DPI: Τι είναι η δημοκρατία για τους Έλληνες – Κάτω από τη βάση η βαθμολογία της κυβέρνησης

Η πίστη στη δημοκρατία παραμένει υψηλή σε όλο τον κόσμο. Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων σε σχεδόν όλες τις χώρες δηλώνει ότι είναι εξαιρετικά ή πολύ σημαντικό για τη χώρα τους να είναι δημοκρατική. Τα ποσοστά διαφέρουν: τα υψηλότερα επίπεδα καταγράφονται στην Ελλάδα και την Τουρκία και τα χαμηλότερα στην Τζαμάικα και τη Μοζαμβίκη.

Οι απόψεις σχετικά με τον σκοπό της δημοκρατίας ποικίλλουν. Στις περισσότερες χώρες, οι άνθρωποι λένε ότι ο κύριος στόχος της είναι η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και της ευημερίας. Ωστόσο, σε πολλές χώρες του ΟΟΣΑ, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και μεγάλου μέρους της Ευρώπης, η προστασία των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών έρχεται πρώτη.

Η ετήσια έρευνα Democracy Perception Index 2025, που καλύπτει 100 χώρες και χιλιάδες ερωτηθέντες σε όλα τα γεωπολιτικά μπλοκ, δείχνει ένα ξεκάθαρο παγκόσμιο συμπέρασμα: η δημοκρατία παραμένει βαθιά ριζωμένη στην καρδιά των κοινωνιών.

Το 89% των Ελλήνων

Στην ερώτηση «Πόσο σημαντική θεωρείτε τη δημοκρατία», το 89% των Ελλήνων και το 87% των Τούρκων απαντούν εξαιρετικά/πολύ σημαντική. Παρότι η υποστήριξη στη δημοκρατία είναι συντριπτική, οι πολίτες παγκοσμίως έχουν διαφορετικές αντιλήψεις για το ποιος είναι ο βασικός σκοπός της.

Στο 52% των χωρών, η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου αναδείχθηκε ως κύρια αποστολή της δημοκρατίας. Αντίθετα, μόνο το 19% βλέπει ως κύριο στόχο την ελευθερία επιλογής κυβέρνησης και μόλις το 16% δίνει προτεραιότητα στην προστασία ατομικών ελευθεριών.

Για να γίνει κατανοητό πώς οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τη δημοκρατία στη χώρα τους, οι ερωτηθέντες κλήθηκαν να αξιολογήσουν τον βαθμό στον οποίο η κυβέρνησή τους εφαρμόζει βασικές δημοκρατικές αρχές, όπως η ελευθερία του λόγου, το κράτος δικαίου, η διαφάνεια της κυβέρνησης και η ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας. Οι αξιολογήσεις αυτές συνδυάστηκαν σε έναν συνολικό δείκτη αντίληψης της δημοκρατίας (DPI). Οι χώρες με τις υψηλότερες βαθμολογίες φέτος είναι η Νορβηγία, η Νέα Ζηλανδία και η Δανία. Η Ελλάδα βρίσκεται κάπου στη μέση του δείκτη με βαθμολογία κάτω από τα 3 DPI.

Κάτω από τη βάση η βαθμολογία της κυβέρνησης

Οι ερωτηθέντες κλήθηκαν να αξιολογήσουν την απόδοση της κυβέρνησής τους σε 18 διαφορετικούς τομείς πολιτικής, από το κόστος διαβίωσης και την εκπαίδευση έως την ασφάλεια, τις υποδομές και το περιβάλλον. Κάθε τομέας βαθμολογήθηκε σε κλίμακα από 1 (πολύ αρνητικό) έως 5 (πολύ θετικό), με το 3 να αντιπροσωπεύει μια ουδέτερη αξιολόγηση. Η συνολική βαθμολογία μιας χώρας αντικατοπτρίζει τον μέσο όρο και των 18 τομέων. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι πολίτες δίνουν χαμηλές βαθμολογίες στις κυβερνήσεις τους. Η μέση βαθμολογία είναι μόλις 2,77 — ελαφρώς κάτω από το ουδέτερο — με την Ελλάδα να βρίσκεται ελαφρώς χαμηλότερα (2,41) σε αυτή την κλίμακα.

