Έναν χρόνο μετά, ο γρίφος της προέλευσης της Covid-19 περιπλέκεται

Η εικόνα την ίδια ώρα χθες

Στην αρχή ο πανικός στην Κίνα, μετά η αδιαφάνεια του κομμουνιστικού συστήματος, τέλος οι κατηγορίες του Ντόναλντ Τραμπ: έναν χρόνο μετά τον θάνατο του πρώτου θύματος της Covid-19, η πολιτικοποίηση της επιδημίας απομακρύνει τις πιθανότητες να μάθουμε μια μέρα την προέλευση του ιού.

Στις 11 Ιανουαρίου 2020, το Πεκίνο ανακοίνωνε τον θάνατο, δύο ημέρες νωρίτερα, του πρώτου γνωστού θύματος του νέου κορονοϊού, ενός 61χρονου άνδρα ο οποίος έκανε τακτικά τα ψώνια του σε μια αγορά της Ουχάν, μιας μητρόπολης 11 εκατομμυρίων κατοίκων στο κέντρο της Κίνας.

Τον θάνατο αυτού του άνδρα, του οποίου ακόμη και το όνομα παραμένει άγνωστο, θα ακολουθήσουν μέσα σε διάστημα ενός χρόνου σχεδόν 1,9 εκατομμύριο άλλοι σε όλο τον πλανήτη.

Μολονότι είναι σαφές πως η επιδημία εκδηλώθηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 2019 στη μεγάλη αγορά Χουανάν της Ουχάν, όπου πωλούνταν ζωντανά άγρια ζώα, η προέλευση του νέου κορονοϊού δεν εντοπίζεται ωστόσο απαραιτήτως εκεί.

Και αυτό συμβαίνει απλούστατα επειδή χρειάζεται χρόνος για να μεταλλαχθεί ένας ιός σε σημείο να γίνει πολύ μεταδοτικός, υπογραμμίζει ο επιδημιολόγος Ντάνιελ Λάσεϊ του πανεπιστημίου Τζορτζτάουν στην Ουάσινγκτον.

Το γεγονός ότι ο ιός ήταν πολύ μεταδοτικός όταν επισημάνθηκε, τον Δεκέμβριο 2019, σημαίνει ότι κυκλοφορούσε ήδη από καιρό.

«Δεν είναι καθόλου πιθανό» ο ιός να γεννήθηκε στην αγορά της Ουχάν, σύμφωνα με τον καθηγητή Λάσεϊ. «Είχε εμφανισθεί με φυσικό τρόπο μήνες πριν, ίσως έναν χρόνο πριν, ίσως και ακόμη νωρίτερα».

— Ο ΠΟΥ παραμερισμένος —

Πρόβλημα: οι κινεζικές αρχές, θέλοντας να απαλλαγούν από κάθε ευθύνη για την εμφάνιση του ιού, επιχειρούν να επιβεβαιώσουν χωρίς αποδείξεις μια θεωρία, σύμφωνα με την οποία η επιδημία εισήχθη στην Κίνα από το εξωτερικό.

Θα επισημάνουν πως ίχνη του ιού ανακαλύφθηκαν σε λύματα στην Ιταλία ή τη Βραζιλία πριν από την εμφάνιση της ασθένειας στην Ουχάν. Όμως οι αναλύσεις αυτές δεν αποδεικνύουν τίποτε όσον αφορά την προέλευση του ιού, σύμφωνα με ειδικούς.

Από τον Ιανουάριο 2020, οι ίδιοι οι κινέζοι ειδικοί αναφέρουν ότι ο ιός προήλθε από την αγορά Χουανάν, παρά τις προηγούμενες έρευνες που αποκαλύπτουν πως μερικοί από τους πρώτους ασθενείς δεν είχαν καμιά σχέση με το μέρος αυτό.

Η πόλη της Ουχάν τίθεται σε καραντίνα στις 23 Ιανουαρίου και στη συνέχεια ολόκληρη η επαρχία, η Χουμπέι, παγιδεύοντας περισσότερους από 50 εκατομμύρια κατοίκους.

