Λέσβος: Οι καθολικοί του νησιού τιμούν τον Άγιο Βαλεντίνο στην «Φραγκοκλησιά»

Με θρησκευτικές τελετές τιμά σήμερα 14 Φεβρουαρίου, η καθολική χριστιανική κοινότητα της Μυτιλήνης τη μνήμη του Αγίου Βαλεντίνου στην «Φραγκοκλησιά», καθολικό ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου στην κεντρική αγορά της πόλης.

Όπως είναι γνωστό, λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου, προστάτη Αγίου των ερωτευμένων όλου του κόσμου, βρίσκονται από το 1908 στην εκκλησία των καθολικών της Μυτιλήνης.

Εξού και ο ύμνος που ψάλλεται σήμερα τον αναφέρει ως «της Μυτιλήνης καύχημα».

Σήμερα στις 6 το απόγευμα θα πραγματοποιηθεί αρχιερατική θεία λειτουργία, ενώ, όλη την εβδομάδα σειρά εκδηλώσεων για τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου πραγματοποιεί ο Εμπορικός Σύλλογος Μυτιλήνης.

Η ιστορία του Αγίου Βαλεντίνου στο νησί

Επί έναν σχεδόν αιώνα, οι χιλιάδες των κατοίκων ή των περαστικών της Μυτιλήνης, χριστιανοί ορθόδοξοι και μη,«παρήλαυναν» μπροστά από τα λείψανα ενός Αγίου, που αν μη τι άλλο, θα μπορούσε, εκτός από Άγιος προστάτης των ερωτευμένων, να είναι και Άγιος προστάτης της τοπικής oικονομίας.

Ο λόγος για τα λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου. Που βρισκόταν έως το 1990 μέσα στην καθολική Εκκλησιά της Μυτιλήνης, τη «Φραγκοκλησιά», στην οδό Ερμού, κάτω από την Αγία Τράπεζα. Το 1990 μεταφέρθηκαν από τον τότε εφημέριο της Καθολικής Εκκλησίας της Μυτιλήνης, φραγκισκανό μοναχό π. Τορκουάτο Μορίνη, καθώς λόγω έλλειψης πληρώματος της Εκκλησίας, δεν διέμενε πια στο νησί, αλλά στην Αθήνα και περιστασιακά εξυπηρετούσε και τη Μυτιλήνη.

Κάποια τμήματα από αυτά τα λείψανα τοποθετήθηκαν στο παρεκκλήσι του Τάγματος των Καπουτσίνων, το αφιερωμένο στους Αγίους Φραγκίσκο και Κλάρα, στην οδό Γκυιλφόρδου 7, στην πλατεία Βικτωρίας στην Αθήνα, και κάποια άλλα λέγεται πως στάλθηκαν στην έδρα της Καθολικής Εκκλησίας στη Ρώμη. Από όπου και είχαν ξεκινήσει το ταξίδι τους στην Ανατολή πριν δυο αιώνες… Πέρυσι τέτοιες μέρες επέστρεψαν στη Μυτιλήνη στην ανακαινισμένη καθολική Εκκλησία της Μυτιλήνης. Και από φέτος αποτελούν αφορμή για εκδηλώσεις προς τιμήν του Αγίου των ερωτευμένων που θέλουν να είναι Άγιος… Μυτιληνιός.

Σύμφωνα με την αγιολογία των Καθολικών, ο πιθανότατα πρεσβύτερος Βαλεντίνος συνελήφθη στη Ρώμη όταν αυτοκράτορας ήταν ο Κλαύδιος Β’, ο επονομαζόμενος και Γότθος. Αφού βασανίστηκε, εκτελέστηκε δια αποκεφαλισμού στις 14 Φεβρουαρίου του 268 στην οδό Φλαμίνια. Οι σύντροφοί του τότε περισυνέλεξαν το αίμα του σε ένα γυάλινο φιαλίδιο και έθαψαν το σώμα του μαζί με το γυάλινο φιαλίδιο στις κατακόμβες της Αγίας Πρισκίλλας.

Όπως αναφέρει ο Δημήτρης Παπαδάκης – Περιθωράκης, που έχει γράψει σχετική μελέτη, το νεκρό σώμα του Αγίου Βαλεντίνου, με την πάροδο του χρόνου, κατά κάποιο τρόπο, «λησμονήθηκε» σαν λείψανο, δεδομένου ότι σχεδόν καθημερινά ενταφιάζονταν σε αυτές τις κατακόμβες και νέοι μάρτυρες και για αρκετούς αιώνες. Η ανάμνηση, όμως, του Μαρτυρίου του Αγίου Βαλεντίνου παρέμεινε ζωηρή, ιδιαίτερα στην τοπική Εκκλησία της Ρώμης.

Τα λείψανα στη Μυτιλήνη

Για δεύτερη φορά μετά το 1815, τα λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου τα συναντάμε το 1907 στη Μυτιλήνη. Η Κοινότητα των Καθολικών της Μυτιλήνης ήταν ευάριθμη τότε με μέλη που εκκλησιάζονταν ανελλιπώς στον καθολικό ναό της Θεοτόκου στην οδό Ερμού, που είχε την επιμελητεία το Μοναχικό Τάγμα των Φραγκισκανών Ελασσόνων, προτού περάσει στη διαχείριση του άλλου Μοναχικού Τάγματος, των επίσης Φραγκισκανών Καπουκίνων.

