Διπλά γιορτάζει φέτος η ΕΥΑΘ την Παγκόσμια Ημέρα Νερού 2018

Τη «διαδρομή» των ελέγχων από τους οποίους περνά το νερό της Θεσσαλονίκης από τον Αλιάκμονα μέχρι τις βρύσες μας, θα έχουν την ευκαιρία να δουν όσοι Θεσσαλονικείς περάσουν την Πέμπτη 22 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα Νερού 2018, από την Αριστοτέλους και την Καμάρα!

Η ΕΥΑΘ θα γιορτάσει την ημέρα του νερού μαζί με πολίτες διερχόμενους από αυτά τα δύο πολυσύχναστα κι εμβληματικά σημεία της πόλης, στήνοντας μια «διαδρομή» με τους πολλαπλούς ελέγχους που γίνονται (χημικούς και μικροβιολογικούς) στις πηγές υδροληψίας, τις επιμέρους εγκαταστάσεις και τελικά σε όλο το δίκτυο διανομής, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι το νερό που πίνουμε πληροί όλες τις προδιαγραφές, εθνικές και ευρωπαϊκές. Στον κόσμο θα διανέμεται σχετικό πληροφοριακό υλικό, ενώ όσοι έχουν τη διάθεση θα μπορούν να συμμετάσχουν σε ένα άτυπο, χιουμοριστικό γκάλοπ σχετικά με τους λόγους για τους οποίους επιλέγουμε να πίνουμε νερό από τη βρύση!

Επίσης, την ίδια μέρα η εταιρεία θα δώσει το «παρών» σε εκδήλωση με θέμα «Διαχείριση νερού: η λύση είναι στη φύση», στις 11 π.μ., στην αίθουσα «Μ. Αναγνωστάκης» του δημαρχείου Θεσσαλονίκης. Την εκδήλωση συνδιοργανώνει η ΕΥΑΘ από κοινού με το Κέντρο Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Υδάτων ΑΠΘ, την Ελληνική Υδροτεχνική Ένωση, το Συμβούλιο Περιβάλλοντος ΑΠΘ, το Εργαστήριο Ειρηνευτικής Δημοσιογραφίας του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ ΑΠΘ και τον Τομέα Υδραυλικής και Τεχνικής Περιβάλλοντος ΑΠΘ. Στο πλαίσιό της θα βραβευτούν και θα προβληθούν τα δύο καλύτερα ρεπορτάζ που διακρίθηκαν στον διαγωνισμό με θέμα «Η κρίση του νερού στις σύγχρονες πόλεις», τον οποίο διοργάνωσε το ΚΕΟΔΥ με το Εργαστήριο Ειρηνευτικής Δημοσιογραφίας για όλους τους φοιτητές του ΑΠΘ. Από την πλευρά της ΕΥΑΘ, ο υδρογεωλόγος Θωμάς Σπάχος θα αναφερθεί στην κατάσταση των υδροφορέων της Θεσσαλονίκης με συγκριτικά στοιχεία προηγούμενων δεκαετιών και θα επιχειρήσει να απαντήσει στο κρίσιμο ερώτημα… «τελικά θα διψάσουμε;».

Το φετινό θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Νερού, όπως ορίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη, συνοψίζεται στο ότι «Η φύση δίνει την απάντηση» στις προκλήσεις που αφορούν στο νερό τον 21ο αιώνα. Λύσεις όπως η δενδροφύτευση για την ενίσχυση των δασών, η αποκατάσταση των υγροτόπων, η διάνοιξη και αποκατάσταση φυσικών ρεμάτων, καθώς και η κατασκευή πράσινων υποδομών στον αστικό ιστό, είναι βιώσιμες και οικονομικά συμφέρουσες, έτσι ώστε να αποκατασταθεί ο κύκλος του νερού, να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή και να βελτιωθούν η δημόσια υγεία και η ποιότητα ζωής.

Τα σταντ στην Αριστοτέλους (κάτω από τη Μητροπόλεως) και στην Καμάρα (πάνω από την Εγνατία) θα στηθούν από τις 10 π.μ. έως τις 2 μ.μ. Ενδέχεται να υπάρξουν κάποιες αλλαγές στην ώρα, αν δε βοηθάει ο καιρός.

