Θεσσαλονίκη: Επιστολή για τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος στο ιστορικό κέντρο

Eικόνα: Άκης Λαζάρου

Επιστολή έστειλε το Σωματείου Φίλοι του Ιστορικού Κέντρου της Θεσσαλονίκης προς τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνο Ζέρβα, σχετικά με τις υπό συζήτηση διευκολύνσεις στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος στο ιστορικό κέντρο της πόλης.

Δείτε παρακάτω την επιστολή:

Θεσσαλονίκη 9/5/2020

Προς τον

Δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Κύριο Κωνσταντίνο Ζέρβα

Θέμα: Διευκολύνσεις στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος στο ιστορικό κέντρο της πόλης

Κύριε Δήμαρχε,

Προτού τοποθετηθεί κανείς στον δημόσιο διάλογο των ημερών σχετικά με το θέμα της περαιτέρω ανάπτυξης των τραπεζοκαθισμάτων από τα καταστήματα εστίασης στον δημόσιο χώρο, είναι αναγκαίο να γίνει μια αναφορά στην σημερινή πραγματικότητα:

α) Το πραγματικό ερώτημα.

Οι ιδιοκτήτες καταπάτησαν προ πολλού τον δημόσιο χώρο και δεν περίμεναν την κρίση πανδημίας. Η αυθαιρεσία και η έλλειψη ελέγχων για ολόκληρες δεκαετίες κατέστησαν την κατάληψη των πεζοδρομίων μια ακόμη παράλογη «κανονικότητα» στην ήδη προβληματική πόλη μας. Συνεπώς, το πραγματικό διακύβευμα δεν είναι «περισσότερος χώρος στα ΚΥΕ» αλλά «ακόμη περισσότερος χώρος στα ΚΥΕ τα οποία ήδη έχουν προ πολλού καταχραστεί βάναυσα τα πεζοδρόμιά μας».

β) Η κρίση δεν είναι μόνο στην εστίαση.

Την οικονομική κρίση την βιώνει το σύνολο της κοινωνίας, όχι μόνο ο κλάδος της εστίασης. Τουρισμός, μεταφορές, υπηρεσίες, εργαζόμενοι, βίωσαν και θα συνεχίζουν να βιώνουν για άγνωστο χρονικό διάστημα τις επιπτώσεις της κρίσης ενώ την ίδια ώρα οι προβλέψεις για την ανεργία και την υποαπασχόληση είναι ζοφερές. Από τους παραπάνω, μόνο ο κλάδος της εστίασης αξιώνει να «ρεφάρει» τις απώλειές του εις βάρος των πολιτών και της κοινωνίας με το να καταπατήσει –ακόμη περισσότερο- τον δημόσιο χώρο. Τι θα γίνει αν η κάθε ομάδα που πλήττεται αξιώσει αντίστοιχα μέτρα που θα πλήττουν το σύνολο των πολιτών; Ποια θα είναι τα «αντίμετρα» προς όφελος των πεζών από την απώλεια του χώρου τους; Μπορεί ένας κλάδος μέσω των 400-500 ή και παραπάνω μελών του να αξιώνει να καταπατήσει το δικαίωμα ανθρώπινης και ανεμπόδιστης πρόσβασης ενός και πλέον εκατομμυρίου πολιτών;

γ) Είτε «ανάπτυξη» είτε «κρίση» οι χαμένοι είναι οι ίδιοι.

Ο κλάδος της εστίασης δεν περίμενε καμία κρίση για να καταχραστεί τις πλατείες και τα πεζοδρόμια των πολιτών. Από τις εποχές της ευημερίας ακόμη, ο κανόνας ήταν πως η κάθε επιχείρηση εστίασης καταπατούσε όσο χώρο μπορούσε να καταπατήσει. Τότε υπήρχε το πρόσχημα της «ανάπτυξης» την οποία δεν πρέπει οι πολίτες να εμποδίσουμε, τώρα υπάρχει η «κρίση» μπροστά στην οποία πρέπει να σωπάσουμε. Και στις δύο περιπτώσεις οι πολίτες ήταν και είναι οι χαμένοι της υπόθεσης.

