Γιατί ο Ιησούς ανέστησε τον Λάζαρο, για ποιο λόγο αναφέρει το γεγονός μόνο ο ευαγγελιστής Ιωάννης

Το Σάββατο του Λαζάρου ανοίγει και επίσημα την περίοδο προς τα Άγια Πάθη και την Ανάσταση.

Η έγερση του Λαζάρου από τους νεκρούς προαναγγέλλει την Ανάσταση του Κυρίου.

Το όνομα «Λάζαρος» είναι εξελληνισμένος τύπος του εβραϊκού Ελεάζαρ.

Ποιος ήταν όμως ο Λάζαρος;

Πρόσωπο της Καινής Διαθήκης, φίλος και μαθητής του Χριστού. Αδελφός της Μάρθας και της Μαρίας (η γυναίκα που άλειψε με μύρο τα πόδια του Ιησού λίγες ημέρες πριν από τη σταύρωση και στη συνέχεια τα σπόγγισε με τα μαλλιά της), με τις οποίες ζούσε στη Βηθανία, κοντά στα Ιεροσόλυμα. Στο σπίτι τους είχε φιλοξενηθεί επανειλημμένα ο Χριστός, όταν περνούσε από την περιοχή, με κατεύθυνση προς την Ιερουσαλήμ.

Κατά την Καινή Διαθήκη (Ιωάννου ια’ 1-44), μια μέρα ο Λάζαρος αρρώστησε βαριά και πέθανε. Οι αδελφές του ειδοποίησαν τον Ιησού ότι ο φίλος του ασθενεί βαρέως, αλλά εκείνος καθυστέρησε να έλθει. Στους μαθητές του είπε ότι ο φίλος του κοιμήθηκε και ότι θα μεταβεί στη Βηθανία για να τον ξυπνήσει.

Όταν έφθασε στη Βηθανία με τους μαθητές του, η Μαρία του παραπονέθηκε ότι αν ερχόταν εγκαίρως δεν θα πέθαινε ο αδελφός της.

Τότε, ο Ιησούς δάκρυσε και με φωνή μεγάλη προ του τάφου εκραύγασε: «Λάζαρε δεύρο έξω!» και ανάστησε τον Λάζαρο τέσσερεις ημέρες μετά τον θάνατό του, προκαλώντας τον θαυμασμό των παρισταμένων και το θανάσιμο μίσος των εχθρών του Φαρισαίων (Ιωάννου ια’ 45-57).

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Λάζαρος ήταν τότε 30 χρονών.

Τι απέγινε μετά την ανάσταση του;

Ο Λάζαρος έφυγε από τη Βηθανία και πήγε στο Κίτιο (Λάρνακα) της Κύπρου. Εκεί συναντήθηκε με τους αποστόλους Παύλο και Βαρνάβα, όταν μετέβαιναν από τη Σαλαμίνα στην Πάφο. Οι δυο τους ήταν που τον χειροτόνησαν επίσκοπο Λάρνακας. Τη μητρόπολη αυτή εποίμανε για δεκαοκτώ περίπου χρόνια.

Μετά την ανάσταση του ο Λάζαρος έζησε τριάντα περίπου χρόνια και τελείωσε τον επίγειο βίο του στην Κύπρο το έτος 63 μ.Χ. σε ηλικία 60 ετών.

Η παράδοση τον θέλει να γλυκαίνει όλες του τις τροφές με ζάχαρη και να μη γελάει ποτέ, παρά μόνο μία φορά. Αυτή ήταν όταν είδε κάποιον να κλέβει ένα πήλινο δοχείο, γιατί θεώρησε ειρωνικό το κάποιος που δημιουργήθηκε από πηλό να κλέβει πηλό.

Αυτό εξηγείται από το ότι, κατά την τετραήμερη παραμονή του στον Άδη η πίκρα που εισέπραξε ήταν τόσο αφόρητη που δεν μπορούσε να τη ξεχάσει.