Τον Μάρτιο, το αφήγημα των αρχών αρχίζει να αλλάζει: ο επικεφαλής των κινεζικών επιδημιολογικών υπηρεσιών Γκάο Φου εξηγεί πως η αγορά δεν είναι η πηγή, αλλά «το θύμα» του ιού. Το μέρος όπου η επιδημία απλώς διογκώθηκε.

Όμως το Πεκίνο δεν παρέσχε έκτοτε καμιά άλλη πιθανή εξήγηση για την εμφάνιση του ιού και δεν έδωσε παρά λίγες μόνο πληροφορίες για τα δείγματα που ελήφθησαν στην Ουχάν.

Όσο για τους ξένους εμπειρογνώμονες, κρατήθηκαν σε απόσταση: μια ομάδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που επρόκειτο να φθάσει στην Κίνα την προηγούμενη εβδομάδα, εμποδίσθηκε την τελευταία στιγμή, με το Πεκίνο να λέει πως εξακολουθεί να «διαπραγματεύεται» με τον ΠΟΥ σχετικά με την εξέλιξη της αποστολής.

— Ίχνη που σβήσθηκαν —

Η ανακάλυψη της προέλευσης του ιού έχει εντούτοις κρίσιμη σημασία για να προληφθεί η επανεμφάνιση μιας επιδημίας. Θα επέτρεπε να προσανατολισθουν τα μέτρα πρόληψης προς τα μεν ή τα δε ζωικά είδη, να απαγορευθεί το κυνήγι τους ή η εκτροφή τους και να αποφευχθούν οι αλληλεπιδράσεις με τον άνθρωπο.

«Αν καταφέρουμε να καταλάβουμε γιατί εμφανίζονται (οι επιδημίες), θα μπορέσουμε να καταπολεμήσουμε τους φορείς τους», λέει ο Πίτερ Ντάζακ, πρόεδρος της EcoHealth Alliance, μιας ένωσης με έδρα τις ΗΠΑ που ειδικεύεται στην πρόληψη των ασθενειών.

Ο καθαρά επιστημονικός ρόλος της Κίνας επαινέθηκε διεθνώς, καθώς η χώρα μοιράσθηκε γρήγορα το γονιδίωμα του ιού, σε αντίθεση με την αδιαφανή εκ μέρους της διαχείριση της επιδημίας SARS τα έτη 2002-2003.

Η Κίνα «φάνηκε σχετικά ανοικτή», παραδέχεται η βιολόγος Νταϊάνα Μπελ του πανεπιστημίου East Anglia στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Το πρόβλημα είναι πως, μέσα στο χάος που υπήρξε στην αρχή του 2020 στην Ουχάν, ίχνη του ιού κατέστη δυνατό να σβηστούν ή να μετατοπισθούν, περιπλέκοντας ακόμη περισσότερο τον γρίφο.

«Δεν υπάρχει κάτι που να προκαλεί έκπληξη. Κάθε επιδημία εξελίσσεται με τον ίδιο τρόπο. Μέσα στο χάος και τον πανικό», παρατηρεί ο Πίτερ Ντάζακ.

— «Κινεζικός ιός» —

Από πολιτικής πλευράς αντιθέτως, το καθεστώς του προέδρου Σι Τζινπίνγκ δεν θεωρεί απαραίτητο να επεκταθεί σχετικά με τις πρώτες εβδομάδες της επιδημίας, αφού την εποχή εκείνη είχε επικριθεί ότι επιχείρησε ήδη από τον Δεκέμβριο του 2019 να «πνίξει» τις προειδοποιήσεις γιατρών.

Ένας μεταξύ αυτών, ο Λι Ουενλιάνγκ, είχε κατηγορηθεί από την αστυνομία ότι «διέδιδε φήμες», πριν πεθάνει από την Covid στις 7 Φεβρουαρίου 2020 σε ένα νοσοκομείο της Ουχάν. Ο θάνατός του προκάλεσε θυμό κατά του καθεστώτος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Όμως αφού κατάφερε να ελέγξει την επιδημία ήδη από την περασμένη άνοιξη, το Πεκίνο εμφανίζεται πλέον ως σωτήρας της ανθρωπότητας, προσφέροντας τα εμβόλιά του στις φτωχές χώρες εν είδει «παγκόσμιων δημόσιων αγαθών».

