Γιατροί Χωρίς Σύνορα: Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τον κοροναϊό

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, με την πρόσθετη εμπειρία τους από την παρέμβαση στη επιδημία του SARS, παρέχουν πληροφορίες για την σωστή ενημέρωση και προφύλαξη από τον κορονοϊό

Q01: Ποια είναι η νόσος;

Η νόσος ονομάζεται COVID-19, δηλαδή νόσος κορονοϊού (Corona Virus Disease) που εμφανίστηκε το 2019. Προκαλείται από έναν ιό ο οποίος ανακαλύφθηκε στις αρχές Ιανουαρίου στην Κίνα και ανήκει στην οικογένεια των κορονοϊών. Ο ιός φαίνεται ότι μεταδίδεται μέσω των σταγονιδίων από τον βήχα, τα οποία μολύνουν τα άτομα που τα εισπνέουν ή αγγίζουν μολυσμένες επιφάνειες. Ο ιός αυτός πλήττει το αναπνευστικό σύστημα. Τα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνουν γενική αδυναμία και πυρετό, βήχα και ορισμένες φορές πνευμονία και δύσπνοια σε μεταγενέστερο στάδιο.

Q02: Τι γνωρίζουμε για τον ιό;

Ο ιός ανακαλύφθηκε στις αρχές Ιανουαρίου από Κινέζους επιστήμονες και τώρα ονομάζεται SARS-CoV-2, λόγω των ομοιοτήτων που έχει με τον ιό που προκαλεί τη νόσο SARS. Η ονομασία της νόσου που προκαλείται από αυτόν τον νέο ιό είναι COVID-19. Οι κορονοϊοί είναι μια μεγάλη οικογένεια ιών, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι ακίνδυνοι για τον άνθρωπο. Τέσσερις τύποι προκαλούν κρυολόγημα, ενώ δύο άλλοι τύποι μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις των πνευμόνων (SARS και MERS) παρόμοιες με τη νόσο COVID-19.

Όπως όλοι οι ιοί, ο SARS-CoV-2 χρειάζεται κύτταρα ζωντανών οργανισμών για να πολλαπλασιαστεί. Ο ιός αυτός φαίνεται ότι πλήττει τα κύτταρα στους πνεύμονες, και πιθανόν άλλα κύτταρα στο αναπνευστικό σύστημα. Τα κύτταρα που μολύνονται από τον ιό παράγουν περισσότερα σωματίδια ιών, τα οποία στη συνέχεια μπορούν να μεταδοθούν σε άλλα άτομα με τον βήχα, για παράδειγμα.

Q03: Πόσο επικίνδυνη είναι η νόσος COVID-19;

Οι γνώσεις μας για τον ιό και τη νόσο εξακολουθούν να διαμορφώνονται. Πολλοί άνθρωποι που έχουν μολυνθεί με τον ιό δεν πρόκειται να νοσήσουν σοβαρά. Είναι μάλιστα πιθανό κάποιοι άνθρωποι να μην νοσήσουν καθόλου εάν μολυνθούν. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, το 82% όσων μολύνονται αναπτύσσει μια ήπια μορφή της νόσου. Το 15% αναπτύσσει μια μέτρια μορφή της νόσου, ενώ το 3% νοσεί σοβαρά.

Η νόσος φαίνεται πιο επικίνδυνη για τους ηλικιωμένους και για όσους πάσχουν από άλλες λοιμώξεις ή ασθένειες, όπως συμβαίνει συχνά με τα λοιμώδη νοσήματα. Πάνω από το 80% των θυμάτων της νόσου COVID-19 ήταν άνω των 60 ετών, ενώ πάνω από το 75% είχε προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας.

Η θνησιμότητα είναι υψηλότερη στην Ουχάν (4,9%) και χαμηλότερη στην υπόλοιπη Κίνα (2,1%). Εκτός Κίνας, είναι ακόμη χαμηλότερη (0,2%). Δεν είναι βέβαιο γιατί η θνησιμότητα ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή. Καθώς όμως εξελίσσεται η επιδημία, τα ποσοστά αυτά μπορεί να αλλάξουν.

Q04: Πόσο μεταδοτική είναι η νόσος;

Οι γνώσεις μας για τον ιό και τη νόσο εξακολουθούν να διαμορφώνονται. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί με τον βήχα των άρρωστων ατόμων. Πιθανόν ο ιός να μπορεί να μεταδοθεί από μολυσμένα άτομα που δεν έχουν συμπτώματα, ωστόσο εάν ισχύει αυτό θα αφορά μια μικρή μειοψηφία των λοιμώξεων. Το ίδιο ισχύει για τα κόπρανα των μολυσμένων ατόμων.

Καθώς έχουν αναφερθεί περισσότερα από 64.000 κρούσματα, ο ιός αυτός έχει ήδη εξαπλωθεί ευρέως, με το 99% των κρουσμάτων στην Κίνα. Ωστόσο, δεν γνωρίζουμε ακόμη πόσο εύκολα μεταδίδεται ο ιός από το ένα άτομο στο άλλο. Επομένως, είναι πολύ δύσκολο να κάνουμε επιδημιολογικές προβλέψεις.

Q05: Πώς συνδέεται με το SARS και το MERS;

Το SARS (Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο) και το MERS (Αναπνευστικό Σύνδρομο της Μέσης Ανατολής) είναι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος. Προκαλούνται από ιούς (SARS-CoV και MERS-CoV αντίστοιχα) που επίσης είναι μέλη της οικογένειας των κορονοϊών, όπως ο SARS-CoV-2.