Μια άλλη παράδοση συνδέει το πέρασμα του αγίου από την πόλη της Λάρνακας με τις εκεί κοντά ευρισκόμενες αλυκές. Ένα απέραντο αμπέλι ήταν προηγουμένως όλη εκείνη η έκταση. Κάποια φορά που περνούσε ο άγιος από εκεί είδε τον αμπελουργό να μαζεύει ωραία δροσάτα σταφύλια και να γεμίζει τα κοφίνια του. Κουρασμένος και διψασμένος όπως ήταν ο άγιος σταμάτησε κι απευθυνόμενος στον αμπελουργό με καλοσύνη του ζήτησε λίγα σταφύλια. Αυτός όμως σαν είδε τον ξένο, τον κοίταξε με περιφρόνηση και προσποιούμενος τον δυστυχισμένο του είπε:

– Πήγαινε στο καλό, άνθρωπε μου. Δεν βλέπεις πως το αμπέλι ξεράθηκε κι έγινε άλας κι εσύ μου ζητάς σταφύλια;

– Αφού το βλέπεις ξερό σαν άλας, ας γίνει άλας απήντησε ο άγιος.

Και ω του θαύματος! Όλη εκείνη η έκταση στην οποία βρισκόταν το δροσερό αμπέλι έγινε στη στιγμή μια αλυκή.

Το έτος 890 μ.Χ. μετακομίσθηκε μέρος του λείψανού του από την Κύπρο στην Κωνσταντινούπολη από τον αυτοκράτορα Λέοντα τον σοφό, ο οποίος συνέθεσε τα λόγια του εσπερινού του Λαζάρου. Στη θέση που βρέθηκαν τα λείψανα, στη σημερινή Λάρνακα, κτίστηκε ο ναός, ο οποίος σώζεται μέχρι σήμερα σε εξαιρετική κατάσταση. Πρόκειται για έναν ναό με βυζαντινά και γοτθικά στοιχεία, καμπαναριό και υπόγειους χώρους, όπου βρίσκεται και η σαρκοφάγος του αγαπημένου φίλου του Χριστού. Εκεί, το 1972, βρέθηκε σε λάρνακα μέρος του λειψάνου και η κάρα του Λαζάρου, που προφανώς τα είχαν φυλάξει μοναχοί.

Ανάσταση του Λαζάρου: Γιατί την αναφέρει μόνο ο Ευαγγελιστής Ιωάννης

Δεν έγραψαν οι άλλοι Ευαγγελιστές περί αυτού του γεγονότος, γιατί κατά την συγγραφή των Ευαγγελίων τους, ο Λάζαρος ζούσε και τον έβλεπαν και γιατί ο ίδιος ο Λάζαρος διηγούταν το θαύμα.

Ο Άγιος Ιωάννης όμως, το έγραψε μετά την κοίμηση του Λαζάρου, (στην Κύπρο το 63 μ.Χ), και μάλιστα λέγουν πολλοί, ότι για αυτό και μόνο το θαύμα, που έγινε στην Βηθανία, που ο Κύριος τον Ανέστησε ενώ ήταν ήδη τέσσερις μέρες στον τάφο, συνέγραψε το Ευαγγέλιο.

Επί τη ευκαιρία, ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, έγραψε το Ευαγγέλιο οκτώ χρόνια μετά την Ανάληψη του Ιησού, ο Ευαγγελιστής Μάρκος δέκα χρόνια μετά την Ανάληψη του Ιησού, ο Ευαγγελιστής Λουκάς δεκαπέντε χρόνια ύστερα από την Ανάληψη του Ιησού. Ο άγιος Ιωάννης το έγραψε δύο χρόνια μετά την κοίμηση του Λαζάρου ή τριάντα δύο χρόνια μετά την Ανάληψη του Χριστού.

Τα έθιμα της ημέρας

Το πιο διαδεδομένο έθιμο για το Σάββατο του Λαζάρου είναι τα «κάλαντα του Λαζάρου». Τα κάλαντα ήταν αποκλειστικά σχεδόν γυναικεία υπόθεση με τις μικρές «Λαζαρίνες» να τραγουδούν και να αναγέλλουν τη χαρμόσυνη εορτή.

Την παραμονή της γιορτής, οι Λαζαρίνες ξεχύνονταν στα χωράφια και μάζευαν λουλούδια με τα οποία στόλιζαν μικρά καλαθάκια.

