Ευλογιά προβάτων: Ποιες περιοχές είναι μία ανάσα πριν το lockdown – Τι συμβαίνει με το εμβόλιο

Σχεδόν 315.000. Τόσα ήταν τα πρόβατα που είχαν θανατωθεί λόγω της ευλογιάς προβάτων μέχρι την Παρασκευή 3 Οκτωβρίου. Στις 17 Σεπτεμβρίου, δύο μέρες μετά την επιβολή των έκτακτων μέτρων λόγω ραγδαίας έξαρσης των κρουσμάτων, ο αντίστοιχος αριθμός ήταν περίπου 260.000.

55.000 θανατωμένα αιγοπρόβατα προστέθηκαν στη θλιβερή λίστα, παρά το «Σχέδιο Δράσης των 10 ημερών» σε όλες τις περιφέρειες της χώρας (σ.σ το σχέδιο περιλαμβάνει την αυξημένη παρουσία κτηνιάτρων του υπουργείου στο πεδίο, εντατικοποιήση των επιτόπιων ελέγχων καθώς επίσης και την ενθάρρυνση των κτηνοτρόφων για τήρηση και εφαρμογή των μέτρων βιοασφάλειας).

Καθώς πλησιάζει η εκπνοή και του δεύτερου δεκαήμερου, αυτού δηλαδή στο οποίο θα φαινόταν αν τα μέτρα απέδωσαν καρπούς και καθώς φαίνεται, η αυξητική πορεία των κρουσμάτων δεν ανεκόπη, το lockdown στην ελληνική αιγοπροβατεία είναι πια antes portas.

Την Παρασκευή 3/10, το αργότερο την ερχόμενη Δευτέρα (6/10), ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, θα έχει στα χέρια του τον αριθμό των νέων δηλωμένων εστιών και κρουσμάτων για την εβδομάδα που πέρασε. Το κλίμα από την περιφέρεια είναι πως τα κρούσματα συνεχίζουν να καλπάζουν.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στη Θεσσαλία (Λάρισα, Μαγνησία, Τρίκαλα) και ακολουθούν η Δυτική Αχαΐα και οι Σέρρες.

Εμβόλιο: το θέλουν όλοι εκτός από την κυβέρνηση

Η εναλλακτική στο lockdown, ο μαζικός δηλαδή εμβολιασμός για την ευλογιά των αιγοπροβάτων, δεν βρίσκεται στο τραπέζι της συζήτησης, με την ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να έχει εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους δεν θα ενεργοποιήσει αυτή την επιλογή.

Οσον αφορά πάντως τους ίδιους τoυς ενδιαφερόμενους, τους κτηνοτρόφους, αλλά και τους εκπροσώπους των κομμάτων της αντιπολίτευσης, το εμβόλιο ως επιλογή παραγκωνίστηκε λανθασμένα.

Την περασμένη Δευτέρα (29/9), στο πλαίσιο της «Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής & Εμπορίου» που είχε ως θέμα την ενημέρωση των μελών της επιτροπής από τον υπουργό Κώστα Τσιάρα, οι εκπρόσωποι των κομμάτων περιέγραψαν με μελανά χρώματα την κατάσταση που επικρατεί στις περιφέρεια.

«Πάνω από 50.000 ζώα έχουν θανατωθεί στον νομό Ξάνθης. Στον δήμο Τοπείρου δεν έχει μείνει καθόλου ζωϊκό κεφάλαιο. Η περιοχή μας έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο νεκροταφείο ζώων. Εχετε εγκαταλείψει τους κτηνοτρόφους στο έλεος χωρίς σχέδιο» σημείωσε ο Χουσεϊν Ζειμπέκ, βουλευτής της Νέας Αριστεράς στην Ξάνθη.

Οπως πρόσθεσε: «Κατηγορείτε τους κτηνοτρόφους. Οπως πάντα, μεταβιβάζετε την ευθύνη στον πολίτη. Οι Ξανθιώτες έχουν να πάρουν αποζημιώσεις για τις ζωονόσους εδώ και 15 μήνες. Ακόμα τους οφείλονται οι αποζημιώσεις από την πανώλη».

Η Φωτεινή Αραμπατζή από τη Νεα Δημοκρατία, ανέφερε πόσο δύσκολη θα είναι η ανάκαμψη για τους κτηνοτρόφους που έχασαν τα ζώα τους, όταν μία αίγα κοστίζει 600 ευρώ και μία αρνάδα 470 ευρώ. Πρόσθεσε πως για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η ευλογιά απαιτείται πρόσληψη πολλών κτηνοτρόφων, με πράξη νομοθετικού περιεχομένου, όπως είχε συμβεί το 2019, την περίοδο της έξαρσης της πανώλης των χοίρων.