δ) Ένας γιγάντιος κλάδος.

Ο αριθμός των καφέ και γενικότερα των ΚΥΕ, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό (εξ ου και τα προσβλητικά στερεότυπα που χαρακτηρίζουν την Θεσσαλονίκη ως η πόλη του «καφέ» και του «χαλαρά»). Πέρα από τις νέες αλυσίδες καφέ με τα εκατοντάδες καταστήματα, ο καφές πωλείται ακόμη και σε παντοπωλεία, φούρνους και άλλες επιχειρήσεις αναγκάζονται να βάλουν εξοπλισμό ώστε να παρέχουν και αυτή την υπηρεσία. Συνεπώς μπορεί κανείς να καταλάβει ότι αυτή η πίεση από τον κλάδο της εστίασης πηγάζει, εν μέρει τουλάχιστον, από έναν γιγάντιο κλάδο ιδιαίτερα ανταγωνιστικό. Δεν είναι αμαρτία λοιπόν τα θύματα αυτής της «μάχης» να είναι οι πολίτες; Αυτή είναι η Θεσσαλονίκη που ονειρευόμαστε; Υπάρχει όραμα και σχέδιο για την πόλη για τα επόμενα χρόνια πέρα από μιας ατελείωτης καφεδούπολης;

ε) Τα κεντρικά καφέ.

Οι επιχειρήσεις που βρίσκονται στα κεντρικότερα σημεία της πόλης είναι και αυτές που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα καθότι η μίσθωση των ιδιοκτησιών τους (τις περισσότερες φορές λόγω και της καταβολής «αέρα») είναι εξαιρετικά πολυδάπανη. Έτσι με την αγωνία τους για κερδοφορία καταφεύγουν στην λύση της αύξησης του ωφέλιμου χώρου με το να καταλάβουν ακόμη περισσότερο χώρο. Έχουμε λοιπόν την εξής στρεβλή κατάσταση: Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων κερδοφορούν χρησιμοποιώντας τον δημόσιο χώρο, οι επιχειρηματίες με τη σειρά τους αυθαιρετούν προσπαθώντας να «βγάλουν τα σπασμένα» και οι μοναδικοί χαμένοι είναι οι πολίτες οι οποίοι βλέπουν τα πεζοδρόμια να γίνονται δεξαμενές τραπεζοκαθισμάτων.

στ) Προς τι η διάκριση;

Καθημερινά στον δημόσιο διάλογο κατατίθενται προτάσεις για την αποφυγή συνωστισμών. Παραστάσεις, δρώμενα και χώροι πολιτισμού θα λειτουργούν με μειωμένη πληρότητα ενώ το ίδιο θα γίνει και στα δρομολόγια με πλοία και αεροπλάνα. Οι χώροι εργασίας αλλάζουν δομή και ωράρια ενώ υπό σκέψη είναι ακόμη και το πως θα λειτουργήσουν οι οργανωμένες παραλίες σε μια κατεξοχήν τουριστική χώρα. Την ίδια ώρα που συμβαίνουν τα παραπάνω, οι ιδιοκτήτες των ΚΥΕ δεν συμβιβάζονται με καμία απώλεια και αξιώνουν το πλέον παράλογο αίτημα να επεκτείνουν παρασιτικά ακόμη περισσότερο τις επιχειρήσεις τους.