Τι αναμένουμε να ακούσουμε στην εκδήλωση στο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης:

Επιφανειακά και υπόγεια νερά στο αστικό περιβάλλον: όχληση ή πολύτιμοι υδατικοί πόροι;

Κ.Λ. Κατσιφαράκης – Ν. Θεοδοσίου

Τα νερά της βροχής αντιμετωπίζονται ως όχληση στις πυκνά δομημένες πόλεις. Το ίδιο και τα υπόγεια νερά, που σε πολλές περιπτώσεις πρέπει να αντλούνται για να μην πλημμυρίζουν υπόγειοι χώροι. Η όχληση από τα νερά της βροχής μπορεί να περιοριστεί με τις οικολογικές μεθόδους διαχείρισης, οι οποίες, επιπλέον, επιτρέπουν τη χρήση τους σε περιπτώσεις που δεν απαιτείται ποιότητα πόσιμου νερού. Σε ανάλογες περιπτώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν και υπόγεια νερά. Αυτά μάλιστα μπορούν να αξιοποιηθούν και ενεργειακά, τροφοδοτώντας αντλίες θερμότητας ανοικτού κυκλώματος. Η αξιοποίηση επομένως, τόσο των νερών της βροχής όσο και των υπόγειων νερών σε αστικές περιοχές, μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά ωφέλιμη για το περιβάλλον, συμβάλλοντας στην εξοικονόμηση υδατικών και ενεργειακών πόρων.

Η συμβολή των δασών και των ορεινών υδρονομικών έργων στην αποτροπή της πλημμυρογένεσης αστικών περιοχών

Π. Στεφανίδης

Τα δάση και οι δασικές εκτάσεις παρέχουν τη μέγιστη αντιδιαβρωτική και αντιπλημμυρική προστασία στα δασικά εδάφη και στο γεωλογικό υπόθεμα των λεκανών απορροής, καθώς ο ρυθμιστικός τους ρόλος στο υδατικό ισοζύγιο μιας περιοχής είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Για την αντιμετώπιση των εστιών παραγωγής χειμαρρικών φαινομένων (διαβρώσεις κ.ά.) και για τη συγκράτηση των παραγόμενων φερτών υλικών απαιτείται η εκτέλεση Ορεινών Υδρονομικών Έργων που περιλαμβάνουν συνδυασμό τεχνικών, φυτοτεχνικών και αγροτεχνικών έργων. Τα έργα αυτά είναι απαραίτητα για την αποτελεσματική λειτουργία των πεδινών αντιπλημμυρικών έργων.

Υγρότοποι και φυσικά συστήματα επεξεργασίας λυμάτων

Βασίλης Αντωνόπουλος

Οι υγρότοποι είναι φυσικές ή τεχνητές περιοχές που κατακλύζονται ή είναι κορεσμένες από επιφανειακά ή υπόγεια νερά σε συχνότητα και διάρκεια, ικανές να υποστηρίξουν υδροφυτική κατά το πλείστον βλάστηση, προσαρμοσμένη σε συνθήκες κορεσμένου εδάφους. Τρεις είναι οι παράμετροι που πρέπει να συνυπάρχουν σε έναν υγρότοπο: 1) νερό, υγρές συνθήκες, 2) υδρομορφικά εδάφη και 3) υδρόβια φυτά. Στις λειτουργίες των υγροτόπων περιλαμβάνονται η βελτίωση της ποιότητας του νερού, η αντιπλημμυρική προστασία, η ρύθμιση και η προστασία από τη διάβρωση των ακτών, ο εμπλουτισμός των υπόγειων νερών, η υποστήριξη της άγριας ζωής, η παραγωγή φυσικών προϊόντων, που προσφέρουν στον άνθρωπο αισθητικές αξίες και αναψυχή.

