Επιστήμονες ανακάλυψαν κατά λάθος σπάνιο και γιγάντιο «Δακτύλιο του Αϊνστάιν»
Τι είναι το εν λόγω φαινόμενο
Οι επιστήμονες βρήκαν ένα σπάνιο «Δακτύλιο του Αϊνστάιν» κοντά στη Γη… σκοντάφτοντας πάνω του σχεδόν τυχαία.
Το σπάνιο φαινόμενο εντοπίστηκε σε δοκιμαστικές φωτογραφίες που τραβήχτηκαν μέσω του «Ευκλείδη», ενός ισχυρού διαστημικού τηλεσκοπίου.
Οι αστρονόμοι τράβηξαν τις εικόνες για να επιβεβαιώσουν πως τα πάντα στον «Ευκλείδη» λειτουργούσαν όπως θα έπρεπε. Αλλά σε αυτές τις θολές δοκιμαστικές φωτογραφίες οι επιστήμονες εντόπισαν κάτι που αξίζει περαιτέρω έρευνας – και μετά από μια καλύτερη ματιά αποδείχθηκε ότι είχαν δει τον σπάνιο δακτύλιο σε έναν σχετικά κοντινό γαλαξία.
Η ανακάλυψη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Astronomy And Astrophysics, αφορά έναν κύκλο φωτός που δημιουργήθηκε από βαρυτικό φακό γύρω από έναν γαλαξία που απέχει 500 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά και ονομάζεται NGC 6505.
Αυτός ο δακτύλιος αποτελείται από φως από έναν γαλαξία που απέχει 4,42 δισεκατομμύρια έτη φωτός και αυτό που μπορεί να φανεί από τη Γη παραμορφώνεται από τη βαρύτητα.
Ο μακρινός γαλαξίας δεν έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν και δεν έχει ακόμη ονομαστεί.
Ο καθηγητής Thomas Collett, από το Ινστιτούτο Κοσμολογίας και Βαρύτητας του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ, είπε ότι τέτοιοι δακτύλιοι μπορούν να βοηθήσουν τους επιστήμονες να δοκιμάσουν τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν.
«Αυτός ο φακός είναι ιδιαίτερα ξεχωριστός γιατί βρίσκεται στην κοσμική μας “αυλή”: μόλις 500 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά.
Στην πραγματικότητα, είναι τόσο κοντά που οι αστρονόμοι παρατήρησαν για πρώτη φορά τον γαλαξία τη δεκαετία του 1880, αλλά μόνο με τη διακριτική δύναμη του “Ευκλείδη” μπορούμε πλέον να αποκαλύψουμε ότι πρόκειται για έναν βαρυτικό φακό.
Οι κοντινοί φακοί είναι συναρπαστικοί γιατί μας επιτρέπουν να δοκιμάσουμε την εγκυρότητα της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας σε αστρονομικές κλίμακες», εξήγησε.
Τι είναι ο Δακτύλιος του Αϊνστάιν
Το εν λόγω φαινόμενο, λοιπόν, προβλέπεται από τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας και είναι το αποτέλεσμα της παραμόρφωσης σε σχήμα δακτυλίου, της εικόνας ενός μακρινού γαλαξία, εξαιτίας του φαινομένου της βαρυτικής εστίασης.
Με δυο λόγια, η τεράστια μάζα του φωτεινού γαλαξία καμπυλώνει, στρεβλώνει και μεγεθύνει το φως του γαλαξία που «κρύβεται» πίσω του, λειτουργώντας σαν ένας γιγάντιος «βαρυτικός» φακός, που παραμορφώνει την εικόνα του.
Στις περισσότερες περιπτώσεις βαρυτικής εστίασης, οι εικόνες των γαλαξιών που κρύβονται πίσω από τον βαρυτικό φακό, παραμορφώνονται στο σχήμα φωτεινών τόξων.
Για να σχηματιστεί, όμως, ένας δακτύλιος Αϊνστάιν, όπως σ’ αυτήν την περίπτωση, απαιτείται μια ιδιαίτερη ευθυγράμμιση μεταξύ της πηγής (δηλ. του γαλαξία στο υπόβαθρο), του βαρυτικού φακού (δηλ. του φωτεινού γαλαξία στο κέντρο του γαλαξία) και του παρατηρητή (δηλ. του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble).
Όσο ακριβέστερη είναι η ευθυγράμμιση αυτή, τόσο «τελειότερος» είναι και ο δακτύλιος Αϊνστάιν που σχηματίζεται.
Η ανάλυση των σχετικών δεδομένων καταδεικνύει ότι ο μακρινός αυτός γαλαξίας, του οποίου το φως σχηματίζει τον δακτύλιο του Αϊνστάιν, βρίσκεται σήμερα 19.5 δισ. έτη φωτός μακριά.
