Χαλκιδική: Ανοιχτός πάλι για το κοινό ο βυζαντινός πύργος της Γαλάτιστας

Ένας από τους καλύτερα διατηρημένους βυζαντινούς πύργους στην Ελλάδα βρίσκεται στη Γαλάτιστα Χαλκιδικής. Με την εντυπωσιακή του αρχιτεκτονική και τη μακρά ιστορία του, προσελκύει κάθε χρόνο πλήθος επισκεπτών.

Ο τετράπλευρος πύργος έχει ηλικία περίπου 1.000 ετών και φτάνει σε ύψος τα 16 μέτρα, προκαλώντας δέος με την επιβλητική του παρουσία.

Σύμφωνα με έναν παλιό θρύλο, στον πύργο ζούσε η βασίλισσα Γαλάτεια, που σκοτώθηκε από πειρατές. Το χωριό πήρε το όνομά του προς τιμήν της.

Μέσα στον πύργο βρέθηκαν αντικείμενα καθημερινής χρήσης, νομίσματα και αιχμές από βέλη. Γύρω του υπάρχουν δύο υδρόμυλοι, ένα αποστακτήριο και ένα ελαιοτριβείο, που δείχνουν τις παραγωγικές δραστηριότητες της περιοχής.

Ο πύργος είναι ανοιχτός για επισκέψεις καθημερινά, εκτός Τρίτης, από τις 8:30 το πρωί έως τις 3:00 το μεσημέρι.

Λίγα λόγια για τον Βυζαντινό Πύργο της Γαλάτιστας

Πρόκειται για έναν από τους καλύτερα σωζόμενους πύργους της Χαλκιδικής, οχυρωματικού χαρακτήρα.

Αρχιτεκτονικά ανήκει σε μια μεγάλη ομάδα βυζαντινών τετράπλευρων πύργων, τους οποίους συναντάμε στη Μακεδονία και στο Άγιο Όρος. Αυτοί είναι γνωστοί από τα ισχυρά ποδαρικά (αντηρίδες) που ενισχύουν τους εξωτερικούς τοίχους τους, και χρονολογούνται από τον 11ο έως τον 16 αιώνα.

Ο πύργος της Γαλάτιστας έχει δύο οικοδομικές φάσεις. Στην πρώτη φάση ανήκει το κάτω τμήμα του και χρονολογείται τον 11ο αιώνα ενώ στη δεύτερη το άνω τμήμα του και χρονολογείται τον 14ο αιώνα.

Ο πύργος διατηρείται σήμερα σε ύψος δεκαέξι μέτρων αλλά δεν γνωρίζουμε τίποτα για το ανώτερο τμήμα του και κατά συνέπεια για τη στέγασή του. Σώζονται τρεις όροφοι από τη στάθμη εισόδου και πάνω καθώς και το υπόγειο.

Για τις ανάγκες της καθημερινής ζωής υπήρχε μέσα στον πύργο νιπτήρας, χώροι υγιεινής και πιθανώς ένα είδος κουζίνας. Τέλος στον τρίτο όροφο σώζεται τμήμα κόγχης που ίσως ανήκε σε παρεκκλήσιο.

Οι πρώτες στερεωτικές εργασίες έγιναν το 1965 από την Αρχαιολογική υπηρεσία. Πολλά χρόνια μετά, το 1994, στην ανασκαφή που έγινε από την 10η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, στο υπόγειο του Πύργου, στη βορειοδυτική γωνία, αποκαλύφθηκε κτιστή δεξαμενή νερού. Τα κινητά ευρήματα της ανασκαφής, πολλά αγγεία καθημερινής χρήσης, νομίσματα, ένα χάλκινο δαχτυλίδι και αρκετές αιχμές από βέλη χρονολογούνται από τον 11ο έως τον 14ο αιώνα.

Γύρω από το μνημείο υπάρχει μια ομάδα κτιρίων (δύο υδρόμυλοι με υδατοδεξαμενές, ρακαριό, ελαιοτριβείο), που αποτελούν μαζί με τον πύργο ένα σύνολο , το οποίο συνδέεται με τις παραγωγικές δραστηριότητες των κατοίκων έως και τα νεότερα χρόνια.