Η Φώφη Γεννηματά έφυγε και μένει να δούμε αν η ιστορία θα επαναληφθεί ως φάρσα…

  

Την Φώφη Γεννηματά τη θυμάμαι από την τελευταία της επίσκεψη στη ΔΕΘ, από το βράδυ στο καφέ του Βασιλικού Θεάτρου, όπου συνάντησε στελέχη, φίλους και οπαδούς του Κινήματος. Δεν ήταν όλοι εκεί. Απουσίαζε το «όλον ΠΑΣΟΚ», βλέπετε είχε ξεκινήσει η εσωκομματική κούρσα για τη ηγεσία και πολλοί κρατούσαν αποστάσεις κι επιφυλάξεις.

Όμως η Φώφη Γεννηματά ήταν εκεί ως πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής, του κόμματος που η ίδια δημιούργησε το 2017, με στόχο η κεντροαριστερά στην Ελλάδα να αποκτήσει ένα νέο πολιτικό φορέα απαλλαγμένο από τα βαρίδια του εναπομείναντος ΠΑΣΟΚ. Τη θυμάμαι για το χαμόγελο της εκείνο το βράδυ, δεν ήταν ψεύτικο αλλά πραγματικό. Χαιρόταν που ήταν εκεί, μαζί με τα στελέχη του κόμματος της. Φρόντισε να φωτογραφηθεί με όλους και δεν το έκανε για λόγους δημοσίων σχέσεων, γιατί απλά ήθελε να σφίξει χέρια.

Δεν γνωρίζω αν ήξερε τι ερχόταν. Γνωρίζω ότι στις τελευταίες της περιοδείες και επισκέψεις είχε πάρει ισχυρά παυσίπονα για να αντέξει τις πολιτικές συσκέψεις και τις δημόσιες εμφανίσεις. Μέχρι την τελευταία στιγμή έδειξε μία γενναιότητα και μία αξιοθαύμαστη συνέπεια και σοβαρότητα.

Όταν μπήκε στο νοσοκομείο, όλοι συζητούσαν για το τι θα γίνει. Οι περισσότεροι ανησυχούσαν και για την υγεία της, ανθρώπινα και «συντροφικά». Οι λίγοι, των μηχανισμών κυρίως, για το τι θα γίνει με το κόμμα και τις καρέκλες της εξουσίας. Στα πηγαδάκια και τις παρέες όλοι περίμεναν πρώτα να ξεκαθαρίσει το θέμα της υγείας της Γεννηματά και μετά να δουν τι θα γίνει με το κόμμα. «Πρώτα ο άνθρωπος» έλεγαν όλοι. Μετά ξεκίνησαν οι δηλώσεις των υποψήφιων αρχηγών να αναστέλλουν, δήθεν δραστηριότητες και να εύχονται περαστικά, αλλά σύντομα ρίχτηκαν στις προεκλογικές εξορμήσεις. Ακόμα και από το ίδιο το κόμμα, ή ίδια στάση. Αντί να ληφθεί η αναμενόμενη απόφαση από τα όποια πολιτικά όργανα του Κινήματος, την ΚΟ, το Πολιτικό Συμβούλιο, την ΚΠΕ, να παύσουν δηλαδή όλες οι προεκλογικές δραστηριότητες μέχρι να ξεκαθαρίσει το θέμα της υγείας της προέδρου του κόμματος, η κούρσα της διαδοχής συνεχίστηκε κανονικά.

Μάλιστα μπήκαν και καινούργιοι παίχτες. Κι εκεί που είχαν απομείνει 3, οι Καστανίδης, Λοβέρδος και Ανδρουλάκης, εμφανίστηκαν άλλοι τρεις, οι Κεγκέρογλου, Γερουλάνος, Χρηστίδης και στο τέλος μαζί κι ο Γιώργος Παπανδρέου. Την ίδια ώρα, οι ειδήσεις από το νοσοκομείο δεν ήταν καλές. Όλοι οι παραπάνω γνώριζαν την κατάσταση, αλλά αυτό δεν τους εμπόδισε στιγμή. Δεν έκαναν το ανθρωπίνως αναμενόμενο και αποδεκτό. Να δείξουν σεβασμό στην πρόεδρο τους. Να δώσουν δείγματα γραφής του πολιτικού ήθους και της αξιοπρέπειας που πρέπει να διακρίνει ένα πολιτικό αρχηγό.

Η εικόνα ήταν θλιβερή και τραγική συνάμα. Ιδίως για τους οικείους και φίλους της Φώφης. Στις συζητήσεις των μελών της βάσης, έβλεπες πρώτα να κυριαρχεί το ανθρώπινο και μετά το πολιτικό και το κομματικό. Στα ΜΜΕ όμως δεν κυριαρχούσε το θέμα της υγείας της Φώφης, αλλά οι προεκλογικές εξορμήσεις των υποψήφιων, οι ίντριγκες και οι διαγκωνισμοί στο παρασκήνιο και το άγχος αν θα μπει ή όχι ο Γιώργος καμαρωτός στην πασαρέλα για την προεδρία.

Δεν θα διαλυόταν το ΚΙΝΑΛ αν οι εκλογές πήγαιναν ένα μήνα πίσω. Δεν θα έχανε η κεντροαριστερά το βηματισμό της αν περίμεναν μερικές ημέρες να ξεκαθαρίσει η κατάσταση με την υγεία της προέδρου.