Ο SARS ανακαλύφθηκε το 2002 στην ηπειρωτική Κίνα και εξαπλώθηκε σε διάφορες άλλες χώρες. Ο απολογισμός της νόσου ήταν πάνω από 8.000 κρούσματα και 774 θάνατοι. Από το 2004, δεν έχουν καταγραφεί νέα κρούσματα του SARS. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα πραγματοποίησαν παρέμβαση στην ηπειρωτική Κίνα, το Χονγκ Κονγκ και το Βιετνάμ για την επιδημία του SARS.

Ο MERS ανακαλύφθηκε το 2012, όταν ξέσπασε επιδημία στη Σαουδική Αραβία. Έως τώρα, έχουν καταγραφεί πάνω από 2.500 κρούσματα της νόσου και περισσότεροι από 800 θάνατοι. Ο MERS εξακολουθεί να προσβάλλει ανθρώπους περιστασιακά, κυρίως σε χώρες της Μέσης Ανατολής. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δεν έχουν πραγματοποιήσει παρέμβαση για επιδημίες του MERS.

Q06: Τι μπορεί να γίνει για την αντιμετώπιση της επιδημίας;

Προς το παρόν, οι υγειονομικές αρχές είναι υπεύθυνες για τις ενέργειες αντιμετώπισης, που περιλαμβάνουν διάγνωση του ιού, περίθαλψη των ασθενών, ανίχνευση των επαφών και έρευνες για την καλύτερη κατανόηση της νόσου. Καθώς πρόκειται για νέο ιό, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει εμβόλιο ή συγκεκριμένη θεραπεία. Στην Κίνα είναι σε εξέλιξη κλινικές δοκιμές για αρκετά αντιιικά φάρμακα. Οι γνώσεις μας για τον ιό και τη νόσο εξακολουθούν να διαμορφώνονται.

Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι σε μια επιδημία νόσου του αναπνευστικού, είναι σημαντικό να πλένουμε συχνά τα χέρια, να καλύπτουμε το στόμα και τη μύτη όταν βήχουμε ή φτερνιζόμαστε, να αποφεύγουμε τη στενή επαφή με άτομα που έχουν συμπτώματα νόσων του αναπνευστικού και να ενημερώνουμε τον γιατρό όταν αισθανόμαστε άρρωστοι. Η ενημέρωση του πληθυσμού για τον ιό και τα ενισχυμένα μέτρα πρόληψης όπως τα παραπάνω είναι βασικά στοιχεία της πρόληψης.

Q07: Τι έκαναν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα στη διάρκεια των επιδημιών του SARS και του MERS;

Στη διάρκεια της επιδημίας του SARS, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υποστήριζαν το νοσοκομείο Μπακ Μάι (Bach Mai) στο Βιετνάμ με μέτρα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων και θάλαμο απομόνωσης. Στην ηπειρωτική Κίνα, παρείχαμε υποστήριξη με εκπαίδευση του προσωπικού υγείας στην πρόληψη και τον έλεγχο των λοιμώξεων στην πόλη Τζανγκτζιακόου (Zhangjiakou) της επαρχίας Χεμπέι (Hebei). Στο Χονγκ Κονγκ, παρείχαμε υποστήριξη με εκπαίδευση του προσωπικού υγείας στην πρόληψη και τον έλεγχο των λοιμώξεων, καθώς και εκπαίδευση υγείας για τον γενικό πληθυσμό. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δεν πραγματοποίησαν παρέμβαση για τις επιδημίες του MERS.

Q08: Πώς μπορώ να αποφύγω να μολυνθώ;

Όπως και με άλλους κορονοϊούς, η μόλυνση μέσω των σταγονιδίων φαίνεται να είναι ο κύριος τρόπος μετάδοσης.

Ο ιός εισέρχεται στο ανθρώπινο σώμα από το στόμα ή τη μύτη. Αυτό μπορεί να συμβεί εάν εισπνεύσετε μολυσμένα σταγονίδια, ή εάν αγγίξετε με τα χέρια σας μια επιφάνεια όπου έχουν προσγειωθεί σταγονίδια και αργότερα αγγίξετε το στόμα ή τη μύτη σας. Επομένως, απλά μέτρα ελέγχου λοιμώξεων, όπως το πλύσιμο των χεριών και το να καλύπτουμε το στόμα και τη μύτη όταν βήχουμε ή φτερνιζόμαστε, είναι αποτελεσματικά και σημαντικά για την πρόληψη.

Η υγιεινή των χεριών είναι πολύ σημαντική, επομένως να πλένετε συχνά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό. Χρησιμοποιήστε αρκετό σαπούνι και βεβαιωθείτε ότι έχουν πλυθεί όλα τα σημεία και των δύο χεριών. Αφιερώστε τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα στο πλύσιμο των χεριών σας. Αν δεν υπάρχει ορατή βρωμιά στα χέρια σας, ένα τζελ με βάση το οινόπνευμα είναι επίσης μια καλή επιλογή.

Όταν βήχετε ή φτερνίζεστε, να καλύπτετε το στόμα και τη μύτη σας με ένα χαρτομάντιλο ή με το εσωτερικό μέρος του αγκώνα σας. Πετάξτε τα χρησιμοποιημένα χαρτομάντιλα αμέσως στον κάδο απορριμμάτων, όπως και τις χρησιμοποιημένες μάσκες, και πλύνετε τα χέρια σας.

Μια μάσκα είναι ένα καλό μέτρο πρόληψης που αποτρέπει την εισπνοή του ιού. Ωστόσο, η κύρια χρήση της είναι να αποτρέπει τη μετάδοση του ιού εάν είστε άρρωστος/η. Όταν βγάζετε τη μάσκα, να ακουμπάτε μόνο τα κορδόνια. Πετάξτε την κατευθείαν στον κάδο απορριμμάτων και πλύνετε τα χέρια σας.