνείτε ή διαφωνείτε; Πρέπει ή δεν πρέπει το κράτος να παρεμβαίνει σε περιπτώσεις όπου δημόσιοι χώροι τελούν υπό κατάληψη.

Αντίστοιχο περιστατικό ξέρετε, έχουμε και στα Χανιά. Οπου μια ιστορική συλλογικότητα των Χανίων έχει καταλάβει εδώ και κάποιες δεκαετίες εναν χώρο, ο οποίος ανήκει στο Πολυτεχνείο Κρήτης και ο οποίος μάλιστα χώρος, το Πολυτεχνείο θέλει να τον αξιοποιήσει και σκοντάφτει πάνω στην αδυναμία της Ελληνικής Πολιτείας να απομακρύνει αυτή τη συλλογικότητα.

Αυτό είναι εναρμονισμένο με τη δικιά σας λογική για το πώς πρέπει να λειτουργεί ένα κράτος δικαίου;»

Με πληροφορίες από τη Βικιπαιδεία