Κι όμως η εξουσία, και ο διαγκωνισμός για την κατάκτηση της, η μάχη για την κορυφή, έδειξαν για μία ακόμη φορά ότι ο άνθρωπος ως μονάδα, απογυμνωμένος από εξουσίες και ιδιότητες, είναι αναλώσιμος. Οι υποψήφιοι αρχηγοί απλά προσπέρασαν την Φώφη Γεννηματά και το προσωπικό της δράμα και τη μάχη που έδινε στον Ευαγγελισμό, κι επιδόθηκαν με πάθος σ’ αυτό που γνωρίζουν τόσο καλά: στο παιχνίδι της εξουσίας, στο game of thrones, στην κούρσα για την αρχηγία. Την προσπέρασαν γιατί πλέον ήταν ένας «άνθρωπος  χωρίς ιδιότητες», που έδινε τη μάχη της επιβίωσης και είχε παραδώσει τα ηνία της αρχηγίας και δεν μπορούσε να έχει άμεση συμμετοχή στην κονταρομαχία που είχε ξεκινήσει.

Μάλιστα κάποιοι θρασείς κι ανήλεοι ζητούσαν από τα παρασκήνια, η Φώφη να κάνει δήλωση στήριξης για κάποιον από τους υποψήφιους. Την ώρα που εκείνη προσπαθούσε να κρατηθεί στη ζωή, περίμεναν και απαιτούσαν να βγει και να δώσει το δαχτυλίδι. Αυτό τους έκαιγε και γι αυτό έδιναν την δική τους μάχη, όχι για τη ζωή αλλά για τον έλεγχο της ζωής. Γιατί αυτό είναι τελικά η πολιτική και γι αυτό το παιχνίδι της είναι τόσο αδυσώπητα σκληρό και κυνικό, ιδίως τις «μικρές και σκοτεινές ώρες», όταν ο άνθρωπος φτάνει στα όρια του.

Η παρακαταθήκη της Φώφης Γεννηματά για την κεντροαριστερά δεν είναι μικρή, ούτε ασήμαντη. Θα σταθώ μόνο σε κάποια κομβικά σημεία. Μπορεί κανείς να της καταλογίσει πολλά, είτε από αριστερά, είτε από δεξιά. Αλλά η Φώφη Γεννηματά έπαιξε τίμια και με συνέπεια. Δεν κορόιδεψε, δεν λαΐκισε. Ήταν αυτή που ήταν, μία κεντρώα πολιτικός που υπηρέτησε το κόμμα της με σοβαρότητα και ήθος. Δεν ήταν άμοιρη ευθυνών, ούτε πολιτικά ουδέτερη για επιλογές της πολιτικής ηγεσίας που έστειλαν τη χώρα στα τάρταρα της κρίσης.

Όμως πάλεψε για το κόμμα της, έτρεξε για τα πιστεύω της και σήκωσε το βάρος μίας ηγεσίας σε ένα ιστορικό κόμμα που διαμόρφωσε την Ελλάδα της μεταπολίτευσης και πλήρωσε για τα λάθη του.

Πήρε το ΠΑΣΟΚ διαλυμένο και καταρρακωμένο από τη φθορά της εξουσίας, τα σκάνδαλα και τη διαπλοκή και το ανάστησε στα πόδια του. Το παρέλαβε μικρό και αποδυναμωμένο, σκιά του εαυτού του, από πολύ χαμηλά, από το 4,6% που πέτυχε ο Ε. Βενιζέλος το 2015, όταν είχε καταταγεί 7^ο και τελευταίο με 13 έδρες και τον Ιούλιο του 2019 το παρέδωσε τρίτο κόμμα, με 8,10% και 22 έδρες. Δημιούργησε το ΚΙΝΑΛ συνενώνοντας σχεδόν όλες τις πολιτικές δυνάμεις και σχήματα του κέντρου και της σοσιαλδημοκρατίας, εννέα τον αριθμό, σε μία πολιτική ομοσπονδία, ή οποία τελικά ως επιλογή, παρά τα οργανωτικά και πολιτικά προβλήματα, σε μεγάλο βαθμό τη δικαίωσε και έδωσε στο χώρο μία διέξοδο. Ήταν μία από τις ελάχιστες γυναίκες που ηγήθηκαν πολιτικού κόμματος στη Ελλάδα και μία από τις δύο γυναίκες, μαζί με την Αλέκα Παπαρήγα, που στάθηκαν με αξιοπρέπεια στα έδρανα της Βουλής, ως επικεφαλής κοινοβουλευτικού κόμματος. Και αυτό πολλοί, σε μία χώρα συντηρητική και πατριαρχική σαν την Ελλάδα, δεν το χώνεψαν ποτέ.

Η Φώφη Γεννηματά τίμησε το όνομα της και αυτονομήθηκε από την πατρώα κληρονομιά της. Δεν ήταν απλά η κόρη του Γιώργου Γεννηματά αλλά η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και του ΚΙΝΑΛ, που η ιστορία του είναι συνδεδεμένη άρρηκτα με την πορεία της χώρας τα τελευταία πενήντα χρόνια. Η Φώφη πλέον δεν είναι ανάμεσα μας, αλλά παραμένει το Κίνημα Αλλαγής, το κόμμα μανδύας του ΠΑΣΟΚ, που όπως  έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου, «ιδρύθηκε για να υπηρετεί το λαό και την πατρίδα…».

Μένει τώρα να δούμε αν η ιστορία θα επαναληφθεί ως τραγωδία ή ως φάρσα, που έλεγε κι ο Κάρολος…