Ένας αστροναύτης της NASA μοιράζεται την εμπειρία του διαστήματος στη Θεσσαλονίκη

Όταν η ΝASA άρχισε να επιλέγει όχι μόνο πιλότους αλλά και μηχανικούς και επιστήμονες για την νέα αποστολή του διαστημικού λεωφορείου Columbia το 1996, ο Γάλλος μηχανικός και φυσικός Ζαν Ζακ Φαβιέ (Jean Jacques Favier) που είχε ήδη προετοιμάσει πολλά πειράματα για τη NASA υπέβαλε την αίτησή του, χωρίς να γνωρίζει την τύχη της. Μόλις έμαθε ότι επιλέχθηκε, ενθουσιάστηκε και έτσι είχε την τύχη να στελεχώσει το πλήρωμα του θρυλικού, πλέον, διαστημικού λεωφορείου, στο οποίο διεξήγαγε περισσότερα από 43 διαφορετικά πειράματα σε μια διαστημική αποστολή διάρκειας 17 ημερών. Το όνομα του Φαβιέ συμπεριλήφθηκε, μάλιστα, αρχικά και στη λίστα του πληρώματος της μοιραίας πτήσης του Columbia τo 2003, ωστόσο ο ίδιος τελικά δεν συμμετείχε στην αποστολή.

Αρκετά χρόνια αργότερα, ο Γάλλος αστροναύτης μοιράζεται την εμπειρία του από το διάστημα με τη νέα γενιά φυσικών που συμμετέχουν αυτές τις μέρες στο 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, στη Θεσσαλονίκη. Αποκαλύπτει, άλλωστε, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, την προσωπική του ιστορία που τον συνδέει με την πόλη της Θεσσαλονίκης.

Λίγα λεπτά πριν την έναρξη του συνεδρίου, την ώρα που ο ίδιος προσέρχεται στο χώρο της συνέντευξης, την ταυτότητά του προδίδουν η εικόνα του Columbia πάνω στην μπλούζα που φοράει, αλλά και το όνομά του γύρω από την εικόνα, μαζί με εκείνα των υπολοίπων μελών της συγκεκριμένης αποστολής του διαστημικού λεωφορείου. “Είμαι πολύ χαρούμενος που είμαι εδώ στη Θεσσαλονίκη” είναι η πρώτη του φράση και δηλώνει ενθουσιασμένος που θα μιλήσει στους Έλληνες φυσικούς, αλλά και τους νέους που σπουδάζουν το σχετικό αντικείμενο, για την εμπειρία του στο διάστημα.

“Ξεκίνησα ως μηχανικός και φυσικός στον τομέα της φυσικής στερεών. Είχα την ευκαιρία να προετοιμάσω πολλά πειράματα για τη NASA, οπότε όταν το Εθνικό Κέντρο Διαστημικών Μελετών της Γαλλίας CNES και η NASA άρχισαν να επιλέγουν ανθρώπους για να καλύψουν, όχι μόνο θέσεις δύο πιλότων, προκειμένου να γίνουν αστροναύτες, αλλά και θέσεις για μηχανικούς και επιστήμονες έκανα αίτηση και ήμουν τυχερός που επιλέχθηκα. Έτσι πέρασα επτά χρόνια στη NASA σε δύο διαφορετικές αποστολές, στην πρώτη ως εφεδρικός. Ήμουν αρχικά νούμερο 2, το νούμερο 1 ήταν εντάξει στους τελικούς ιατρικούς ελέγχους, οπότε πέταξε. Έξι μήνες αργότερα ήμουν νούμερο 1 στην επόμενη αποστολή και τελικά πέταξα στο διάστημα”, σημειώνει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ.

Για τη συγκεκριμένη αποστολή τονίζει ότι έγινε με το διαστημικό λεωφορείο Columbia, σε μια χρονική στιγμή πριν από την έναρξη του προγράμματος του διεθνούς διαστημικού σταθμού (Ιnternational Space Station Program – ISS), που αποτελούσε ένα μεγάλο γεγονός για τα δεδομένα της εποχής αναφορικά με την επιστήμη του διαστήματος. “Πέταξα το 1996 και η ΙSS άρχισε να δημιουργείται το 1998”, αναφέρει και διευκρινίζει ότι η αποστολή στην οποία μετείχε “ήταν απολύτως αφιερωμένη στην επιστήμη, είτε την επιστήμη της ζωής είτε αυτό που αποκαλούμε επιστήμες της μικροβαρύτητας στη φυσική των υγρών”.