Φορώντας ειδικές στολές, γύριζαν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας το Λάζαρο και εισέπρατταν μικρό φιλοδώρημα, χρήματα, αυγά, φρούτα ή άλλα φαγώσιμα.

Τα έθιμα του Λαζάρου ιδίως κατά την Τουρκοκρατία είχαν κοινωνική σκοπιμότητα αφού έτσι οι κοπέλες μπορούσαν να βρεθούν εκτός σπιτιού και να γνωρίσουν αγόρια προκειμένου να ακολουθήσουν αρραβωνιάσματα και γάμοι.

Κάλαντα του Λαζάρου από τις Λαζαρίνες – Οι στίχοι «Που ‘σαι Λάζαρε που είναι η φωνή σου, που σε γύρευε η μάνα κι αδερφή σου. Ήμουνα στη γη στη γη βαθιά χωμένος, κι από τους εχθρούς εχθρούς βαλαντωμένος. Βάγια βάγια των Βαγιών τρώνε ψάρια των κολιών, και την άλλη Κυριακή τρώνε το παχύ αρνί»

Το Σάββατο του Λαζάρου είναι μέρα στην οποία, παραδοσιακά, οι ερημίτες εγκαταλείπουν τις σκήτες τους και επιστρέφουν στο μοναστήρι για τη Μεγάλη Εβδομάδα.

Σε πολλά μέρη της Ελλάδας τα παιδιά κατασκεύαζαν ομοιώματα του Λαζάρου, τα οποία περιέφεραν στα χωριά.

Στη Σκύρο οι γυναίκες έπαιρναν την τρυπητή κουτάλα, και τοποθετούσαν σε κάθε τρύπα από μια άσπρη μαργαρίτα. Στη συνέχεια έβαζαν ένα κόκκινο γαρύφαλλο για στόμα ώστε να σχηματιστεί το πρόσωπο του Λαζάρου. Κατόπιν τον έντυναν με ένα σεντόνι και γύριζαν από σπίτι σε σπίτι όπου οι νοικοκυραίοι έδιναν στα κορίτσια αυγά, χρήματα ή κέρασμα.

Στα Τρίκαλα τα αυγά που συγκέντρωναν οι Λαζαρίνες, βάφονταν κόκκινα τη Μεγάλη Πέμπτη και προσφέρονταν στους επισκέπτες του σπιτιού.

Στην Κρήτη έκαναν έναν ξύλινο σταυρό και τον στόλιζαν με ορμαθούς από λεμονανθούς και αγριόχορτα με κόκκινα λουλούδια, τις μαχαιρίτσες.

Στην Κω συναντάμε το έθιμο της αναπαράστασης στην αρχαιότερη μορφή του. Ο θεός πεθαίνει στην ακμή της νιότης του και αμέσως ανασταίνεται, ακολουθώντας το αρχέτυπο του Άδωνι. Ένα παιδί ντύνονταν με κίτρινα λουλούδια, έτσι που να καλύπτουν ακόμη και το πρόσωπο. Σε κάθε σπίτι που πήγαιναν, όταν άρχιζαν τα άλλα παιδιά να τραγουδούν, ξάπλωνε και υποκρινόταν το νεκρό, όταν όμως έλεγαν το «Λάζαρε δεύρο έξω» σηκωνόταν.

Για την ψυχή του Λάζαρου οι γυναίκες ζύμωναν ανήμερα το πρωί ειδικά κουλούρια, τους «λαζάρηδες», τα «λαζαρούδια» ή και «λαζαράκια» λέγοντας «Λάζαρο δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις»

Στα «λαζαράκια» έδιναν το σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, όπως ακριβώς παριστάνεται ο Λάζαρος στις εικόνες. Όσα παιδιά είχε η οικογένεια τόσους «λαζάρηδες» έπλαθαν και στη θέση των ματιών έβαζαν δυο γαρίφαλα.

Πηγές:

Λάζαρος: Ο φίλος του Χριστού που αναστήθηκε – Σαν Σήμερα

Σάββατο του Λαζάρου – Ήθη και έθιμα στην Ελλάδα – Ορθοδοξία news agency

Ανάσταση του Λαζάρου: Γιατί την αναφέρει μόνο ο Ευαγγελιστής Ιωάννης – ΔΟΓΜΑ