Συμπέρασμα: Ποια Θεσσαλονίκη οραματιζόμαστε;

Τα πεζοδρόμια, οι πλατείες και τα πάρκα μας είναι δημόσια αγαθά. Είναι ο χώρος μέσα στον οποίο ζούμε εμείς, οι οικογένειές μας, οι φίλοι μας και τα παιδιά μας. Δεν είναι «αναξιοποίητος» χώρος ο οποίος περιμένει τους επιχειρηματίες να τον χρησιμοποιήσουν για να κερδοφορήσουν. Η Θεσσαλονίκη αλλά και οι γειτονικοί δήμοι, είναι ήδη σε ιδιαίτερα κακή κατάσταση. Τα πεζοδρόμια, οι διαβάσεις και οι ράμπες ΑμεΑ, όπου αυτές υπάρχουν, είναι κατηλειμμένα από αυτοκίνητα. Η πρόσβαση ιδιαίτερα για τα ΑμεΑ, τις μητέρες με καροτσάκι και τους υπερήλικους συμπολίτες μας είναι από δύσκολη έως αδύνατη. Εκατοντάδες στενά της πόλης μας έχουν πεζοδρόμια πλάτους λιγότερο από 1m και όπου αυτά υπάρχουν έχουν καταληφθεί από τα ΚΥΕ.

Ιδιαίτερα επιβαρυντική είναι και η αισθητική επιβάρυνση της πόλης αφού ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια (με ευθύνη ιδιαίτερα της προηγούμενης διοίκησης), έκαναν την εμφάνισή τους εκατοντάδες παράνομες μεταλλικές και πλαστικές κατασκευές μόνιμες και μη. Ζαρντινιέρες, τέντες, πλεξιγκλάς διαχωριστικά και πάσης φύσεως κατασκευές τοποθετήθηκαν με σκοπό την παράνομη «οριοθέτηση» από τα ΚΥΕ όλο και περισσότερου χώρου. Οριοθέτηση που δημιούργησε κατασκευές-εκτρώματα που προσβάλλουν την πόλη και αλλοιώνουν τον ιστορικό της χαρακτήρα ενώ παράλληλα είναι εξαιρετικά επικίνδυνες καθότι δεν πληρούν καμία προδιαγραφή.

Με βάση τα παραπάνω η παραχώρηση ακόμη περισσότερου χώρου στον κλάδο της εστίασης και στα ΚΥΕ είναι βαθιά αντικοινωνική πράξη αφού πλήττει το σύνολο του πληθυσμού. Τα προβλήματα που θα δημιουργήσει είναι απείρως περισσότερα και σημαντικότερα από την αύξηση του τζίρου των επιχειρήσεων.

Η Δημοτικής Αστυνομίας, η οποία , αποδεδειγμένα και πριν την πανδημία, υπερέβαλε εαυτόν και στεκόταν πάντα στο ύψος των περιστάσεων ,για να μη παραδοθεί η πόλη στην ασυδοσία, παραδόθηκε στην ασυδοσία, διαθέτει έλαχιστο ανθρώπινο δυναμικό. Θα ήταν ευκαιρία και ευχής έργον, λόγω των εκτάκτων αναγκών που έχουν ήδη δημιουργηθεί ( take-away, συνωστισμός κλπ), να αυξηθεί, ώστε οι έλεγχοι να γίνονται προς την σωστή κατεύθυνση και να είναι αποτελεσματικοί.

Είμαστε πεπεισμένοι πως το κράτος σε συνεργασία με τους Δήμους μπορεί να βοηθήσει τους επιχειρηματίες με τρόπους που αυτό γνωρίζει (φοροαπαλλαγές, ρυθμίσεις, επιδοτήσεις είναι ίσως κάποιοι από αυτούς). Η εύκολη λύση να καταληφθούν τα πεζοδρόμιά μας είναι ντροπιαστική για μια κοινωνία που θέλει να λέγεται ανθρώπινη και προοδευτική. Σας παρακαλούμε λοιπόν να μην συμπράξετε σε αυτό το μεγάλο ατόπημα σε βάρος της πόλης μας.

Ευχαριστούμε για τον χρόνο σας κι ελπίζουμε να έχουμε την απάντησή σας

Με εκτίμηση

Για το

Σωματείο Φίλων του Ιστορικού Κέντρου της Θεσσαλονίκης

Άκης Λαζάρου Πρόεδρος Δ.Σ Δημήτρης Παπαδόπουλος Γραμματέας Δ.Σ