Τα φυσικά συστήματα επεξεργασίας των λυμάτων αξιοποιούν τα φυσικά μέσα και διεργασίες των υγροτοπικών συστημάτων, όπως είναι οι φυσικές, οι χημικές και οι βιολογικές, καθώς και τον συνδυασμό αυτών, που λαμβάνουν χώρα στο περιβάλλον “υγρά απόβλητα – ατμόσφαιρα – έδαφος – φυτό”, για να βελτιώσουν την ποιότητα των λυμάτων. Στα φυσικά συστήματα περιλαμβάνονται α) οι τεχνητοί υγρότοποι, β) τα συστήματα βραδείας, ταχείας διήθησης στο έδαφος ή υπέδαφος και επιφανειακής ροής και στ) οι δεξαμενές σταθεροποίησης. Τα τρία στοιχεία των υγροτόπων δημιουργούν τις συνθήκες για την καθίζηση των αιωρούμενων στερεών, την πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων από τα φυτά, ευνοϊκό περιβάλλον ανάπτυξης μικροοργανισμών για την αποικοδόμηση οργανικών ουσιών, προσρόφηση βαρέων μετάλλων και τοξικών στοιχείων από το εδαφικό μέσο ροής των λυμάτων και βελτίωση της ποιότητάς τους. Οι τεχνητοί υγρότοποι διακρίνονται σε ελεύθερης υδατικής επιφάνειας, σε υπόγειας ροής του νερού και υβριδικά συστήματα. Οι ορυζώνες αποτελούν φυσικά ή τεχνητά συστήματα υγροτόπων με την ανάπτυξη διεργασιών παρόμοιων με των φυσικών υγροτόπων. Τα φυσικά συστήματα επεξεργασίας λυμάτων αξιοποιούν τις φυσικές διεργασίες που παρατηρούνται στους φυσικούς υγροτόπους με σημαντικό ρόλο στην επεξεργασία των λυμάτων. Είναι οικονομικές και εφικτές λύσεις για μικρούς και αποκεντρωμένους οικισμούς. Έχουν κυρίως απαιτήσεις εκτάσεων γης. Συμβάλλουν στην εξοικονόμηση υδατικών πόρων και στην αειφορική διαχείρισή τους.

H πιλοτική εφαρμογή οικοσυστημικής πρακτικής για τη βελτίωση της οικολογικής ποιότητας στη λίμνη της Καστοριάς την περίοδο 2016-2017 και η ανάγκη για την περαιτέρω μόνιμη εφαρμογή της

Ε. Αμπαρτζάκη, Στ. Παπαδόπουλος

Μετά την ολοκλήρωση του πρώτου σταδίου της πιλοτικής εφαρμογής οικοσυστημικής πρακτικής για τη βελτίωση της οικολογικής ποιότητας στη λίμνη της Καστοριάς την περίοδο 2016-2017, παρουσιάζονται οι διαχειριστικές πρακτικές που εφαρμόστηκαν με την επιστημονική στήριξη της καθηγήτριας Μ. Μουστάκα (εύρος, συχνότητα και χρόνος εφαρμογής του διαχειριστικού εργαλείου ρύθμισης της στάθμης – flushing) και οι οποίες απέφεραν τεκμηριωμένα σημαντική βελτίωση σε νευραλγικούς ποιοτικούς δείκτες του νερού της λίμνης. Επιπλέον θα παρουσιαστούν τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται πλέον αναφορικά με το διοικητικό κομμάτι της διαχείρισης της λίμνης Καστοριάς, λόγω του υπό σύσταση Φορέα Διαχείρισης Λιμνών Δυτικής Μακεδονίας.

Τελικά θα διψάσουμε; Η κατάσταση των υδροφορέων της Θεσσαλονίκης τις τελευταίες δεκαετίες

Θ. Σπάχος – υδρογεωλόγος

Είναι γεγονός ότι η ύδρευση της Θεσσαλονίκης από τον ποταμό Αλιάκμονα είναι σταθμός στη σύγχρονη ιστορία της πόλης. Στην παρουσίαση θα γίνει αναφορά στους υδροφορείς από τους οποίους υδρεύεται η πόλη της Θεσσαλονίκης σήμερα, θα γίνει μια σύγκριση με την κατάστασή τους παλαιότερα και θα προβληθούν τα προβλήματα και οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν.