Ο ερευνητής του CERN Παρασκευάς Σφήκας εξελέγη μέλος της Βρετανικής Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών

Ο καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Παρασκευάς Σφήκας εξελέγη νέο μέλος της Βρετανικής Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών (Royal Society), μιας από τις παλαιότερες και πιο διακεκριμένες Ακαδημίες στον κόσμο.

Ο Π. Σφήκας είναι σωματιδιακός φυσικός, διευθυντής του Ινστιτούτου Επιταχυντικών Συστημάτων και Εφαρμογών (ΙΕΣΕ), με μακρά εμπειρία στην έρευνα του μεγάλου επιταχυντή σωματιδίων (LHC) στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Πυρηνικών Ερευνών (CERN) και συγκεκριμένα στο πείραμα CMS.

Ερευνητικά Ενδιαφέροντα

Ο κος Σφήκας μελετάει τα στοιχειώδη σωμάτια και τις αλληλεπιδράσεις τους μέσω αδρονικών συγκρούσεων: πρωτονίων-αντιπρωτονίων στους επιταχυντές SPS (CERN) και Tevatron (Fermilab) στο παρελθόν, και πρωτονίων-πρωτονίων στον επιταχυντή LHC στο CERN. Μαζί με τους συνεργάτες του στο πείραμα CMS, ελπίζουν να εξιχνιάσουν τον μηχανισμό αυθόρμητης διάσπασης της ηλεκτρασθενούς αλληλεπίδρασης (που στο Καθιερωμένο Πρότυπο οφείλεται στον “μηχανισμό Higgs”) και να διερευνήσουν την πιθανή ύπαρξη νέας φυσικής (π.χ. της υπερσυμμετρίας) πέραν του Καθιερωμένου Προτύπου.

Βιογραφικά Στοιχεία

Ο Καθηγητής Σφήκας έλαβε το PhD του από το MIT εργαζόμενος στο πείραμα UA1, μελετώντας την παραγωγή πολλαπλών πιδάκων σωματιδίων και αναζητώντας νέους συντονισμούς που διασπώνται σε πίδακες. Μετά το PhD, παρέμεινε στο UA1 για ακόμη δύο έτη, ως επιστημονικός συνεργάτης του CERN, μελετώντας την παραγωγή των quarks Bottom και Top. Το 1990 μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ, στο εργαστήριο Fermilab ως Wilson Fellow με το πείραμα CDF και στο ΜΙΤ ως Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής. Το 1991 έμεινε αποκλειστικά στο ΜΙΤ, λαμβάνοντας τον τίτλο του Αναπληρωτή Καθηγητή το 1994 και τον τίτλο του Καθηγητή το 1997. Κατά τη διάρκεια αυτού του διαστήματος, το MIT προσχώρησε στο CDF ως νέο ίδρυμα, αναλαμβάνοντας την ευθύνη του εμπρόσθιου καλοριμέτρου καθώς και το σύστημα λήψης δεδομένων (data acquisition system, DAQ) και του σκανδαλισμού τρίτου επιπέδου (Third Level Trigger) του πειράματος. Επίσης, η ομάδα του MIT συνεισέφερε στην ανακάλυψη του top quark, καθώς και σε καθοριστικές μετρήσεις στη Φυσική των αδρονίων με b quarks.

Άρχισε τη συνεργασία του με το πείραμα CMS στο LHC του CERN το 1994, μαζί με το πρώτο κύμα ιδρυμάτων από τις ΗΠΑ, αρχικά εργαζόμενος στην ανάπτυξη του συστήματος DAQ και του σκανδαλισμού Υψηλού επιπέδου, ενώ κατόπιν συνέχισε με τη δημιουργία των ομάδων Λογισμικού και Φυσικής (Physics Reconstruction and Selection – PRS). Αργότερα μετακινήθηκε στο CERN, αποσυρόμενος από το CDF to 2002 για να επικεντρωθεί πλήρως στο CMS (την ίδια χρονιά έφυγε επίσης από το MIT, λαμβάνοντας θέση Καθηγητή στο Παν/μιο Αθηνών ). Έκτοτε έχει υπηρετήσει στο CMS ως προϊστάμενος του έργου PRS (2001-2004), του έργου Computing-Physics-Trigger – CPT (2005-2006) και την τριετία τριετία 2007-2009 ως Συντονιστής Φυσικής του πειράματος. Ακολούθως, θήτευσε ως Πρόεδρος της ρπιτροπής δημοσιεύσεων του CMS (2012-2013), ενώ την τριετία 2014-2016 είχε τη θέση του deputy spokesperson (υποδιευθυντής) όλου του πειράματος. Την παρούσα περίοδο είναι ενεργός στις αναζητήσεις Υπερσυμμετρίας.

Ο κ. Σφήκας έχει θητεύσει σε πολλαπλές διεθνείς επιτροπές αξιολόγησης, διεθνείς συμβουλευτικές επιτροπές ερευνητικών ιδρυμάτων και φορέων, και σε επιτροπές διοργάνωσης διεθνών συνεδρίων. Ενδεικτικά αναφέρονται το HEPAP των Department of Energy/National Science Foundation (ΗΠΑ), Marie-Curie Advisory Group (ΕΕ), και η Προεδρία του Τομέα Υψηλών Ενεργειών και Σωματιδιακής Φυσικής της ΕυρωπαΪκής Κοινότητας Φυσικών (EPS). Την παρούσα περίοδο είναι μέλος της Πανευρωπαϊκής Επιστοπής “Physics Preparatory Group για το New European Strategy in Particle Physics” και του “European Committee for Future Accelerators”. Είναι μέλος συμβουλευτικών επιτροπών τριών πανεπιστημίων στην Ευρώπη, κριτής σε όλα τα περιοδικά του τομέα της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών, και έχει συμμετάσχει σε πέραν των 20 επιτροπών κρίσης υψηλόβαθμων μελών ΔΕΠ σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Έχει δώσει πέραν των 45 κεντρικών ομιλιών (keynote, operning, summary talks) σε διεθνή συνέδρια και πολλαπλές παρουσιάσεις σε πανεπιστήμια και επιστημονικές συναντήσεις.

Στο ΜΙΤ είχε λάβει το βραβείο “Buechner Teaching Prize” απο το Physics Department. Στο ΕΚΠΑ έχει λάβει το βραβείο “Παπανικολάου”  (“αναγνώριση των εξαιρετικών επιστημονικών επιτευγμάτων των καθηγητών του ΕΚΠΑ”) το 2016.