Στις περισσότερες χώρες, οι πολίτες δεν πιστεύουν ότι η κυβέρνησή τους σέβεται το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης. Όταν ρωτήθηκαν αν «οι επικριτές της κυβέρνησης, όπως οι δημοσιογράφοι και οι ομάδες της κοινωνίας των πολιτών, μπορούν να εκφράζονται ελεύθερα χωρίς να υφίστανται συνέπειες», οι αξιολογήσεις του κοινού ήταν συχνά αρνητικές.  Η Σουηδία, η Ελβετία, η Νότια Κορέα και η Ταϊλάνδη ξεχωρίζουν με τις υψηλότερες αξιολογήσεις από το κοινό. Χαμηλές είναι οι επιδόσεις της Ελλάδας με την ελληνική κυβέρνηση να γνωρίζει την αποδοκιμασία των πολιτών.

Αμφισβήτηση

Σε όλες τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, οι πολίτες εκφράζουν σχετικά χαμηλή εμπιστοσύνη στις δικαστικές αρχές και κατά πόσο λογοδοτούν στις κυβερνήσεις. Οι μέσες βαθμολογίες είναι κάτω από 3 σε όλες τις χώρες και σε όλους τους τύπους καθεστώτων. Οι δημοκρατικές χώρες και οι χώρες του ΟΟΣΑ βαθμολογούνται υψηλότερα από τις αυταρχικές χώρες και τις χώρες που δεν ανήκουν στον ΟΟΣΑ, αλλά η διαφορά είναι μικρή. Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση.

Οι Έλληνες αντιδρούν στις στρατιωτικές δαπάνες…

Σε όλες σχεδόν τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, οι πολίτες θεωρούν ότι ο καλύτερος τρόπος για την προστασία από εξωτερικές απειλές είναι η ενίσχυση των διεθνών συνεργασιών και όχι η αύξηση των αμυντικών δαπανών.

Η Ελλάδα κατατάσσεται μεταξύ των χωρών με χαμηλή στήριξη στην αύξηση των αμυντικών δαπανών, ειδικά αν αυτό σημαίνει υψηλότερη φορολογία ή περικοπές σε άλλους τομείς. Αυτό είναι ίσως αναμενόμενο δεδομένου ότι οι αμυντικές δαπάνες είναι ήδη εξαιρετικά υψηλές ως ποσοστό του ΑΕΠ στη χώρα μας.

Μαζί με τη Γαλλία, την Ιταλία, την Αυστρία και το Βέλγιο, η πλειονότητα των Ελλήνων απορρίπτει την ιδέα ενίσχυσης των εξοπλισμών με κόστος για την κοινωνική πολιτική.

Αντιθέτως, χώρες όπως η Πολωνία, η Ουκρανία, η Νορβηγία και η Φινλανδία εμφανίζονται υπέρμαχοι της στρατιωτικής ενίσχυσης.

…αλλά είναι πρόθυμοι να πολεμήσουν

Την ίδια στιγμή, όμως, η Ελλάδα καταγράφει από τα υψηλότερα ποσοστά προθυμίας για προσωπική υπεράσπιση της πατρίδας σε περίπτωση επίθεσης. Μαζί με τη Νορβηγία και τη Σουηδία, βρίσκεται στην κορυφή της Ευρώπης.

Συγκριτικά, χώρες όπως η Μολδαβία, η Γαλλία, το Βέλγιο και η Ιταλία καταγράφουν αισθητά χαμηλότερα ποσοστά προθυμίας.

Πηγη – in.gr