Νέο νομοσχέδιο για διαθήκες και συμβολαιογράφους – Τι αλλάζει

Νέο πλαίσιο διαμορφώνεται για κληρονόμους και συμβολαιογράφους μέσα από το νομοσχέδιο για τις σχολάζουσες κληρονομιές, σε σύνδεση και με τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό στο σύστημα διαθηκών.

Η ήδη ενεργή πλατφόρμα diathikes.gr, μέσω της οποίας δημοσιεύονται ιδιόχειρες, μυστικές και δημόσιες διαθήκες, θα διασυνδεθεί λειτουργικά με τη νέα πλατφόρμα e-diadoxi και με το Μητρώο Πολιτών. Έτσι, όταν κάποιος αποβιώσει, οι υπηρεσίες θα μπορούν να διαπιστώνουν ηλεκτρονικά αν υπάρχει διαθήκη, ποιο είναι το περιεχόμενό της και αν η διαδοχή από διαθήκη έχει ματαιωθεί. Οι συμβολαιογράφοι παραμένουν κεντρικός κρίκος, καθώς εξακολουθούν να καταχωρούν και να δημοσιεύουν διαθήκες, αλλά η πληροφορία τους παύει να είναι διάσπαρτη και περνά σε ενιαία ψηφιακή διαχείριση.

Αυτό μειώνει τον χρόνο και το κόστος εντοπισμού της τελευταίας βούλησης του διαθέτη και περιορίζει τα περιθώρια για χαμένες ή «ξεχασμένες» διαθήκες που καθυστερούν την εκκαθάριση. Παράλληλα, διευκολύνεται και η διασταύρωση για περιουσίες που έχουν καταληφθεί υπέρ του Δημοσίου ή κοινωφελών σκοπών, σημείο το οποίο αποτελεί κεντρικό άξονα του νομοσχεδίου.

Τι ισχύει έως σήμερα

Μέχρι σήμερα, η δημοσίευση των διαθηκών ήταν υπόθεση των Πρωτοδικείων και μιας καθαρά χειρόγραφης διαδικασίας. Οι κληρονόμοι όφειλαν να απευθύνονται στο Πρωτοδικείο του τόπου θανάτου, να υποβάλλουν αίτηση για έκδοση πιστοποιητικού περί δημοσίευσης ή μη διαθήκης και να περιμένουν να εξεταστεί ο φάκελος με βάση τη σειρά προτεραιότητας. Η αναζήτηση γινόταν στο παλιό Μητρώο Αδημοσίευτων Διαθηκών, ένα σύστημα που λειτουργούσε επί δεκαετίες, με τα στοιχεία διασκορπισμένα στα δικαστήρια της χώρας και χωρίς ενιαία, ψηφιακή εικόνα για τις εκκρεμείς υποθέσεις.

Η δομή αυτή οδηγούσε σε πολύ μεγάλες καθυστερήσεις και συσσώρευση φακέλων. Μόνο στο Πρωτοδικείο Αθηνών αναφέρονται χιλιάδες εκκρεμείς διαθήκες προς δημοσίευση, ενώ ο συνολικός χρόνος για να ολοκληρωθεί η διαδικασία μπορούσε να φτάσει ακόμη και τις 400 ημέρες ή και ενάμιση χρόνο σε ορισμένες περιπτώσεις. Για τον κληρονόμο αυτό σήμαινε ότι δεν μπορούσε να προχωρήσει σε βασικές ενέργειες – όπως μεταβίβαση ακινήτων, τακτοποίηση φορολογικών υποχρεώσεων ή ρύθμιση τραπεζικών θεμάτων – πριν εξασφαλίσει τη σχετική δικαστική απόφαση.

Σε αυτό το πλαίσιο έρχεται τώρα η πλήρης ψηφιοποίηση μέσω της πλατφόρμας diathikes.gr, με την αρμοδιότητα να περνά από τα Πρωτοδικεία στους συμβολαιογράφους και τη δημοσίευση να γίνεται ηλεκτρονικά. Ο χρόνος ολοκλήρωσης περιορίζεται πλέον σε λίγες ημέρες ενώ τα στοιχεία συγκεντρώνονται σε ενιαίο ψηφιακό μητρώο. Η μετάβαση αυτή δεν αφορά μόνο την ταχύτητα εξυπηρέτησης των κληρονόμων, αλλά και την αποσυμφόρηση των δικαστηρίων, με δεκάδες χιλιάδες υποθέσεις λιγότερες ετησίως στο ακροατήριο.

Πηγή: newsit.gr