Η Καθολική κοινότητα της Μυτιλήνης, τότε εκκλησιαστικά υπαγόταν στον καθολικό επίσκοπο Χίου, και αυτός με τη σειρά του στον Καθολικό αρχιεπίσκοπο Σμύρνης.

Πώς έφθασαν τα λείψανα στη Μυτιλήνη παραμένει άγνωστο. Θεωρείται πως με τον θάνατο του παρεκκλησιάρχη και ευγενούς Ιωάννου – Βαπτιστού Longarini di S. Costanzo, τα λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου κληροδοτήθηκαν σε κάποιον από τους οικείους του, ο οποίος με τη σειρά του τα κληροδότησε σε κάποιον απόγονό του, που πιθανότατα θα μετανάστευσε στη Μυτιλήνη περί τα τέλη του 19ου αιώνα.

Γεγονός και μάλιστα βασιζόμενο σε επίσημα έγγραφα είναι ότι στις 26 Απριλίου του 1907, ο τότε καθολικός αρχιεπίσκοπος Σμύρνης Δομήνικος Μαρέγκος, στη διάρκεια μιας ποιμαντικής του επίσκεψης στη Μυτιλήνη, προέβη – ίσως και μετά από αίτημα – σε αυτοψία και αυθεντικοποίηση των λειψάνων του Αγίου Βαλεντίνου. Τα λείψανα είχαν τοποθετηθεί κάτω από το κεντρικό ιερό βήμα του καθολικού ναού της Μυτιλήνης, τα οποία πιθανότατα είχαν δοθεί προς φύλαξη από τον κάτοχό τους στον τότε εφημέριο της Μυτιλήνης.

Και ξαφνικά στην Αθήνα

Το 1990, όταν εφημέριος του καθολικού ναού της Μυτιλήνης, υπερήλικας πια, ήταν ο φραγκισκανός μοναχός π. Τορκουάτο Μορίνη αποφάσισε τη μετακομιδή των τιμίων λειψάνων από τον ναό της Μυτιλήνης στον ναό Αγίων Φραγκίσκου και Κλάρας των Ιταλών, στην οδό Γκυϊλφόρδου 7, στην Αθήνα. Για πολλούς παραμένει ανεξήγητη η «εχεμύθεια» του τότε εφημερίου Μυτιλήνης π. Τορκουάτου σχετικά με την ύπαρξη αυτών των λειψάνων στο ναό της Μυτιλήνης, την οποία δεν είχε κοινοποιήσει σε κανένα, και μάλιστα σε μια εποχή που η φήμη του Αγίου Βαλεντίνου σαν προστάτη των ερωτευμένων είχε αρχίσει να φθάνει στα πέρατα του κόσμου. Κάτι που αν μη τι άλλο θα αποτελούσε και δόξα για τον άδειο και ξεχασμένο καθολικό ναό του στη Μυτιλήνη.

Ίσως και να ήθελε ο Μοναχός να μην συνδεθεί ο Άγιος με την εμπορικοποίηση που τότε είχε αρχίσει να συνδέεται μαζί του. Έφερε λοιπόν κυριολεκτικά κρυφά τα λείψανα από τη Μυτιλήνη στην Αθήνα. Με κάθε «μυστικότητα», τα τοποθέτησε κάτω από την Αγία Τράπεζα του εσωτερικού παρεκκλησίου του ναού των ιταλών στην πλατεία Βικτωρίας στην Αθήνα. Το 1994 και μετά το θάνατο του π. Τορκουάτου η λειψανοθήκη βρέθηκε επιμελώς «κρυμμένη» από τον Δημήτριο Παπαδάκη Περιθωράκη. Ακόμα και το τζάμι της λειψανοθήκης ήταν καλυμμένο με ύφασμα, και το κιβώτιο με τα λείψανα έδιδε την εντύπωση ότι περιείχε μάλλον κάποια ιερά σκεύη, παρά τα λείψανα του πασίγνωστου πλέον σε όλο τον κόσμο Μάρτυρα Βαλεντίνου! Όποιοι -λίγοι- ξέρουν την ύπαρξη τους περνούσαν στις 14 Φεβρουαρίου από το καθολικό παρεκκλήσι στην πολύβουη πλατεία Βικτωρίας και παίρναν κάτι σαν «δώρο» ένα τριαντάφυλλο. Στη Μυτιλήνη η καθολική «φραγκοκλησιά» όπου ο Άγιος Βαλεντίνος αναπαύθηκε επί έναν αιώνα παρέμεινε κλειστή.

Φεστιβάλ

Τα τελευταία χρόνια και δεδομένης της ανακαίνισης του ναού αλλά και της αναβίωσης της καθολικής Κοινότητας της Μυτιλήνης τα λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου επέστρεψαν στη Μυτιλήνη και υπήρξε προσπάθεια από τον τότε Δήμο Λέσβου να καθιερωθεί φεστιβάλ που όμως δεν είχε την ανάλογη συνέχεια

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Lesvosnews.net