Η Εγνατία Οδός τετραπλασίασε τις οδικές αφίξεις από τα Βαλκάνια

Τετραπλασιάστηκαν το 2015, σε σχέση με το 2008, οι οδικές αφίξεις στην Ελλάδα από τις χώρες των Βαλκανίων, χάρη στις νέες δυνατότητες που διάνοιξαν η Εγνατία Οδός και οι κάθετοι άξονές της, με τη μεγαλύτερη εισροή σε απόλυτο αριθμό να αντιστοιχεί στους κατοίκους της πΓΔΜ και την πιο εντυπωσιακή αύξηση να καταγράφεται το ίδιο διάστημα στην προσέλευση των Τούρκων επισκεπτών (507,6%).

Παρότι το Παρατηρητήριο της Εγνατίας Οδού, από όπου άντλησε τα στοιχεία το ΑΠΕ-ΜΠΕ, δεν καταγράφει στην παρούσα μελέτη τον λόγο επίσκεψης στη χώρα, το γεγονός ότι οι οδικές αφίξεις παρουσιάζουν μεγάλη άνοδο ιδίως κατά τη θερινή περίοδο, ενδεχομένως αποκαλύπτει τον θετικό ρόλο που έχει διαδραματίσει η Οδός στις τουριστικές ροές οδικώς.

«Η κατασκευή και λειτουργία της Εγνατίας Οδού, σε συνδυασμό με τους κάθετους άξονές της, προφανώς έχουν διευκολύνει πολύ τις οδικές αφίξεις. Λογικά η τάση αυτή θα συνεχιστεί, με όφελος στο τουριστικό και γενικά το οικονομικό ισοζύγιο της χώρας, όταν ολοκληρωθούν περισσότερα διευρωπαϊκά έργα μεταφορών» ανέφεραν μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ στελέχη του Παρατηρητηρίου. Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέγραψε το Παρατηρητήριο, οι οδικές αφίξεις στο διάστημα 2008-2015 προήλθαν ως επί το πλείστον από τις βαλκανικές χώρες, καθώς εκείνες από τις υπόλοιπες περιοχές του πλανήτη ήταν κατά κύριο λόγο αεροπορικές.

Από πΓΔΜ και Βουλγαρία οι περισσότερες οδικές αφίξεις

Ως προς τις οδικές αφίξεις, οι χώρες των Βαλκανίων ξεκίνησαν το 2008 με 1.591.151, αριθμός που το 2015 τετραπλασιάστηκε -για το συγκεκριμένο έτος- σε 6.368.354. Οι βαλκανικές χώρες που φαίνεται να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις οδικές αφίξεις είναι κατά σειρά η πΓΔΜ, η Βουλγαρία, η Σερβία και η Αλβανία. Συγκεκριμένα, το 2015 οι αφίξεις από την πΓΔΜ στην Ελλάδα ξεπέρασαν τα 3 εκατομμύρια, όταν το 2013 ήταν 1,6 εκατομμύρια, γεγονός που καθιστά τη γειτονική χώρα πρώτη σε αφίξεις (μη κατοίκων) στην Ελλάδα. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Βουλγαρία, από την οποία το 2015 μετρήθηκαν 1.782.467 αφίξεις στην Ελλάδα, έναντι 587.726 το 2013.

«Ωστόσο, λόγος γίνεται για απόκλιση των στοιχείων της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης μεταξύ αυτών που αναγράφονται στη χώρα μας και εκείνων που σημειώνονται από τις παραπάνω χώρες προέλευσης. Το γεγονός αυτό αποδίδεται στις αφίξεις λόγω αναζήτησης εργασίας, έστω και εποχικής, όπως για παράδειγμα το μάζεμα των ελιών. Ένας ακόμη λόγος στον οποίο αποδίδεται μερικώς η απόκλιση αυτή αποτελεί το γεγονός ότι μέρος της ταξιδιωτικής κίνησης με είσοδο από Βουλγαρία και πΓΔΜ αφορά διερχόμενους επισκέπτες από άλλες χώρες» υπογραμμίζουν οι μελετητές στο κείμενο εργασίας με τίτλο «Διερεύνηση των οδικών και λοιπών αφίξεων μη κατοίκων Ελλάδας ανά μέσο μεταφοράς, σταθμό εισόδου και χώρα προέλευσης κατά τη χρονική περίοδο 2007-2016».