«Δείχνετε μια αλλεργία στα εμβόλια για τη συγκεκριμένη νόσο, αυτή την εντύπωση δίνετε» σχολίασε με τη σειρά της η βουλευτής του ΚΚΕ, Διαμάντω Μανωλάκου. Και συνέχισε: «Ομως, στη νόσο των βοοειδών χρησιμοποιήσαμε εμβόλια. Το 2015 το εμβόλιο της ζωώδους δερματίτιδας ήρθε στην Ελλάδα με κατεπείγουσα εντολή, από την Αφρική. Μήπως το κάναμε γιατί στον κλάδο της βοοτροφίας έχουμε έλλειμα; Σε αυτή τη ζωονόσο γιατί δεν το πράττουμε; Μήπως γιατί έτσι εξυπηρετεί τους 4- 5 μεγάλους γαλακτοβιομήχανους της χώρας;» (σ.σ η κ. Μανωλάκου αναφέρεται στο ζήτημα των Π.Ο.Π προϊόντων και στις εξαγωγές αυτών, μιας και σύμφωνα με τους παραγωγούς φέτας κι άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων, αυτά κινδυνεύουν να χάσουν τη θέση τους στις αγορές αν προέρχονται από εμβολιασμένα ζώα).

Παρόμοια και τα ερωτήματα που έθεσε η Τζώρτζια Κεφαλά από την Πλεύση Ελευθερίας: «Γιατί δεν έχουμε ομάδα έρευνας παραγωγής εμβολίου για την ευλογιά προβάτων, στην Ελλάδα; Γιατί δεν χρησιμοποιούμε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα TRACES έτσι ώστε να έχουμε πλήρη εικόνα για τα ζώα που περνούν ως εισαγόμενα, τα σύνορα της χώρας μας; Γιατί στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες οι διακινήσεις ζώων έχουν ηλεκτρονική ίχνη και εμείς συνεχίζουμε να διακινούμε ζώα με χαρτιά;».

Η Ιωάννα Καρρά, κτηνοτρόφος, οικονομολόγος και τεχνολόγος γάλακτος, διατηρεί φάρμα με τον σύζυγο της στα Τρίκαλα, η οποία δεν έχει ακόμα επηρεαστεί από την πανώλη ή την ευλογιά. Μέσα από τις δημόσιες αναρτήσεις της στα social media, η κ. Καρρά, εκφράζει την άποψη μεγάλης μερίδας των κτηνοτρόφων.

Σε μία από αυτές αναφέρει τα εξής: «Δεν φαίνεται να υπάρχει σχέδιο για έρευνα και ανάπτυξη ενός ασφαλούς και αποτελεσματικού εμβολίου, έστω σε βάθος χρόνου. Τα μέτρα που εφαρμόζονται καθυστερημένα και αποσπασματικά δεν αποδίδουν. Οι λόγοι είναι γνωστοί: καθυστερήσεις, έλλειψη συντονισμού, υποστελέχωση, περιορισμένοι πόροι. Το κρίσιμο ερώτημα είναι: πώς προχωράμε από εδώ και πέρα; Χρειάζεται άμεσα: σχέδιο αντιμετώπισης με σαφή χρονοδιαγράμματα και υπευθύνους. Στρατηγική πρόληψης με όλα τα πιθανά σενάρια στο τραπέζι. Συνεχής ειλικρινής διάλογος Πολιτείας, επιστήμης και κτηνοτρόφων, με διαφάνεια στην ενημέρωση».

«Δεν θα μπορούσα να είμαι εναντίον του εμβολίου» αμύνθηκε της επιλογής του να μην πραγματοποιηθεί εμβολιασμός για την ευλογιά προβάτων, ο κ. Τσιάρας. Οπως πρόσθεσε: «Γνωρίζουμε το ποσοστό της ανοσίας που επιτυγχάνουν τα διαθέσιμα εμβόλια; Ξέρουμε πόσες δόσεις χρειάζονται για να επιτύχουμε ανοσία; Εμείς απευθυνθήκαμε στην ελληνική πανεπιστημιακή κοινότητα και πήραμε απαντήσεις».

Ο υπουργός χαρακτήρισε την κατάσταση μια «δύσκολη ισορροπία». Οπως είπε: «Προσπαθούμε να διαχειριστούμε μια κατάσταση παρόμοια με την πανδημία. Δεν είναι εύκολη η απόφαση για εμβολιασμό. Θα μας κοστίσει έως και την εξαγωγική δυνατότητα της χώρας».

