Μετρό Θεσσαλονίκης: Έκκληση της ΕΛΛΕΤ για την κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού παρακολουθώντας με ανησυχία την επαναφορά του θέματος της μετακίνησης ή μη των αρχαιοτήτων που αποκαλύφθηκαν στο σταθμό του μετρό στη Βενιζέλου, αποφάσισε να υποστηρίξει πλήρως και να διαβιβάσει προς τον Πρωθυπουργό και τους Υπουργούς Πολιτισμού και Υποδομών κείμενο του Παραρτήματός της στη Θεσσαλονίκη, με το οποίο γίνεται έκκληση να προχωρήσουν οι εργασίες κατασκευής του σταθμού με την κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ και το Παράρτημά της με τα εξειδικευμένα μέλη τους και τη διεθνή εμπειρία της Europa Nostra που διαθέτουν, αγωνίζονται από το 2013 για το θέμα αυτό, έχοντας επισκεφθεί τον αρχαιολογικό χώρο και έχοντας ιδία αντίληψη για την ανεκτίμητη αξία του και τη μοναδική εμπειρία που προσφέρει στον επισκέπτη, μια εμπειρία που με την απόσπασή τους θα χαθεί οριστικά. Την άποψη αυτή επικύρωσε τελικά το ΚΑΣ, βγήκαν οι σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις για την κατά χώραν διατήρηση, όπως αποδεικνύεται από τις σχετικές αποφάσεις που έχουν δημοσιοποιηθεί, τη βέλτιστη δηλαδή επιλογή, στην οποία δεν θα μπορούσε κανείς να διαφωνεί, ξεκίνησαν οι εργασίες και δόθηκαν χρονοδιαγράμματα και ημερομηνία περαίωσης. 

Η επαναφορά του θέματος με οικονομικά κριτήρια και με χρονικούς προσδιορισμούς λειτουργίας του μετρό δεν λαμβάνει υπόψη τις σοβαρές συνέπειες που θα έχει η απόσπαση στην κατάσταση διατήρησης των ευρημάτων, την απώλεια μεγάλου ποσοστού της αυθεντικότητας και την απαξίωση του συνόλου. Ακόμα, ως προς το επιχείρημα του μη εφικτού της κατασκευής με την κατά χώραν διατήρηση, αν και απαιτείται ειδική γνώση για να αποφανθεί κανείς, είναι γνωστό από τη διεθνή αλλά και την ελληνική εμπειρία ότι έχουν αντιμετωπιστεί με επιτυχία αντίστοιχα θέματα. Είναι όμως επίσης γνωστό ότι, εφόσον γίνουν αποδεκτές οι ενστάσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟ, αποφανθεί θετικά το ΚΑΣ και βγει η σχετική Υπουργική Απόφαση για την απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων, θα ακολουθήσει νέος κύκλος μελετών, εγκρίσεων και ανασκαφικών εργασιών, που θα προκαλέσουν σοβαρές καθυστερήσεις και πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση του έργου.

Αποτελεί πεποίθησή μας ότι, όταν αναφερόμαστε σε τόσο σημαντικές αρχαιότητες, τα παραπάνω επιχειρήματα αποδυναμώνονται, καθώς υπεισέρχονται και άλλα κριτήρια, με πρώτο την αξία των αρχαιοτήτων αυτών σε διεθνές επίπεδο, καθώς διασώζουν την εντυπωσιακή τοπογραφία της βυζαντινής Θεσσαλονίκης, της βυζαντινής πόλης. Ακόμα, τη στιγμή που το θέμα αναζήτησης και προβολής σημαντικών χαρακτηριστικών των πόλεων για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους αποτελεί ζητούμενο και θέμα διερεύνησης, σε μια περίοδο βαθιάς οικονομικής κρίσης, η Θεσσαλονίκη έλαβε από τους προγόνους της ένα ανεκτίμητο δώρο, τις σημαντικότατες αρχαιότητες που αποκαλύφθηκαν κατά τις εργασίες ανασκαφής σε πολλούς σταθμούς του μετρό, με προεξέχουσες αυτές της Βενιζέλου και της Αγ. Σοφίας. Αντί όμως αυτό να το εκτιμήσει, να το κάνει σημαία της που θα την απογειώσει, μετατρέποντάς την σε παγκόσμιο τουριστικό προορισμό, λαμβάνοντας υπόψη και τα σημαντικότατα βυζαντινά μνημεία που διαθέτει, μνημεία κηρυγμένα από την UNESCO, ως μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, μπήκε σε μια διαδικασία αντιπαραθέσεων και μιζέριας. 

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και το Παράρτημά της στη Θεσσαλονίκη κάνουν έκκληση προς τον Πρωθυπουργό και τους αρμόδιους Υπουργούς να προχωρήσουν στις απαιτούμενες ενέργειες, ώστε οι εργασίες να συνεχισθούν προς την κατεύθυνση της κατασκευής του σταθμού με την “κατά χώραν” παραμονή των αρχαιοτήτων.