Αύξηση άνω του 500% στις οδικές αφίξεις από Τουρκία το 2015, σε σχέση με το 2008

Ακόμα, οι αφίξεις από την Τουρκία είναι κατά συντριπτική πλειοψηφία οδικές, καθώς οι υπόλοιπες εμφανίζονται σχεδόν μηδενικές. Συγκεκριμένα, το 2008 οι οδικές αφίξεις ανήλθαν σε 165.077 και μέχρι το 2015 έφτασαν σε 1.003.061. Πρόκειται για μεταβολή που αγγίζει το 507,6%.

Κατά τα λοιπά, οι οδικές αφίξεις μη κατοίκων τη θερινή περίοδο παρουσιάζουν εξαιρετικά μεγάλη ανάπτυξη ετησίως από το 2007 έως και το 2015. Ειδικότερα, το 2008 υπάρχει μικρή πτώση της τάξης του 6,5% που τον επόμενο χρόνο άμεσα αλλάζει με ανοδική πορεία, έπειτα από την ολοκλήρωση του έργου της Εγνατία Οδού το ίδιο έτος. Οι αφίξεις συνεχίζουν να αυξάνονται έως και το 2011, ενώ το 2012 σημειώνεται μικρή πτώση. «Έως και το 2015, οι οδικές αφίξεις κατά τη θερινή περίοδο έχουν φτάσει σε ποσοστό 207,2% συγκριτικά με το 2009 που βρισκόταν σε ποσοστό 0,1%. Πρόκειται για εξαιρετικά μεγάλη και σημαντική μεταβολή θετικής φόρτισης» επισημαίνουν οι μελετητές.

Πώς επέδρασε η ολοκλήρωση των κάθετων αξόνων

Η Εγνατία Οδός διασχίζει την Ήπειρο, τη Μακεδονία και τη Θράκη από το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, από όπου υπάρχει τακτική ακτοπλοϊκή σύνδεση με την Ιταλία, μέχρι τους Κήπους του Έβρου στα ελληνοτουρκικά σύνορα.

«Με την πλήρη απόδοσή της το 2009, λοιπόν, τη διετία 2010-2011 ακολουθεί σχετικά μικρή αύξηση των οδικών αφίξεων μη κατοίκων Ελλάδας και τη διετία 2013-2014 σημειώνεται ραγδαία ανάπτυξη. Οι αυξήσεις αυτές μπορούν να εξηγηθούν μερικώς λόγω της σταδιακής ολοκλήρωσης των κάθετων αξόνων που συνδέουν τη χώρα μας με τις γειτονικές χώρες: η σταδιακή απόδοση στην κυκλοφορία του κύριου άξονα της νέας, βελτιωμένης χάραξης του κάθετου άξονα Θεσσαλονίκη-Σέρρες-Προμαχώνα, που συνδέει την Ελλάδα με τη Βουλγαρία συντέλεσε ώστε η δεύτερη ν’ αποτελέσει τη δεύτερη σε αριθμό αφίξεων χώρα προέλευσης από τα Βαλκάνια. Αυτό επίσης ενισχύεται και από την απόδοση στην κυκλοφορία του νέου κάθετου άξονα Κομοτηνής – Μ.Σ. Νυμφαίας, τον Σεπτέμβριο του 2013» υπογραμμίζεται στο κείμενο.

Ακόμα, το τμήμα Φλώρινα- Νίκη που κατασκευαζόταν από το 2012 παραδόθηκε στις 20 Μαΐου 2016, ενισχύοντας έτσι τον αριθμό των αφίξεων από την πΓΔΜ, που ήδη επιτυγχάνεται με επιτυχία από τον μεθοριακό σταθμό των Ευζώνων. Η αξιοποίηση, τέλος, 51 από τα 72 χλμ. του κάθετου άξονα της Εγνατίας Σιάτιστα-Κρυσταλλοπηγή έως το 2016 (το τελευταίο κομμάτι Κορομηλιά Καστοριάς-Κρυσταλλοπηγής Φλώρινας παραδόθηκε στη κυκλοφορία στις 14 Ιουλίου του 2017) αύξησε τις αφίξεις από την Αλβανία.

Όλα τα παραπάνω «κουμπώνουν» με την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πολιτικής για τα ΔΕΔ-Μ (Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφοράς). Το 2013 έγινε αναθεώρηση του κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη των ΔΕΔ, σύμφωνα με την οποία -μεταξύ άλλων- τα διευρωπαϊκά δίκτυα διαχωρίστηκαν σε κεντρικά και εκτεταμένα (core & comprehensive network).

