Καταγγελία κατά διαγωνισμού ΑΣΕΠ στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο

Ο πανελλαδικός διαγωνισμός του ΑΣΕΠ που διεξήχθη στις 4 Μαρτίου 2023 αποτέλεσε αντικείμενο πλήθους καταγγελιών, προκαλώντας έντονη ανησυχία για την εγκυρότητα και την αξιοπιστία του. Υποψήφιοι από ολόκληρη τη χώρα έκαναν λόγο για σοβαρές οργανωτικές αδυναμίες, άνιση μεταχείριση και παραβιάσεις βασικών κανόνων διαφάνειας, με αποτέλεσμα η υπόθεση να παίρνει πλέον διεθνείς διαστάσεις, καθώς έγινε δεκτή προς εκδίκαση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ).

Κύριες Καταγγελίες

• Μη ταυτόχρονη έναρξη της εξέτασης σε πολλά εξεταστικά κέντρα (σε αρκετές περιπτώσεις μέχρι και 2 ώρες διαφορά), γεγονός που προκαλεί υπόνοιες διαρροής θεμάτων.
• Κακής ποιότητας εκτυπώσεις στην ενότητα του αριθμητικού συλλογισμού, με αποτέλεσμα ερωτήσεις να είναι δυσεπίλυτες 
• Ανακοίνωση για παράταση χρόνου που εστάλη καθυστερημένα και εφαρμόστηκε άνισα σε διαφορετικά εξεταστικά κέντρα.
• Έκτακτες οδηγίες για αλλαγές απαντήσεων δόθηκαν αφού είχαν ήδη αποχωρήσει υποψήφιοι
• Χρήση κινητών τηλεφώνων και άλλων συσκευών εντός των αιθουσών παρά τις σχετικές απαγορεύσεις
• Λανθασμένες απαντήσεις θεμάτων από τον ΑΣΕΠ που διορθώθηκαν κατόπιν καταγγελιών
• Ανακρίβεια στον αριθμό των απαντητικών φύλλων σε σχέση με τον αριθμό των υποψηφίων.

Οι Δικαιολογίες που Προκαλούν Αντίδραση

Η απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών (ΔΕΑ) επί της προσφυγής για τον διαγωνισμό του ΑΣΕΠ 2Γ/2022 δημιουργεί πλήθος ερωτημάτων και εύλογες ενστάσεις, καθώς παρά την ύπαρξη τεκμηριωμένων παρατυπιών, το Δικαστήριο αποδέχθηκε μια σειρά από δικαιολογίες που θεωρούνται τουλάχιστον ανεπαρκείς και προκλητικές, γεγονός που εντείνει το αίσθημα αδικίας στους διαγωνιζόμενους:

• Η καθυστέρηση έναρξης της εξέτασης αντιμετωπίζεται ως “επιτρεπτή” επειδή «ο χρόνος ξεκινά μετά τη διανομή των θεμάτων», αγνοώντας πλήρως τη σημασία της μη ταυτόχρονης έναρξης για τη διαρροή θεμάτων και την ανισότητα των όρων.
• Τα προβλήματα εκτύπωσης στις 17 ερωτήσεις απορρίπτονται επειδή δεν αποδείχθηκε πως συνέβησαν “στο συγκεκριμένο εξεταστικό κέντρο των αιτούντων”, αγνοώντας ότι πρόκειται για πανελλαδικό φαινόμενο το οποίο έχει δημόσια καταγγελθεί και επιβεβαιωθεί.
• Η παράταση των 30 λεπτών θεωρείται ότι ανακοινώθηκε εγκαίρως (11:44 π.μ.), με επίσημο χρόνο λήξης της εξέτασης 11:45π.μ. ενώ σε πολλά κέντρα δεν εφαρμόστηκε καθόλου ή δόθηκε αφού οι υποψήφιοι είχαν ήδη αποχωρήσει.
• Η αδυναμία μεταβολής των απαντήσεων στις αλλοιωμένες ερωτήσεις απορρίπτεται επειδή «όλες οι απαντήσεις θεωρήθηκαν σωστές», αγνοώντας ότι υποψήφιοι έχασαν πολύτιμο χρόνο για να επιλύσουν τις λανθασμένες ερωτήσεις και στερήθηκαν χρόνο για άλλες ενότητες.
• Η χρήση κινητών κρίνεται “αδιάφορη” διότι δεν αποδείχθηκε επικοινωνία με εξωτερικό περιβάλλον, αν και παραβιάστηκαν οι ίδιες οι οδηγίες του ΑΣΕΠ και δημιουργείται σοβαρό θέμα αξιοπιστίας και ισότητας.