Οσον αφορά τις αποζημιώσεις που ακόμα δεν έχουν εισπράξει οι κτηνοτρόφοι, ο κ. Τσιάρας απέδωσε τις καθυστερήσεις στο μεγάλο ζήτημα που έχει προκύψει τους τελευταίους μήνες με τον ΟΠΕΚΕΠΕ.

Ντόμινο θανατώσεων και ανεργία στις Σέρρες

Μακριά από τα έδρανα της Βουλής, στην περιφέρεια όπου η κατάσταση «βράζει», οι θανατώσεις και οι ανιχνεύσεις ολοένα και περισσότερων μολυσμένων προβάτων, ακολουθούν αυξητική πορεία.

Τα στοιχεία που δίνει στο in ο Αντιπεριφεριάρχης Περιφερειακής Ενότητας Σερρών, Παναγιώτης Σπυρόπουλος, είναι ενδεικτικά της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί.

«Στις Σέρρες έχουν θανατωθεί 7.000 ζώα. 3.000 αιγοπρόβατα είναι στην αναμονή για θανάτωση τις επόμενες μέρες. 50 κτηνοτροφικές μονάδες από τις 780 της περιοχής, έκλεισαν. Οι άνθρωποι έχασαν τις περιουσίες τους».

Ο ίδιος δεν είναι υπέρμαχος της λύσης του lockdown, καθώς πιστεύει ότι αυτό θα εξαντλήσει περαιτέρω την ελληνική αιγοπροβατεία. Ο κ. Σπυρόπουλος απέστειλε επιστολή στο ΥΠΠΑΤ με την οποία ζητά εκτός από την απαλλαγή των φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων που ανακοινώθηκαν για τους κτηνοτρόφους οι οποίοι χάνουν ζώα τους, να ισχύσει και πάγωμα των υποχρεώσεων τους σε τραπεζικά δάνεια. Και σύμφωνα με τον κ. Σπυρόπουλο οι κτηνοτρόφοι που έχουν πάρει μεγάλα δάνεια, στις Σέρρες, δεν είναι λίγοι.

«Είναι σοβαρές αυτές οι 50 μονάδες που έκλεισαν. Δυστυχώς, αρκετές, ανήκουν σε νέους στην ηλικία κτηνοτρόφους, με γνώσεις, οι οποίοι καταστράφηκαν στο ξεκίνημα τους. Οι άνθρωποι χάνουν το βιός τους και δεν μπορούν καν να μπουν σε έναν αντίστοιχο ταμείο ανεργίας μέχρι να ορθοποδήσουν. Μαζί με τους κτηνότροφους χάνουν τις δουλειές τους και όσοι εργάζονται στους στάβλους».

Ο κτηνοτρόφος που «τίναξε στον αέρα» τη Δυτική Αχαΐα

Μια χαρακτηριστική περίπτωση, η οποία καθρεφτίζει τις αρρυθμίες και τον «αυτόματο πιλότο» όπως λένε οι κτηνοτρόφοι, στον οποίο είχε μπει ο μηχανισμός ανταπόκρισης της πολιτείας απέναντι στην ευλογιά προβάτων, είναι η περίπτωση της Λακκόπετρας στη Δυτική Αχαΐα.

Ο Ανδρεάς Φίλιας, αντιπεριφερειάρχης αγροτικής ανάπτυξης στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, περιγράφει τα εξωφρενικά που συνέβησαν στη συγκεκριμένη περιοχή.

«Από τον Αύγουστο του 2023 μέχρι τον Ιούνιο του 2024, στη Δυτική Αχαΐα είχαν θανατωθεί 4.500 πρόβατα λόγω πανώλης και ευλογιάς. Τον περασμένο Αύγουστο, η αναφορά ενός κρούσματος στη Λακκόπετρα έγινε η αφορμή για να θανατωθούν μέσα σε δύο μήνες 9.000 πρόβατα, τα διπλάσια από όσα χάσαμε μέσα σε έναν χρόνο».

Τι είχε συμβεί;

Η με σχεδόν δύο μήνες καθυστερημένη δήλωση των κρουσμάτων ευλογιάς, από συγκεκριμένο κτηνοτρόφο, προκάλεσε ένα σιωπηλό ντόμινο κρουσμάτων, το οποίο στο τέλος οδήγησε στον αφανισμό της κτηνοτροφίας στη Λακκόπετρα.

«Μπήκε η κτηνοτροφική υπηρεσία στο μαντρί του συγκεκριμένου κτηνοτρόφου και βρήκε 85 νεκρά πρόβατα. Τον συγκεκριμένο παραγωγό η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας τον έχει παραπέμψει στον εισαγγελέα» σημειώνει ο κ. Φίλιας.