Στο πλαίσιο αυτό, δεν υπάρχει περιθώριο ανοχής για τις επικριτικές φωνές.

Στα τέλη Δεκεμβρίου, μια «πολίτης δημοσιογράφος», η οποία είχε καλύψει την καραντίνα στην Ουχάν, καταδικάσθηκε σε φυλάκιση τεσσάρων ετών.

Η στάση της αμερικανικής κυβέρνησης, όχι μόνο δεν διόρθωσε τίποτε, αλλά συνέβαλε στο να αποτρέψει τις κινεζικές αρχές να μοιρασθούν τις γνώσεις τους για τον ιό, εκτιμά ο Πίτερ Ντάζακ, ο οποίος ελπίζει σε μια βελτίωση με την αποχώρηση του Ντόναλντ Τραμπ από τον Λευκό Οίκο.

Αυτός ο τελευταίος δηλητηρίασε την ατμόσφαιρα συνεργασίας μιλώντας για «κινεζικό ιό» και λέγοντας πως αυτός ο τελευταίος μπορεί να ξέφυγε από το εργαστήριο ιολογίας της Ουχάν — ένα ενδεχόμενο που απορρίφθηκε από την επιστημονική κοινότητα.

Οι επιστήμονες εκτιμούν πως ο ιός προέρχεται από τη νυχτερίδα, αλλά εξακολουθούν να αγνοούν πιο άλλο ζώο μπορεί να χρησίμευσε ως ενδιάμεσος για να μεταδοθεί στον άνθρωπο.

«Είμαι πεπεισμένος πως στο τέλος θα βρούμε το είδος της νυχτερίδας που τον μετέδωσε, καθώς και την πιθανή οδό της μόλυνσης», λέει ο Πίτερ Ντάζακ. «Δεν θα είμαστε ποτέ σίγουροι, όμως θα έχουμε ασφαλώς στέρεες αποδείξεις».

Όμως το ζήτημα του είδους είναι δευτερεύον για την Νταϊάνα Μπελ. «Λίγο ενδιαφέρει η πηγή: αυτό που χρειάζεται είναι απλώς να βάλουμε τέλος σ’ αυτή την αναθεματισμένη ανάμιξη των ειδών στις αγορές. Πρέπει να σταματήσει το εμπόριο άγριων ζώων που προορίζονται για διατροφή».

Γερμανία: Σχεδόν 12.500 κρούσματα σε 24 ώρες

Ο αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων του SARS-CoV-2 στη Γερμανία αυξήθηκε κατά 12.497 τις προηγούμενες 24 ώρες, φθάνοντας τα 1.921.024, δείχνουν σήμερα Δευτέρα τα δεδομένα τα οποία συγκεντρώνει το Ινστιτούτο Ρόμπερτ Κοχ.

Παράλληλα, ακόμη 343 ασθενείς με την COVID-19 υπέκυψαν, με τον απολογισμό των θυμάτων της πανδημίας του νέου κορονοϊού να φθάνει ως αυτό το στάδιο τους 40.686 νεκρούς, σύμφωνα με την ίδια πηγή.

Μέρκελ: Τα χειρότερα έρχονται

Ο συνολικός αριθμός των θανάτων εξαιτίας του κορονοϊού στη Γερμανία ξεπέρασε σήμερα το όριο των 40.000, ανακοίνωσε το ινστιτούτο επιδημιολογικής επιτήρησης Ρόμπερτ Κοχ (RKI), ενώ η καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ προειδοποίησε πως οι επόμενες εβδομάδες θα αποτελέσουν «την πιο σκληρή φάση της πανδημίας».

Η Γερμανία κατέγραψε το τελευταίο 24ωρο 465 θανάτους από Covid-19, αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό τους από την αρχή της πανδημίας σε 40.343, διευκρίνισε το ινστιτούτο.

Περισσότεροι από 1,9 εκατομμύριο άνθρωποι έχουν μολυνθεί μέχρι σήμερα, με σχεδόν 17.000 νέα κρούσματα να έχουν καταγραφεί από χθες, Σάββατο.