Αυτές οι απαντήσεις συνιστούν θεσμική αποδοχή ανισοτήτων και αποτελούν απαξίωση της έννοιας της διαφάνειας και της αξιοκρατίας. Δείχνουν ότι το θεσμικό πλαίσιο δεν είναι επαρκές για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των υποψηφίων.

Η Διάσταση στο Ευρωπαϊκό Επίπεδο

Παρόλο όμως που το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών απέρριψε τελικά την αίτηση ακύρωσης, κρίνοντας ανεκτές ή μη αποδείξιμες τις σοβαρές παρατυπίες, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) δέχτηκε την υπόθεση και αποφάσισε να την εξετάσει σε βάθος,  αναγνωρίζοντας την πιθανή παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων. Αυτό αποδεικνύει τη σοβαρότητα της κατάστασης και δίνει διεθνή διάσταση στο ζήτημα.

Η εξέλιξη αυτή αποτελεί ξεκάθαρη ένδειξη ότι η ελληνική δικαιοσύνη δεν ανταποκρίθηκε επαρκώς στην ανάγκη για απόδοση δικαίου, αγνοώντας την έκταση και τη βαρύτητα των παρατυπιών, ενώ διεθνώς αναγνωρίζεται η σοβαρότητα του ζητήματος.

Το γεγονός ότι το ΕΔΑΔ ενέκρινε τη διαδικασία εξέτασης της υπόθεσης επαναφέρει την ελπίδα για αποκατάσταση της ισότητας και της αξιοκρατίας, και δημιουργεί προηγούμενο για διεθνή έλεγχο της διαφάνειας σε εθνικούς διαγωνισμούς.

Η Απουσία Εξεταστικών Κέντρων στις Κυκλάδες και η Κλιμάκωση της Ανισότητας στους Πανελλήνιους Διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ

Σε προσφυγή για την απουσία εξεταστικών κέντρων στον νομό Κυκλάδων το Διοικητικό Εφετείο απάντησε ότι  «εξασφαλίστηκαν εκπτώσεις 30% στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια και επιπλέον εκπτώσεις διαμονής σε ξενοδοχεία του Πειραιά και του Μοσχάτου», ώστε να διευκολυνθούν οι υποψήφιοι από τις Κυκλάδες.

Με βάση αυτή τη διευκόλυνση, το Δικαστήριο έκρινε πως «δεν τίθεται ζήτημα παραβάσεως των αρχών της αξιοκρατικής και ισότιμης πρόσβασης», απορρίπτοντας τον σχετικό λόγο προσφυγής ως αβάσιμο.

Όμως, η ύπαρξη έκπτωσης στα εισιτήρια, η οποία ανακοινώθηκε λίγες μέρες πριν την διεξαγωγή του διαγωνισμού, δεν αναιρεί την πραγματική κοινωνικοοικονομική αδυναμία πολλών κατοίκων νησιωτικών περιοχών να μετακινηθούν. Το γεγονός ότι δεν προσκομίστηκαν αποδείξεις αδυναμίας συμμετοχής δεν σημαίνει ότι η μετακίνηση ήταν ρεαλιστικά εφικτή για όλους.

Η απουσία εξεταστικού κέντρου σε ολόκληρη την Περιφερειακή Ενότητα Κυκλάδων αποτελεί παραβίαση της ισότιμης πρόσβασης σε εθνικές διαδικασίες προσλήψεων και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί επιφανειακά ως απλή «ταλαιπωρία» που καλύπτεται με έκπτωση στο εισιτήριο.

Το πλέον ανησυχητικό είναι ότι το ΑΣΕΠ, στον επερχόμενο δεύτερο πανελλήνιο γραπτό διαγωνισμό, ανακοίνωσε ότι εξεταστικά κέντρα θα λειτουργήσουν μόνο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, επιτείνοντας ακόμα περισσότερο την ανισότητα και αποκλείοντας στην πράξη υποψηφίους από απομακρυσμένες και νησιωτικές περιοχές.