Σύμφωνα με τον αντιπεριφερειάρχη, οι μετακινήσεις ζώων εν μέσω της επιδημίας της ευλογιάς, ήταν αυτή που οδήγησε την κατάσταση σε εκτροχιασμό. «Εγινε μαζική μεταφορά μολυσμένων ζώων από τη Δωρίδα στη Ναυπακτία. Οι κτηνοτρόφοι δεν σταμάτησαν να ανταλλάσσουν ζώα και να μετακινούνται ενώ ήταν σε ισχύ καραντίνες σε διάφορες περιοχές» σημειώνει ο αντιπεριφερειάρχης.

Ο Βασίλης Γκοτσόπουλος, κτηνοτρόφος από το γειτονικό στη Λακκόπετρα χωριό, το Καλαμάκι, ήταν από τους κτηνοτρόφους που έχασαν όλα τους τα ζώα εξαιτίας του κτηνοτρόφου που δεν δήλωνε τα κρούσματα στη μονάδα του.

«Μέσα σε 10 μέρες έκλεισαν 40 μονάδες. Εμείς, 21 Αυγούστου δηλώσαμε ύποπτο δείγμα. Από την κτηνιατρική υπηρεσία ήρθαν την ίδια μέρα. Αλλά η θανάτωση έγινε 13 μέρες αργότερα. Με τον αδερφό μου χάσαμε 400 πρόβατα. Ολα γίνονται με καθυστέρηση. Εντάξει, ο κτηνοτρόφος στη Λακκόπετρα μας πήρε όλους στο λαιμό του. Το κράτος όμως τι κάνει για να προφυλάξει τους κτηνοτρόφους; Γιατί δεν τον είχαν ελέγξει τον συγκεκριμένο; Το χειρότερο είναι πως κανείς δεν ξέρει να μας πει πότε θα σταματήσει όλο αυτό και με ποιον τρόπο».

Η Τόνια Χασαποπούλου είχε τη δική της μονάδα στη Λακκόπετρα. «Είχα 244 πρόβατα και στις 21 Αυγούστου θανατώθηκαν όλα» περιγράφει η ίδια στο in. Κατά την κ. Χασαποπούλου, η έλλειψη κεντρικού συντονισμού και σχεδιασμού αλλά και προσωπικού για να εργαστεί στο πεδίο (κυρίως κτηνοτρόφοι στις κατά τόπους περιφέρειες), δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μείγμα στο οποίο προστέθηκαν και οι επιπόλαιες, άλλοτε απεγνωσμένες, άλλοτε δόλιες, συμπεριφορές, μερίδας κτηνοτρόφων.

«Κτηνοτρόφοι έκρυβαν πρόβατα για να μη δηλώσουν τα κρούσματα. Γαλακτοπαραγωγοί έπαιρναν γάλα ενώ ήμασταν σε καραντίνα. Κτηνοτρόφοι που είχαν δηλώσει πολλά περισσότερα πρόβατα για να παίρνουν τις επιδοτήσεις από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, άρχισαν να φοβούνται τους ελέγχους όταν ξέσπασε το σκάνδαλο και τότε άρχισαν να φέρνουν μαζικά ζώα από άλλες περιοχές, για να συμπληρώσουν τα νούμερα, ενώ ήμασταν σε καραντίνα. Σκεφτείτε πως στον ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν δηλωμένες στην περιοχή μας 115 μονάδες και οι πραγματικές ήταν 37. Μια εικόνα αναρχίας. Oταν εμφανίστηκε η ευλογιά προβάτων, αποκαλύφθηκε ο σάπιος μηχανισμός».

Σύμφωνα με την κ. Χασαποπούλου, η κατάσταση στην Λακκόπετρα είναι τόσο τραγική που τουλάχιστον 10 οικογένειες κτηνοτρόφων, δέχονται τη συμπαράσταση και την αλληλεγγύη των συγχωριανών τους για να βγάλουν εις πέρας τις καθημερινές υποχρεώσεις τους.

Οσο για τα έκτακτα μέτρα, για την κ. Χασαποπούλου αυτά είναι ετεροχρονισμένα. «Τοποθετήσαν δύο σταθμούς απολύμανσης όταν είχε ήδη ξεκληριστεί η Δυτική Αχαΐα. Τί να τους κάνουμε τώρα;» αναρωτιέται η κτηνοτρόφος που βλέπει πια τον στάβλο της έρημο.

«Το lockdown, αν έρθει, είναι μια απόφαση με τεράστιο πολιτικό κόστος. Κανείς δεν δικαιούται όμως να πει ότι δεν ήξερε» συμπυκνώνει με τη σειρά του την κρίσιμη συγκυρία, ο κ. Φίλιας.

Πηγή: in.gr