Στο χθεσινό εβδομαδιαίο βιντεοσκοπημένο μήνυμά της, η καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ προειδοποίησε πως οι πλήρεις συνέπειες από την αύξηση των κοινωνικών επαφών στη διάρκεια των Χριστουγέννων και του Νέου Έτους δεν φαίνονται ακόμη στις στατιστικές.

Η ίδια προειδοποίησε τους Γερμανούς πως οι επόμενες εβδομάδες θα αποτελέσουν «την πιο σκληρή φάση της πανδημίας» μέχρι σήμερα, καθώς πολλοί γιατροί και ιατρικό προσωπικό εργάζονται αυτή τη στιγμή στο μάξιμουμ των δυνατοτήτων τους.

Η χώρα παρατείνει και ενισχύει το μερικό lockdown μέχρι τις 31 Ιανουαρίου και προτρέπει τους πολίτες να μειώσουν ακόμη περισσότερο τις επαφές τους.

Περισσότεροι από 5.000 νοσούντες με Covid-19 βρίσκονται αυτή τη στιγμή στις μονάδες εντατικής θεραπείας στη Γερμανία, στις οποίες άνω του 80% των κλινών είναι κατατειλημμένες.

Τα σχολεία, όπως και τα περισσότερα καταστήματα που δεν πωλούν τρόφιμα, τα μπαρ και τα εστιατόρια παραμένουν κλειστά μέχρι το τέλος Ιανουαρίου.

Η Μέρκελ παραδέχθηκε πως η εκστρατεία εμβολιασμού πήρε χρόνο για να ξεκινήσει, όμως «ο ρυθμός θα επιταχυνθεί», διαβεβαίωσε. «Το σημαντικό είναι ότι μπορούμε να πούμε: θα έχουμε αρκετά διαθέσιμα εμβόλια για όλους στη Γερμανία», πρόσθεσε.

Η Βρετανία συγκέντρωσε ένα δισ. δολάρια για τη διανομή του εμβολίου στις αναπτυσσόμενες χώρες

Η Βρετανία συγκέντρωσε από τους συμμάχους της ένα δισεκατομμύριο δολάρια (820 εκατομμύρια ευρώ) για να βοηθήσει τις “ευάλωτες χώρες’ να έχουν πρόσβαση στα εμβόλια κατά της Covid-19, ανακοίνωσε σήμερα το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών ενόψει της εικονικής επίσκεψης του επικεφαλής του ΟΗΕ στο Λονδίνο.

Το ποσό αυτό που συγκεντρώθηκε συγκεκριμένα από τον Καναδά, τη Γερμανία και την Ιαπωνία, προστέθηκε στα 548 εκατομμύρια στερλίνες (608 εκατομμύρια ευρώ) του Λονδίνου — το οποίο είχε υποσχεθεί να δίνει μια στερλίνα για κάθε 4 δολάρια που συλλέγονται — “θα επιτρέψει να διανεμηθούν φέτος ένα δισεκατομμύριο δόσεις εμβολίων κατά του κορονοϊού σε 92 αναπτυσσόμενες χώρες”, διευκρίνισε το υπουργείο σε ανακοίνωση.

“Θα είμαστε ασφαλείς από αυτόν τον ιό μόνο όταν θα είμαστε όλοι ασφαλείς, για τον λόγο αυτό επικεντρωνόμαστε σε μια παγκόσμια λύση για ένα παγκόσμιο πρόβλημα”, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Ντόμινικ Ράαμπ.

“Είναι φυσικό που με την ευκαιρία της 75ης επετείου των Ηνωμένων Εθνών, το Ηνωμένο Βασίλειο ανέλαβε την πρωτοβουλία με τους συμμάχους του να διαθέσει ένα δισεκατομμύριο δόσεις εμβολίου κατά του κορονοϊού σε ευάλωτες χώρες”, πρόσθεσε.

Η ανακοίνωση αυτή γίνεται την πρώτη ημέρα της τριήμερης εικονικής επίσκεψης στη Βρετανία του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, για τον εορτασμό της 75ης επετείου του ΟΗΕ, του οποίου η πρώτη συνεδρίαση είχε πραγματοποιηθεί στο Λονδίνο.