“Ήμουν ο ειδικός και υπεύθυνος για αυτό το κομμάτι του επιστημονικού προγράμματος. Διεξήγαγα περισσότερα από 43 διαφορετικά πειράματα κατά τη διάρκεια της αποστολής που διήρκεσε 17 μέρες και το ένα ήταν το δικό μου πείραμα που σημαίνει ότι το εργαστήριο μου το προετοίμασε και επιλέχθηκα για να το υλοποιήσω. Αυτό θα παρουσιάσω στο συνέδριο: την εμπειρία μου στο διαστημικό λεωφορείο ως επιστήμονας – αστροναύτης και ειδικά τον μακρύ δρόμο που διένυσα από τα πειράματα που έκανα στο εργαστήριο όταν ήμουν εγώ φοιτητής μέχρι την πτήση μου” σημειώνει χαρακτηριστικά.

Στο πλαίσιο αυτό, το αντικείμενο της δικής του παρουσίασης, στο συνέδριο της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, είναι η έρευνα που πραγματοποιείται στο διάστημα σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας και τις επιπτώσεις της για τη βελτίωση της ανθρώπινης ζωής πάνω στη Γη.

Απαντώντας στο ερώτημα τι μήνυμα θέλει να μεταφέρει στους νέους ανθρώπους που σπουδάζουν Φυσική, λέει με νόημα: “αυτό που θα ήθελα να τους πω – και συνηθίζω να το κάνω επειδή θέλω να ενδιαφερθούν για την επιστήμη γενικότερα – είναι ότι πρέπει να επενδύσουν πραγματικά σε αυτόν τον τομέα γιατί έτσι θα μπορέσουν να βρουν καλές δουλειές, θα το απολαμβάνουν, όπως και εγώ”. Σημειώνει, ότι δεν είναι, βέβαια, εύκολο να είναι κανείς αστροναύτης, όμως, υπογραμμίζει, ότι “ακόμη και αν κάποιος δεν πετάξει ο ίδιος στο διάστημα, μπορεί να είναι μέρος ενός διαστημικού προγράμματος ως μηχανικός, επιστήμονας, τεχνικός ή οτιδήποτε άλλο. “Αυτό θα είναι πραγματικά μια εξαιρετική ιστορία για τον καθένα” προσθέτει.

Οι δεσμοί με τη Θεσσαλονίκη και ο παππούς συγγενής που πολέμησε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Μιλώντας για τους δικούς του δεσμούς με τη Θεσσαλονίκη, θυμάται ότι γνώρισε την πόλη στην ηλικία των 21 ετών, όταν ο ίδιος, φοιτητής τότε, την επισκέφθηκε οδηγώντας με το αυτοκίνητο από το Παρίσι. Αρκετά χρόνια αργότερα δημιούργησε και διατήρησε επαφές με την επιστημονική κοινότητα στην Ελλάδα, ενώ πέρσι επισκέφθηκε την Αθήνα με αφορμή την παρουσία του σε επιστημονικό συμπόσιο. Σχεδίαζε, ωστόσο, από χρόνια ένα ταξίδι στη Θεσσαλονίκη, προκειμένου να επισκεφθεί τον τάφο του αδελφού του παππού της συζύγου του, που πολέμησε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

“Έμαθα πολλά χρόνια πριν, αυτή την ιστορία με πρωταγωνιστή τον 19χρονο τότε Αντριέν Αρτό (Adrien Arthaud) ο οποίος, στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, έφυγε από τη Γαλλία με τον γαλλικό στρατό, με προορισμό τα Δαρδανέλια. Εκεί αρρώστησε και νοσηλεύτηκε σε νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης όπου και πέθανε δεκαπέντε μέρες πριν από τη λήξη του πολέμου” αναφέρει. Το μικρό του όνομα, Αντριέν, πήρε ο πατέρας της συζύγου του Γάλλου αστροναύτη και όταν εκείνοι έφεραν στον κόσμο τον πρώτο τους γιο, αποφάσισαν να του δώσουν το ίδιο όνομα.

Σήμερα ο Ζαν Ζακ Φαβιέ και η σύζυγός του Μισέλ Ζαν επισκέπτονται τον τάφο του Adrien Arthaud, στα συμμαχικά νεκροταφεία του Ζέιτενλικ, στη Θεσσαλονίκη.

Πηγή: ΑΠΕ, Π.Γιούλτση