Ευρώπη: Η αξία του χιονιού και οι συνέπειες της έλλειψής του

Η Ευρώπη περνάει έναν χειμώνα με ελάχιστο χιόνι και οι συνέπειες δεν αφορούν μόνο τα χειμερινά σπορ. Εάν η έλλειψη λιωμένων υδάτων παραταθεί, η ναυσιπλοΐα, η γεωργία και η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας θα υποφέρουν

Στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αυστρία ή την Τσεχική Δημοκρατία, η χιονοδρομική σεζόν κινδυνεύει. Σε πολλά μέρη είναι πολύ ζεστά για να εμφανιστεί το φαινόμενο του «λευκού καιρού»: αντί για χιόνι, πέφτει βροχή. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα που έχει σημαντικές συνέπειες. «Στον υδρολογικό κύκλο, το χιόνι παίζει σημαντικό ρόλο, επειδή συγκρατεί το νερό για ορισμένο χρονικό διάστημα. Το νερό που περιέχεται στο χιόνι δεν ρέει άμεσα, αλλά το κάνει το καλοκαίρι ή την άνοιξη», εξηγεί ο Ντάνιελ Φαρινότι, καθηγητής παγετωνολογίας στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας (ETH) της Ζυρίχης και στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Δασολογίας, Έρευνας Χιονιού και Τοπίου (WSL).

Μόνο όταν το χιόνι ξεπαγώνει, το λιωμένο νερό απελευθερώνεται σταδιακά στο περιβάλλον, φτάνοντας σε λίμνες και ποτάμια και στα υπόγεια ύδατα. Χωρίς τη ρυθμιστική λειτουργία του χιονιού, το νερό αυτό λείπει αργότερα, τους επόμενους μήνες. Τα ποτάμια, τα οποία συνήθως τροφοδοτούνται από το λιώσιμο του χιονιού, έχουν χαμηλότερη στάθμη.

Ναυτιλία και παροχή ενέργειας

Το νερό από το λιώσιμο του χιονιού είναι ζωτικής σημασίας ως απόθεμα νερού για τους μήνες με λιγότερες βροχοπτώσεις, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Όμως «το λιώσιμο των παγετώνων και η μείωση της χιονοστιβάδας θα μπορούσαν να επιδεινώσουν στο μέλλον τα χαμηλά επίπεδα νερού στον Ρήνο από τη Βασιλεία έως τη Βόρεια Θάλασσα», αναφέρει μελέτη της Διεθνούς Επιτροπής υδρολογίας της λεκάνης του Ρήνου (CHR), μιας ένωσης επιστημονικών οργανισμών από τα παραποτάμια κράτη κατά μήκος των οποίων ρέει ο διάσημος ευρωπαϊκός ποταμός. Είναι αλήθεια ότι τα κλιματικά μοντέλα προβλέπουν ότι στο μέλλον θα βρέχει περισσότερο το χειμώνα, αλλά η μελέτη προβλέπει ότι οι βροχοπτώσεις μάλλον δεν θα μπορέσουν να αντισταθμίσουν την έλλειψη νερού από το λιώσιμο.

Οι αυξανόμενες επιπτώσεις των χαμηλών επιπέδων νερού το καλοκαίρι είναι σημαντικές και επηρεάζουν όλους τους χρήστες νερού κατά μήκος του Ρήνου. Η μελέτη συνεχίζει με το ρίσκο ότι οι εμπορευματικές μεταφορές στον Ρήνο θα μπορούσαν να επηρεαστούν κατά μέσο όρο για περισσότερο από δύο μήνες το χρόνο μέχρι το τέλος του αιώνα. Οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσαν να παράγουν λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια και οι προμηθευτές πόσιμου νερού, καθώς και η γεωργία, θα πρέπει να προετοιμαστούν για συχνότερες ελλείψεις νερού. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα φυτά έχουν υψηλή ζήτηση για νερό τα ζεστά, ξηρά καλοκαίρια.

Λεκάνες κατακράτησης και διατήρησης νερού

Για να γίνει και πάλι διαθέσιμο περισσότερο νερό, το οποίο είναι πιθανό να λείπει όλο και περισσότερο λόγω της έλλειψης τήξης του χιονιού την άνοιξη και το καλοκαίρι, θα χρειαστούν πρόσθετες τεχνητές δεξαμενές για την αποθήκευση των χειμερινών βροχοπτώσεων, λέει ο Μάρκ Ζέμπις, κλιματολόγος στην Eurac Ερευνητική, ένα διεπιστημονικό ερευνητικό κέντρο που εδρεύει στο Νότιο Τιρόλο. Ωστόσο, αυτό αποτελεί πάντα μια επέμβαση στη φύση και, ειδικά στα βουνά, ο χώρος για αυτές τις λεκάνες συγκράτησης είναι περιορισμένος.

Ο Ρόμπερτ Στάιγκερ, γεωγράφος και ερευνητής τουρισμού στο Ινστιτούτο Οικονομικών του Πανεπιστημίου του Ίνσμπρουκ, τονίζει ότι πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη μας τι μπορεί να καλλιεργηθεί ακόμη στο μέλλον. «Στην κοιλάδα του Πο (Ιταλία), για παράδειγμα, εξετάζουμε το ενδεχόμενο να καλλιεργούμε πολύ λιγότερο ρύζι, επειδή απαιτεί πολύ νερό», εξηγεί ο Στάιγκερ της περιβαλλοντικής οργάνωσης Προστατέψτε τους χειμώνες μας (POW).

Πηγή: DW – ΕΡΤ