Σε ομιλία του κατά τη διάρκεια εικονικής τελετής, ο Γκουτέρες είπε σήμερα ότι ο κόσμος είναι “σε μια περίοδο (όμοια με εκείνη) του 1945”, αλλά ότι αυτή τη φορά είναι σε πόλεμο “κατά ενός μικροσκοπικού ιού”.

“Η πανδημία έφερε στο φως τις βαθιές ευθραυστότητες του κόσμου μας”, πρόσθεσε, εκτιμώντας ότι η επιδημία είναι μια ανθρώπινη τραγωδία, αλλά δίνει επίσης την ευκαιρία να αυξηθεί η παγκόσμια συνεργασία σε πολλά θέματα. “Οι μήνες που πέρασαν έδειξαν ότι είναι δυνατές τεράστιες αλλαγές, όταν υπάρχει πολιτική βούληση και συναίνεση για τη μελλοντική πορεία”, τόνισε ο Γκουτέρες.

Ο γενικός γραμματέας θα παραστεί τη Δευτέρα σε συνεδρίαση με τον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, τον υπουργό Εξωτερικών Ντόμινικ Ράαμπ και τον Αλοκ Σάρμα, πρόεδρο της οργανωτικής επιτροπής της Συνόδου του ΟΗΕ για το Κλίμα COP26, που οργανώνεται φέτος από τη Βρετανία στη Γλασκόβη.

Θα μετάσχει στη συνέχεια με τον Μπόρις Τζόνσον στη σύνοδο για το κλίμα “One Planet summit” που οργανώνει η Γαλλία, για την επανεκκίνηση μιας πράσινης διπλωματίας την οποία ανέκοψε η Covid-19.

Μεξικό: Πάνω από 10.000 κρούσματα του νέου κορονοϊού

Το υπουργείο Υγείας του Μεξικού ανακοίνωσε χθες Κυριακή ότι τις προηγούμενες 24 ώρες καταγράφηκαν 10.003 νέα κρούσματα του SARS-CoV-2 και 502 νέοι θάνατοι ασθενών εξαιτίας της COVID-19, με τον απολογισμό της πανδημίας του νέου κορονοϊού στη χώρα να φθάνει ως αυτό το στάδιο τους 133.706 νεκρούς επί συνόλου 1.534.039 μολύνσεων.

Για πρώτη φορά έπειτα από έξι ημέρες, ο αριθμός των ασθενών που υπέκυψαν έπεσε κάτω από το όριο των χιλίων.

Στελέχη του υπουργείου Υγείας έχουν τονίσει επανειλημμένα ότι στην πραγματικότητα, οι αριθμοί των θανάτων και των κρουσμάτων μάλλον είναι πολύ υψηλότεροι από αυτούς που καταγράφονται επίσημα.

Επίσης χθες, το υπουργείο ανακοίνωσε ότι διαγνώστηκε για πρώτη φορά ότι ασθενής έχει μολυνθεί από το μεταλλαγμένο στέλεχος του νέου κορονοϊού που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στα μέσα Σεπτεμβρίου στη Βρετανία και θεωρείται ακόμη πιο μολυσματικό. Η περίπτωση διαγνώστηκε στην πόλη Ματαμόρος, στην πολιτεία Ταμαουλίπας.

Πρόκειται για 56χρονο άνδρα που ταξίδεψε αεροπορικώς από την πρωτεύουσα στη Ματαμόρος, σύμφωνα με την πολιτειακή υπουργό Υγείας, την Γκλόρια Μολίνα. Δεν δημοσιοποιήθηκαν ούτε το όνομα, ούτε η εθνικότητά του. Οι αρχές τον χαρακτήρισαν «ταξιδιώτη από το εξωτερικό».

Σύμφωνα με τις αρχές της πολιτείας Ταμαουλίπας, μετά τη διάγνωση έγιναν τεστ σε όλους τους επιβάτες και τα μέλη του πληρώματος του αεροσκάφους με το οποίο ταξίδεψε ο άνδρας, πάντως είχαν όλα αρνητικό αποτέλεσμα.