Λύση έδωσε η ΑΡΣΙΣ στο σοβαρό πρόβλημα σίτισης των προσφυγόπουλων σε καθεστώς «προστατευτικής φύλαξης»

Λύση στο σοβαρό πρόβλημα της σίτισης των ανήλικων ασυνόδευτων προσφυγόπουλων που κρατούνται σε καθεστώς «προστατευτικής φύλαξης» σε αστυνομικά τμήματα του νομού Θεσσαλονίκης βρέθηκε από την ΆΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων. 

Ύστερα από προσπάθειες που άρχισαν τον περασμένο Ιανουάριο προκειμένου να καλυφθεί το κενό που υπήρχε, η ΆΡΣΙΣ με χρηματοδότηση από την οργάνωση «Help Refugees» μπορεί και πάλι να προσφέρει καθημερινά σίτιση μέσω catering σε όλα τα προσφυγόπουλα που κρατούνται σε καθεστώς προστατευτικής φύλαξης. 

Η ΑΡΣΙΣ προστατεύει και υποστηρίζει σταθερά τα ασυνόδευτα παιδιά, μέσω εξειδικευμένων προγραμμάτων συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και συντηρώντας σταθερές δομές φιλοξενίας από το 2006. 

Από το 2016 η ΑΡΣΙΣ υλοποιεί πρόγραμμα streetwork με ομάδες κοινωνικής εργασίας στο δρόμο για τον εντοπισμό και την υποστήριξη ασυνόδευτων παιδιών και οικογενειών προσφύγων και αιτούντων άσυλο που διαμένουν στο δρόμο και αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην προσπάθειά  τους να καλύψουν τις ανάγκες της καθημερινής τους επιβίωσης. 

Το πρόγραμμα παρέχει υπηρεσίες υποστήριξης για κάθε ανήλικο πρόσφυγα που εντοπίζεται στο δρόμο και βρίσκεται σε κίνδυνο κοινωνικής περιθωριοποίησης και θυματοποίησης. Βασικός σκοπός της υπηρεσίας αυτής είναι η διασφάλιση της προστασίας του παιδιού βάσει των δυνατοτήτων που δίνονται από το ελληνικό θεσμικό πλαίσιο. 

Το προσωπικό του προγράμματος παρεμβαίνει σταθερά και στα δύο αστυνομικά τμήματα της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης τα οποία είναι επιφορτισμένα με την «προστατευτική φύλαξη» των ασυνόδευτων ανηλίκων. Με αυτό τον τρόπο υποστηρίζει τα παιδιά με υπηρεσίες και είδη και συμβάλλει στη βελτίωση των συνθηκών κράτησης των ανηλίκων, εντός των αστυνομικών τμημάτων, όπου δεν θα έπρεπε να βρίσκονται. 

Αντίστοιχο πρόγραμμα υποστήριξης ανήλικων, ασυνόδευτων προσφύγων που βρίσκονται σε καθεστώς «προστατευτικής φύλαξης» υλοποιεί η ΑΡΣΙΣ στο Φυλάκιο του Έβρου, σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ). 

Το 2017 οι ομάδες streetwork της ΑΡΣΙΣ στη Θεσσαλονίκη εντόπισαν και υποστήριξαν 353 ανήλικα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα που βρίσκονταν σε καθεστώς προστατευτικής φύλαξης. Το 2018 συνολικά υποστηρίχθηκαν 733 ασυνόδευτα παιδιά σε προστατευτική φύλαξη, ενώ από τον Ιανουάριο ως και τον Ιούνιο του 2019, ο αριθμός ανέρχεται ήδη στα 233 επιπλέον ασυνόδευτα παιδιά. 

Το Πρόγραμμα “Child protection, detention monitoring, persons with disabilities support and legal aid in Central and North Greece, Attica and Dodecanese”, στο οποίο εντάσσεται το πρόγραμμα streetwork το 2019, υλοποιείται από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

• Για περισσότερες πληροφορίες: Σοφία Παπαδοπούλου, συντονίστρια Δράσεων Παιδικής Προστασίας της ΑΡΣΙΣ, τηλέφωνο 6946904555

Τι είναι η “προστατευτική φύλαξη”;

Κάθε παιδί που εντοπίζεται στη χώρα μας ως ασυνόδευτο πρέπει να καταγραφεί ως τέτοιο στον Εισαγγελέα Ανηλίκων της αντίστοιχης περιοχής όπου διαβιεί, καθώς και να εγγραφεί στο μητρώο του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ) ώστε να μπει σε σειρά αναμονής για τοποθέτηση σε κάποια Δομή Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Παιδιών. ‘Έως ότου βρεθεί κάποια διαθέσιμη θέση σε Δομή Φιλοξενίας -αυτή τη στιγμή οι Δομές Φιλοξενίας που υπάρχουν στη χώρα μας παρέχουν περίπου το 1/3 των θέσεων που θα ήταν αναγκαίες ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες στέγασης του συνόλου των παιδιών- τα ασυνόδευτα παιδιά “φιλοξενούνται” σε καθεστώς προστατευτικής φύλαξης. 

Ο θεσμός της προστατευτικής φύλαξης ανηλίκων, ο οποίος προβλέπεται στο άρθρο 118 του Προεδρικού Διατάγματος 141/1991, εμφανίζει πολλά και σημαντικά προβλήματα, τόσο ως προς τη νομοτεχνική του σύλληψη και διατύπωση, όσο και όσον αφορά τον τρόπο της εφαρμογής του. Ως προς την εφαρμογή του θεσμού της προστατευτικής φύλαξης επί ασυνόδευτων ανήλικων αλλοδαπών, η πολύχρονη εμπειρία της ΑΡΣΙΣ έχει αναδείξει μία πληθώρα ιδιαιτέρως προβληματικών για τα δικαιώματα των παιδιών ζητημάτων. Ενώ στο νόμο ορίζεται ρητά ότι η προστατευτική φύλαξη δεν δύναται να γίνεται με όρους κράτησης, στην πράξη στη χώρα μας είναι ακριβώς αυτό. Τα παιδιά κρατούνται σε χώρους απολύτως ακατάλληλους για την ηλικία τους και τις ανάγκες τους, εντός Αστυνομικών Τμημάτων, συχνά ακόμα και μαζί με ενήλικες, χωρίς δικαίωμα προαυλισμού, σε κάκιστες συνθήκες υγιεινής, με ανεπαρκή σίτιση, ενώ συχνές είναι οι περιπτώσεις αυτοτραυματισμών των παιδιών στην απελπισία τους να φύγουν από τη φυλακή, αλλά και οι καταγγελίες για λεκτική και σωματική βία και κακομεταχείρισης από αστυνομικούς προς ανήλικους που τελούν υπό προστατευτική φύλαξη. Επιπροσθέτως, επειδή μιας και από το νόμο η προστατευτική φύλαξη δε μπορεί να είναι κράτηση, πουθενά δεν ορίζεται η διάρκεια της, με αποτέλεσμα τα παιδιά να παραμένουν δύο μήνες κατά μέσο όρο στα κρατητήρια ως ότου μεταφερθούν σε κάποια Δομή Φιλοξενίας.