Από Ευζώνους οι περισσότερες αφίξεις

Η Εγνατία Οδός αποτέλεσε την πύλη προς την Ευρώπη. Συγκεκριμένα, ο μεθοριακός σταθμός Ευζώνων είναι πύλη εισόδου-εξόδου στο κεντρικό δίκτυο (core network) Ευζώνων-Αξιού. H διασυνοριακή αυτή σύνδεση, πιο συγκεκριμένα, συνδέει την Ελλάδα με την πΓΔΜ, ενώ αποτελεί κομμάτι του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ (Πάτρα-Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Εύζωνοι). Ο σταθμός των Ευζώνων συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο αριθμό αφίξεων μη κατοίκων Ελλάδας, συνεπώς λαμβάνει σημαντικό ρόλο στις οδικές αφίξεις της Ζώνης IV, συνεπώς της Ελλάδας.

«Ο ρόλος του σταθμού αυτού καταδεικνύεται από τον υψηλό συγκεντρωτικό αριθμό των αφίξεων από την πΓΔΜ, καθώς κατά την περίοδο 2013-2015 καταγράφηκε ραγδαία αύξηση». Ωστόσο, οι αφίξεις αυτές μερικώς αποδίδονται, όπως προαναφέρθηκε, στην ταξιδιωτική κίνηση με είσοδο την πΓΔΜ, που αφορά διερχόμενους επισκέπτες από άλλες χώρες.

Ο μεθοριακός σταθμός του Προμαχώνα συγκεντρώνει τον δεύτερο μεγαλύτερο αριθμό οδικών αφίξεων μη κατοίκων στη Ζώνη IV. Επομένως, η επίδραση του είναι καταλυτική. Ο εν λόγω σταθμός βρίσκεται σε κεντρικό δίκτυο (core network) που συνδέει την Ελλάδα με τη Βουλγαρία. Πρόκειται για τον εθνικό δρόμο «Ε.Ο.12 Σέρρες-Προμαχώνα», ο οποίος έφερε στη δεύτερη θέση των οδικών αφίξεων ανά χώρα προέλευσης τη Βουλγαρία. «Οι αφίξεις από τη Βουλγαρία στη χώρα μας μέσα σε δύο χρόνια σημείωσαν αύξηση σχεδόν κατά το ήμισυ και συνέβαλαν καθοριστικά στην αύξηση όχι μόνο των χερσαίων αφίξεων αλλά και εκείνων που προέρχονται από τις βαλκανικές χώρες» υπογραμμίζεται στο κείμενο .

Ο μεθοριακός σταθμός των Κήπων καταλαμβάνει την τρίτη θέση στο άθροισμα των οδικών αφίξεων, με μεγάλη διαφορά από τον αντίστοιχο του δευτέρου. Αποτελεί κομμάτι του κεντρικού διευρωπαϊκού δικτύου και συνδέει τη χώρα μας με την Τουρκία. Ο επικείμενος μεθοριακός σταθμός συνέβαλε δραστικά, με βάση τα πρωτογενή δεδομένα, στο σταθερά αυξητικό χαρακτήρα των οδικών αφίξεων που προέρχονται από τις χώρες της Ασίας. Η Τουρκία αποτελεί την τρίτη κατά σειρά χώρα που συμβάλλει δραστικά στις χερσαίες αφίξεις ανά χώρα προέλευσης γεγονός που καταδεικνύει και το καθοριστικό ρόλο του επικείμενου μεθοριακού σταθμού, αναφέρεται στο κείμενο.

Ο μεθοριακός σταθμός Κακκαβιάς βρίσκεται ανάμεσα στους σταθμούς με τον μεγαλύτερο αριθμό αφίξεων. Αποτελεί μέρος του κεντρικού δικτύου με τον εθνικό δρόμο Α4 Κακκαβιάς-Ιωαννίνων και συνδέει την Ελλάδα με την Αλβανία. Δεν πρόκειται για μία διευρωπαϊκή σύνδεση, καθώς η Αλβανία δεν είναι μέλος κράτος της Ευρώπης, ωστόσο δεν παύει να είναι διασυνοριακή. Ο σταθερά αυξητικός χαρακτήρας του αριθμού των αφίξεων από την Αλβανία αποδίδεται μερικώς στην αναζήτηση εργασίας, έστω και εποχιακής.

Πηγή: ΑΠΕ